Đáp án triết học

C©u 1: TriÕt häc lµ g×? Ph©n tÝch vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc vµ c¸c h×nh thøc c¬ b¶n cña chñ nghÜa duy vËt trong lÞch sö triÕt häc? Tr¶ lêi: TriÕt häc lµ g×? C¸c quan ®iÓm tr­íc M¸c - Thêi cæ ®¹i: TriÕt häc bao gåm c¸c tri thøc hiÓu biÕt cña con ng­êi vÒ thÕ giíi, hiÓu biÕt vò trô vµ gi¶i thÝch b»ng hÖ thèng t­ duy. - Thêi cËn ®¹i: TriÕt häc lµ khoa häc cña c¸c m«n khoa häc, coi triÕt häc lµ m«n khoa häc mÑ cña c¸c m«n khoa häc kh¸c. -Quan ®iÓm M¸cXÝt: TriÕt häc lµ hÖ thèng nh÷ng quan ®iÓm, quan niÖm chung cña con ng­êi vÒ thÕ giíi, vÒ vÞ trÝ vµ vai trß cña con ng­êi ®èi víi thÕ giíi ë tr×nh ®é cao, lµ khoa häc vÒ nh÷ng quy luËt vËn ®éng cña t­ duy con ng­êi vÒ thÕ giíi. -TriÕt häc cã ®Æc ®iÓm so víi c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi kh¸c, nã xem xÐt thÕ giíi trong mét chÝnh thÓ kh«ng ®i s©u vµo tõng bé phËn riªng lÎ ®Ó nghiªn cøu. §iÒu kiÖn nhËn thøc: Sù ph©n c«ng lao ®éng vµ ph¸t triÓn lao ®éng trÝ ãc §iÒu kiÖn x· héi: Sù ph©n chia giai cÊp -Vai trß cña TriÕt häc: Nã ®ãng vai trß lµ thÕ giíi quan, ph­¬ng ph¸p luËn cña mét giai cÊp, mét lùc l­îng x· héi nhÊt ®Þnh. -§èi t­îng cña TriÕt häc: Nghiªn cøu, x¸c ®Þnh hÖ thèng quan ®iÓm, quan niÖm chung nhÊt ®Ó gi¶i thÝch mäi hiÖn t­îng * VÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc . - Mäi vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc lµ mèi quan hÖ gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc, v× nã lµ c¬ së ®Ó gi¶i quyÕt mäi vÊn ®Ò kh¸c cña triÕt häc. - Nã lµ vÊn ®Ò xuyªn suèt cña mäi tr­êng ph¸i TriÕt häc - C¸ch gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã lµm tiªu chuÈn ®Ó ph©n ®Þnh c¸c tr­êng ph¸i triÕt häc duy t©m hay duy vËt lÞch sö. - §ã còng lµ vÊn ®Ò chung nhÊt ®Ó ph©n ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò thuéc TriÕt häc vµ nh÷ng vÊn ®Ò ngoµi TriÕt häc. * Néi dung c¬ b¶n: a/ VÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc: lµ vÊn ®Ò quan hÖ gi÷a vËt chÊt (tån t¹i) vµ ý thøc (t­ t­ëng) b/ Trªn mét .........cña vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc: Gi÷a vËt chÊt vµ ý thøc c¸i nµo cã tr­íc c¸i nµo. - Chñ nghÜa duy vËt : Duy vËt thêi cæ ®¹i, duy vËt siªu h×nh, duy vËt biÖn chøng Chñ nghÜa duy t©m: Duy t©m chñ quan + duy t©m kh¸ch quan * Tr¶ lêi vÊn ®Ò con ng­êi cã kh¶ n¨ng nhËn thøc c¶i t¹o ®­îc thÕ giíi hay kh«ng, c¶i t¹o b»ng c¸ch nµo? Theo ph­¬ng thøc nµo? -Cã nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau, nh­ng tãm l¹i nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc mang ý nghÜa thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn ë chç thÕ giíi vËn ®éng theo mét quy luËn vµ chØ tån t¹i mét thÕ giíi duy nhÊt, mét thÕ giíi vËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan, nã quyÕt ®Þnh ý thøc qua lao ®éng bé ãc con ng­êi ph¸t triÓn vµ h×nh thµnh ý thøc. +ThÕ giíi quan nµo, lý luËn nµo còng cã nh÷ng nghiªn cøu nhËn thøc ®ã, mµ trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ph¶i tu©n thñ theo ®óng tÝnh chÊt hoÆc quy luËt cña nã +Mäi ho¹t ®éng cña con ng­êi ®Òu xuÊt ph¸t tõ tån t¹i kh¸ch quan ®Ó ph¶n ¸nh nã vµ gi¶i thÝch nã. *C¸c h×nh thøc c¬ b¶n cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng trong lÞch sö (3 h×nh th¸i) - Chñ nghÜa duy vËt cæ ®¹i ch­a ®­îc khoa häc chøng minh trªn chi tiÕt - Chñ nghÜa duy vËt m¸y mãc: ThÕ kû 17-18 tuyÖt ®èi ho¸ ®Þnh luËt cña NiuT¬n, dïng ®Þnh luËt cña NiuT¬n ®Ó gi¶i thÝch tÊt c¶ c¸c sù vËt nh­ lµ m¸y mãc tuyÖt ®èi ho¸ c¸c thµnh tùu khoa häc, t¸ch biÖt mäi vËt kh«ng chuyÓn ho¸ lÉn nhau. - Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng. C©u 2: Ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ tiÒn ®Ò cña sù ra ®êi TriÕt häc M¸c. Tõ ®ã chøng minh TriÕt häc M¸c lµ mét häc thuyÕt ph¸t triÓn. Tr¶ lêi: * §iÒu kiÖn kh¸ch quan: - §iÒu kiÖn kh¸ch quan x· héi: Chñ nghÜa T­ b¶n ph¸t triÓn, ®¹i c«ng nghiÖp ph¸t triÓn g¾n liÒn víi nã lµ mét giai cÊp v« s¶n, c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ m©u thuÉn trong nÒn kinh tÕ t­ b¶n biÓu hiÖn trªn lÜnh vùc x· héi lµ m©u thuÉn gi÷a giai cÊp v« s¶n vµ n«ng d©n lao ®éng víi giai cÊp t­ s¶n; ®Êu tranh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n chèng l¹i giai cÊp t­ s¶n. Tõ ®ã ®ßi hái giai cÊp v« s¶n ph¶i tho¸t ly khái ¶nh h­ëng cña t­ t­ëng giai cÊp t­ s¶n, kh¼ng ®Þnh ®Þa vÞ ®éc lËp vÒ vai trß lÞch sö cña m×nhtrong x· héi. Do ®ã cÇn cã mét hÖ thèng t­ t­ëng ®éc lËp . Cã nh÷ng n­íc rÊt ph¸t triÓn nh­ng vÉn cã hiÖn t­îng c«ng nh©n biÓu t×nh chèng l¹i «ng chñ, ng­êi l·nh ®¹o khëi nghÜa, biÓu t×nh, ®iÒu nµy ta ph¶i xem xÐt l¹i mèi quan hÖ gi÷a ng­êi víi ng­êi, quan hÖ gi÷a c¸c giai cÊp víi nhau. * TiÒn ®Ò lý luËn: -KÕ thõa triÕt häc cæ ®iÓn §øc, Heghen,Ph¬bach, M¸c -¡ng ghen -Kinh tÕ chÝnh trÞ Anh: ALanhXiMÝt, RiC¸c§« -Chñ nghÜa x· héi kh«ng t­ëng Ph¸p: Xi m«ng-Phuriª * TiÒn ®Ò kinh tÕ tù nhiªn.( ®i vµo 3 ph¸t minh lín cña thÕ kû) * §Þnh luËt b¶o toµn vÒ chuyÓn ho¸ n¨ng l­îng - Häc thuyÕt vÒ T­ b¶n: B¶n chÊt cña thÕ giíi sèng ®Òu cã c¸i chung - Häc thuyÕt vÒ tiÕn ho¸ cña §¸cuyn: Tõ v« c¬ (h÷u c¬(Con ng­êi ®Òu lµ sù tiÕn ho¸ * §iÒu kiÖn chñ quan: + Sù h×nh thµnh khoa häc chñ nghÜa M¸c - ¡ngghen + Tµi n¨ng vÜ ®¹i cña c¸c «ng * TriÕt häc M¸c lµ mét häc thuyÕt ph¸t triÓn v×: Nã kh¾c phôc ®­îc sù h¹n chÕ cña c¸c lo¹i TriÕt häc tr­íc ®ã. + Duy vËt siªu h×nh + Gi¶i thÝch thÕ giíi tù nhiªn th× duy vËt, nh­ng thÕ giíi ®êi sèng x· héi th× duy t©m. M¸c vµ ¡ngghen ®· thèng nhÊt gi÷a duy vËt vµ biÖn chøng t¹o nªn chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng vµ g¾n víi nã lµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö víi sù ra ®êi cña duy vËt lÞch sö th× TriÕt häc M¸c thùc sù t¹o ra b­íc ngoÆt chøng minh trong sù ph¸t triÓn cña TriÕt häc v× nã lµm cho TriÕt häc M¸c thµnh hÖ thèng c©n ®èi, hoµn mü triÖt ®Ó. Nã kh«ng nh÷ng gi¶i thÝch thÕ giíi mét c¸ch khoa häc(Ph¸t hiÖn ra c¸c quy luËt vËn ®éng chung cña thÕ giíi) mµ cßn chñ yÕu h­íng cho con ng­êi vµo viÖc h­íng tíi thÕ giíi b»ng thùc tiÔn. * Chñ nghÜa M¸c- Lªnin thùc sù trë thµnh thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn cña giai cÊp c«ng nh©n. C©u 3: Ph©n tÝch ®èi t­îng vµ ®Æc ®iÓm cña TriÕt häc M¸c- Lªnin, tr×nh bµy chøc n¨ng thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn cña TriÕt häc M¸c- Lªnin Tr¶ lêi: §èi t­îng cña TriÕt häc M¸c- Lªnin (TriÕt häc M¸c- Lªnin lµ g×?) - TriÕt häc M¸c- Lªnin lµ khoa hoc vÒ nh÷ng quy luËt vËn ®éng vµ ph¸t triÓn chung nhÊt cña tù nhiªn vµ vÞ trÝ vai trß cña con ng­êi trong thÕ giíi. Trong sù ph¸t triÓn cña TriÕt häc th× TriÕt häc M¸c- Lªnin lµ mét h×nh th¸i khoa häc hiÖn ®¹i, ®ång thêi TriÕt häc M¸c- Lªnin lµ 1 trong 3 bé phËn hîp thµnh. Chñ nghÜa M¸c-Lªnin, nã lµ c¬ së lý luËn chung (h¹t nh©n lý luËn chung nhÊt) *§èi t­îng nghiªn cøu: Nghiªn cøu nh÷ng quy luËt vËn ®éng vµ ph¸t triÓn chung nhÊt cña thÕ giíi trªn c¬ së gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc - Nghiªn cøu vai trß cña con ng­êi ®èi víi thÕ giíi vµ chÝnh b¶n th©n con ng­êi. Gi¶i ®¸p c¸c vÊn ®Ò vÒ thùc tiÔn cuéc sèng nãng báng ®Æt ra. * §Æc ®iÓm: Sù thèng nhÊt gi÷a tÝnh §¶ng vµ tÝnh khoa häc (tÝnh c¸ch m¹ng khoa häc) - TÝnh §¶ng kh«ng chØ g¾n bã víi giai cÊp c«ng nh©n mµ bÊt cø TriÕt häc nµo còng mang tÝnh §¶ng ®Òu ®øng trªn lËp tr­êng duy vËt hay duy t©m ®Ó gi¶i thÝch. - TÝnh §¶ng trong c¸c quÇn chóng tiÕn bé th­êng ®øng trªn chñ nghÜa duy vËt thèng nhÊt gi÷a lùc l­îng vµ thùc tiÔn. - C¸c tr­êng ph¸i kh¸c kh«ng thèng nhÊt gi÷a lùc l­îng vµ thùc tiÔn mµ chØ cã TriÕt häc M¸c míi tËp hîp ®­îc lùc l­îng vµ thùc tiÔn. -TÝnh s¸ng t¹o: - TriÕt häc M¸c lu«n lµ hÖ thèng më lu«n ®­îc bæ xung ghi nhËn kh¸ch quan tõ kinh nghiÖm thùc tiÔn. Do ®ã TriÕt häc M¸c b¸c bá mäi sù gi¸o ®iÒu trong mäi néi dung c¸c nguyªn lý TriÕt häc. -Chøc n¨ng thÕ giíi quan ph­¬ng ph¸p luËn: §©y lµ 1 trong 5 chøc n¨ng cña chñ nghÜa M¸c- Lªnin. + NhËn thøc: Gi¶i thÝch thÕ giíi + Gi¸o dôc cho con ng­êi cã ý thøc x©y dùng vµ c¶i t¹o thÕ giíi + §Þnh h­íng cho con ng­êi + ThÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn + Dù b¸o sù ph¸t triÓn cña x· héi, thêi ®¹i vµ còng lµ chñ yÕu nhÊt, thÕ giíi quan lµ hÖ thèng nh÷ng quan ®iÓm , quan niÖm cña con ng­êi víi thÕ giíi. ThÕ giíi quan khoa häc do toµn bé nh÷ng tri thøc ®em l¹i trong ®ã TriÕt häc lµ h¹t nh©n lý luËn cña thÕ giíi quan. TriÕt häc M¸c- Lªnin lµ h¹t nh©n lý luËn cña mét thÕ giíi quan khoa häc. C¬ cÊu cña mét thÕ giíi quan gåm: + Tri thøc (Lµ cèt lâi) + T×nh c¶m + NiÒm tin vµ ý trÝ Ngoµi nÐt chung, thÕ giíi quan riªng cña mçi ng­êi tuú vµo c­¬ng vÞ, vÞ trÝ, ®é tõng tr¶i, phong tôc tËp qu¸n, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, trÝ lùc. ThÕ giíi quan riªng cña mçi ng­êi nã sÏ quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña con ng­êi ®ã. C©u 4: H·y ph©n tÝch c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó chøng minh vai trß ngµy cµng t¨ng cña TriÝet häc M¸c- Lªnin trong sù nghiÖp ®æi míi cña §¶ng trong lý luËn vµ thùc tiÔn qu©n sù? Tr¶ lêi: C¬ së lý luËn cña §¶ng lu«n x¸c ®Þnh lÊy Chñ nghÜa M¸c- Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµm nÒn t¶ng vµ kim chØ nam cho mäi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng. TriÕt häc M¸c- Lªnin lµ h¹t nh©n lý luËn duy nhÊt cña Chñ nghÜa M¸c, linh hån cña TriÕt häc lµ phÐp biÖn chøng. TriÕt häc lu«n x¸c ®Þnh thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn cña giai cÊp c«ng nh©n, triÕt häc M¸c lµ vò khÝ cña giai cÊp c«ng nh©n, x¸c ®Þnh ®øng v÷ng trªn lËp tr­êng thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn cña §¶ng. C¨n cø vµo vai trß, vÞ trÝ chu kú cña TriÕt häc, c¨n cø vµo vai trß chøc n¨ng cña Chñ nghÜa M¸c- Lªnin, c¨n cø vµo viÖc §¶ng x¸c ®Þnh Chñ nghÜa M¸c- Lªnin vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh. - C¨n cø vµo yªu cÇu kh¸ch quan cña sù ®æi míi ®ã lµ sù ®æi míi toµn diÖn diÔn ra hÕt søc phøc t¹p. - C¨n cø vµo cuéc ®Êu tranh chèng l¹i m­u toan phñ nhËn TriÕt häc M¸c Lªnin nãi chung vµ t­ t­ëng Hå ChÝ Minh nãi riªng. - C¨n cø vµo nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc vµo h¬n 10 n¨m ®æi míi (Kinh tÕ ph¸t triÓn, chÝnh trÞ c¨n b¶n æn ®Þnh, ®êi sèng tinh thÇn ®­îc c¶i thiÖn...) §¶ng ta kiªn ®Þnh môc tiªu con ®­êng Chñ nghÜa x· héi. - TriÕt häc M¸c- Lªnin ngµy cµng t¨ng c­êng vai trß cña nã trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. - N¾m v÷ng tinh thÇn khoa häc cña TriÕt häc M¸c- Lªnin, vËn dông s¸ng t¹o vµo c¸ch m¹ng n­íc ta. - VËn dông thùc tiÔn qu©n sù: + N¾m v÷ng thÕ giíi quan + N¾m ch¾c hÖ t­ t­ëng + T¨ng c­êng ®øng v÷ng trªn lËp tr­êng quan ®iÓm thÕ giíi quan. C©u 5: Tr×nh bµy lÞch sö ph¸t triÓn quan niÖm vËt chÊt trong TriÕt häc, ph©n tÝch ®Þnh nghÜa vËt chÊt cña Lªnin. ý nghÜa rót ra ®èi víi nhËn thøc vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn cña ng­êi c¸n bé khoa häc kü thuËt. Tr¶ lêi: Quan niÖm vÒ vËt chÊt trong lÞch sö TriÕt häc M¸c + Chñ nghÜa duy vËt kh¸ch quan: VËt chÊt lµ do ý niÖm tuyÖt ®èi sinh ra + Chñ nghÜa duy vËt chñ quan: VËt chÊt lµ do ý thøc chñ quan sinh ra, sai lÇm h¹n chÕ + Quan niÖm cña duy vËt siªu h×nh: VËt chÊt lµ n­íc, löa, kh«ng khÝ... - Chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh trong xem xÐt vËt chÊt cßn th« s¬, méc m¹c trùc quan. Nh­ng ®óng ë chç lµ t×m hiÓu thÕ giíi tõ chÝnh b¶n th©n thÕ giíi, song h¹n chÕ ë chç ®i t×m c¸i tµi nguyªn cÊu t¹o nªn thÕ giíi, nªn tr­íc sù ph¸t triÓn cña khoa häc ®· dÉn tíi sù khñng ho¶ng vÒ ®­êng lèi vµ ph­¬ng ph¸p t­ duy. + Chñ nghÜa duy t©m quan niÖm Macxit vÒ vËt chÊt - M¸c: (Ch­a ®­a ra kh¸i niÖm vÒ vËt chÊt) - ¡ng ghen (Còng kh«ng nªu 1 ®Þnh nghÜa hoµn chØnh vÒ vËt chÊt, mµ nªu t­ t­ëng TriÕt häc vÒ vËt chÊt: VËt chÊt víi t­ c¸ch lµ s¶n phÈm thuÇn thóy cña t­ duy, ®ã lµ sù trõu t­îng cña tÊt c¶ nh÷ng d¹ng tån t¹i cô thÓ cña vËt chÊt vµ do ®ã nã chøng minh biÓu hiÖn th«ng qua nh÷ng d¹ng cô thÓ ®ã. - Lªnin: Trong t¸c phÈm “Chñ nghÜa duy vËt vµ chñ nghÜa kinh nghiÖm phª ph¸n” ®· nªu ra ®Þnh nghÜa vËt chÊt nh­ sau: “ VËt chÊt lµ mét ph¹m trï TriÕt häc ®Ó chØ thùc t¹i kh¸ch quan ®em l¹i cho con ng­êi trong c¶m gi¸c, ®­îc c¶m gi¸c chÐp l¹i, chôp l¹i, ph¶n ¸nh nã tån t¹i kh«ng phô thuéc vµo c¶m gi¸c.” VËt chÊt lµ mét ph¹m trï TriÕt häc: §©y lµ mét trong nh÷ng ph¹m trï c¬ b¶n nÒn t¶ng cña chñ nghÜa duy vËt, nã chøa ®ùng néi dung thÕ giíi quan, ph­¬ng ph¸p luËn rÊt kh¸ch quan s©u s¾c. - VËt chÊt chØ tån t¹i kh¸ch quan - VËt chÊt lµ nh÷ng g× khi t¸c ®éng vµo gi¸c quan th× g©y cho ta c¶m gi¸c, tøc lµ cã kh¶ n¨ng nhËn thøc ®­îc. - Ph¹m trï lµ kh¸i niÖm chung ph¶n ¸nh nh÷ng mÆt, nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng mèi liªn hÖ c¬ b¶n nhÊt cña sù vËt vµ hiÖn t­îng thuéc lÜnh vùc nhÊt ®Þnh. - Ph¹m trï TriÕt häc lµ mét kh¸i niÖm chunh nhÊt ph¶n ¸nh nh÷ng mèi liªn hÖ b¶n chÊt cña c¸c sù vËt hiÖn t­îng trong thÕ giíi + Nh÷ng sù vËt hiÖn t­îng thuéc thÕ giíi vËt chÊt + Nh÷ng sù vËt hiÖn t­îng thuéc thÕ giíi tinh thÇn (Ph¹m trï vËt chÊt ý thøc: - Thùc t¹i kh¸ch quan lµ nh÷ng c¸i ®èi lËp víi ý thøc con ng­êi, tån t¹i kh¸ch quan lµ thuéc tÝnh chung cña tÊt c¶ c¸c sù vËt hiÖn t­îng lµ tÝnh chÊt ®Ó ph©n biÖt c¸i g× lµ vËt chÊt chÝnh, v× vËy nãi mét c¸ch ng¾n gän hiÖn thùc kh¸ch quan = vËt chÊt, nh­ vËy lµ vËt chÊt thuéc vÜnh viÔn, vËt chÊt lµ v« cïng v« tËn. - Thùc t¹i kh¸ch quan t¸c ®éng vµo gi¸c quan con ng­êi, ®em l¹i cho con ng­êi trong c¶m gi¸c. Gi¸c quan con ng­êi lµ c¬ quan tiÕp xóc víi thÕ giíi quan, truyÒn th«ng tin lªn n·o, n·o xö lý cho ta cc¶m gi¸c vÒ nã. - Nh­ vËt lµ thÕ giíi vËt chÊt cã tr­íc, thÕ giíi vËt chÊt lµ nguån gèc kh¸ch quan cña ý thøc * ý nghÜa khoa häc: - §Þnh nghÜa nµy ®· gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña TriÕt häc trªn lËp tr­êng duy vËt biÖn chøng. - Kh¾c phôc ®­îc nh÷ng h¹n chÕ trong quan niÖm vËt chÊt tr­íc ®ã. - §Þnh nghÜa ®ã còng t¹o ra c¬ së kh¾c phôc quan niÖm duy t©m- thuyÕt kh«ng thÓ biÕt, t¹o ®iÒu kiÖn cho sù kh¸m ph¸ thÕ giíi vËt chÊt cña c¸c m«n khoa häc cô thÓ. C©u 6: Ph©n tÝch quan ®iÓm TriÕt häc M¸c- Lªnin vÒ mèi quan hÖ vËn ®éng kh«ng gian vµ thêi gian- ý nghÜa cña vÊn ®Ò nµy trong ho¹t ®éng thùc tiÔn qu©n sù Tr¶ lêi: - Kh«ng gian vµ thêi gian lµ h×nh thøc tån t¹i cña vËt chÊt, lµ nh÷ng thuéc tÝnh chung vèn cã cña c¸c d¹ng vËt chÊt cô thÓ. - Mäi sinh vËt trongthÕ giíi ®Òu cã vÞ trÝ, cã h×nh thøc kÕt cÊu, cã ®é ng¾n dµi, cao thÊp. TÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã gäi lµ kh«ng gian. Kh«ng gian lµ h×nh thøc tån t¹i cña vËt chÊt biÓu hiÖn nh÷ng thuéc tÝnh nh­ cïng tån t¹i vµ t¸ch biÖt cã kÕt cÊu vµ h×nh d¸ng cô thÓ. C¸c sù vËt tån t¹i trong tr¹ng th¸i biÕn ®æi víi ®é nhanh chËm kh¸c nhau, kÕ tiÕp vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau, nh÷ng thuéc tÝnh ®ã lµ kh«ng gian, thêi gian. H×nh thøc tån t¹i cña vËt chÊt bao gåm nh÷ng thuéc tÝnh ®é mau, l©u cña sù biÕn ®æi, tr×nh tù mÊt ®i vµ sù xuÊt hiÖn cña c¸c sù vËt trong tr¹ng th¸i kh¸c nhau trong thÕ giíi vËt chÊt. - Kh«ng gian vµ thêi gian lµ nh÷ng h×nh thøc c¬ b¶n cña vËt chÊt trong vËn ®éng, kh«ng cã kh«ng gian vµ thêi gian bªn ngoµi vËt chÊt vËn ®éng. Lªnin viÕt “ ThÕ giíi kh«ng cã g× ngoµi vËt chÊt ®ang vËn ®éng vµ vËt chÊt ®ang vËn ®éng kh«ng thÓ vËn ®éng ë ®©u ngoµi kh«ng gian vµ thêi gian” - Quan ®iÓm vÒ sù thèng nhÊt kh«ng t¸ch rêi gi÷a kh«ng gian vµ thêi gian, vµ vËt chÊt vËn ®éng cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng hoµn toµn ®èi lËp víi quan ®iÓm siªu h×nh: kh«ng gian, thêi gian khi vËt chÊt vËn ®éng. Niut¬n cho r»ng kh«ng gian, thêi gian lµ tuyÖt ®èi kh«ng biÕn ®æi, kh«ng gian lµ c¸i hép rçng khæng lå cã thÓ xÕp ®Æt vµo vµ lÊy ra khái kh«ng gian mµ kh«ng gian vÉn cßn c¸i thuéc tÝnh tån t¹i cña nã vÉn ®­îc b¶o toµn. Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng chøng minh kh«ng gian lµ kh«ng gian vËt chÊt lµ thuéc tÝnh kh¸ch quan nªn kh«ng gian, thêi gian lµ h×nh thøc tån t¹i cña vËt chÊt nªn còng tån t¹i kh¸ch quan. Tuy ®Òu lµ h×nh thøc tån t¹i kh¸ch quan vËt chÊt nh­ng gi÷a kh«ng gian vµ thêi gian cã sù kh¸c nhau, sù kh¸c biÖt gi÷a kh«ng gian vµ thêi gian ë chç, kh«ng gian chØ cã 3 chiÒu, dµi,réng, cao, cßn thêi gian chØ cã mét chiÒu tr«i ®i tõ qu¸ khø ®Õn t­¬ng lai. * VËt chÊt vµ vËn ®éng: VËn ®éng kh«ng chØ lµ sù di chuyÓn vÞ trÝ trong kh«ng gian mµ lµ sù biÕn ®æi nãi chung theo ¡ng ghen “VËn ®éng ®­îc hiÓu lµ mét ph­¬ng thøc tån t¹i cña vËt chÊt lµ mét thuéc tÝnh cè h÷u cña vËt chÊt th× bao gåm tÊt c¶ mäi sù vËt vµ mäi qu¸ tr×nh diÔn ra trong vò trô kÓ tõ sù vÞ trÝ ®¬n gi¶n cho ®Õn t­ duy liÒn víi vËt chÊt, kh«ng thÓ cã vËt chÊt kh«ng vËn ®éng vµ kh«ng thÓ cã vËt chÊt ngoµi vËt chÊt. + Nhê cã vËn ®éng mµ sù vËt míi tån t¹i ®­îc vµ biÓu hiÖn sù tån t¹i cña nã. + Nhê cã sù vËn ®éng cña sù vËt mµ con ng­êi míi cã thÓ biÕt ®­îc vËt chÊt. + VËn ®éng cña vËt chÊt lµ tù th©n vËn ®éng, vËn ®éng lµ thuéc tÝnh c¬ b¶n bªn trong vèn cã cña sù vËt kh«ng ph¶i do t¸c ®éng tõ bªn ngoµi, nã lµ kÕt qu¶ cña sù t¸c ®éng vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c mÆt ®éc lËp trong sù vËt + VËn ®éng lµ tuyÖt ®èi kh«ng ai s¸ng t¹o ra vµ kh«ng bÞ tiªu diÖt. + Trong thÕ giíi tõ c¸c h¹t c¬ b¶n ho¸ tÝnh v« c¬ h÷u c¬, x· héi loµi ng­êi lu«n lu«n ë trong tr¹ng th¸i vËn ®éng. Khoa häc th«ng qua vËn ®éng ®Ó nhËn thøc c¸c d¹ng v« c¬ Êy. Mçi b­íc tiÕn cña khoa häc th«ng qua vËn ®éng, con ng­êi ngµy cµng më réng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ c¸c d¹ng vËt chÊt cña thÕ giíi. + C¸c h×nh thøc vËn ®éng c¬ b¶n cña vËt chÊt. 1/ ChuyÓn ®éng c¬ häc 2/ ChuyÓn ®éng vËt lý: Ph©n tö, h¹t c¬ b¶n.....nhiÖt ®iÖn 3/ Ho¸ häc 4/ Sinh häc sù thay ®æi cña thÕ giíi vµ m«i tr­êng 5/ VËn ®éng x· héi dÉn ®Õn qu¸ tr×nh biÕn ®æi thay ®æi c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi + §øng im lµ sù vËn ®éng trong tr¹ng th¸i th¨ng b»ng, ®øng im lµ t­¬ng ®èi, kh«ng cã sù ®øng im th× kh«ng cã sù ph©n ho¸ thÕ giíi vËt chÊt thµnh c¸c sù vËt phong phó ®a d¹ng lµ ®iÒu kiÖn chñ yÕu cña sù ph©n ho¸ vËt chÊt. - §øng im lµ mét trong quan hÖ nhÊt ®Þnh, trong mét kh«ng gian nhÊt ®Þnh x¸c ®Þnh vµ trong thêi gian ®ã n¶y sinh nh÷ng nh©n tè dÉn ®Õn sù ®øng im t¹m thêi ®ã. * ý nghÜa: -§©y lµ quy luËt phæ biÕn v¹ch râ sù ph¸t triÓn cña sù vËt, hiÖn t­îng nãi chung Sù vËt, hiÖn t­îng lu«n lu«n vËn ®éng kh«ng ngõng, nã bao hµm nhiÒu mÆt ®èi lËp. Do vËy nghiªn cøu sù vËn ®éng cña vËt chÊt gióp ta hiÓu râ vµ ph©n tÝch ®óng ®¾n sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mäi sù vËt, hiÖn t­îng trong thÕ giíi quan khoa häc. T×m ra nh÷ng quy luËt chung nhÊt cña sù ph¸t triÓn cña sù vËt, hiÖn t­îng Muèn thóc ®Èy sù vËt hiÖn t­îng ph¸t triÓn th× ph¶i thùc hiÖn ®Êu tranh gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn mét c¸ch khoa häc phï hîp víi quy luËt vËn ®éng cña vËt chÊt Ngµy nay th«ng qua vËn ®éng khoa häc ngµy cµng ph¸t triÓn, do vËy con ng­êi còng ph¶i kh«ng ngõng häc hái vµ n©ng cao hiÓu biÕt cña m×nh ®Ó x©y dùng vµ c¶i t¹o thÕ giíi. C©u 7: Ph©n tÝch nguån gèc, b¶n chÊt cña ý thøc vµ vai trß cña ý thøc trong ho¹t ®éng thùc tiÔn? Tr¶ lêi: * Nguån gèc cña ý thøc: - Trªn c¬ së gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n cña triÕt häc theo lËp tr­êng cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng, nguån gèc n¶y sinh ra ý thøc bao gåm: + Nguån gèc tù nhiªn: ý thøc lµ mét ®Æc tÝnh ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan vµo trong ãc cña con ng­êi + Nguån gèc x· héi: Lao ®éng vµ ng«n ng÷ lao ®éng lµ mét ho¹t ®éng tù nhiªn, lao ®éng lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn qua qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thµnh con ng­êi. Ng«n ng÷ kÝch thÝch t­ duy, t×m tßi ph¸t minh, c¶i tiÕn c«ng cô lao ®éng lµm thay ®æi mèi quan hÖ, c¸ch suy nghÜ, dÉn ®Õn con ng­êi ra ®êi. * B¶n chÊt cña ý thøc: - ý thøc lµ sù ph¶n ¸nh tÝch cùc, s¸ng t¹o thÕ giíi kh¸ch quan vµo ãc con ng­êi - ý thøc lµ h×nh ¶nh chñ quan cña thÕ giíi kh¸ch quan (Lª nin) - ý thøc chØ lµ vËt chÊt ®­îc di chuyÓn vµ c¶i biÕn trong ãc ng­êi (n·o) * B¶n chÊt cña ý thøc th«ng qua c¬ cÊu cña ý thøc, ý thøc cã c¬ cÊu phøc t¹p, xÐt vÒ ph­¬ng diÖn néi t¹i cña nã th× cã thÓ bao gåm nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n. + Tri thøc lµ ph­¬ng thøc tån t¹i cña ý thøc, lµ lâi cña ý thøc + T×nh c¶m + ý chÝ, lý t­ëng - ý thøc cßn ®­îc tiÕp cËn theo c¸ch ph©n chia mèi quan hÖ ý thøc vµ tõ ý thøc ( Tù ý thøc chØ lµ mét bé phËn cña ý thøc ®ã lµ ý thøc h­íng vÒ nhËn thøc b¶n th©n m×nh), ®ång thêi xem xÐt ý thøc trong quan hÖ v« thøc, ( v« thøc lµ mét hiÖn t­îng t©m lý phøc t¹p n»m ngoµi ph¹m vi chi phèi cña ý thøc, ( ®­¬ng nhiªn còng cã nh÷ng c¸i ®· ®­îc ý thøc nhiÒu lÇn nh­ng trë thµh thãi quen cña hµnh vi con ng­êi, nã diÔn ra mét c¸ch tù ®éng kh«ng cÇn sù chØ dÉn cña ý thøc n÷a) KÕt luËn: - Vai trß cña ý thøc: ý thøc do vËt chÊt quyÕt ®Þnh, ý thøc chØ lµ sù ph¶n ¸nh thÕ giíi kh¸ch quan nh­ng nã cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña nã vµ nã t¸c dông trë l¹i c¶i t¹o thÕ giíi vËt chÊt hoÆc thóc ®Èy vµ k×m h·m th«ng qua ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ng­êi. - Ph¶i cã tri thøc ®Ó nhËn thøc tèt vÒ thÕ giíi n¾m nh÷ng qui luËt n©ng cao kiÕn thøc th× ý thøc sÏ ph¶n ¸nh vµ t¸c ®éng ®óng thùc t¹i kh¸ch quan - RÌn luyÖn nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ó con ng­êi cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch cã ý thøc, rÌn luyÖn tay nghÒ ngµy cµng tinh x¶o. - NhËn thøc lµ v« cïng kh«ng cã ®iÓm dõng, ph¶n ¶nh kh¸ch quan vµ ý thøc ®­îc thùc t¹i * ý ngh