Đầu tư chứng khoán - Chương 7: Thị trường OTC

*CHƯƠNG 7THỊ TRƯỜNG OTCGV: TS Trần Thị Mộng Tuyết*1. Khái quát về sự hình thành vàphát triển của thị trường OTCMục tiêu của thị trường OTC :Tạo điều kiện cho nhà đầu tư tiếp cận thị trường thuận tiện, rẻ tiền, nhanh chóng qua hệ thống giao dịch máy tính điện tửTạo điều kiện cho người đầu tư thực hiện giao dịch với thông tin thị trường tối đaTạo điều kiện cho người đầu tư có thể mua bán CK bất kỳ lúc nào, bất kỳ ở đâu và với bất kỳ đối tác nào và tiến tới có thể truy cập thị trường CK trên toàn thế giớiTạo điều kiện cho các nhà quản lý thị trường có thể giám sát tốt thị trường và các nhà môi giới, giao dịch CK có thể hoạt động thuận tiện.*2. Tổ chức hoạt động của thị trường OTC 2.1 Hình thức tổ chức.Thị trường phi tập trung, không có địa điểm giao dịch tập trung giữa bên mua và bên bán,Thị trường được tổ chức chặt chẽ, sử dụng kỹ thuật cao thông qua mạng máy tính điện tử diện rộng tiện lợi cho việc giao dịch, thông tin và quản lý thị trường.Thường được tổ chức dưới sự quản lý của Nhà nước và Hiệp hội các nhà kinh doanh CK.* 2.2 Chứng khoán giao dịch.Điều kiện:Được phép phát hành.Chưa đăng ký niêm yết giá tại một SGDCK nào.Đặc điểm:Không đòi hỏi tiêu chuẩn niêm yết như khi giao dịch trên SGDCK  có độ rủi ro cao.Vẫn phải đáp ứng các chuẩn mực và được phép giao dịch đại chúng.Chỉ cần đảm bảo tính thanh khoản tối thiểu.* 2.3 Hệ thống các nhà tạo lập thị trường.Các Cty CK không phải là thành viên của SGD. Thường là các Cty môi giới - kinh doanhChủ yếu là những người kinh doanh CK:Giao dịch CK cho chính mìnhGiao dịch với tư cách là người môi giới hoa hồng* Điều kiện làm người tạo thị trường cho một CK:Phải đăng ký như là thành viên với cơ quan quản lý CK.Đáp ứng yêu cầu về vốn tối thiểu.Khi thực hiện việc báo giá cho CK, phải cung cấp báo giá hai chiều liên tục cho CKCó khả năng và sẵn sàng thực hiện giao dịch một lượng CK nhất định.Báo cáo dữ liệu giao dịch hàng tháng và các thông tin khác theo yêu cầu.Báo cáo khối lượng giao dịch hàng ngày.* 2.4 Tổ chức và quản lý thị trường OTCHai cấp quản lý:Cấp Nhà nước.UBCK độc lập là cơ quan nhà nước quản lý ngành thuộc Chính phủ.UBCK trực thuộc Bộ là cơ quan quản lý ngành thuộc Bộ.Cấp tự quảnHiệp hội các nhà kinh doanh CK.Sở giao dịch CK.* 2.5 Cơ chế xác lập giá trên thị trường OTC.Dựa trên sự thương lượng giá giữa bên mua và bên bán.Việc thoả thuận giá thực hiện giữa các nhà KD CK với khách hàng và giữa các nhà KD CK với nhau.Có nhiều mức giá được hình thành.*3. So sánh thị trường OTC với những TTCK khác3.1 So sánh thị trường OTC với thị trường SGDĐiểm giống nhau:Đều có sự quản lý của nhà nước, được tổ chức chặt chẽ.Do theo luật chứng khoán VN điều chỉnh.Điểm khác nhau:*Thị trường OTCThị trường tập trungĐịa điểm giao dịch phi tập trungTập trungGiao dịch qua mạng máy tính điện tửQua mạng hoặc không qua mạngThỏa thuận giáĐấu giá tập trungGiao dịch CK loại hai (có độ rủi ro cao hơn)Giao dịch CK loại một (có độ rủi ro thấp hơn)Sử dụng hệ thống các nhà tạo lập thị trường hoạt động theo pháp luật Không sử dụngTổ chức tự quản là hiệp hội hoặc sở giao dịchTổ chức tự quản là sở giao dịchCó quản lý nhà nước, được tổ chức chặt chẽCó quản lý nhà nước, được tổ chức chặt chẽCơ chế thanh toán đa dạngMột cơ chế thanh toán bù trừ đa phương thống nhấtDo hệ thống luật chứng khoán điều chỉnh Do hệ thống luật chứng khoán điều chỉnh hệ thống luật chứng khoán điều chỉnh*So sánh điểm mạnh và yếu:Thị trường OTCThị trường SGDĐiểm mạnhCơ chế thanh toán linh hoạt, đa dạng thông thoáng, tiện lợi cho NĐTMức giá được hình thành phản ánh khách quan mối quan hệ cung cầu trên thị trườngSự có mặt của nhà tạo lập thị trường đã làm cho thị trường có tính thanh khoản cao hơn SGDNhà nước giám sát và quản lý thị trường hiệu quả hơn thị trường OTCĐiểm yếuNhà nước khó có thể quản lý thị trường, bảo vệ NĐT do hình thức giao dịch phi tập trungHạn chế tính linh hoạt, tiện lợi cho NĐT*3.2 So sánh thị trường OTC và thị trường tự doĐiểm giống nhau:Không có địa điểm giao dịch cố định.Giá cả được xác lập trên cơ sở thỏa thuận giữa hai bên mua và bán.Điểm khác nhau:*Thị trường OTCThị trường tự doCó tổ chức chặt chẽKhông có tổ chứcGiao dịch phi tập trungGiao dịch phi tập trungThỏa thuận giá qua mạngThoả thuận giá trực tiếp, thủ côngCK chưa đủ điều kiện niêm yết tại SGD nhưng vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn quy địnhTất cả các loại CKCó quản lý nhà nước và tự quảnHầu như không có sự quản lý*4. Vị trí và vai trò của thị trường OTC trong hệ thống TTCK 4.1 Vị tríLà một bộ phận cấu thành không thể thiếu được của hệ thống TTCK.Mở rộng thị trường dành cho các loại CK chưa niêm yết trên thị trường tập trung,Tạo kênh huy động vốn mới cho các DNVVN,Cung cấp cho thị trường một phương thức giao dịch khác với thị trường tập trung.Góp phần hoàn thiện TTCK* 4.2 Vai tròThị trường OTC là nơi giao dịch các CK chưa đủ tiêu chuẩn niêm yết trên sàn giao dịch, CK của các DNVVN.Hỗ trợ TTCK tập trungĐộng lực thúc đẩy TTCK tập trung phát triển*5. Giao dịch trên TTCK OTC 5.1 Các loại báo giá:Báo giá chắc chắn: Là báo giá mà nhà tạo lập thị trường hay nhà môi giới-kinh doanh sẵn sàng mua và bán với số lượng đã được xác định với Cty thành viên khác trên thị trường.Báo giá tham khảo: Là báo giá không chính thức mà người giao dịch báo cho đại diện đăng ký *Báo giá định tính: + Báo giá hoạt động là con số phỏng chừng cung cấp cho người mua và người bán các chỉ dẫn về giá. Báo giá hoạt động được sử dụng trong trường hợp người tạo thị trường cần xử lý đặc biệt một giao dịch cụ thể được yêu cầu thay đổi cho phù hợp với thị trường như khối lượng lệnh quá lớn làm ảnh hưởng thị trường hoặc khối lượng lệnh bình thường nhưng thị trường quá nhỏ hay đang biến động. + Báo giá danh nghĩa là ước đoán của một người về giá có thể được giao dịch nếu tồn tại một thị trường năng động.*5.2 Hệ thống đấu giá:Khách hàng đặ lệnh và người môi giới ghi phiếu lệnh.Phiếu lệnh được chuyển đến người giao dịch trên thị trường của Cty để thực hiện lệnh.Người giao dịch sẽ xác định người tạo lập thị trường để thương lượng các điều khiển của giao dịch.Trong mỗi phiên giao dịch, người tạo lập thị trường sẽ ra giá cao nhất sẽ sẵn sàng mua và giá thấp nhất sẵn sàng bán của mỗi loại CK mà họ nắm giữ.Khi giá mua cao nhất của Cty A khớp với giá bán thấp nhất của Cty B thì việc mua bán thực hiện và giao dịch kết thúc.*5.3 Quy trình giao dịch:Nhà môi giới nhận lệnh từ khách hàng và đặt lệnh với nhà tạo lập thị trường A – người đưa ra báo giá tốt nhất thông qua hệ thống giao dịch OTC.Nhà lập thị trường thị trường A ký hợp đồng với nhà môi giới A và thông báo cho hệ thống giao dịch OTC. Nếu lệnh của nhà môi giới A không khớp với yết giá, người tạo lập thị trường A lưu lại lệnh này cho đến khi có yết giá khớp với lệnh của nhà môi giới A.Nhà môi giới A nhận được kết quả giao dịch sẽ thông báo kết quả cho khách hàng và cho hệ thống giao dịch OTC.*6. Giới thiệu một số thị trường OTC trên thế giới6.1. THỊ TRƯỜNG OTC MỸLuật Maloney 1935Thị trường OTC qua mạng máy tính Nasdaq – 1971OTC – BB (Pinksheets)* 6.2. THỊ TRƯỜNG OTC NHẬT BẢNThị trường JASDAQ – 1991Green Sheet.Thị trường J-net -1999* 6.3. THỊ TRƯỜNG OTC HÀN QUỐCThành lập tháng 4-1987Thị trường mạng máy tính KOSDAQ (4- 1997)Thị trường OTC-BB (3-2000)* 6.4.THỊ TRƯỜNG OTC MALAYSIATháng 5 – 1996 ( MESDAQ)Hoạt động 30-4-1999( CÔNG BẰNG – HIỆU QUẢ - LINH HOẠT – CÔNG KHAI )* 6.5.THỊ TRƯỜNG OTC SINGAPORETên gọi SESDAQ – 1-1987