3-MCPD (3-monochloropropan-1,2-diol)
là một dẫn xuất của clo, đ-ợc hình thành trong
thực phẩm do phản ứng hóa học giữa một
nguồn có chứa clo với lipid (chất béo). Thuộc
nhóm này còn có 1,3-DCP (1,3-dichloro-2-propanol) với độc tính t-ơng tự và 3-MCPD là
thuật ngữ chỉ chung cho cả hai loại (JFSSG,
1999). Phản ứng này đ-ợc xúc tác bởi nhiệt độ
qua quá trình gia nhiệt khi chế biến thực phẩm
thí dụ nh- chiên, n-ớng. Cho nên, về lý
thuyết, tất cả các loại thực phẩm nào hội đủ 3
điều kiện là có chứa thành phần clo và thành
phần chất béo d-ới tác động của nhiệt đều có
thể sinh ra 3-MCPD. Sự hình thành 3-MCPD
trong xì dầu (n-ớc t-ơng) và dầu hào là do quá
trình sử dụng axit clohydric (HCl) thuỷ phân
protein thực vật ở nhiệt độ 120
0
C. Nếu nh-
tr-ớc khi thủy phân protein, nguyên liệu đ-ợc
tách hết chất béo thì không có phản ứng phụ
sinh ra 3-MCPD (MAF, 1991).
OH
CH
H
2
C CH
2
Cl Cl
OH
CH
H
2
C CH
2
OH Cl
3-MCPD 1,3-DCP
Từ những năm 80 thế kỷ tr-ớc, ng-ời ta
đZ phát hiện ra 3-MCPD trong thực phẩm
nh-ng các kết quả khảo sát đầy đủ lần đầu tiên
đ-ợc công bố bởi Collier và cộng sự (1991).
Theo báo cáo của MAFF (1991) cho biết nồng
độ của 3-MCPD cao ở mức 100mg/kg thực
phẩm là rất phổ biến vào thời đó.
Việc chế biến xì dầu hoặc sản phẩm n-ớc
chấm từ đậu t-ơng chủ yếu bằng ph-ơng pháp
lên men vi sinh và ph-ơng pháp hóa học. Khi
sử dụng ph-ơng pháp thủy phân bằng axit
HCl, ng-ời ta thấy đem lại hiệu quả cao về
mặt chất l-ợng (vị ngon) và hiệu suất thành
phẩm, do đó ph-ơng pháp này chiếm -u thế
trong công nghệ chế biến xì dầu, dầu hào và
các sản phẩm từ đậu t-ơng. Thế nh-ng, quy
trình này do đ-ợc tiến hành ở nhiệt độ cao nên
sản sinh ra hợp chất 3-MCPD với nồng độ quá
mức, đ-ợc cho là có hại cho sức khoẻ.
Một số thực phẩm khác cũng tìm thấy có
chứa 3-MCPD là bánh mì, bánh bích-quy, thịt
hun khói. Thức ăn nấu n-ớng trong gia đình
cũng tìm thấy có chứa 3-MCPD nhất là những
món n-ớng lò, n-ớng điện
7 trang |
Chia sẻ: ttlbattu | Lượt xem: 2011 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Khoa học - 3-MCPD trong thực phẩm và tác hại của nó đến con người, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Báo cáo khoa học
3-MCPD trong thực phẩm và tác hại của nó đến con
người
T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 3: 75-79 §¹i häc N«ng nghiÖp I
3-MCPD trong thùc phÈm vµ t¸c h¹i cña nã ®Õn con ng−êi
3-MCPD in foods and its harmful effect to human
Phan Trung Quý1
SUMMARY
This article introduced the chemical formula and the origin of 3-monocloro Propa-1,2-diol
(3-MCPD) in soy sauce. There were 24 companies producing soy sauce with the concentration
of 3-MCPD higher than the permitted level. There are studies about the harmful effect of 3-
MCPD to human health and procedure to determine 3-MCPD in soy sauce by gas
chromatography (GC).
Key words: 3-MCPD, soy sauce, human health, gas chromatography.
1. Më §ÇU
3-MCPD (3-monochloropropan-1,2-diol)
lµ mét dÉn xuÊt cña clo, ®−îc h×nh thµnh trong
thùc phÈm do ph¶n øng hãa häc gi÷a mét
nguån cã chøa clo víi lipid (chÊt bÐo). Thuéc
nhãm nµy cßn cã 1,3-DCP (1,3-dichloro-2-
propanol) víi ®éc tÝnh t−¬ng tù vµ 3-MCPD lµ
thuËt ng÷ chØ chung cho c¶ hai lo¹i (JFSSG,
1999). Ph¶n øng nµy ®−îc xóc t¸c bëi nhiÖt ®é
qua qu¸ tr×nh gia nhiÖt khi chÕ biÕn thùc phÈm
thÝ dô nh− chiªn, n−íng. Cho nªn, vÒ lý
thuyÕt, tÊt c¶ c¸c lo¹i thùc phÈm nµo héi ®ñ 3
®iÒu kiÖn lµ cã chøa thµnh phÇn clo vµ thµnh
phÇn chÊt bÐo d−íi t¸c ®éng cña nhiÖt ®Òu cã
thÓ sinh ra 3-MCPD. Sù h×nh thµnh 3-MCPD
trong x× dÇu (n−íc t−¬ng) vµ dÇu hµo lµ do qu¸
tr×nh sö dông axit clohydric (HCl) thuû ph©n
protein thùc vËt ë nhiÖt ®é 1200C. NÕu nh−
tr−íc khi thñy ph©n protein, nguyªn liÖu ®−îc
t¸ch hÕt chÊt bÐo th× kh«ng cã ph¶n øng phô
sinh ra 3-MCPD (MAF, 1991).
OH
CH
H2C CH2
Cl Cl
OH
CH
H2C CH2
OH Cl
3-MCPD 1,3-DCP
Tõ nh÷ng n¨m 80 thÕ kû tr−íc, ng−êi ta
®Z ph¸t hiÖn ra 3-MCPD trong thùc phÈm
nh−ng c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t ®Çy ®ñ lÇn ®Çu tiªn
®−îc c«ng bè bëi Collier vµ céng sù (1991).
Theo b¸o c¸o cña MAFF (1991) cho biÕt nång
®é cña 3-MCPD cao ë møc 100mg/kg thùc
phÈm lµ rÊt phæ biÕn vµo thêi ®ã.
ViÖc chÕ biÕn x× dÇu hoÆc s¶n phÈm n−íc
chÊm tõ ®Ëu t−¬ng chñ yÕu b»ng ph−¬ng ph¸p
lªn men vi sinh vµ ph−¬ng ph¸p hãa häc. Khi
sö dông ph−¬ng ph¸p thñy ph©n b»ng axit
HCl, ng−êi ta thÊy ®em l¹i hiÖu qu¶ cao vÒ
mÆt chÊt l−îng (vÞ ngon) vµ hiÖu suÊt thµnh
phÈm, do ®ã ph−¬ng ph¸p nµy chiÕm −u thÕ
trong c«ng nghÖ chÕ biÕn x× dÇu, dÇu hµo vµ
c¸c s¶n phÈm tõ ®Ëu t−¬ng. ThÕ nh−ng, quy
tr×nh nµy do ®−îc tiÕn hµnh ë nhiÖt ®é cao nªn
s¶n sinh ra hîp chÊt 3-MCPD víi nång ®é qu¸
møc, ®−îc cho lµ cã h¹i cho søc khoÎ.
Mét sè thùc phÈm kh¸c còng t×m thÊy cã
chøa 3-MCPD lµ b¸nh m×, b¸nh bÝch-quy, thÞt
hun khãi... Thøc ¨n nÊu n−íng trong gia ®×nh
còng t×m thÊy cã chøa 3-MCPD nhÊt lµ nh÷ng
mãn n−íng lß, n−íng ®iÖn.
N¨m 1999, t¹i Anh ng−êi ta ph¸t hiÖn
mét lo¹i n−íc t−¬ng nhËp tõ Trung Quèc cã
nång ®é 3-MCPD ë møc 124mg/kg, sau ®ã
mét kh¶o s¸t tiÕn hµnh trªn 40 mÉu n−íc
t−¬ng trªn thÞ tr−êng (nhËp tõ Trung Quèc,
Hång K«ng, §µi Loan, Phillippine) ®Z t×m
1 Khoa §Êt vµ M«i tr−êng, §¹i häc N«ng nghiÖp I- Hµ Néi.
Phan Trung Quý
thÊy 2/3 l−îng mÉu nµy cã chøa hµm l−îng 3-
MCPD ë møc ®é giíi h¹n cao cña liÒu l−îng
cho phÐp. §Ønh ®iÓm lµ vµo gi÷a n¨m 2001,
Côc KiÓm so¸t Thùc phÈm Anh quèc ®Z kiÓm
nghiÖm vµo c«ng bè 22 l« n−íc t−¬ng vµ dÇu
hµo thuéc c¸c hZng s¶n xuÊt kh¸c nhau cã
nång ®é 3-MCPD cao ë ng−ìng nguy h¹i vµ
ph¶i tiªu huû hoµn toµn c¸c l« hµng nµy, ®ång
thêi ra quy chÕ vÒ kiÓm nghiÖm 3-MCPD
trong c¸c s¶n phÈm nµy tr−íc khi ®−îc l−u
hµnh trªn thÞ tr−êng (Barlow et al., 2002). Tõ
®ã ®Õn nay nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi ®Z qui
®Þnh nång ®é tèi ®a 3-MCPD trong 1kg n−íc
t−¬ng (B¶ng 1).
B¶ng 1. Nång ®é tèi ®a 3-MCPD cho phÐp trong mét kg n−íc t−¬ng t¹i mét sè quèc gia
Quèc gia
Nång ®é tèi ®a 3-MCPD cho phÐp /kg
n−íc t−¬ng (mg/kg)
Canada; PhÇn Lan; ¸o; C¸c tiÓu v−¬ng quèc ¶ RËp 1
Mü 1 cho 3-MCPD vµ 0.05 cho 1,3-DCP
óc vµ Niu Dil©n 0.2 cho 3-MCPD vµ 0.005 cho 1,3-DCP
Liªn hiÖp ¢u ch©u ; Hµ Lan; Hy L¹p; Bå §µo Nha; Malaysia;
Thôy §iÓn
0.02
LHVQ Anh 0.01
Nguån: Renwick (2003).
ë ViÖt Nam, vµo th¸ng 8/2001 c¸c th«ng
tin vÒ 22 lo¹i n−íc t−¬ng t¹i Anh quèc nãi trªn
®Z g©y ra mét x«n xao trong d− luËn vµ ph¶n
øng m¹nh mÏ cña ng−¬i tiªu dïng (NguyÔn
§×nh Nguyªn, 2001). Th¸ng 11/2001, lÇn ®Çu
tiªn t¹i ViÖt Nam, c¸c kiÓm nghiÖm vÒ chÊt 3-
MCPD dùa trªn tiªu chuÈn Ch©u ¢u, ®Z ®−îc
tiÕn hµnh vµ còng x¸c minh lµ nång ®é 3-
MCPD cã mÆt trong mét sè s¶n phÈm n−íc
t−¬ng b¸n ë thÞ tr−êng ViÖt Nam lµ cao qu¸
ng−ìng cho phÐp rÊt nhiÒu. §Õn th¸ng 4-2007,
Ng−êi d©n ViÖt Nam thËt sù bÞ sèc khi c¸c c¬
quan kiÓm nghiÖm thùc phÈm c«ng bè nhiÒu
c«ng ty s¶n xuÊt n−íc t−¬ng cã nång ®é 3-
MCPD v−ît tiªu chuÈn cho phÐp nhiÒu lÇn
(B¶ng 2).
B¶ng 2. Danh s¸ch 24 c«ng ty cã s¶n phÈm n−íc t−¬ng chøa 3-MCPD cao
Sè thø tù Tªn c«ng ty Sè thø tù Tªn c«ng ty
1 Nasafood 13 Thµnh Ph¸t
2 Vitecfood 14 Thiªn H−¬ng
3 Nam D−¬ng 15 Thµnh H−ng
4 H−¬ng Nam Ph−¬ng 16 B«ng Mai
5 MiwonViÖt Nam 17 HËu Giang
6 Lîi Ký 18 H¹nh Phóc
7 Trung Nam 19 B¸ch Th¶o
8 Hoµng Hîi 20 Tr−êng Thµnh
9 §«ng Ph−¬ng 21 Lam ThuËn
10 VÜnh Ph−¬ng 22 Th¸i §¹i Lîi
11 Kim Thµnh 23 Song M·
12 Phó Tµi 24 Th¸i Ch¬n Thµnh
Nguån: www.vnexpress.net/vietnam/doi-song/2007/05/3B9F6812/.
3-MCPD trong thùc phÈm vµ t¸c h¹i cña nã ®Õn con ng−êi
2. §¸NH GI¸ NGUY C¥ §éC H¹I CñA
3-MCPD
N¨m 2001, Uû ban Khoa häc Thùc phÈm
¢u ch©u vµ Uû ban Chuyªn gia liªn kÕt gi÷a
FAO/WHO ®Z ®¸nh gi¸ nguy c¬ hîp chÊt 3-
MCPD ®èi víi ®éng vËt thÝ nghiÖm:
LiÒu g©y ®éc cÊp tÝnh qua ®−êng uèng
cña 3-MCPD ë chuét cèng lµ 150 mg/kg thÓ
träng. NÕu cho chuét cèng dïng liÒu lÆp l¹i
(ng¾n h¹n) ë nång ®é 1mg/kg thÓ träng th× cã
biÓu hiÖn gi¶m ®é di chuyÓn cña tinh trïng,
thay ®æi h×nh d¹ng tinh trïng vµ g©y suy gi¶m
kh¶ n¨ng sinh s¶n ë chuét cèng ®ùc còng nh−
c¸c loµi cã vó kh¸c (víi liÒu sö dông cao h¬n
liÒu trªn). NÕu cho chuét nhµ (mouse) vµ
chuét cèng tiÕp xóc víi liÒu 25 mg/kg c¬ thÓ
th× cã thÊy xuÊt hiÖn c¸c th−¬ng tæn ë hÖ thÇn
kinh trung −¬ng.
Còng ®Z cã bèn nghiªn cøu dµi h¹n t−êng
tr×nh vÒ ®éc tè vµ kh¶ n¨ng g©y ung th−, hai
nghiªn cøu trong sè ®ã tiÕn hµnh trªn chuét
nhµ vµ chuét cèng. Tuy nhiªn chØ cã mét
nghiªn cøu ®−îc x¸c nhËn lµ ®ñ tiªu chuÈn ®Ó
cã thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc nguy c¬. Nghiªn cøu nµy
cho thÊy chuét cèng ph¬i nhiÔm dµi h¹n víi 3-
MCPD sÏ bÞ tæn th−¬ng thËn tiÕn triÓn mZn
tÝnh, t¨ng s¶n èng thËn vµ u tuyÕn. Ngoµi ra
còng t×m thÊy c¸c tæn th−¬ng qu¸ s¶n vµ t©n
s¶n ë c¸c tÕ bµo Leydig cña tinh hoµn, tuyÕn
vó, tuyÕn tuþ vµ bao quy ®Çu. Ngoµi ra còng
thÊy tû lÖ ph¸t sinh cña th−¬ng tæn t¨ng s¶n
hoÆc khèi u chÞu ¶nh h−ëng hiÖu øng liÒu
l−îng, gÆp ë tÊt c¶ c¸c nhãm ®éng vËt nghiªn
cøu. Trong nghiªn cøu nµy, c¸c nhµ khoa häc
®Z x¸c nhËn th−¬ng tæn t¨ng s¶n èng thËn lµ
tai biÕn nh¹y nhÊt.
Nghiªn cøu vÒ tÝnh ®ét biÕn ë tÕ bµo vó
biÖt lËp cho thÊy th−êng lµ d−¬ng tÝnh nh−ng
ph¶i víi liÒu tiÕp xóc kh¸ cao (0,1-9mg/ml).
Mét sè thö nghiÖm vÒ tÝnh ®ét biÕn trong c¬
thÓ cho thÊy kÕt qu¶ ©m tÝnh. Tãm l¹i, Uû ban
khoa häc hiÖn thêi kÕt luËn 3-MCPD ch−a
ph¶i lµ ®éc tè g©y tæn h¹i gen trong c¬ thÓ.
Nghiªn cøu quan s¸t trªn ng−êi: Cho ®Õn
nay, vÉn ch−a cã mét nghiªn cøu dÞch tÔ häc
hay l©m sµng nµo vÒ t¸c h¹i cña 3-MCPD trªn
ng−êi c¶. Tuy nhiªn, nghiªn cøu trªn tÕ bµo
tinh trïng ng−êi trong phßng thÝ nghiÖm cho
thÊy cã hiÖu øng hiÖp lùc gi÷a 3-MCPD víi
nguyªn tè ®ång (Cu) lµm gi¶m kh¶ n¨ng di
chuyÓn cña tinh trïng.
¦íc tÝnh l−îng thu n¹p cña c¬ thÓ mçi
ngµy: Nh− ®Z nªu trªn, s¶n phÈm n−íc t−¬ng
vµ t−¬ng tù lµ nh÷ng thùc phÈm phæ biÕn cã
chøa hµm l−îng 3-MCPD cao nhÊt, do ®ã
viÖc −íc tÝnh møc ®é thu n¹p cho c¬ thÓ mçi
ngµy chñ yÕu dùa trªn sè liÖu tiªu thô lo¹i
thùc phÈm nµy do c¸c n−íc cung cÊp. Cã
nghÜa lµ, mçi quèc gia cÇn ph¶i cã mét kh¶o
s¸t riªng cho n−íc m×nh vÒ l−îng n−íc t−¬ng
tiªu thô trung b×nh cho mçi ng−êi d©n trong
mét ngµy lµ bao nhiªu. Ngoµi ra còng cÇn
ph¶i x¸c ®Þnh l−îng tiªu thô thÊp nhÊt vµ
l−îng tiªu thô cao nhÊt, ®Ó c©n nh¾c møc ®é
lÖch cña chØ sè tiªu thô.
Dùa trªn sè liÖu kh¶o s¸t cña Anh quèc vµ
mét sè n−íc Ch©u ¢u, nång ®é tån l−u trung
b×nh cña 3-MCPD trong c¸c lo¹i thùc phÈm
®−îc tÝnh lµ 0.012 mg/kg, nªn cã thÓ −íc tÝnh
møc tiªu thô trªn mçi ®Çu ng−êi/ngµy cho c¸c
thùc phÈm cã chøa 3-MCPD lµ 2 microgam
(EC, 1997).
HiÖn nay vÉn ch−a cã nghiªn cøu vÒ t¸c
h¹i cña 3-MCPD trªn ng−êi, nªn ch−a cã c¬ së
d÷ liÖu ®Ó cã thÓ thiÕt lËp mèi quan hÖ liÒu
l−îng tiÕp xóc. Trong t×nh h×nh ®ã, dùa trªn
nguyªn lý bÊt ®Þnh, liÒu l−îng ®éc tÝnh chuyÓn
®æi gi÷a c¸c chñng lo¹i kh¸c nhau (m« h×nh
chuét vµ ng−êi) th× chÊp nhËn hÖ sè chuyÓn
®æi lµ 20 lÇn gi÷a hai chñng lo¹i ®èi víi ®éng
n¨ng ®éc lùc vµ hiÖu sè ®éng ®éc lùc
(toxicokinetic difference). Ngoµi ra còng cßn
ph¶i hiÖu chØnh thªm cã c¸c yÕu tè phô nÕu
cho lµ cÇn thiÕt.
ViÖt Nam hiÖn vÉn ch−a cã mét c«ng
tr×nh kh¶o s¸t nµo cã tÝnh hÖ thèng ®Ó ®¸nh
gi¸ møc tiªu thô trung b×nh, tèi thiÓu vµ tèi ®a
®èi víi s¶n phÈm n−íc t−¬ng. Tuy vËy, giíi
chøc thÈm quyÒn chóng ta còng cã quy ®Þnh
hµm l−îng tèi ®a cho phÐp sù hiÖn diÖn cña 3-
MCPD trong 1kg n−íc t−¬ng lµ 1mg/kg. Quy
®Þnh nµy ®−îc cho lµ an toµn søc khoÎ cho
ng−êi tiªu dïng.
Phan Trung Quý
3. PH¢N TÝCH 3-MCPD TRONG THùC
PHÈM
ViÖc ph©n tÝch hµm l−îng cña 3-MCPD
trong thùc phÈm lµ t−¬ng ®èi khã kh¨n, ®ßi
hái thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®ång bé vµ kü thuËt viªn
cã tÝnh chuyªn nghiÖp cao. HiÖn nay, Côc VÖ
sinh An toµn thùc phÈm ®Z ®−a ra quy tr×nh
ph©n tÝch 3-MCPD (theo tiªu chuÈn ngµnh).
Quy tr×nh nµy ®Z ®−îc Bé Y tÕ ban hµnh theo
QuyÕt ®Þnh sè: 10/2005/Q§-BYT, ngµy
25/3/2005.
3.1. Nguyªn lý
MÉu ®−îc cho hÊp phô qua cét extrelut,
gi¶i hÊp 3-MCPD b»ng dietyl ete. Sau ®ã cho
t¹o dÉn xuÊt víi dung dÞch acid toluen-4-
sulfonic trong aceton thµnh 4-(clometyl)-2,2-
dimetyl-1,3-dioxolan, ph¶n øng nµy ®−îc thùc
hiÖn t¹i 40oC, trong 90 phót. Sau ®ã ®o trªn
m¸y s¾c ký khÝ víi detector khèi phæ
(GC/MS). Giíi h¹n ph¸t hiÖn cña ph−¬ng
ph¸p: 4,01 ppb. Giíi h¹n ®Þnh l−îng: 13,37ppb
3.2. §iÒu kiÖn s¾c ký
- Ch−¬ng tr×nh nhiÖt ®é cét: NhiÖt ®é ban
®Çu lµ 45oC, gi÷ ë 1 phót. Sau ®ã t¨ng lªn
120oC víi tèc ®é gia nhiÖt 6oC/phót. TiÕp tôc
t¨ng nhiÖt ®é lªn ®Õn 250oC víi tèc ®é gia
nhiÖt 15oC /phót, gi÷ ë nhiÖt ®é nµy 5 phót;
- Tiªm mÉu: Tiªm mÉu víi chÕ ®é kh«ng
chia dßng
+ NhiÖt ®é bé phËn tiªm mÉu: 250oC
+ ThÓ tÝch mÉu tiªm: 2µl
- Tèc ®é khÝ mang He: 1,5 ml/phót
§iÒu kiÖn khèi phæ:
* MS Tune file:
+ Nguån Ion hãa: EI
+ N¨ng l−îng ion hãa: 70 eV
+ NhiÖt ®é nguån ion: 180oC
+ NhiÖt ®é Interface: 200oC
+ Gi¸ trÞ cña bé khuÕch ®¹i Multiplier:
300 - 500V
* MS method
- ChÕ ®é quÐt Fullscan
+ Thêi gian quÐt: 5 - 15 phót
+ Kho¶ng khèi quÐt: 35 - 150 amu
- ChÕ ®é quÐt ion chän läc SIM (Selected
Ion Monitoring)
+ Sè khèi lùa chän ®Ó quÐt: 135
+ Thêi gian quÐt: 6 - 10 phót
3.3. Hãa chÊt, thuèc thö
Hãa chÊt sö dông cã ®é tinh khiÕt ph©n
tÝch. Dung m«i chuyªn dïng cho s¾c ký.
a) ChÊt chuÈn 3-MCPD
b) Dietyl ete lo¹i dïng cho s¾c ký
c) Aceton lo¹i dïng cho s¾c ký
d) Axit toluen -4-Sulfonic
®) Etyl acetat lo¹i dïng cho s¾c ký
e) Cét Extrelut: Dïng xylanh 60ml, nhåi
b«ng thñy tinh vµo ®Çu èng xylanh. Sau ®ã
cho tõ tõ 10g h¹t Extrelut vµo xy lanh, dïng
®òa thñy tinh gâ nhÑ vµo thµnh èng cho h¹t
xuèng ®Òu vµ chÆt.
g) Natri clorua: Dung dÞch bZo hoµ trong
n−íc
h) KhÝ Nit¬ 99,999%
i) KhÝ Hªli 99,999%
4. TIÕN HµNH X¸C §ÞNH
4.1. ChuÈn bÞ mÉu
C©n 4g mÉu, chÝnh x¸c ®Õn 0,001g vµo
cèc thñy tinh 50ml. Thªm vµo 8g dung dÞch
NaCl bZo hßa (g), khuÊy ®Òu.
Cho toµn bé dung dÞch trªn vµo cét
extrelut (f). §Ó æn ®Þnh 15 phót cho toµn bé
n−íc vµ chÊt trong dung dÞch ph©n bè ®Òu trªn
bÒ mÆt cña h¹t extrelut.
Röa gi¶i 3-MCPD b»ng 150ml dietyl ªte
(b). Thu dÞch röa gi¶i vµo b×nh cÇu cÊt. Sau ®ã
®em c« quay ch©n kh«ng ®Õn gÇn c¹n, råi
dïng khÝ nit¬ thæi kh« (h).
4.2. DÉn xuÊt hãa
Dïng pipet hót chÝnh x¸c 2ml dung dÞch
acid Toluen-4-sulfonic trong aceton (1g/L)
vµo b×nh cÇu cÊt, l¾c ®Òu råi chuyÓn toµn bé
dung dÞch nµy vµo èng nghiÖm cã nót. §Æt
3-MCPD trong thùc phÈm vµ t¸c h¹i cña nã ®Õn con ng−êi
èng nghiÖm vµo bÕp c¸ch thñy ë 40oC trong
90 phót, lÊy ra ®Ó nguéi ë nhiÖt ®é phßng, sau
®ã chuyÓn vµo chai 1,5ml ®Ó ®o trªn m¸y
GC/MS (dÞch thö).
4.3. ChuÈn bÞ mÉu chuÈn
C¸c mÉu chuÈn theo tõng nång ®é x¸c
®Þnh ®−îc chuÈn bÞ theo c¸c b−íc trong b¶ng 3.
B¶ng 3. ChuÈn bÞ mÉu chuÈn
Néi dung èng 1 èng 2 èng
3
èng 4
3-MCPD chuÈn
(20ppb) cho vµo
cét extrelut (f)
1ml 2ml 4ml 6ml
Dung dÞch sau röa
gi¶i b»ng dietyl
ªte (b)
C« quay ch©n kh«ng ®Õn gÇn c¹n,
thæi kh« b»ng khÝ Nit¬
Dung dÞch acid
Toluen-4-Sulfonic
trong aceton
(1g/L) (a)
2 ml
L¾c ®Òu, ®Æt c¸c èng nghiÖm vµo
bÕp c¸ch thñy ë 40oC trong 90
phót.
§Ó nguéi ë nhiÖt ®é phßng,
chuyÓn vµo lä 1,5ml ®Ó ®o trªn
m¸y GC/MS
Nång ®é 3-MCPD
chuÈn (ppb)
10 20 40 60
4.4. X©y dùng ®−êng chuÈn
KiÓm tra thiÕt bÞ ®Z ®−îc ch¹y æn ®Þnh
theo c¸c ®iÒu kiÖn m« t¶ t¹i môc (3.2), lÇn l−ît
tiªm c¸c mÉu chuÈn ®Z ®−îc chuÈn bÞ ë môc
(4.3.) Ghi l¹i diÖn tÝch pic t−¬ng øng víi tõng
nång ®é. Dùa vµo nång ®é vµ diÖn tÝch pic
chuÈn, thiÕt lËp ph−¬ng tr×nh biÓu diÔn t−¬ng
quan tuyÕn tÝnh gi÷a nång ®é chuÈn vµ diÖn
tÝch pic.
4.5. TiÕn hµnh ph©n tÝch
TiÕn hµnh tiªm mÉu ph©n tÝch vµo m¸y,
ghi l¹i s¾c ký ®å mçi lÇn tiªm mÉu. Ghi l¹i
diÖn tÝch cã thêi gian l−u vµ phæ khèi t−¬ng
øng víi th¬× gian l−u vµ phæ khèi cña chÊt
chuÈn.
Dùa vµo ph−¬ng tr×nh biÓu diÔn t−¬ng quan
tuyÕn tÝnh gi÷a nång ®é chuÈn vµ diÖn tÝch pic,
tÝnh nång ®é 3-MCPD cã trong dÞch thö.
TÝnh kÕt qu¶:
Hµm l−îng 3-MCPD trong mÉu thö ®−îc
tÝnh theo c«ng thøc sau:
C (ppm) = x
C V F
m
×
×
Trong ®ã:
Cx: nång ®é 3-MCPD trong dÞch thö (ppm).
m: Khèi l−îng mÉu ®em ph©n tÝch (g).
V: ThÓ tÝch cuèi (ml).
F: HÖ sè pha loZng khi ®o (F=1: kh«ng pha
loZng)
Tµi liÖu tham kh¶o
Colier PD, Cromie DDO, Davies AP (1991).
Mechanism of formation of
chloropropands present in protein
hydrrolysates. J Am Oil Chem Soc. 1991.
European Commission. Regulation (EC). No
258/97 of the European Parliamen and
of the Council of 27 January 1997
concerning novel foods and novel food
ingridients. Official Journal of the
European Communities No L43/1. 1997.
JFSSG (1999). Survey of 3-
monochloropropane-1,2-diol (3-
MCPD) in acidhydrolysed vegetable
protein. Food Surveillance Information
Sheet No. 181. 1999.
JFSSG (1999). Survey of 3-
monochloropropane-1,2-diol in soy
sauce and similar products. Food
Surveillance Infomation Sheet
No.187.1999
MAFF (Bé N«ng-L©m-Ng− nghiÖp; Anh
quèc). Survey of hydrolysed vegetable
proteins for chlorinated propanols. CSL
Report FD 91/6.1991
NguyÔn §×nh Nguyªn (2001). C¶nh gi¸c khi
dïng n−íc t−¬ng (x× dÇu) vµ dÇu hµo
(oyster sauce). Sè 2193, 20/08/2001.
B¸o Ng−êi Lao §éng.
Office of the National Codex. Posision of
Thailand on 3-MPCD (www.Tisi.go.th/3-
MPCD/html)
www.vnexpress.net/vietnam/doi-
song/2007/05/3B9F6812/
NguyÔn V¨n Song, §ç ThÞ DiÖp, TrÇn TÊt NhËt