Đảm bảo chất lượng phần mềm_Đo độ an toàn

ð Ả M B Ả O C H Ấ T L Ư Ợ N G P H Ầ N M Ề M V À K iỂ M T H Ử N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ E m a il: v yn v @ v n u .e d u .v n m o b ile : 0 9 1 2 .5 0 5 .2 9 1 B à i g iả n g C a o h ọ c – 2 0 0 5 /2 0 0 9 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 2 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ
N gu yễ n Vă n Vỵ , N gu yễ n Vi ệt H à. G iá o tr ìn h kỹ ng hệ ph ần m ềm , N XB G iá o dụ c Vi ệt n am , 20 09
R og er S . Pr es sm an . So ft w ar e En gi ne er in g, a P ra ct iti on er ’s A pp ro ac h. 3 th E di tio n, M cG ra w -H ill , 19 92 , Bả n di ch c ủa N gô T ru ng v Iệ t, P hầ n 4, t ập 4
Ia n So m m er vi lle . So ft w ar e En gi ne er in g, S ix th E di tio n, A dd io n W es le y, 2 00 1, P 5, 6.
N gu yễ n Vă n Vỵ . Ph ân t íc h th iế t kế H TT T qu ản lý ,N XB K H t ự nh iê n và CN , 20 07 N ộ i d u n g – T à i li ệu  ð ộ d o c h ất lư ợ n g  ð ộ ti n c ậy  A n t o àn 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 3 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ T à i l iệ u t h a m k h ả o 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 4 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ ■ Ch ất lư ợn g ph ần m ềm t hư ờn g ñư ợc p há t bi ểu n hư nh ữ ng ñ ặc t rư ng ñ ịn h tín h: m ềm d ẻo , dễ bả o tr ì,. . ■ Kh ôn g th ể ño t rự c tiế p ñặ c tr ư ng , m à ch ỉc ó th ể ño gi án t iế p: ñ o cá c th ể hi ện c ủa c hú ng . ■ Ch ỉ ñ o ñư ợc m ột s ố cá ig ì ñ ó là th ể ra c ủa c hấ t lư ợn g – ñộ ñ o củ a ñặ c tr ư ng t ừ ng m ặt c hấ t lư ợn g ph ần m ềm . ■ N go ài ñ o ñạ c cầ n cá c ho ạt ñ ộn g SQ A kh ác ð o c h ất l ư ợ n g p h ần m ềm 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 5 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  C h ỉs ố ch ấ t lư ợ n g v ề cấ u tr ú c th iế t kế - D S Q I (D e si g n S tr u ct u re d Q u a n lit y In d e x - IE E E S ta n d a rd 9 8 2 .1 -1 9 8 8 )  T h à n h p h ầ n n à o tạ o th à n h c ấ u tr ú c H ệ th ố n g ?  C á c ñ ạ i l ư ợ n g n à o li ê n q u a n ñ ế n D S Q I ? C h ỉs ố ch ấ t lư ợ n g c ấ u t rú c: D S Q I 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 6 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ H ệ th ốn g ph ần m ềm c ó 2 th àn h ph ần c hí nh :  Ch ư ơn g tr ìn h:
C ác t hà nh p hầ n (m ôñ un ) và ñ ặc t rư ng m ỗi lo ại
M ối q ua n hệ gi ữ a cá c th àn h ph ần  D ữ liệ u:
C ác f ile
C ấu t rú c fil e
ð ặc t rư ng d ữ liệ u Y ế u t ố tạ o n ê n c ấ u tr ú c 1 . C ầ n c h ọ n n h ữ n g ñ ạ i lư ợ n g n à o ? 2 . T ín h n h ư t h ế n à o ? 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 7 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ C ác ñ ại lư ợn g ño ñ ư ợc ñ ể tín h D SQ I :
S1 = t ổn g số cá c m ôñ un tr on g ki ến t rú c ch ư ơn g tr ìn h
S2 = s ố m ôñ un có ch ứ c nă ng p hụ th uộ c dữ liê u và o :  dữ liệ u và o từ ng uồ n  dữ liệ u và o do t hủ tụ c ng oà i m ôñ un s in h ra . C á c ñ ạ i l ư ợ n g ñ ặ c tr ư n g t h à n h p h ầ n D S Q I 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 8 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  M ô tả h a i ñ ạ i l ư ợ n g :
S 1 = t ổ n g số cá c m ô ñ u n ,
S 2 = c ác m ô ñ u n p h ụ th u ộc n g u ồ n d ữ liệ u v à o C á c ñ ặ c tr ư n g c ấ u t rú c th à n h p h ầ n D S Q I 1 32 s 2 = 3 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 9 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  Cá c ñạ i l ư ợn g dù ng ñ ể tín h D SQ I (t iế p) :
S3 = s ố m ôñ un ch ứ c nă ng p hụ th uộ c và o xử lý t rư ớc ñ ó.
S4 = s ố m ôñ un v ới lố i v ào v à lố i r a du y nh ất ( x ử lý n go ại lệ k hô ng ñ ư ợc x em là lố i r a bộ i) . C á c ñ ặ c tr ư n g c ấ u t rú c th à n h p h ầ n D S Q I 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 0 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  M ô tả cá c ñạ i l ư ợn g:
S3 = số cá c m ôñ un p hụ th uộ c và o xử lý t rư ớc ñ ó.
S4 = s ố cá c m ôñ un v ới lố i v ào v à lố i r a du y nh ất . S 3 = 4 , s4 = 3 C á c ñ ặ c tr ư n g cấ u t rú c th à n h p h ầ n D S Q I xử lý xử lý xử lý 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 1 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  C ác g iá tr ị ñ ư ợc d ùn g ñể tín h D SQ I( tiế p) :
S5 = t ổn g số cá c kh oả n m ục d ữ liệ u (c ác ñ ối tư ợn g dữ liệ u, c ác f ile v à tấ t cả cá c th uộ c tín h xá c ñị nh c hú ng ).
S6 = s ố cá c kh úc d ữ liệ u (c ác b ản g hi k há c nh au h oặ c cá c ñố i t ư ợn g ñơ n lẻ ).
S7 = s ố cá c kh oả n m ục d ữ liệ u ñá ng c hú ý. C á c ñ ặ c tr ư n g c ấ u t rú c d ữ liệ u D S Q I = = = = = = = = = = = = = = = = = = -- & & -- = = = -- & & -- = = = -- & & -- = * * -- % % -- $ $ = = S 6 = 3 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 2 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  N hữ ng g iá tr ịt ru ng g ia n cầ n tín h:
D 1 (c ấu t rú c ch ươ ng t rìn h) = 1 kh i t hi ết k ế ki ến t rú c dù ng c hỉ 1 p hư ơn g ph áp n hấ t ñị nh ; và = 0 kh i k há c.
D 2 ( ð ộ ñ ộ c lậ p d ữ liệ u c ủ a m ô ñ u n ) = 1- (S 2/ S 1) .
D 3 ( ð ộ ñ ộ c lậ p x ử lý c ủ a m ô ñ u n ) = 1- (S 3/ S 1) .
D 4 ( ñ ặ c tr ư n g v à o /r a c ủ a m ô ñ u n ) = 1 - (S 4/ S 1) .
D 5 ( kí ch c ỡ c ơ s ở d ữ liệ u ) = 1 - (S 6/ S 5) .
D 6 ( ð ộ p h â n c h ia c ơ s ở d ữ liệ u ) = 1 - (S 7/ S 5) . C á c ch ỉs ố ch ấ t lư ợ n g c ấ u tr ú c D S Q I 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 3 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  C ô n g t h ứ c tí n h c h ỉ số S Q c ủ a th iế t kế : D S Q I = S w i. D i , S w i = 1
C ần g hi lạ i D SQ I củ a cá c th iế t kế th àn h cô ng t rư ớc ñâ y, t ín h tr un g bì nh c ủa c hú ng
N ếu D SQ I lầ n nà y xa g iá tr ịt ru ng b ìn h ñó th ìc ần tiế p tụ c cô ng v iệ c th iế t kế và rà so át . C ô n g t h ứ c tí n h D S Q I i= 16 i= 16 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 4 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  Lý t hu yế t củ a H al st ea d dù ng c ác c hỉ số c ơ bả n sa u ñể ñ o kh ối lư ợn g ch ư ơn g tr ìn h- m ã ng uồ n
N 1 - số cá c to án t ử (o pe ra to r) k há c nh au c ó m ặt tr on g ch ư ơn g tr ìn h
n 2 - số cá c ph ép t oá n cơ b ản (o pe ra nd ) kh ác nh au c ó m ặt t ro ng c hư ơn g tr ìn h
N 1 - tổ ng s ố lầ n xu ất h iệ n củ a cá c to án t ử
N 2 - tổ ng s ố lầ n xu ất h iệ n củ a cá c ph ép t oá n cơ bả n K h o a h ọ c p h ần m ềm c ủ a H a ls te a d 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 5 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  L ý th u yế t c ủ a H a ls te a d ñ o c á c ñ ộ ñ o c ơ b ả n :
ð ộ d à i c h ư ơ n g t rì n h N = N 1 .lo g 2 n 1 + N 2 .lo g 2 n 2
D u n g lư ợ n g c h ư ơ n g t rì n h = N lo g 2 (n 1 + n 2 )
ð ộ tố t về d u n g lư ợ n g c h ư ơ n g t rì n h ñ ạ t ñ ư ợ c: N 2 n 1 D u n g l ư ợ n g th ự c tế củ a ch ư ơ n g tr ìn h n 2 2 D u n g l ư ợ n g tố it h iể u củ a ch ư ơ n g tr ìn h ð ộ ñ o v ề m ã n g u ồ n L = lu ô n n h ỏ h ơ n 1 v à X é t ñ ố i v ớ i m ộ t n g ô n n g ữ cụ th ể . G ầ n 1 l à tố t -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- = - -- - x -- -- -- 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 6 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ 0 ,8 8 A ss e m b le r 1 ,1 4 F O R T R A N 2 ,1 2 A L G O L 6 8 1 ,5 3 P L 1 M ứ c N g ô n n g ữ S è ® o m ứ c củ a n g « n n g ữ H al ss te ad c ho r ằn g m ỗi n gô n ng ữ có 1 m ứ c ng ôn n gữ , xá c ñị nh q uy m ô tr un g bì nh c ủa 1 ñơ n vị c hư ơn g tr ìn h. Số nà y ch ỉp hụ th uộ c và o ch ín h ng ôn n gữ lậ p tr ìn h. C ó th ể nó ph ụ th uộ c cả và o ng ư ời lậ p tr ìn h nữ a. T hự c ng hi ệm ñ o ñư ợc n hư s au : T ín h ñ ư ợ c kh ố i lư ợ n g c h ư ơ n g tr ìn h d ự a t rê n ñ á n h g iá số ñ ợ n vị c h ư ơ n g t rì n h 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 7 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  M cC ab e xá c ñị nh s ố ñ o ñ ộ p h ứ c t ạ p củ a ch ư ơn g tr ìn h (m ã ng uồ n) d ự a tr ên ñ ộ ph ứ c tạ p ch u tr ìn h tr on g ñồ th ị c hư ơn g tr ìn h củ a m ột m ôñ un .
Số ch u tr ìn h có ch u tr ìn h lồ ng n ha u (= 3)
Số ch u tr in h nh iề u nh ất t ro ng m ột c hu t rìn h (= 5)  Có th ể dù ng c ác m iề n củ a ñồ th ịp hẳ ng ñể bi ểu d iễ n ñồ th ị d òn g ch ư ơn g tr ìn h S ố ñ o ñ ộ p h ứ c tạ p c ủ a M cC a b e 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 8 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  Ch ỉs ố tr ư ởn g th àn h ph ần m ềm : SM I (S of tw ar e M ut iri ty In de x) ( IE EE S ta nd ar d 98 2. 1- 19 88 ): c ho bi ết t ín h ổn ñ ịn h củ a sả n ph ẩm p hầ n m ềm ñ ư ợc ph át t riể n  Sự t rư ởn g th àn h củ a ph ần m ềm li ên q ua n ñế n sự ph át t riể n qu y m ô và tín h ổn ñ ịn h liê n qu an ñ ến sự t ha y ñổ i c ác t hà nh p hầ n cấ u tr úc c ủa n ó th eo th ời g ia n  ð ây là ñ ộ ño b ảo t rì C h ỉs ố ch ấ t lư ợ n g b ả o t rì : S M I 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 1 9 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  Cá c th am s ố sử dụ ng ñ ể tín h SM I:
T = s ố cá c m ôñ un p há t hà nh lầ n nà y
Fc = s ố cá c m ôñ un c ó th ay ñ ổi tr on g lầ n nà y
Fa = s ố cá c m ôñ un ñ ư ợc t hê m v ào tr on g lầ n nà y
Fd = s ố cá c m ôñ un c ủa lầ n ph át h àn h tr ư ớc bị bỏ ñ it ro ng lầ n nà y C á c ñ ạ i l ư ợ n g t h a m g ia S M I 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 2 0 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  C h ỉs ố t rư ở n g th à n h p h ầ n m ề m ( ñ ộ ñ o b ả o tr ì) ñ ư ợ c tín h n h ư s a u :  K h i S M I g ầ n b ằ n g 1 th ì sả n p h ẩ m b ắ t ñ ầ u ổ n ñ ịn h M T -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- S M I = M T – F a - F c - F d C ô n g t h ứ c tí n h v à ý n g h ĩa c ủ a S M I 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 2 1 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  B ả o ñ ả m c h ấ t lư ợ n g t h ố n g k ê p h ả n á n h m ộ t x u t h ế n g à y c à n g t ă n g t ro n g c ô n g n g h iệ p .  T h ế n à o l à ñ ả m b ả o c h ấ t lư ợ n g d ự a t rê n th ố n g k ê ? ð ảm b ảo c h ất lư ợ n g t h ố n g k ê 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 2 2 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  Bằ ng c ác h th ốn g kê d ữ liệ u kh iế m k hu yế t ph ần m ềm kh i p há t tr iể n và tìm c ác h kh ử bỏ nó . b b th h jk kk iip iu u m m m vv vv kk kk ff ff ff vn vv vv ss sn nn ss ss ss s xx xx xx x K h á i n iệ m ñ ả m b ả o c h ấ t lư ợ n g t h ố n g k ê C á c n g u y ê n n h â n n h â n L o ạ i 2 0 % n g u yê n n h ân b b th h jk kk iip iu u m m m vv vv kk kk ff ff ff vn vv vv ss sn nn ss ss ss s xx xx xx x T h u th ập & p h â n lo ạ i D L kh iể m k h u yế t L ầ n v ế t t ìm n g u yê n n h â n C ô l ậ p 2 0 % n g u yê n n h â n Lo ạ i b ỏ 2 0 % n g u yê n n h â n cô l ậ p  8 0 % l ỗ i N g u yê n l ý P ar et o lỗ i t ìm ñ ư ợ c lỗ i b ịl o ạ i 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 2 3 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ Cô ng v iệ c ba o gồ m :
Th u th ập v à ph ân lo ại cá c th ôn g tin v ề cá c kh iế m k hu yế t ph ần m ềm .
Lầ n vế t ñể tìm n gu yê n nh ân
D ùn g ng uy ên lý P ar et o cô lậ p 20 % n gu yê n nh ân có th ể tư ơn g ứ ng v ới 8 0 kh iế m k hu yế t
Ti ến h àn h ch ỉn h sử a ñể lo ại b ỏ cá c ng uy ên n hâ n tư ơn g ứ ng v ới 8 0% k hi ếm k hu yế t C ô n g v iệ c ñ ả m b ả o c h ấ t lư ợ n g t h ố n g k ê 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 2 4 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  Cá c ng uy ên n hâ n gâ y ra k hi ếm k hu yế t có th ể là :
ð ặc t ả kh ôn g ñầ y ñủ ho ặc s ai s ót ( IE S) .
H iể u nh ầm k hi g ia o tiế p vớ i k há ch h àn g (M C C ).
Lệ ch h ư ớn g dự ñ ịn h kh i ñ ặc t ả (I D S) .
Vi p hạ m c ác c hu ẩn lậ p tr ìn h (V PS ).
Sa i t ro ng b iể u di ễn d ữ liệ u (E D R ).
Kh ôn g ph ù hợ p củ a gi ao d iệ n m ôñ un ( IM I) .
Sa i t ro ng lo gi c th iế t kế (E D L) . C á c n g u yê n n h â n c ủ a k h iế m k h u yế t 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 2 5 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V þ n V þ n V þ  C ác n gu yê n nh ân g ây r a kh iế m k hu yế t có th ể là :
Ki ểm t hử sa i h oặ c kh ôn g ñầ y ñủ (I ET )
Tà i l iệ u vi ết k hô ng ñ ầy ñ ủ ho ặc k hô ng c hí nh xá c (I ID )
Sa i k hi d ịc h th iế t kế sa ng n gô n ng ữ lậ p tr ìn h (P LT )
G ia o di ện n gư ời m áy m ơ hồ ho ặc k hô ng p hù hợ p. ( H CI )
C ác li nh t in h kh ác ( M IS ) C á c n g u yê n n h â n c ủ a k h iế m k h u yế t (t ) 2 0 0 5 -0 9 B ộ m ô n C N F M - ð ạ i h ọ c C ô n g n g h ệ 2 6 N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V N gu yÔ n V ¨¨¨¨n V þ n V