Đào tạo kỹ thuật viên ô tô cao cấp: Sử dụng các dụng cụ đo

Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -1- §o rung ®éng Kh¸i qu¸t Rung ®éng ®­îc thÓ hiÖn b»ng tèc ®é rung, gia tèc rung vµ biªn ®é. Trong nh÷ng ®¹i l­îng nµy, gia tèc rung ®éng th­êng ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt ®èi víi ®é rung cña xe. M ¸ y ®o ®é rung ®éng sÏ ®o rung ®éng theo ®Þnh l­îng. M¸y ®o ®é rung ®éng cã thÓ ®o gia tèc, tèc ®é, ®é dÞch chuyÓn, v.v... cña rung ®éng. Gi¸ trÞ ®o rung ®éng chuyÓn ®æi ®é rung ®éng cña phÇn tö rung thµnh c¸c tÝn hiÖu ®iÖn b»ng mét ®Çu ®äc vµ chuyÓn ®æi c¸c tÝn hiÖu nµy thµnh gia tèc, tèc ®é hoÆc ®é dÞch chuyÓn cña rung ®éng b»ng mét m¸y ®o ®é rung ®éng vµ hiÓn thÞ kÕt qu¶ nµy. ViÖc tiÕn hµnh ®o b»ng m¸y ®o ®é rung ®éng kh«ng khã kh¨n l¾m. Tuy nhiªn, nÕu kh«ng thùc hiÖn viÖc g¸ ®Æt chÝnh x¸c tr­íc khi ®o, cã thÓ dÉn ®Õn c¸c sai sè trong khi ®o. Cã thÓ cã c¶ c¸c gi¸ trÞ kh«ng quen biÕt. V× vËy, chóng ta cÇn n¾m v÷ng kiÕn thøc chÝnh x¸c vµ sö dông c¸c h­íng dÉn ®Ó biÕt c¸ch ®o chÝnh x¸c. Gîi ý: Th­êng dïng “G” lµm ®¬n vÞ ®Ó ®o gia tèc rung. (1/1) §o rung ®éng Sö dông m¸y ®o ®é rung ®éng ViÖc sö dông mét m¸y ®o ®é rung ®Ó ®o ®éng rung chÝnh x¸c, cÇn ph¶i hiÓu c¸ch vËn hµnh m¸y ®o ®é rung vµ ®iÒu chØnh nã chÝnh x¸c ®Õn c¸c gi¸ trÞ ®Æt thÝch hîp. ViÖc sö dông c¸c trÞ sè ®Æt cña m¸y ®o ®é rung chÝnh x¸c sÏ lµm cho c¸c sè ®o ®­îc chÝnh x¸c h¬n. C¸c ®Æc tÝnh cña m¸y ®o ®é rung · Bé läc (®Æc tuyÕn läc tÇn sè) · §Æc tuyÕn chØ thÞ · §¬n vÞ ®o · Giíi h¹n møc · §Çu ®äc tÇn sè Gîi ý: PhÇn tr×nh bÇy nµy chØ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n cña m¸y ®o ®é rung. §Ó biÕt thªm c¸c chi tiÕt, h·y tham kh¶o s¸ch h­íng dÉn vËn hµnh vÒ m¸y ®o ®é rung cña b¹n. (1/6) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -2- 1. Bé läc C¸c tÇn sè, t¹i ®ã ®é rung cña xe trë nªn cã vÊn ®Ò th­êng n»m trong ph¹m vi 10-200 Hz. KÓ c¶ trong ph¹m vi nµy, ®é l¾c hoÆc rung vµ sù cè rung ®éng kh¸c cã c¸c ®Ønh n»m trong mét d¶i tÇn sè hÑp. NÕu ®o ®­îc d¶i tÇn sè réng, th× còng ®o ®­îc c¶ c¸c tÇn sè ë bªn ngoµi kh«ng liªn quan ®Õn sù cè nµy, cã thÓ lµ do ®· m¾c c¸c sai sãt trong phÐp ®o. C¸c m¸y ®o ®é rung cã c¸c bé läc ®Ó h¹n chÕ d¶i tÇn sè ®o. (1) Bé läc luång cao (HP) ChØ ®o ®­îc ®é rung ë c¸c tÇn sè cao h¬n tÇn sè ®Æt. §é rung ë c¸c tÇn sè thÊp h¬n c¸c tÇn sè nµy kh«ng ®i qua bé läc. (2) Bé läc luång thÊp (LP) ChØ ®o ®­îc ®é rung ë c¸c tÇn sè thÊp h¬n tÇn sè ®Æt. §é rung ë c¸c tÇn sè cao h¬n c¸c tÇn sè nµy kh«ng ®i qua bé läc. Gîi ý: B¹n cã thÓ h¹n chÕ d¶i tÇn sè ®o mét c¸ch khÐo lÐo b»ng bé läc buång cao vµ bé läc buång thÊp. H·y dù kiÕn c¸c tÇn sè thÝch hîp ®èi víi ®é rung mµ b¹n muèn ®o, råi ®Æt c¸c bé läc nµy. Khi ®o ®é l¾c xung quanh 15-30 Hz b»ng m¸y ®o ®é rung cã c¸c lo¹i bé läc sau ®©y, h·y ®Æt bé läc luång cao ®Õn 10 Hz vµ bé läc buång thÊp ®Õn 50 Hz. · C¸c bé läc luång cao: 3Hz, 10 Hz · C¸c bé läc luång thÊp: 50 Hz, 500 Hz, 5 kHz, 50 kHz. (2/6) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -3- 2. §Æc tuyÕn chØ thÞ §Çu ®äc cña m¸y ®o ®é rung chuyÓn ®æi ®é rung ph¸t hiÖn ®­îc thµnh mét tÝn hiÖu ®iÖn cã d¹ng sãng xoay chiÒu AC vµ truyÒn tÝn hiÖu nµy ®Õn m¸y ®o ®é rung. D¹ng sãng AC nµy ®­îc xö lý vµ hiÓn thÞ nh­ mét con sè ë m¸y ®o ®é rung nh­ thÕ nµo ®ã lµ c¸c ®Æc tuyÕn chØ thÞ cña nã. §èi víi c¸c ®Æc tuyÕn chØ thÞ kh¸c nhau, cïng mét ®é rung t¹o ra c¸c gi¸ trÞ ®o kh¸c nhau. §Õn lóc nµy, ®Ønh EQ ®­îc sö dông chñ yÕu ®Ó ®o ®é rung cña xe. Tuy nhiªn sau nµy sÏ sö dông RMS. (1) §Ønh EQ (§Ønh t­¬ng ®­¬ng) §Ønh nµy hiÓn thÞ møc ¸p suÊt ®Ønh khi d¹ng sãng rung ®éng thùc ®­îc hiÖu chØnh thµnh mét sãng h×nh sin. §Ó ®o ®é rung cña xe, th­êng sö dông ®Æc tuyÕn nµy. (2) RMS (TrÞ sè qu©n ph­¬ng) RMS cã møc ¸p suÊt ®Ønh cña nã b»ng 1/Ö2 cña ®Ønh EQ. TrÞ sè nµy th­êng ®­îc dïng cho c¸c gi¸ trÞ ®iÖn ¸p cho ®å gia dông dïng ®iÖn AC. §èi víi nguån ®iÖn 100 VAC, nÕu chóng ta kh¶o s¸t ®iÖn ¸p thùc, th× ®iÖn ¸p nµy thay ®æi theo chu kú gi÷a gi¸ trÞ cùc ®¹i lµ 141,4 V vµ gi¸ trÞ cùc tiÓu lµ -141,4V. MÆc dï ®Ønh nµy lµ 141,1 V, l­îng c«ng vÉn b»ng ®iÖn ¸p DC lµ 100 V (3) §Ønh (PEAK) §Ønh nµy ®­îc sö dông ®èi víi rung ®éng va ®Ëp vµ t×m møc ¸p suÊt ®Ønh chÝnh x¸c cña d¹ng sãng rung. §Æc tuyÕn chØ thÞ nµy thÓ hiÖn gi¸ trÞ ®Ønh cña d¹ng sãng. (3/6) 3. C¸c ®¬n vÞ ®o H·y chän c¸c ®¬n vÞ ®o cho nh÷ng th«ng sè nµo cÇn ®o tõ d¹ng sãng rung ®éng nhËn ®­îc tõ gi¸ trÞ ®Æt cña ®Æc tuyÕn chØ thÞ. Gia tèc: (G) th­êng ®­îc sö dông ®Ó ®o ®é rung cña xe. C¸c ®¬n vÞ ®o th«ng th­êng: · Gia tèc: m/s2, G · Tèc ®é: mm/s · Biªn ®é: mm (4/6) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -4- 4. Giíi h¹n møc Gièng nh­ c¸ch ®Æt dßng ®iÖn cho mét ampe kÕ, h·y sö dông m¸y ®o ®é rung b»ng c¸ch ®Æt giíi h¹n møc gia tèc (G) mong muèn. Lu«n lu«n b¾t ®Çu tõ c¸c ph¹m vi møc cao h¬n vµ chuyÓn xuèng c¸c ph¹m vi møc thÊp h¬n sao cho th«ng b¸o “OVER” kh«ng hiÓn thÞ. Gîi ý: · §é rung cña xe kh«ng v­ît qu¸ 1G. KÓ c¶ khi phanh ®ét ngét ®Õn møc g©y ra ABS, ®é rung xung quanh 0.8 G. · §èi víi ®é l¾c vµ ®¶o, nÕu cã ®é rung lµ 0.2-0.3 G, nã th­êng ®­îc thÓ hiÖn nh­ mét h­ háng. (5/6) 5. C¸c ®Æc ®iÓm cña ®Çu ®äc Cã nhiÒu lo¹i ®Çu ®äc, víi c¸c ph­¬ng ph¸p ph¸t hiÖn rung ®éng kh¸c nhau, hoÆc ®Æc tuyÕn cña tÇn sè v.v... ë ®©y, chóng t«i sÏ tr×nh bÇy vÒ c¸c ®Çu ®äc kiÓu ¸p ®iÖn. C¸c ®Æc ®iÓm: · Lo¹i nµy nhá vµ nhÑ, vµ cã thÓ gi¶i quyÕt mét d¶i t­¬ng ®èi réng. · NÕu lùc bªn ngoµi t¸c ®éng vµo phÇn tö ¸p ®iÖn vµ g©y ra biÕn d¹ng th× sÏ t¹o ra ®iÖn ¸p. BiÕn d¹ng nµy tû lÖ thuËn víi gia tèc vµ ®iÖn ¸p nhËn ®­îc t­¬ng øng víi gia tèc. §iÖn ¸p nµy ®­îc ®o vµ hiÓn thÞ trªn mµn h×nh cña m¸y ®o ®é rung Gîi ý: V× ®Çu ®äc ¸p ®iÖn cã c¸ch vËn hµnh t­¬ng ®èi dÔ dµng, nªn nã ®­îc sö dông réng r·i ®Ó ®o ®é rung cña xe. (6/6) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -5- Tham kh¶o: C¸c lo¹i ®Çu ®äc C¸c ®Çu ®äc ¸p ®iÖn ®­îc ph©n lo¹i theo cÊu t¹o thµnh hai lo¹i: Lo¹i tr­ît vµ lo¹i nÐn. · Lo¹i tr­ît CÊu t¹o nµy nèi mét bÒ mÆt ®iÖn cùc cña phÇn tö ¸p ®iÖn víi vËt nÆng vµ nèi ®iÖn cùc kia víi vá vµ g©y ra biÕn d¹ng theo chiÒu tr­ît cña phÇn tö ®iÖn ¸p. Lo¹i nµy gän vµ cã ®é nhËy cao, vµ cã tiÕng ån nhá nhÊt, nªn nã ®­îc ¸p dông ®Ó ®o c¸c møc thÊp vµ c¸c tÇn sè thÊp. · Lo¹i nÐn CÊu t¹o nµy nèi vËt nÆng víi phÇn tö ¸p ®iÖn vµ g©y ra biÕn d¹ng theo chiÒu nÐn cña phÇn tö ¸p ®iÖn. CÊu t¹o nµy ®¬n gi¶n vµ cã ®é bÒn c¬ häc cao, nªn nã lµ cÊu t¹o tèt nhÊt ®Ó liªn tôc ®o gia tèc vµ chÊn ®éng. (1/1) §o ®é rung C¸c h­íng dÉn c¸ch ®o 1. C¸c ®iÓm ®Ó ®o §o ®é rung ë vÞ trÝ vµ chiÒu mµ kh¸ch hµng ®· chØ ra mét sù cè ®ang xuÊt hiÖn. Cho dï b¹n cã ®o rung ®éng b»ng mét m¸y ®o ®é rung, nÕu ®é rung b¹n ®o ®­îc kh«ng gièng nh­ ®é rung mµ kh¸ch hµng nãi ®Õn, th× sè ®o nµy lµ v« nghÜa. C¸c ®iÓm: §iÒu quan träng ®èi víi sù cè ®­îc kh¸ch hµng nªu ra vµ c¸c gi¸ trÞ do kü thuËt viªn ®o ®­îc chØ ra cïng lo¹i rung ®éng. · NÕu chóng chØ ra cïng mét lo¹i rung ®éng, viÖc ®o nµy cã thÓ lµ chÝnh x¸c. · NÕu chóng kh«ng chØ ra cïng mét lo¹i rung ®éng, th× viÖc ®o nµy kh«ng chÝnh x¸c. H·y thay ®æi vÞ trÝ hoÆc ph­¬ng ph¸p ®o vµ ®o l¹i. Gîi ý: KiÓm tra xem c¸c kÕt qu¶ ®o ®é rung nµy b»ng m¸y ®o ®é rung vµ c¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ b»ng 5 gi¸c quan cña b¹n cã phï hîp víi nhau theo c¸ch sau ®©y. · Thay ®æi c­êng ®é rung ®éng theo tèc ®é xe. · Tèc ®é xe t¹o ra c¸c ®Ønh rung ®éng. · Khi cã rung ®éng vµ khi kh«ng cã (1/4) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -6- 2. L¾p ®Çu ®äc (1) ChiÒu ®o rung ®éng Mét ®Çu ®Çu ®äc kiÓu ¸p ®iÖn kh«ng thÓ ®o ®­îc trõ khi chiÒu cña rung ®éng phï hîp víi chiÒu cña phÇn tõ ¸p ®iÖn. CÇn ph¶i chØnh ®Çu ®äc th¼ng hµng víi chiÒu cña rung ®éng cÇn ®o. (2) Träng l­îng cña ®Çu ®äc Khi ®o ®é rung, träng l­îng cña ®Çu ®äc ®«i khi t¸c ®éng nh­ mé bé gi¶m chÊn kiÓu khèi lµm thay ®æi ®Æc tÝnh cña rung ®éng. Do ®ã, ®Çu ®äc cÇn ph¶i t­¬ng ®èi nhÑ. Gîi ý: Träng l­îng cña ®Çu ®äc còng liªn quan ®Õn c¸c ®Æc tÝnh cña nã. CÇn cã s½n nhiÒu lo¹i ®Çu ®äc vµ sö dông mét ®Çu ®äc cho mçi ®èi t­îng ®o, nh­ng ®iÒu nµy sÏ tèn kÐm vµ kh«ng thùc tÕ. Chó ý: §Çu ®äc lµ mét thiÕt bÞ chÝnh x¸c vµ ®¾t tiÒn, nªn ph¶i vËn hµnh cÈn thËn. · Kh«ng ®­îc va ch¹m m¹nh vµo ®Çu ®äc, vµ ®¸nh r¬i nã. · Gi÷ ®Çu ®äc xa n¬i cã n­íc vµ bôi. · C¸c ®Çu ®äc cã ¨mpe kÕ l¾p s½n dÔ vËn hµnh, nh­ng chóng dÔ bÞ nhiÖt lµm h­ háng, nªn kh«ng ®­îc ®Ó chóng ë n¬i cã nhiÖt ®é cao. (H·y sö dông chóng trong ph¹m vi mµ b¹n cã thÓ x¸ch b»ng tay, vµ nÕu chóng nãng lªn th× ph¶i lµm nguéi tr­íc khi sö dông.) (2/4) 3. VÞ trÝ ®o Khi ®o rung ®éng, h·y l¾p ®Çu ®äc vµo vÞ trÝ ®o b»ng ph­¬ng ph¸p thÝch hîp nhÊt ®­îc nªu ra d­íi ®©y. Cè g¾ng ®o ë tr¹ng th¸i gÇn víi tr¹ng th¸i ®i xe cña kh¸ch hµng. · C¸c phÇn b»ng kim lo¹i H·y sö dông mét nam ch©m vµ l¾p trùc tiÕp ViÖc ®o sÏ dÔ dµng · C¸c phÇn b»ng nhùa (b¶ng ®iÒu khiÓn, gi¸ ®ì, cÇn chuyÓn sè) L¾p vßng ®Öm nµy b»ng b¨ng dÝnh hai mÆt hoÆc vËt liÖu dÝnh. §Æt nam ch©m vµo vßng ®Öm nµy Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -7- · V« l¨ng B¾t chÆt ®Çu nèi vµo v« l¨ng b»ng b¨ng dÝnh L¾p nam ch©m vµo ®Çu nèi nµy theo chiÒu lªn/xuèng hoÆc tr¸i/ph¶i vµ g¾n nhÑ nhµng b»ng tay. · C¸c ghÕ ngåi Trùc tiÕp Ên ®Çu ®äc ¸p vµo l­ng ghÕ hoÆc ®Öm ghÕ ë t­ thÕ ngåi nh­ cã ng­êi ®ang ngåi trªn ghÕ. · Sµn Trùc tiÕp Ên ®Çu ®äc ¸p vµo sµn trong tr¹ng th¸i mét ng­êi ®ang ®i xe hoÆc ch©n hä ®ang ®Æt trªn sµn. L¾p mét nam ch©m tõ mÆt d­íi cña sµn. · Gi÷ ®Çu ®o b»ng tay L¾p ®Çu nèi vµ Ên ®Çu ®o ¸p vµo vÞ trÝ ®o Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -8- · §o bªn trong hép ChuÈn bÞ mét hép b»ng nhùa xèp vµ ®Æt ®Çu ®äc vµo trong hép ®ã, råi ngåi lªn hép nµy. Gîi ý: B¾t chÆt ®Çu ®äc ®Ó kh«ng cã khe hë trong gi¸ ®ì cña nã. Khi l¾p ®Çu ®äc ë bªn ngoµi khoang hµnh kh¸ch, ch¼ng h¹n nh­ ë d­íi sµn hoÆc trªn hÖ thèng treo, vµ tiÕn hµnh ch¹y thö xe, b¾t chÆt ®Çu ®äc b»ng mét d©y sao cho nã kh«ng bÞ r¬i ra mÆc dï nam ch©m rêi ra. (3/4) 4. §o (1) §èi víi ®é l¾c vµ ®¶o, c­êng ®é rung thay ®æi theo chu kú. Trong tr­êng hîp nµy, h·y ®o ®ñ l©u ®Ó b¹n cã thÓ x¸c ®Þnh c¸c gi¸ trÞ lín nhÊt vµ nhá nhÊt cña ®é rung. Gîi ý: NÕu b¹n ®o vµo lóc ®é rung ë møc lín nhÊt tr­íc khi ®o, nh­ng sau khi ®o b¹n ph¶i ®o khi ®é rung ë møc nhá nhÊt cña nã, gi¸ trÞ ®o ®­îc sÏ sôt gi¶m cho dï viÖc söa ch÷a ch­a thùc sù kÕt thóc. (2) §«i khi cã thÓ rÊt khã thu ®­îc c¸c gi¸ trÞ ®o æn ®Þnh trong thêi gian ch¹y thö xe, ch¼ng h¹n nh­ do xãc lªn xuèng bëi ®iÒu kiÖn ®­êng gå ghÒ vµ c¸c ®iÒu kiÖn xung quanh. H·y bá qua c¸c thay ®æi t¹m thêi trong gi¸ trÞ cña ®é rung vµ h·y chê cho ®Õn khi gi¸ trÞ nµy æn ®Þnh vµ tiÕn hµnh ®o nã. §o nhiÒu lÇn vµ lÊy gi¸ trÞ trung b×nh. Gîi ý: NÕu cã chøc n¨ng tÝnh gi¸ trÞ trung b×nh, h·y sö dông nã. (3) Mét khi b¹n ®· ®Æt c¸c ®iÒu kiÖn ®o, h·y duy tr× chóng cho ®Õn khi c«ng viÖc ®o kÕt thóc. (4/4) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -9- §o tiÕng ån Kh¸i qu¸t ¢m thanh ®Õn tai ng­êi qua rung ®éng cña kh«ng khÝ. Mét m¸y ®o møc ©m thanh ®o ®é rung nµy cña kh«ng khÝ. Dïng ®¬n vÞ dB ®Ó ®o tiÕng ån trong c¸c xe. ThÓ hiÖn tiÕng ån b»ng con sè ®Ó cã thÓ n¾m ®­îc møc sù cè theo ®Þnh l­îng. §o tiÕng ån dÔ dµng so víi sè ®o rung ®éng. Cã mét vµi gi¸ trÞ ®Æt khã cÇn thiÕt ®Ó sö dông mét m¸y ®o møc ©m thanh. §iÒu nµy thËm chÝ còng ®óng trong viÖc ®o thùc tÕ. Ph¶i n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n cÇn thiÕt cho viÖc ®o vµ biÕt c¸ch ®o víi ®é chÝnh x¸c cao. (1/1) §o tiÕng ån Sö dông mét m¸y ®o møc ©m thanh §Ó sö dông mét m¸y ®o møc ©m thanh ®Ó ®o tiÕng ån mét c¸ch chÝnh x¸c, cÇn ph¶i hiÓu chÝnh x¸c c¸c gi¸ trÞ ®Æt ®iÒu kiÖn ®o cña m¸y ®o møc ©m thanh cÇn thiÕt ®èi víi viÖc ®o. Sö dông c¸c ®Æc ®iÓm cña m¸y ®o møc ©m thanh mét c¸ch thÝch hîp sÏ lµm cho c¸c sè ®o chÝnh x¸c h¬n. C¸c ®Æc tÝnh cña m¸y ®o møc ©m thanh: · ChØnh ®iÓm kh«ng · §Æc tuyÕn chØ thÞ · Ph¹m vi møc ®o · èng thu phãng thanh Gîi ý: PhÇn tr×nh bÇy nµy chØ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n cña m¸y ®o møc ©m thanh §Ó biÕt thªm chi tiÕt. h·y tham kh¶o s¸ch h­íng dÉn vËn hµnh ®èi víi m¸y ®o møc ©m thanh b¹n ®ang sö dông. (1/4) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -10- 1. ChØnh ®iÓm kh«ng (hiÖu chuÈn) ViÖc nµy còng gièng nh­ viÖc ®iÒu chØnh ®iÓm 0 W khi ®o ®iÖn trë b»ng mét ®ång hå ®o ®iÖn. §Ó hiÖu chØnh ®iÖn ¸p cña pin, còng ph¶i ®iÒu chØnh ®ång hå ®o ®Õn ®iÓm 0. NÕu dïng m¸y ®o møc ©m thanh kh«ng ®­îc hiÖu chuÈn, c¸c gi¸ trÞ ®­îc thÓ hiÖn sÏ kh«ng chÝnh x¸c, v× vËy lu«n ph¶i hiÖu chuÈn m¸y ®o møc ©m thanh tr­íc khi dïng nã ®Ó ®o. (1) ChuyÓn nóm giíi h¹n, nóm chøc n¨ng, v.v... ®Õn vÞ trÝ hiÖu chuÈn. (2) Dïng chøc n¨ng ®iÒu chØnh ®Ó ®Æt gi¸ trÞ chØ trªn m¸y ®o møc ©m thanh ®Õn gi¸ trÞ hiÖu chuÈn ®­îc quy ®Þnh. Gîi ý: · Cã thÓ sö dung c¸c tÝn hiÖu ra theo m¸y ®o møc ©m thanh ë chÕ ®é hiÖu chuÈn ®Ó hiÖu chuÈn chung víi thiÕt bÞ kh¸c, nh­ c¸c m¸y ph©n tÝch tÇn sè. VÝ dô vÒ tÝn hiÖu hiÖu chuÈn: Sãng sin 1V, 1kHz = 94 dB · Khi ®o tiÕng ån trong mét thêi gian kÐo dµi, ®iÖn thÕ cña c¸c pin sÏ gi¶m vµ gi¸ trÞ ®­îc thÓ hiÖn sÏ thay ®æi, v× thÕ cÇn ph¶i th­êng xuyªn hiÖu chuÈn. (2/4) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -11- 2. C¸c ®Æc tÝnh chØ thÞ Gi¸c quan cña con ng­êi mÉn c¶m víi tÇn sè thay ®æi theo tõng ng­êi. M¸y ®o møc ©m thanh cã thÓ chän ®Æc tÝnh hiÖu chØnh tÇn sè ®Ó hiÖu chØnh kh¶ n¨ng c¶m nhËn ©m thanh ®èi víi tÇn sè. Khi ®o tiÕng ån cña xe, sö dông ®Æc tuyÕn A · §Æc tuyÕn A §Æc tuyÕn A lµ sù hiÖu chØnh gÇn nhÊt ®èi víi gi¸c quan cña con ng­êi. C¸c sè ®o ®­îc thÓ hiÖn b»ng dB (A). · §Æc tuyÕn C §©y lµ mét ®Æc tuyÕn gÇn nh­ ph¼ng. V× nã kh¸c víi gi¸c quan cña con ng­êi, nã thÓ hiÖn c¸c gi¸ trÞ lín h¬n gi¸ trÞ c¶m nhËn cña gi¸c quan con ng­êi, ®Æc biÖt lµ ë vïng tÇn sè thÊp. Nãi chung, ®Æc tuyÕn C thÓ hiÖn møc cã deciBell cao h¬n ®Æc tuyÕn A. C¸c sè ®o ®­îc thÓ hiÖn b»ng dB (C). · §Æc tuyÕn F §©y lµ mét ®Æc tuyÕn ph¼ng kh«ng cã tÇn sè nµo ®­îc hiÖu chØnh. Sö dông nã khi ph©n tÝch c¸c tÇn sè. Gîi ý: Mét sè thiÕt bÞ ®Ó ®o tiÕng ån kh«ng cã ®Æc tÝnh hiÖu chØnh tÇn sè. TrÞ sè ®o ®­îc cña thiÕt bÞ ®ã lµ ®Æc tuyÕn F, nªn cÇn ph¶i cÈn thËn khi sö dông c¸c sè liÖu nµy ®Ó ®¸nh gi¸ tiÕng ån. (3/4) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -12- 3. Giíi h¹n møc ®o Còng gièng nh­ c¸ch ®Æt dßng ®iÖn cña mét ¨mpe kÕ, cã thÓ ®Æt møc tiÕng ån ®o ®­îc cho mét m¸y ®o møc ©m thanh. DÞch chuyÓn c¸c giíi h¹n lín h¬n ®Õn c¸c giíi h¹n nhá h¬n vµ ®¹t giíi h¹n nhá nhÊt, trong ®ã kh«ng hiÖn h×nh møc vËt giíi h¹n. Gîi ý: Kh«ng ®­îc thay ®æi giíi h¹n møc ®o trong khi ®ang ®o. Nãi riªng, khi dïng mét m¸y ®o møc ©m thanh ®­îc nèi víi mét m¸y ph©n tÝch tÇn sè hoÆc mét m¸y kh¸c, kh«ng ®­îc chuyÓn m¹ch tr­íc khi viÖc ®o kÕt thóc. ViÖc chuyÓn giíi h¹n nµy sÏ ph¸ vì møc hiÖu chuÈn chung. 4. èng phãng thanh (Micr«) èng phãng thanh lµ mét thiÕt bÞ chÝnh x¸c, nªn ph¶i vËn hµnh cÈn thËn. · Kh«ng ®­îc g©y va ®Ëp hoÆc lµm nã bÞ va ®Ëp. · Kh«ng ®­îc ®¸nh r¬i nã · §Ó èng phãng thanh xa n¬i cã n­íc vµ bôi. (4/4) §o tiÕng ån H­íng dÉn c¸ch ®o C¸c ®iÓm ®o Trong viÖc ®o tiÕng ån, ®iÒu quan träng lµ ph¶i ®o. · T¹i vÞ trÝ kh¸ch hµng chØ ra trªn xe. · §Æt tai gÇn ®Ó nghe ©m thanh · Theo chiÒu cña tai nghe (phÝa tr­íc mÆt) Còng gièng nh­ viÖc ®o ®é rung, c¸c gi¸ trÞ ®o ®­îc cÇn ph¶i phï hîp víi c¸c hiÖn t­îng do kh¸ch hµng chØ ra. (Xem c¸c ®iÓm chñ yÕu cu¶ viÖc ®o rung ®éng) Gîi ý: Kh«ng gièng nh­ viÖc ®o ®é rung, viÖc nghe c¸c ©m thanh ®Õn tai ng­êi b»ng m¸y ®o møc ©m thanh t­¬ng ®èi dÔ. (1/1) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -13- ViÖc ph©n tÝch tÇn sè lµ g×? 1. Kh¸i qu¸t Khi ®o ©m thanh b»ng mét m¸y ®o møc ©m thanh, chØ cã thÓ ®o toµn bé c¸c ©m thanh xung quanh xem cã bao nhiªu dB, nh­ng dïng m¸y ph©n tÝch tÇn sè th× cã thÓ ®o ®­îc dB cña mçi tÇn sè (Hz). Khi chóng ta sö dông m¸y ph©n tÝch tÇn sè, ta cã thÓ ®o ®­îc rung ®éng vµ tiÕng ån b»ng c¸c tÇn sè, ®Ó dÔ dµng thu hÑp c¸c nguån rung ®éng cã thÓ. V× cã thÓ ®o rung ®éng vµ tiÕng ån b»ng c¸c tÇn sè, nªn cã thÓ tiÕn tíi chuÈn ®o¸n sù cè b»ng ph­¬ng ph¸p sau ®©y. · TÝnh to¸n c¸c tÇn sè cña c¸c nguån rung ®éng vµ tiÕng ån trªn xe. · BÊt cø vÞ trÝ nµo cã tÇn sè tÝnh to¸n phï hîp víi tÇn sè ®o ®­îc ®Òu cã thÓ lµ nguån rung ®éng. 2. ViÖc sö dông m¸y ph©n tÝch tÇn sè C¸c tÇn sè ®­îc ph©n tÝch b»ng m¸y ph©n tÝch tÇn sè chuyªn dïng hoÆc b»ng chøc n¨ng NVH cña m¸y chÈn ®o¸n. C¸c chøc n¨ng nµy vµ c¸c ph­¬ng ph¸p sö dông kh¸c nhau, nh­ng v× môc tiªu – ph©n tÝch tÇn sè- gièng nhau, nªn c¸ch ®o c¬ b¶n gièng nhau. Gîi ý: H·y sö dông s¸ch h­íng dÉn vËn hµnh ®Ó tham kh¶o khi dïng bÊt cø lo¹i m¸y ph©n tÝch tÇn sè nµo. (1/1) Ph©n tÝch tÇn sè C¸c m¸y ph©n tÝch tÇn sè 1. Kh¸i qu¸t vÒ c¸c m¸y ph©n tÝch tÇn sè §Ó ®o c¸c tÇn sè mét c¸ch chÝnh x¸c, cÇn hiÓu râ c¸ch ®Æt th«ng sè mét c¸ch chÝnh x¸c vµ thÝch hîp. C¸c c¸ch ®Æt nµy nh­ sau. · C¸ch ®Æt c¸c th«ng sè §©y lµ c¸ch ®Æt c¸c th«ng sè ®Ó ph©n tÝch tÇn sè cña rung ®éng vµ tiÕng ån. · C¸ch ®Æt mµn h×nh C¸c tÇn sè ®­îc hiÓn thÞ nh­ mét ®å thÞ trªn mµn h×nh cña m¸y ph©n tÝch tÇn sè. C¸c c¸ch ®Æt nµy ®Ó x¸c ®Þnh c¸ch sö dông mµn h×nh cho viÖc hiÓn thÞ nµy. · C¸ch ®Æt chøc n¨ng phô kh¸c Cã c¸c chøc n¨ng phô ngoµi c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n. Ph¶i ®Æt chóng ®Ó lµm cho viÖc ph©n tÝch cã hiÖu qu¶. Gîi ý: Mét sè c¸ch ®Æt ®­îc tr×nh bÇy ë ®©y kh«ng cã ë mét sè m¸y ph©n tÝch tÇn sè mÉu. (1/6) Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -14- 2. C¸c môc ®Æt ®iÒu kiÖn vµ c¸c ph­¬ng ph¸p ®Æt (1) Bé läc (luång cao: HP; luång thÊp: LP) ViÖc nµy ®Æt ph¹m vi ®o theo tÇn sè ®o ®­îc theo cïng c¸c h­íng dÉn ®Ó ®o ®é rung. Nã hÇu nh­ kh«ng cã ý nghÜa ®èi víi viÖc ph©n tÝch tÇn sè, v× vËy b¹n cã thÓ ®Æt luång cao tíi møc tèi thiÓu vµ luång thÊp tíi møc tèi ®a ®Ó ®o mäi tÇn sè. (2) §Æc ®iÓm biÓu thÞ (DET) §Æc ®iÓm nµy ¶nh h­ëng ®Õn c¸c kÕt qu¶ ®o còng nh­ ë m¸y ®o ®é rung. · §o ®é rung: dïng EQ-PEAK hoÆc RMS gièng nh­ ë m¸y ®o ®é rung. · §o tiÕng ån: dïng RMS. §èi víi mét sè kiÓu xe, chän tr¹ng th¸i ng¾t OFF. Gîi ý: ViÖc nµy kh«ng quan träng l¾m ®èi víi viÖc ph©n tÝch tÇn sè. C¸c m¸y ®o møc ©m thanh th­êng ®o b»ng ®Æc ®iÓm RMS, nªn cã chøc n¨ng ®Ó chän ®Æc ®iÓm nµy ë ngay m¸y ®o møc ©m thanh. (3) §¬n vÞ ®o · §o ®é rung: chän c¸c ®èi t­îng ®o, ch¼ng h¹n nh­ gia tèc (ACC), tèc ®é (VEL), hoÆc ®é dÞch chuyÓn (DISP), vµ ®¬n vÞ ®o, G, m/s, mm, v.v... Th«ng th­êng, h·y ®Æt gia tèc (ACC) vµ Gs. · §o tiÕng ån: th«ng th­êng dïng dB ®Ó ®o tiÕng ån. Khi dïng dB, th­êng cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c chÕ ®é ®Æt kh¸c. Gîi ý: Khi nèi mét thiÕt bÞ ®Çu vµo bªn ngoµi, nh­ mét m¸y ®o ®é rung hoÆc ®ång m¸y møc ©m thanh, vµo m¸y ph©n tÝch tÇn sè, b¹n kh«ng thÓ ®äc trùc tiÕp c¸c gi¸ trÞ cña ®¬n vÞ ®o, trõ khi b¹n hiÖu chuÈn gi÷a mçi thiÕt bÞ vµ m¸y ph©n tÝch tÇn sè nµy. (2/6) (4) Nóm khëi ®éng (TRIGGER) §Æt nóm khëi ®éng ®Ó b¾t ®Çu ®o. Th«ng th­êng, t¾t chÕ ®é nµy ë vÞ trÝ OFF (FREE) ®Ó nóm khëi ®éng lµm viÖc. Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n cao cÊp - Söa ch÷a NVH Sö dông c¸c dông cô ®o -15- (5) Cöa sæ §©y lµ mét ®Æc tÝnh hiÖu chØnh ®Ó ph©n tÝch tÇn sè. ViÖc ph©n tÝch tÇn sè h×nh thµnh d¹ng sãng thùc theo sù hiÖu chØnh nµy. C¸c ®Æc tÝnh hiÖu chØnh cã s½n lµ h×nh ch÷ nhËt (RECT) vµ hanning (HANN). §èi víi viÖc ph©n tÝc