Đề tài - Khảo sát địa hình và thành lập bản đồ địa hình sở GD&ĐT tỉnh Đồng Tháp trên cơ sỏ dữ liệu đo của máy toàn đạc điện tử

A : MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đất đai là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá đối với mỗi quốc gia, là tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá mà thiên nhiên đã ban tặng cho con người, đất đai còn là tư liệu sản xuất đặc biệt không gì thay thế được, nó có vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của đất nước. Ở Việt nam những vấn đề về đất đai và quản lý đất đai đã được đưa vào Hiến pháp và hệ thống pháp luật. Ngành Địa chính có chức năng chủ yếu là quản lý Nhà nước về đất đai và đo đạc bản đồ, trong đo đạc để thành lập bản đồ thì có hai loại là đo đạc địa chính và đo đạc địa hình. Trong thời đại ngày nay việc áp dụng các tiến bộ của khoa học công nghệ vào sản xuất là một yêu cầu cấp thiết, nhằm nâng cao năng suất lao động, giảm sức lao động của con người và góp phần tự động hoá quá trình sản xuất. Ngày nay, công nghệ điện tử đã và đang được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội nói chung và trong lĩnh vực nghành trắc địa nói riêng. Trong Trắc Địa các ứng dụng của công nghệ điện tử cũng đang được sử dụng rộng rãi trong cả công tác ngoại nghiệp lẫn nội nghiệp bằng cách thay thế dần các công cụ đo vẽ cũ bằng các thiết bị mới với công nghệ tiên tiến như: các máy toàn đạc điện tử độ chính xác cao, máy vi tính và các phần mềm tiện ích, công nghệ GPS .v.v. Các máy móc và phần mềm tiện ích đó đã và đang dần dần thay thế các loại máy quang học cũ và các phương pháp đo đạc cổ truyền với độ chính xác không cao mà năng suất lao động thấp. Đặc biệt là sử dụng mới toàn đạc điện tử thay thế cho các máy đo đạc cũ đã giúp ích rất nhiều trong đo đạc. Việc sử dụng máy toàn đạc điện tử sẽ giúp cho việc đo đạc nhanh hơn và chính xác hơn, ngoài ra máy toàn đặc có nhiều chức năng khác với máy đo đạc thông thường nên giúp ích nhiều cho đo đạc. Bây giờ việc sử dụng máy toàn đạc điện tử được sự dụng rất nhiều và ứng dụng rộng rãi tại các cơ quan nhà nước hoặc công ty đo đạc. Thực chất của việc đo vẽ bản đồ địa hình là xác định vị trí tương quan của các đối tượng đo vẽ ( các đặc điểm đặc trưng của địa hình, địa vật) trên thực địa và dùng các kí hiệu bản đồ để biểu diễn chúng lên mặt phẳng tờ giấy theo một tờ giấy nào đó. Như vậy khi đo vẽ bản đồ địa hình cần phải dựa vào các điểm khống chế mặt bằng và khống chế độ cao nhà nước để tăng dày mật độ khống chế bằng cách xây dựng lưới đo vẽ. Khảo sát công trình nhằm cung cấp số liệu phục vụ cho việc nghiên cứu sự cần thiết đầu tư công trình, lựa chọn hình thức đầu tư, xác định vị trí cụ thể, quy mô công trình, đề xuất các giải pháp thiết kế, xác định tổng mức đầu tư và đánh giá hiệu quả đầu tư về tài chính, kinh tế và xã hội của dự án. Khảo sát để lập Thiết kế kỹ thuật phục vụ cho việc nghiên cứu thực hiện các phương án kỹ thuật và được tiến hành trên cơ sở các phương án trong dự án đầu tư xây dựng công trình đã được duyệt. Từ những lý do trên em quyết định chọn đề chọn đề tài: khảo sát địa hình và thành lập bản đồ địa hình “SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG THÁP trên cơ sở dữ liệu đo của máy toàn đạc điện tử”. 2. Mục tiêu nghiên cứu Xác định được vị trí địa lý sở giáo dục và đào tạo đồng tháp để sau đó khảo sát địa hình sở giáo dục và đào tạo đồng tháp. So sánh sự khác nhau giữa việc sử dụng máy toàn đạc điện tử với các máy đo đạc khác. Và biết cách sử dụng máy toàn đạc điện tử trong đo đạc, trút số liệu từ máy sang AutoCAD để thành lập bản đồ. Ngoài ra, từ đề tài này (khảo địa hình và thành lập bản đồ địa hình “SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐỒNG THÁP trên cơ sở dữ liệu đo của máy toàn đạc điện tử”) chúng ta biết được phương pháp và cách thức trong đo đạc ra sao. Cuối cùng là thành lập bản đồ địa hình tỉ lệ 1/500. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu Khảo sát thực tế hiện trạng địa hình sở giáo dục và đào tạo đồng tháp. Sau đó, thành lập các cột mốc đo vẽ và các cột mốc quốc gia (còn gọi là lưới khống chế đo vẽ và lưới khống chế quốc gia) Sưu tầm, tổng hợp và phân tích các tài liệu có liên quan đến cách sử dụng máy toàn toàn đạc điện tử (máy toàn đạc điện tử Topcon GTS – 230N) + Tìm kiếm tài liệu có liên quan trên hệ thống mạng Internet, đọc, tổng hợp và phân loại tài liệu. + Tham khảo thêm một số sách báo, tạp chí… Tìm hiểu hai phần mềm: Transit và T_Com để ứng dụng vào trút số liệu từ máy toàn đạc sang AutoCAD. Sau khi đo chi tiết xong thì tiến hành trút số liệu số liệu và sử dụng AutoCAD để thành lập bản đồ địa hình SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG THÁP 4. Đối tượng nghiên cứu Vị trí, địa lý, đặc điểm tự nhiên của khu vực khảo sát (SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG THÁP) Khảo sát đặc điểm, quy môn, tính chất của công trình (SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG THÁP). Máy toàn đạc điện tử Topcon GGS – 230N Phần mềm trút số liệu Transit và T_Com Phần mềm vẽ AutoCAD 5. Phạm quy nghiên cứu Phạm quy: SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐỒNG THÁP ( 06 Võ Trường Toản, phường 1, Thành Phố Cao Lãnh, Tỉnh Đồng Tháp) Khía cạnh nghiên cứu: khảo sát và thành lập bản đồ địa hình SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐỒNG THÁP từ số liệu đo được của máy toàn đạc điện tử. 6. Phương pháp nghiên cứu a. Các loại phương pháp nghiên cứu a.1 Phương pháp nghiên cứu tài liệu Tham khảo các tài liệu như các bài giảng, luận văn tốt nghiệp về thành lập bản đồ địa hình từ số liệu đo đạc của máy toàn đạc điện tử và phương pháp thành lập. a.2 Phương pháp logic Được sử dụng thường xuyên trong quá trình nghiên cứu, chi phối đến việc lựa chọn nội dung, kết cấu tổng thể cũng như xử lý từng vấn đề cụ thể của đối tượng nghiên cứu, nhằm tạo cơ sở khách quan thể hiện bản chất, hiện tượng và các quy luật của một hoạt động tất yếu phải có trong quá trình phát triển của một đất nước. a.3 Phương pháp khảo sát thực địa Dùng để thu thập thông tin ban đầu về đối tượng nghiên cứu bằng tiếp xúc trực tiếp và ghi lại trực tiếp toàn bộ các thông tin đặc trưng của đối tượng có giá trị về phương diện thực hiện mục tiêu nghiên cứu. Tiến hành khảo sát thực địa nhằm đảm bảo tính khách quan, khoa học, chính xác của đề tài đồng thời giúp đề tài có tính cơ sở thực tiễn cao. Ngoài ra, còn thu nhập tài liệu trên Internet, tivi, báo chí…. b. Công tác ngoai nghiệp Khảo sát thực địa sơ bộ, thu thập và phân tích những tài liệu về địa hình, địa vật đã có ở khu vực khảo sát. Lập các điểm lưới khống mặt bằng (khống chế đo vẽ). Dẫn cao độ lên các điểm khống chế, khống chế xung quanh công trình. Đo vẽ chi tiết thực địa bằng phương pháp đo vẽ toàn đạc. Đi thực địa tu chỉnh bản vẽ. c. Công tác nội nghiệp Trúc số liệu đo bình đồ từ máy Toàn Đạc điện tử vào máy tính dưới dạng file Access. Xuất dữ liệu tính toán và bình sai lưới tọa độ, độ cao bằng Excel. Chạy chương trình vẽ bình đồ bằng phần mềm “TRANSIT” . Vẽ bản bình đồ hiện trạng tỉ lệ : 1/500 bằng AUTOCAD 2004. Lập báo cáo khảo sát, dự toán. 7. Lịch sử nghiên cứu Một số đề tài nghiên cứu khảo sát địa hình, sử dụng máy toàn đạc điện tử để đo và thành lập bản đồ địa hình: Đo vẽ thành lập bản đồ số địa hình bằng phương pháp toàn đạc của Lê Thanh Hòa trường đại học cần thơ ( bài báo cáo tốt nghiệp). Đề tài này chủ yếu giới thiệu máy toàn đạc điện tử, cách thức đo đạc, xử lý số liệu............ như đề tài chưa nói gì đến bản đồ địa hình, tại sao thành lập bản đồ địa hình, khu vực thành lập bản đồ quá rộng.......... ứng dụng công nghệ tin học thành lập bản đồ trên cơ sở dữ liệu đo của máy toàn đạc điện tử của Nguyễn văn Trường trường đại học Mỏ -Địa chất. Mục đích của đề tài là nghiên cứu tìm hiểu khuôn dạng dữ liệu đo của một số máy toàn đạc điện tử đang được sử dụng rộng rãi trong thực tế tại Việt Nam của các hãng sản xuất như: Lei ca, Nikon, Sokki…và một số phần mềm đồ họa như Autocad, Microstation để từ đó thành lập modul xử lý file số liệu ứng dụng cho công tác thành lập bản đồ địa hình. Từ những mặt đã làm được và chưa làm được của các đề tài trên rút ra các bài học quý báo để hoàn thành bài báo cáo của mình hoàn thiệt và tốt nhất. 8. Giả thuyết khoa học Các quy trình đo đạc được nêu ra rất cụ thể, cùng với cách sử dụng máy toàn đạc điện tử. Sau đó là cách sử lý số liệu đo để thành lập bản đồ địa hình. B: Nội Dung Chương 1: GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY DỰNG VINACONEX 1.1 Thông tin sơ lược về công ty cổ phần xây dựng vinaconex 27 - Địa chỉ: số 10, đường Nguyễn Văn Tre, phường 1, thành phố Cao Lãnh. - Công ty cổ phần Vinaconex 27 ( tiền than là công ty xây dựng thủy lợi Đồng Tháp) được thành lập năm 1978, trực thuộc sở (Ty) Thủy lợi Đồng tháp với chức năng xây lắp công trình thủy lợi. - Theo nghị quyết số: 139/QĐ.TL ngày 22/12/1992 của UBND tỉnh Đồng Tháp, công ty được thành lập với chức năng hoạt động trên 2 lĩnh vực xây lắp công trình dân dụng – công nghiệp và xây lắp công trình thủy lợi. - Giám Đốc là ông Ngô Văn Giới. Ngoài ra, còn có 2 phó giám đốc và nhiều nhân viên khác. - Nguồn vốn dồi dào, công trình tương đối nhiều, quy mô hoạt động trong tỉnh Đồng Tháp và một số tỉnh lân cận. 1.2 Tóm tắt quá trình hoạt động Quá trình trên 30 năm xây dựng và phát triển,Công ty Cổ phần Vinaconex 27 (Công ty Xây dựng Thuỷ lợi Đồng Tháp) luôn là đơn vị thi công chủ lực trong ngành Xây dựng - Nông nghiệp của tỉnh Đồng Tháp:  Đã thực hiện nạo vét hàng ngàn km kênh mương tạo nguồn, đắp hàng ngàn km đường giao thông nông thôn, xây dựng hạ tầng các vùng kinh tế mới, các công trình chống hạn, khắc phục lũ lụt, các công trình nuôi trồng thủy sản trong và ngoài Tỉnh.Trong đó nổi bật là chiến lược khai thác Đồng Tháp Mười, góp phần đắc lực cho phát triển nông nghiệp, xây dựng vùng kinh tế mới, tạo bước đột phá về tăng trưởng kinh tế của tỉnh nhà.  Cùng với sự phát triển về kinh tế xã hội, nhu cầu về cơ sở vật chất, dịch vụ của người dân ngày càng cao,Công ty Cổ phần Vinaconex 27 đã không ngừng mở rộng quy mô và ngành nghề, tham gia thi công nhiều công trình Xây dựng dân dụng - Công nghiệp - Thương mại - Giao thông - Giáo dục - Y tế - Thể dục thể thao - Kỹ thuật hạ tầng quy mô lớn. Địa bàn hoạt động vươn ra các tỉnh miền đông và tây Nam bộ. Các công trình do Công ty thi công đã được đánh giá đạt chất lượng và mỹ thuật theo yêu cầu, được nhiều cơ quan, đơn vị, chủ đầu tư tín nhiệm và hợp tác lâu dài. Từ năm 1989-1994, sau khi sáp nhập Công ty Khảo sát Thiết kế và Khai thác nước ngầm, Công ty Xây dựng Thuỷ lợi bổ sung chức năng khảo sát thiết kế. Năm 2006 Công ty chính thức thành lập Trung tâm Tư vấn Đầu tư và Xây dựng, đến nay đã thực hiện nhiều hợp đồng lập dự án, khảo sát thiết kế với ngành Giáo dục, Lao động, Nông nghiệp và các đơn vị địa phương. Sản phẩm tư vấn đầu tư xây dựngđảm bảo chất lượng, tiến độ giao hàng và công tác giám sát tác giả tốt. Dịch vụ Thủy nông cũng là điểm mạnh của đơn vị.Trong thời gian qua, Công ty đã đầu tư trên 50 trạm bơm điện trải rộng trên địa bàn các huyện Tân Hồng, Tam Nông, Thanh Bình, Cao Lãnh, Tháp Mười … phục vụ tưới tiêu cho trên 25.000 ha sản xuất nông nghiệphàng năm. Từ các thành quả đạt được nêu trên -Công ty Cổ phần Vinaconex 27 đã được: - Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam trao tặng Huân chương Lao động hạng III. - Chính phủ, Bộ ngành, UBND tỉnh Đồng Tháp trao tặng Cờ thi đua, nhiều bằng khen cho cá nhân và tập thể “Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”. Chương 2: Cơ Sở Lý Luận Về Vấn Đề Nghiên Cứu, Tổng Quan Về Bản Đồ Địa Hình Và Công Tác Thành Lập Bản Đồ Địa Hình 2.1 Cơ sở lập báo cáo kết quả khảo sát địa hình. Căn cứ Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/02/2009 của Chính phủ về Quản lý đầu tư xây dựng công trình. Căn cứ nghị định số 209/2004/NĐ-CP ngày 16/12/2004 của Chính phủ về Quản lý chất lượng công trình xây dựng. Căn cứ vào tiêu chuẩn ngành số : 96 TCN 43-90 Quy phạm đo vẽ Bản Đồ Địa hình, tỉ lệ 1:500; 1:1000; 1:2000; 1:5000 ( phần ngoài trời ) của cục Trưởng cục đo đạc và bản đồ nhà Nước. Căn cứ quyết định số 04/2005/QĐ-BXD ngày 10 tháng 01 năm 2005 V/v ban hành TCXDVN 309 : 2004 “Công tác trắc địa trong xây dựng công trình-yêu cầu chung “. Căn cứ đơn giá khảo sát xây dựng tỉnh Đồng Tháp, ban hành theo Quyết định số : 54 / 2007 / QĐ-UBND ngày 31 / 11 / 2007 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp. Căn cứ Thông Báo số 11 (11/TB-SXD-KTKT), ngày 17 tháng 7 năm 2008 của sở xây dựng Thông báo về việc áp dụng Thông tư số 12/2008/TT-BXD ngày 07/05/2008 của Bộ Xây dựng hướng dẫn lập và quản lý chi phí khảo sát; thuế suất thuế giá trị gia tăng cho công tác lập dự án đầu tư. Căn cứ công văn số 146/HD-SXD-KTKT ngày 11/3/2010 V/v điều chỉnh giá nhân công, máy thi công trong đơn giá xây dựng công trình tỉnh Đồng Tháp. Căn cứ vào đề cương nhiệm vụ khảo sát đã được chu dầu tư phê duyệt. 2.2 Bản đồ địa hình Bản đồ địa hình là loại bản đồ thể hiện một khu vực trên bề mặt của trái đất, trên đó bản đồ thể hiện những thành phần của thiên nhiên và kết quả hoạt động thực tiễn của con người mà mắt ta có thể cảm nhận được. Trên bản đồ địa hình, không đưa lên tất cả mọi hình ảnh có trên mặt đất mà chỉ thể hiện các đối tượng chứa đựng lượng thông tin phụ thuộc vào không gian, thời gian và mục đích sử dụng. Tính không gian giới hạn (xác định) khu vực được tiến hành đo vẽ và thành lập bản đồ. Tính thời gian quy định ghi nhận trên bản đồ địa hình hiện trạng của bề mặt trái đất tại thời điểm tiến hành đo vẽ. Mục đích sử dụng chi phối nội dung và độ chính xác của bản đồ. Yếu tố không gian và mục đích sử dụng có liên quan đến việc lựa chọn tỉ lệ bản đồ. Các đối tượng địa hình trên bề mặt trái đất được đưa lên bản đồ thông qua phép chiếu bản đồ. Về bản chất bản đồ địa hình nói chung còn được định nghĩa: “ Là một mô hình đồ họa về mặt đất, cho ta khả năng nhận biết bề mặt đó bằng cái nhìn bao quát, tổng quát đọc chi tiết hoặc đo đếm chính xác”. Dựa vào bản đồ địa hình có thể nhanh chãng xác đinh tọa độ, độ cao của điểm bất kỳ nào trên mặt đất, khoảng cách và phương hướng của hai điểm, chu vi, diện tích, khối lượng của vật, vùng, cùng hàng loạt các thông số khác. 2.3 Nội dung của tờ bản đồ địa hình Nội dung bản đồ địa hình bao gồm các yếu tố của là điểm khống chế trắc địa, địa vật (địa vật định hướng, các điểm dân cư , thuỷ hệ, giao thông, lớp phủ vật, ranh giới.v.v…) và dáng đất (địa hình). Tất cả các đối tuợng nói trên được thể hiện trên bản đồ địa hình cần phải đầy đủ, chính xác. Mức độ tỷ mỉ của nội dung bản đồ phải phù hợp với mục đích sử dụng bản đồ và đặc điểm của khu vực 2.3.1 Điểm khống chế trắc địa Các điểm toạ độ và độ cao các cấp phải được biểu thị đầy đủ và chính xác lên bản đồ. Đây là yếu tố dạng điểm cần thể hiện chính xác đến 0.1mm trên bản đồ. Dùng các ký hiệu tương ứng để thể hiện các điểm toạ độ nhà nước và điểm toạ độ cơ sở. Đối với bản đồ địa hình tỷ lệ lớn, có thể hiển thị các điểm khống chế đo vẽ. Thông thường các điểm khống chế được ghi chú số hiệu và độ cao của chúng. 2.3.2 Địa vật 2.3.2.1 Địa vật định hướng Khi sử dụng bản đồ địa hình thi việc định hướng có ý nghĩa quan trọng. Do vậy, các địa vật định hướng cũng là yếu tố tất yếu của nội dung bản đồ địa hình. Đó là những đối tượng của khu vực, nó cho phép ta xác định vị trí nhanh chóng và chính xác trên bản đồ như các cây độc lập, toà nhà cao, nhà thờ, đình chùa, cột cây số…Các địa vật định hướng còn bao gồm một số địa vật không nhô cao so với mặt đất nhưng dễ dàng nhận biết như ngã ba đuờng, ngã ba sông... 2.3.2.2 Các điểm dân cư Các điểm dân cư là một trong những yếu tố quan trọng nhất của bản đồ địa hình. Các điểm dân cư được đặc trưng bởi kiểu cư trú, số người và ý nghĩa hành chính - chính trị của nó. Khi thể hiện các điểm dân cư trên bản đồ phải giữ được đặc trưng về quy hoạch, cấu trúc. Trên các bản đồ tỷ lệ lớn thì sự biểu thị các điểm dân cư càng tỉ mỉ, phạm vi dân cư phải biểu thị khép kín bằng các ký hiệu tương ứng, nhà trong vùng dân cư phải biểu thị tính chất (chịu lửa, kém chịu lửa), quy mô (lớn, nhỏ, số tầng). Các công trình công cộng phải biểu thị tính chất kinh tế, xã hội, văn hoá của chúng như nhà máy, trụ sở uỷ ban, bưu điện… 2.3.2.3 Thủy hệ và công trình phụ thuộc Các yếu tố thuỷ hệ được biểu thị tỉ mỉ, trên bản đồ địa hình biểu thị các đường bờ biển, bờ hồ, sông, ngòi, mương, kênh, rạch,…Các đường bờ nước được thể hiện trên bản đồ theo đúng đặc điểm của từng kiểu đường bờ. Đồng thời còn phải thể hiện các thiết bị phụ thuộc thuỷ hệ như các bến cảng, trạm thuỷ điện, đập… Sự biểu thị các yếu tố thuỷ hệ còn được bổ sung bằng các đặc trưng chất lượng như độ mặn của nước, độ sâu và rộng của sông, tốc độ dòng chảy… 2.3.2.4 Mạng lưới giao thông Trên các bản đồ địa hình mạng lưới đường được thể hiện tỉ mỉ về khả năng giao thông và trạng thái của đường. Mạng lưới đường được thể hiện chi tiết hoặc khái lược và tuỳ thuộc vào tỷ lệ của bản đồ, cần phải phản ánh đúng mật độ của lưới đường, hướng và vị trí của các con đường, chất lượng của chúng. Khi lựa chọn phải xét đến ý nghĩa của đường. Phải biểu thị những con đường đảm bảo mối liên hệ giữa các điểm dân cư với nhau, với các ga xe lửa, các bến tàu, sân bay… Trên các bản đồ tỷ lệ lớn phải biểu thị tất cả các con đường như : đường sắt, đường ô tô, đường rải nhựa, đường đất lớn-nhỏ, đường mòn, chú ý biểu thị vị trí hạ hoặc nâng cấp đường, biển chỉ đường, cầu cống, cột cây số… 2.3.2.5 Lớp phủ thực vật Trên các bản đồ địa hình biểu thị các loại rừng, vườn cây, đồn điền, ruộng, đồng cỏ, tài nguyên, cát, đất mặn, đầm lầy… Ranh giới các khu thực phủ và của các loại đất được biểu thị bằng các đường nét đứt hoặc dãy các dấu chấm, ở diện tích bên trong đường viền thì vẽ các ký hiệu quy ước đặc trưng cho từng loại thực vật hoặc đất. Ranh giới của các loại thực vật và đất cần được thể hiện chính xác về phương diện đồ hoạ, thể hiện rõ ràng những chỗ ngoặt có ý nghĩa định hướng. 2.3.2 6 Ranh giới phân chia hành chính – chính trị Ngoài đường biên giới quốc gia, còn phải thể hiện ranh giới của các cấp hành chính. Các đường ranh giới phân chia hành chính - chính trị đòi hỏi phải thể hiện rõ ràng, chính xác và theo đúng quy định trong quy phạm. 2.3.3 Dáng đất Dáng đất trên bản đồ địa hình được biểu thị bằng các đường bình độ. Những yếu tố dáng đất mà đường bình độ không thể hiện được thì biểu thị bằng các ký hiệu riêng, ngoài ra trên bản đồ địa hình còn ghi chú độ cao. 2.4 Bản đồ số địa hình 2.4.1 Khái niệm chung - Bản đồ số là loại bản đồ trong đó các thông tin về mặt đất như toạ độ, độ cao của các điểm chi tiết, của địa vật, địa hình được biểu diễn bằng số và bằng thuật toán, có thể xử lý chúng để giải quyết nhiệm vụ kỹ thuật. - Bản đồ số là sản phẩm bản đồ được biên tập, thiết kế, lưu trữ và hiển thị trong hệ thống máy vi tính và các thiết bị điện tử. - Bản đồ số là một tập hợp có tổ chức các dữ liệu bản đồ trên những thiết bị có khả năng đọc bằng máy tính và được thể hiện dưới dạng hình ảnh bản đồ. 2.4.2 Những đặc điểm cơ bản của bản đồ số địa hình - Bản đồ số chứa đựng thông tin không gian, được quy chiếu về mặt phẳng và được thiết kế theo các tiêu chuẩn của bản đồ học như độ chính xác toán học, mức độ đầy đủ về nội dung theo tỷ lệ, sử dụng các phương pháp ký hiệu truyền thống. - Dữ liệu bản đồ được thể hiện theo nguyên lý số. - Bản đồ số có thể hiển thị dưới dạng bản đồ truyền thống, thể hiện trên màn hình, hoặc in ra giấy hoặc các vật liệu phẳng. - Tính linh hoạt của bản đồ số rất cao: thông tin thường xuyên được cập nhật và hiện chỉnh, có thể in ra ở các tỷ lệ khác nhau, có thể sửa đổi ký hiệu hoặc điều chỉnh kích thước mảnh bản đồ so với kích thước ban đầu, có thể tách lớp hoặc chồng xếp thông tin bản đồ. - Cho phép tự động hoá quy trình công nghệ thành lập bản đồ từ khi nhập số liệu đến khi in ra bản đồ. - Khâu nhập số liệu và biên vẽ ban đầu có nhiều khó khăn, phức tạp, nhưng khâu sử dụng về sau có nhiều thuận lợi và mang lại hiệu quả cao cả về thời gian, kinh phí. 2.4.3 Các đối tượng của bản đồ số - Dưới dạng bản đồ số, các đối tượng của bản đồ được phân biệt ra làm ba kiểu: kiểu điểm, kiểu đường, kiểu vùng, ngoài ra còn có thành phần ký tự để thể hiện nhãn hoặc ghi chú thuyết minh, lưu trong các file đồ hoạ như DXF, DGN. - Mỗi yếu tố riêng biệt bao hàm hai loại dữ liệu: dữ liệu định vị và dữ liệu