Đề cương chi tiết học phần học phần Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên

1 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT Học phần: Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên (Dùng cho Học viên cao học ngành Khoa học môi trường) Số tín chỉ: 02 Mã số: ........... Giảng viên: 1. TS. Nguyễn Chí Hiểu 2. PGS.TS Hoàng Văn Hùng Thái Nguyên, 2017 2 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN TRÌNH ĐỘ THẠC SĨ Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên (Biodiversity and nature conservation) I. Thông tin về học phần - Mã số môn học: - Số tín chỉ: 02 - Học phần tiên quyết: . - Học kỳ: 2 - Bộ môn phụ trách: Sinh thái và Biến đổi khí hậu II. Thông tin về giảng viên 2.1 Giảng viên Giảng viên 1: - Họ và tên: Nguyễn Chí Hiểu - Chức danh khoa học: Tiến sỹ, Giảng viên - Địa chỉ: Email: nguyenchihieu@tuaf.edu.vn Điện thoại: 0983640119 Giảng viên 2: - Họ và tên: Hoàng Văn Hùng - Chức danh khoa học: PGS.Tiến sỹ - Địa chỉ: Email: hvhungtn74@yahoo.com Điện thoại: 0989372386 III. Mục tiêu học phần Nhằm giới thiệu cho học viên những khái niệm cơ bản về Sinh học bảo tồn và đa dạng sinh học. Sự tuyệt chủng và các mối đe dọa đối với tuyệt chủng do các hoạt động của con người. Những vấn đề về sinh thái học liên quan đến bảo tồn các loài quý hiếm, đang có nguy cơ tuyệt chủng. Các tiếp cận trong việc hình thành tái lập các quần thể mới. Các phương pháp tiếp cận để thiết lập các ưu tiên cho bảo tồn, những vấn đề về thiết kế, quản lý các khu bảo tồn cũng như phục hồi các hệ sinh thái bị suy thoái. Những kiến thức về phát triển bền vững, các nghiên cứu điển hình về sự tham gia của cộng đồng địa phương trong việc bảo tồn đa dạng sinh học, các nổ lực quốc tế trong việc bảo tồn và phát triển cũng như vai trò của các nhà sinh học bảo tồn để đạt được các mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học thế giới. Các vấn đề về đa dạng sinh học Việt Nam: thực trạng, các nguyên nhân gây suy thoái đa dạng sinh học và bảo tồn đa dạng sinh học Việt Nam IV. Mô tả tóm tắt nội dung học phần Bao gồm các nội dung cơ bản: Chương 1. Sinh học bảo tồn và đa dạng sinh học Chương 2. Những mối đe dọa đối với đa dạng sinh học Chương 3. Bảo tốn cấp quần thể và loài Chương 4. Bảo tồn ở cấp quần xã Chương 5. Bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển bền vững Chương 6. Bảo tồn đa dạnh sinh học ở Việt Nam V. Nhiệm vụ của học viên 3 - Thực hiện đầy đủ, đúng quy định các yêu cầu về chuyên môn của giảng viên trong quá trình tham gia môn học. - Thực hiện nghiêm túc các quy định của nhà trường đối với học viên. VI. Tài liệu học tập 6.1 Giáo trình: - Lê Trọng Cúc, 2002. Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên. NXB ĐHQGHN 6.2 Tài liệu tham khảo: - Nguyễn Nghĩa thìn, (2005). Đa dạng sinh học và tài nguyên di truyền thực vật ,Nhà Xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội. - Phương Hoa (2009), Tìm hiểu luật đa dạng sinh học, NXB Lao Động Hà Nội. - Võ Hành (2009), Đa dạng sinh học, NXB Khoa học kỹ thuật Hà Nội - Đặng Ngọc Thanh (2009). Bảo tồn đa dạng sinh học biển Việt Nam. NXB Khoa học tự nhiên và công nghệ. - Đặng Thị Thu Hương, Nghiên cứu đặc điểm và đánh giá năng lực tái sinh tự nhiên các loài cây gỗ của thảm cây bụi tại trạm đa dạng sinh học Mê Linh - tỉnh Vĩnh Phúc. Đại học Sư phạm Thái Nguyên - Nguyễn Nghĩa Thìn, 2004. Đa dạng sinh học và tài nguyên di truyền thực vật VII. Tiêu chí đánh giá học tập của học viên - Tham gia đầy đủ số tiết học trên lớp theo quy định; - Chuẩn bị đầy đủ tài liệu trong quá trình học tập theo yêu cầu; - Hoàn thành đầy đủ, đạt yêu cầu các bài kiểm tra, tiểu luận theo quy định; - Hoàn thành đạt yêu cầu bài thi kết thúc môn học theo quy định. VIII. Thang điểm đánh giá: Thang điểm 10,0 (lấy 1 chữ số thập phân) Trọng số điểm tổng kết môn học: - Điểm 1: bài tiểu luận 1: trọng số: 0,1 - Điểm 2: bài tiểu luận 2: trọng số: 0,2 - Điểm 3: Bài thi cuối kỳ, trọng số: 0,7 IX. Nội dung chi tiết học phần TT Nội dung Tài liệu đọc bắt buộc/ tham khảo Ghi chú 1 Chương 1. Sinh học bảo tồn và đa dạng sinh học 1.1. Khái niệm về sinh học bảo tồn 1.2. Khái niệm về đa dạng sinh học 1.3. Định lượng đa dạng sinh học 1.4. Sự phong phú đa dạng sinh học ở một số vùng trên trái đất 1.5. Những giá trị của đa dạng sinh học - Lê Trọng Cúc, 2002. Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên. NXB ĐHQGHN - Richard Primack (Võ Quý và cộng sự biên dịch), 1999. Cơ sở sinh học bảo tồn. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật 4 2 Chương 2. Những mối đe dọa đối với đa dạng sinh học 2.1. Sự tuyệt chủng 2.2. Các loài dễ bị tuyệt chủng - Lê Trọng Cúc, 2002. Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên. NXB ĐHQGHN - Các vườn Quốc gia và Khu Bảo tồn Thiên nhiên của Việt Nam. Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội, 1995 - Sách đỏ Việt Nam. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 1992 - Nguyễn Nghĩa Thìn, 2004. Đa dạng sinh học và tài nguyên di truyền thực vật / NXB ĐHQGHN 3 Chương 3. Bảo tốn cấp quần thể và loài 3.1. Những bất cập của quần thể nhỏ 3.2. Quần thể biến thái (Metapopulation) 3.3. Sinh thái học cá thể (Autecology) 3.4. Sự hình thành, tái lập các quần thể mới 3.5. Chiến lược bảo tồn chuyển vị 3.6. Các cấp độ bảo tồn loài 3.7. Bảo tồn loài bằng pháp chế - Lê Trọng Cúc, 2002. Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên. NXB ĐHQGHN - Sách đỏ Việt Nam. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 1992 - Nguyễn Nghĩa Thìn, 2004. Đa dạng sinh học và tài nguyên di truyền thực vật / NXB ĐHQGHN 4 Chương 4. Bảo tồn ở cấp quần xã 4.1. Các khu bảo tồn 4.2. Thiết lập các ưu tiên cho việc bảo vệ 4.3. Các thỏa thuận Quốc tế 4.4. Thiết kế các khu bảo tồn 4.5. Quản lý các khu bảo tồn 4.6. Bảo tồn bên ngoài các khu bảo tồn 4.7. Sinh thái học phục hồi (Restoration Ecology) - Lê Trọng Cúc, 2002. Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên. NXB ĐHQGHN - Nguyễn Hoàng Nghĩa, 1999. Bảo tồn đa dạng sinh học. Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội - Lawrence (Ed.), 1993. Ethics, Religion and biodiversity. East- West center, Honolulu, USA. 5 Chương 5: Bảo tồn đa dạng sinh - Lê Trọng Cúc, 2002. Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên. 5 học và phát triển bền vững 5.1. Phát triển bền vững và bảo tồn 5.2. Các xã hội truyền thống và sự đa dạng sinh học 5.3. Những nỗ lực quốc tế trong công tác bảo tồn và phát triển bền vững 5.4. Vai trò của các nhà sinh học bảo tồn NXB ĐHQGHN - Richard Primack (Võ Quý và cộng sự biên dịch), 1999. Cơ sở sinh học bảo tồn. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật 6 Chương 6: Bảo tồn đa dạnh sinh học ở Việt Nam 6.1 Thực trạng đa dạng sinh học ở Việt Nam 6.2. Suy thoái đa dạng sinh học ở Việt Nam 6.3. Bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam - Bộ Tài Nguyên và Môi trường, Ngân hàng thế giới, 2005. Báo cáo diễn biến Môi trường Việt Nam 2005. Đa dạng sinh học. Hà nội. - Lê Trọng Cúc, 2002. Đa dạng sinh học và bảo tồn thiên nhiên. Nhà Xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội. - Phạm Bình Quyền, Nguyễn Nghĩa Thìn, 2002. Đa dạng sinh học. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. - Richard B. Primack (Võ Quý, Phạm Bình Quyền, Hoàng Văn Thắng dịch) 1999. Cơ sở sinh học Bảo tồn. NXB KH&KT Hà Nội. TRƯỜNG KHOA CHUYÊN MÔN NGƯỜI VIẾT ĐỀ CƯƠNG TS. Nguyễn Chí Hiểu