ViệcchuyểnsangnềnkinhtếmởvậnhànhtheocơchếthịtrờngcósựquảnlýcủaNhà
nớctheođịnhhớngxãhộichủnghĩa,cùngvớiđólàsựpháttriểncủahàngloạtcácloạihình
doanhnghiệpmới:doanhnghiệptnhân,côngtytráchnhiệmhữuhạn,côngtycổphần.vàkéo
theosựsôiđộngcủamộtthịtrờngtrànngậphànghoá.Vìvậy,khókhăncủacácdoanhnghiệp
Nhànớclàđiềukhôngtránhkhỏi.Đểtồntạivàpháttriểntrongnềnkinhtếthịtrờngmangđầy
tínhcạnhtranhthìkhôngcóconđờngnàokháclàphảinângcaokhảnăngcạnhtranhquaviệc
nângcaohiệuquảhoạtđộngkinhdoanhcủadoanhnghiệp.Điềunàycàngmangtầmquan
trọngđặcbiệtđốivớicácdoanhnghiệpkinhdoanhxuấtnhậpkhẩu.
Thôngquaxuấtnhậpkhẩuchúngtacóđiềukiệnnắmbắtvàtiếpcậnnhữngthànhtựu
khoahọckỹthuậttrênthếgiới,thúcđẩysảnxuấttrongnớcngàycànghiệnđạipháttriển,kích
thíchvàmởrộngnhucầutrongnớc,đacuộcsốngconngờingàycàngvănminhhiệnđại,khai
tháctriệtđểtiềmnăngvàthếmạnhcủađấtnớcvàthếgiớitrêncơsởphâncônglaođộngquốctế
vàchuyênmônhoáquốctế.
Xuhớngtoàncầuhoánềnkinhtếthếgiớivàviệchộinhậpvàocáctổchứctựdohoá
mậudịchAFTA,APECđãđahoạtđộngkinhdoanhxuấtnhậpkhẩucủanớctasangmộtgiai
đoạnpháttriểnmớicónhiềuthuậnlợinhngcũngkhôngítkhókhăn.Dođóđòihỏiphảiđiều
chỉnhlạihoạtđộngxuấtnhậpkhẩuđểhoạtđộngxuấtnhậpkhẩuthựcsựmanglạihiệuquảto
lớnchoviệcpháttriểnkinhtếxãhộiđấtnớc.
Nhậnthứcđợcsựphứctạpvàtầmquantrọngcủahoạtđộngxuấtnhậpkhẩu,cũngnh
trớcđòihỏithựctếcủaviệchoànthiện,nângcaohiệuquảcủacôngtácxuấtnhậpkhẩu,cùng
vớikiếnthứcđợctrangbịtạinhàtrờngvànhữngtìmhiểuthựctếtrongđợtthựctậpcuôíkhoá
tạiCôngtyXuấtnhậpkhẩuvàTvấn-DịchvụĐođạcBảnđồ,đểđisâunghiêncứuvấnđềhiệu
quảkinhdoanhxuấtnhậpkhẩutôimạnhdạnchọnđềtàinghiêncứu"Mộtsốgiảiphápnhằm
nângcaohiệuquảhoạtđộngkinhdoanhxuấtnhậpkhẩucủaCôngtyXuấtnhậpkhẩu
vàTvấn-DịchvụĐođạcBảnđồ".Đềtàinàynhằmmụcđíchtrìnhbàynhữngvấnđềcốt
lõicủanghiệpvụkinhdoanhxuấtnhậpkhẩu,thựctrạngcủahoạtđộngxuấtnhậpkhẩuởCông
tyXuấtnhậpkhẩuvàTvấn-DịchvụĐođạcBảnđồ,từđóđaramộtsốgiảiphápnhằmnâng
caohiệuquảhoạtđộngxuấtnhậpkhẩucủaCôngtyXuấtnhậpkhẩuvàTvấn-DịchvụĐođạc
Bảnđồ.
Luậnvăntốtnghiệpđợcchialàmbachơngchính:
ChơngI :Lýluậnchungvềhiệuquảhoạtđộngkinhdoanhxuấtnhậpkhẩu.
ChơngII :Phântíchvàđánhgiáhiệuquảhoạtđộngkinhdoanh xuất nhập
khẩuởCôngtyXuấtnhậpkhẩuvàTvấn-DịchvụĐođạcBản đồ.
Chơng III:Mộtsốbiệnphápnhằmnângcaohiệuquảhoạtđộngkinhdoanhxuất
nhậpkhẩuởCôngtyXuấtnhậpkhẩuvàTvấn - DịchvụĐođạcBảnđồ
59 trang |
Chia sẻ: nhungnt | Lượt xem: 1848 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của công ty xuất nhập khẩu và tư vấn - dịch vụ đo đạc bản đồ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Luận Văn
Đề Tài:
Một số giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả hoạt động kinh doanh
xuất nhập khẩu của Công ty
Xuất nhập khẩu
và Tư vấn - Dịch vụ Đo đạc Bản đồ
Lêi nãi ®Çu
ViÖc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ më vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ
níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, cïng víi ®ã lµ sù ph¸t triÓn cña hµng lo¹t c¸c lo¹i h×nh
doanh nghiÖp míi: doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn.. vµ kÐo
theo sù s«i ®éng cña mét thÞ trêng trµn ngËp hµng ho¸. V× vËy,khã kh¨n cña c¸c doanh nghiÖp
Nhµ níc lµ ®iÒu kh«ng tr¸nh khái. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng mang ®Çy
tÝnh c¹nh tranh th× kh«ng cã con ®êng nµo kh¸c lµ ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh qua viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy cµng mang tÇm quan
träng ®Æc biÖt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
Th«ng qua xuÊt nhËp khÈu chóng ta cã ®iÒu kiÖn n¾m b¾t vµ tiÕp cËn nh÷ng thµnh tùu
khoa häc kü thuËt trªn thÕ giíi, thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc ngµy cµng hiÖn ®¹i ph¸t triÓn, kÝch
thÝch vµ më réng nhu cÇu trong níc, ®a cuéc sèng con ngêi ngµy cµng v¨n minh hiÖn ®¹i, khai
th¸c triÖt ®Ó tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña ®Êt níc vµ thÕ giíi trªn c¬ së ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ
vµ chuyªn m«n ho¸ quèc tÕ.
Xu híng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ viÖc héi nhËp vµo c¸c tæ chøc tù do ho¸
mËu dÞch AFTA, APEC ®· ®a ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña níc ta sang mét giai
®o¹n ph¸t triÓn míi cã nhiÒu thuËn lîi nhng còng kh«ng Ýt khã kh¨n. Do ®ã ®ßi hái ph¶i ®iÒu
chØnh l¹i ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®Ó ho¹t ®éngxuÊt nhËp khÈu thùc sù mang l¹i hiÖu qu¶ to
lín cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt níc.
NhËn thøc ®îc sù phøc t¹p vµ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, còng nh
tríc ®ßi hái thùc tÕ cña viÖc hoµn thiÖn, n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu, cïng
víi kiÕn thøc ®îc trang bÞ t¹i nhµ trêng vµ nh÷ng t×m hiÓu thùc tÕ trong ®ît thùc tËp cu«Ý kho¸
t¹i C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ T vÊn - DÞch vô §o ®¹c B¶n ®å, ®Ó ®i s©u nghiªn cøu vÊn ®Ò hiÖu
qu¶ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu t«i m¹nh d¹n chän ®Ò tµi nghiªn cøu "Mét sè gi¶i ph¸p nh»m
n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty XuÊt nhËp khÈu
vµ T vÊn - DÞch vô §o ®¹c B¶n ®å ". §Ò tµi nµy nh»m môc ®Ých tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò cèt
lâi cña nghiÖp vô kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ë C«ng
ty XuÊt nhËp khÈu vµ T vÊn - DÞch vô §o ®¹c B¶n ®å, tõ ®ã ®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng
cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ T vÊn - DÞch vô §o ®¹c
B¶n ®å.
LuËn v¨n tèt nghiÖp ®îc chia lµm ba ch¬ng chÝnh:
Ch¬ng I : Lý luËn chung vÒ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
Ch¬ng II : Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp
khÈu ë C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ T vÊn - DÞch vô §o ®¹c B¶n ®å.
Ch¬ng III : Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt
nhËp khÈu ë C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ T vÊn - DÞch vô §o ®¹c B¶n ®å.
§Ò tµi nµy ®îc hoµn thµnh díi sù híng dÉn cña PGS.TiÕn sü NguyÔn KÕ TuÊn vµ víi sù
gióp ®ì cña c« TrÇn thÞ Kim Dung- KÕ to¸n trëng - C«ng ty XuÊt nhËp khÈu vµ T vÊn DÞch vô
§o ®¹c B¶n ®å.
§©y lµ mét ®Ò tµi réng vµ phøc t¹p, l¹i do nh÷ng h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é còng nh thêi gian nªn
ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt.
KÝnh mong ®îc sù gãp ý, bæ sung cña c¸c thµy c« ®Ó ®Ò tµi ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Ch¬ng I: Lý luËn chung vÒ hiÖu
qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt
NhËp khÈu
I. XuÊt nhËp khÈu vµ vai trß trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
- hiÖn ®¹i ho¸.
1. B¶n chÊt vµ tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
1.1 Kh¸i niÖm kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ sù trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô gi÷a c¸c níc th«ng qua
hµnh vi mua b¸n. Sù trao ®æi ®ã lµ mét h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô
thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ riªng biÖt cña c¸c quèc gia.
Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ sù më réng cña c¸c quan hÖ mua b¸n trong níc vµ ngoµi
níc. Tríc ®©y, khi cha cã quan hÖ trao ®æi hµng ho¸, c¸ nh©n mçi con ngêi còng nh mçi quèc
gia ®Òu tù tho¶ m·n lÊy c¸c nhu cÇu cña m×nh, lóc ®ã mäi nhu cÇu cña con ngêi còng nh cña
quèc gia bÞ h¹n chÕ. Quan hÖ mua b¸n trao ®æi hµng ho¸ xuÊt hiÖn khi cã sù ra ®êi cu¶ qu¸ tr×nh
ph©n c«ng lao ®éng x· héi vµ chuyªn m«n ho¸, së h÷u t nh©n vÒ t liÖu s¶n xuÊt. Cïng víi sù
tiÕn bé cña khoa häc kü thuËt vµ t¸c ®éng cña nh÷ng quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan, ph¹m vi
chuyªn m«n hãa vµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi ngµy cµng réng, nã vît ra khái mét níc vµ h×nh
thµnh nªn c¸c mèi quan hÖ giao dÞch quèc tÕ. Chuyªn m«n ho¸ vµ ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ
cµng s©u s¾c, c¸c mèi quan hÖ quèc tÕ cµng ®îc më réng, c¸c níc cµng cã sù phô thuéc lÉn nhau
vµ h×nh thµnh c¸c mèi quan hÖ bu«n b¸n víi nhau.
Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ qu¸ tr×nh bu«n b¸n gi÷a c¸c níc víi nhau, lµ lÜnh vùc
ph©n phèi, lu th«ng hµng ho¸ víi níc ngoµi .
1.2 TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ qu¸ tr×nh trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c níc th«ng qua
bu«n b¸n nh»m môc ®Ých kinh tÕ tèi ®a. Trao ®æi hµng ho¸ lµ mét h×nh thøc cña c¸c mèi quan
hÖ kinh tÕ x· héi vµ ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt kinh doanh hµng
ho¸ riªng biÖt cña c¸c quèc gia. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ lÜnh vùc quan träng nh»m t¹o
®iÒu kiÖn cho c¸c níc tham gia vµo ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ lµm giµu
cho ®Êt níc.
Ngµy nay, khi qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ®ang diÔn ra hÕt søc s©u s¾c, kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu ®îc xem nh lµ mét ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña mäi
quèc gia. Thùc tÕ cho thÊy, kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ tån t¹i chø cha nãi g× ®Õn ph¸t triÓn
nÕu tù c« lËp m×nh kh«ng quan hÖ kinh tÕ víi thÕ giíi. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®· trë thµnh
vÊn ®Ò sèng cßn v× nã cho phÐp thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt vµ n©ng cao møc tiªu dïng cu¶ d©n c
mét quèc gia. BÝ quyÕt thµnh c«ng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhiÒu níc lµ më réng
thÞ trêng quèc tÕ vµ t¨ng nhanh xuÊt khÈu s¶n phÈm hµng ho¸ qua chÕ biÕn cã hµm lîng kü
2
thuËt cao.
Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña kinh doanh xuÊt nhËp khÈu g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph©n
c«ng lao ®éng quèc tÕ. X· héi cµng ph¸t triÓn, ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ diÔn ra ngµy cµng
s©u s¾c. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh mèi quan hÖ phô thuéc kinh tÕ ngµy cµng t¨ng lªn. Kinh doanh xuÊt
nhËp khÈu còng v× thÕ mµ ngµy cµng më réng vµ phøc t¹p.
Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu xuÊt hiÖn tõ sù ®a d¹ng vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ x· héi
gi÷a c¸c quèc gia. ChÝnh sù kh¸c nhau ®ã nªn ®Òu cã lîi lµ mçi níc chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt
nh÷ng mÆt hµng cô thÓ phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña m×nh ®Ó
xuÊt nhËp khÈu nh÷ng hµng ho¸ cÇn thiÕt kh¸c. §iÒu quan träng lµ mçi níc ph¶i x¸c ®Þnh cho ®
îc nh÷ng mÆt hµng nµo mµ níc m×nh cã lîi nhÊt trªn thÞ trêng c¹nh tranh quèc tÕ. Sù gia t¨ng
cña ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu xÐt vÒ kim ng¹ch còng nh chñng lo¹i hµng ho¸ ®·
lµm cho vÊn ®Ò lîi Ých cña mçi quèc gia ®îc xem xÐt mét c¸ch ®Æc biÖt chó träng h¬n. NhiÒu
c©u hái ®· ®îc ®Æt ra: T¹i sao Mü l¹i nhËp cµ phª vµ xuÊt l¬ng thùc? T¹i sao NhËt l¹i xuÊt hµng
c«ng nghiÖp vµ chØ nhËp nguyªn liÖu th«? T¹i sao mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn nh ViÖt Nam
l¹i cã thÓ hy väng ®Èy m¹nh kinh doanh xuÊt nhËp khÈu? Lý thuyÕt lîi thÕ so s¸nh cña nhµ kinh
tÕ häc David Ricardo (1817 ) ®· gi¶i thÝch mét c¸ch c¨n b¶n vµ cã hÖ thèng nh÷ng c©u hái nµy.
Theo thuyÕt lîi thÕ so s¸nh, nÕu mét quèc gia cã hiÖu qu¶ thÊp h¬n so víi c¸c quèc gia
kh¸c trong s¶n xuÊt hÇu hÕt c¸c lo¹i s¶n phÈm, th× quèc gia ®ã vÉn cã thÓ tham gia vµo kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu ®Ó t¹o ra lîi Ých cña m×nh. NghÜa lµ, nÕu quèc gia nµy tham gia vµo kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu th× nã cã thÓ thu ®îc lîi Ých kh«ng nhá. Khi tham gia vµo kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu, quèc gia cã hiÖu qu¶ thÊp trong s¶n xuÊt tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ sÏ chuyªn m«n
ho¸ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸c lo¹i hµng ho¸ mµ viÖc s¶n xuÊt chóng cã Ýt bÊt lîi nhÊt ( ®ã lµ
nh÷ng hµng hãa cã lîi thÕ t¬ng ®èi ) vµ nhËp khÈu c¸c lo¹i hµng ho¸ mµ viÖc s¶n xuÊt chóng bÊt
lîi lín nhÊt ( ®ã lµ c¸c hµng ho¸ kh«ng cã lîi thÕ t¬ng ®èi ). Khi tham gia vµo kinh doanh xuÊt
nhËp khÈu, c¸c quèc gia nµy sÏ thu ®îc lîi Ých kh«ng nhá.
Lý thuyÕt lîi thÕ t¬ng ®èi ( hay so s¸nh ) cña David Ricardo ®· gi¶i thÝch ®îc c¬ chÕ
lîi Ých khi kinh doanh xuÊt nhËp khÈu diÔn ra gi÷a c¸c quèc gia cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kh¸c
nhau. Tuy nhiªn, ngêi ta còng thÊy r»ng, kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vÉn diÔn ra gi÷a c¸c quèc
gia khi gi÷a chóng cã c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt kh¸ gièng nhau. Ch¼ng h¹n, sù trao ®æi bu«n b¸n
« t« lµ kh¸ ph¸t triÓn gi÷a Mü vµ NhËt; ®iÒu t¬ng tù còng x¶y ra ®èi víi mÆt hµng ®iÖn tö gi÷a
c¸c níc T©y ¢u. Râ rµng lµ, kh«ng cã thÕ lùc nµo b¾t buéc hai níc ph¶i bu«n b¸n víi nhau nÕu
mét níc kh«ng cã lîi. C¸c quèc gia hoµn toµn tù do trong viÖc lùa chän mÆt hµng còng nh ®èi
t¸c bu«n b¸n cã kh¶ n¨ng ®em l¹i lîi Ých cao cho hä.
Nh÷ng lîi Ých mµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®em l¹i ®· lµm cho th¬ng m¹i vµ thÞ tr•
êng thÕ giíi trë thµnh nguån lùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, lµ nguån tiÕt kiÖm níc ngoµi, lµ nh©n
tè kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, cña khoa häc c«ng nghÖ. Kinh doanh xuÊt nhËp
khÈu võa lµ cÇu nèi kinh tÕ cña mçi quèc gia víi c¸c níc kh¸c trªn toµn thÕ giíi, võa lµ nguån
hËu cÇn cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña toµn x· héi v¨n minh h¬n, thÞnh vîng h¬n. ChÝnh v× vËy,
nã ®îc coi lµ bé phËn cña ®êi sèng hµng ngµy.
NhËn thøc râ rµng nh÷ng ®iÒu ®ã, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· cã nh÷ng bíc ®i ®óng ®¾n trong
®êng lèi ®èi ngo¹i cña m×nh. Víi chÝnh s¸ch ®a d¹ng ho¸ vµ ®a ph¬ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ
quèc tÕ, më cöa ®· lµm cho nÒn kinh tÕ níc ta sèng dËy, ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng trong nh÷ng
n¨m qua ®· thu hót ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. ChÝnh v× vËy, t¹i §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII,
§¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh " TiÕp tôc thùc hiÖn ®êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp, tù chñ, më réng, ®a ph•
¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i víi tinh thÇn ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c
níc trong céng ®ång thÕ giíi, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn. Hîp t¸c nhiÒu mÆt
song ph¬ng vµ ®a ph¬ng víi c¸c níc, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ khu vùc trªn nguyªn t¾c t«n träng
3
®éc lËp, chñ quyÒn vµ toµn vÑn l·nh thæ cña nhau, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò tån t¹i vµ tranh chÊp
b»ng th¬ng lîng." ( V¨n kiÖn §¹i héi VIII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ).
2.C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu, nhËp khÈu chñ yÕu
2.1 C¸c h×nh thøc nhËp khÈu
- NhËp khÈu uû th¸c
- NhËp khÈu trùc tiÕp
- NhËp khÈu ®æi hµng
- NhËp khÈu t¸i xuÊt
2.2 C¸c h×nh thøc xuÊt khÈu
- XuÊt khÈu hµng ho¸ díi c¸c h×nh thøc trao ®æi hµng ho¸, hîp t¸c s¶n xuÊt vµ gia c«ng
quèc tÕ.
- XuÊt khÈu thiÕt bÞ toµn bé, thiÕt bÞ lÎ, vËt t phô tïng cho s¶n xuÊt.
- ChuyÓn khÈu- t¹m nhËp t¸i xuÊt.
- C¸c dÞch vô nh lµm ®¹i lý, uû th¸c cho c¸c tæ chøc níc ngoµi.
- Ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ViÖt Nam ë níc ngoµi.
3.Néi dung c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ ë c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt
nhËp khÈu .
3.1 Néi dung ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu .
Th«ng thêng néi dung ho¹t ®éng bao gåm c¸c néi dung sau:
3.1.1. Nghiªn cøu thÞ trêng
Kh¸c víi mua b¸n trong níc, kinh doanh nhËp khÈu diÔn ra trªn thÞ trêng thÕ giíi, ng
êi kinh doanh thêng ë c¸c níc kh¸c nhau, hµng ho¸ bu«n b¸n ®îc chuyÓn qua biªn giíi cña
mçi níc,mçi níc l¹i cã mét chÝnh s¸ch, thÓ lÖ vµ tËp qu¸n th¬ng m¹i kh¸c nhau. Ngêi kinh
doanh ph¶i gi¶i ®¸p nhiÒu c©u hái nh: Mua b¸n hµng ho¸ g× ? ë ®©u ? víi ai ? vµo thêi ®iÓm nµo
? gi¸ c¶ vµ chÊt lîng ra sao ? thanh to¸n b»ng h×nh thøc g×, ®ång tiÒn nµo ? ... C«ng viÖc nghiªn
cøu thÞ trêng bao gåm:
a1. Nghiªn cøu thÞ trêng trong níc
Tríc hÕt doanh nghiÖp ph¶i n¾m ch¾c t×nh h×nh trong níc vÒ c¸c mÆt cã liªn quan ®Õn
viÖc xuÊt nhËp khÈu
- NhËn biÕt hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu
- Doanh nghiÖp n¾m ch¾c c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é tËp qu¸n cña níc liªn quan ®Õn viÖc xuÊt
nhËp khÈu hµng ho¸.
a2. Nghiªn cøu thÞ trêng níc ngoµi
Nghiªn cøu thÞ trêng níc ngoµi theo c¸c khÝa c¹nh chñ yÕu: ®Æc tÝnh hµng ho¸, thÞ hiÕu
cña kh¸ch hµng, chÝnh s¸ch tËp qu¸n th¬ng m¹i, t×nh h×nh tµi chÝnh, tÝn dông, ®iÒu kiÖn chuyªn
chë vµ bèc xÕp, n¾m ch¾c c¸c ®iÒu kiÖn vÒ phÈm chÊt vµ chñng lo¹i hµng, ®Æc tÝnh thÞ trêng nh
dung lîng thÞ trêng, gi¸ thÞ trêng.
4
a3. Lùa chän ®èi tîng giao dÞch.
Trªn cïng mét thÞ trêng, cïng mét lo¹i hµng cã rÊt nhiÒu nhµ kinh doanh kh¸c nhau, v×
vËy khi lùa chän cÇn t×m hiÓu vÒ: th¸i ®é chÝnh trÞ cña ®èi tîng giao dÞch, kh¶ n¨ng kinh tÕ , lo¹i
h×nh doanh nghiÖp, ph¹m vi kinh doanh, vèn vµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ®èi t¸c , uy tÝn cña
®èi t¸c trªn thÞ trêng ®ã. Lùa chän ®èi tîng giao dÞch nªn dïng c¸c ph¬ng ph¸p nh qua s¸ch
b¸o, tµi liÖu, qua t vÊn cña nhµ níc , qua ®iÒu tra trùc tiÕp hoÆc bu«n b¸n thö ®Ó t×m hiÓu dÇn.
3.1.2. LËp ph¬ng ¸n giao dÞch
LËp kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng giao dÞch gåm nhiÒu chi tiÕt trong ®ã cã c¸c
vÊn ®Ò sau:
- Lùa chän mÆt hµng kinh doanh xuÊt hoÆc nhËp khÈu
- X¸c ®Þnh sè lîng hµng xuÊt hoÆc nhËp khÈu
- Lùa chän thÞ trêng - kh¸ch hµng - ph¬ng thøc giao dÞch .
- Lùa chän thêi ®iÓm, thêi gian giao dÞch.
- C¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¹t môc tiªu lùa chän trªn nh chiªu ®·i, mêi kh¸ch, qu¶ng c¸o, ®Çu t
x©y dùng c¬ së vËt chÊt...
- Nh÷ng tÝnh to¸n ®Ó luËn chøng cho c¸c môc tiªu vµ c¸c biÖn ph¸p trªn dù b¸o kÕt qu¶
c«ng viÖc giao dÞch ph¶i x¸c ®Þnh.
3.1.3. Giao dÞch, ®µm ph¸n tríc khi ký kÕt hîp ®ång.
3.1.4. Ký kÕt hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸
ViÖc giao dÞch ®µm ph¸n nÕu cã kÕt qu¶ sÏ dÉn tíi viÖc ký kÕt hîp ®ång mua b¸n ngo¹i
th¬ng. H×nh thøc v¨n b¶n cña hîp ®ång lµ b¾t buéc ®èi víi c¸c ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu cña níc
ta trong quan hÖ víi níc ngoµi
3.1.5. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ångxuÊt nhËp khÈu
Sau khi ®· ký kÕt hîp ®ång, c¸c bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång.
3.2 Quy tr×nh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸.
Quy tr×nh xuÊt khÈu hµng ho¸ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau:
5
Quy tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸ ®îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau:
6
NÕu nhËp khÈu uû th¸c thØ tõ bíc thñ tôc h¶i quan ta thªm bíc:
4. Vai trß xuÊt nhËp khÈu trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta.
XuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ lµ mét ho¹t ®éng n»m trong lÜnh vùc ph©n phèi vµ lu th«ng
hµng ho¸ cña mét qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng nh»m môc ®Ých liªn kÕt s¶n xuÊt víi tiªu dïng
cña níc nµy víi níc kh¸c. Ho¹t ®éng ®ã kh«ng chØ diÔn ra gi÷a c¸c c¸ thÓ riªng biÖt mµ lµ cã sù
tham gia cña toµn bé hÖ thèng kinh tÕ víi sù ®iÒu hµnh cña Nhµ níc.
ChÝnh v× vËy, xuÊt nhËp khÈu cã vai trß to lín trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña
mçi quèc gia. NÒn s¶n xuÊt x· héi mét níc ph¸t triÓn nh thÕ nµo phô thuéc rÊt lín vµo lÜnh vùc
ho¹t ®éng kinh doanh nµy. Th«ng qua xuÊt nhËp khÈu cã thÓ lµm t¨ng ngo¹i tÖ thu ®îc, c¶i thiÖn
c¸n c©n thanh to¸n, t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ níc, kÝch thÝch ®æi míi c«ng nghÖ, tiÕp cËn ®îc
ph¬ng thøc qu¶n lý vµ kinh doanh míi, c¶i biÕn c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm, t¹o sù
c¹nh tranh cña hµng ho¸ néi vµ ngo¹i, n©ng cao møc sèng cña ngêi d©n.
§èi víi nh÷ng níc mµ tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cßn thÊp nh níc ta, nh÷ng nh©n tè
tiÒm n¨ng : tµi nguyªn thiªn nhiªn, lao ®éng. Nh÷ng yÕu tè thiÕu hôt : vèn, kü thuËt, thÞ trêng
vµ kh¶ n¨ng qu¶n lý. ChiÕn lîc xuÊt nhËp khÈu cã vai trß quan träng ®èi víi níc ta, ®Æc biÖt
trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ hiÖn nay. VÒ thùc chÊt chiÕn lîc nµy lµ gi¶i ph¸p
më cöa nÒn kinh tÕ nh»m tranh thñ vèn vµ kü thuËt cña níc ngoµi, kÕt hîp chóng víi tiÒm n¨ng
trong níc vÒ lao ®éng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®Ó t¹o ra sù t¨ng trëng m¹nh cho nÒn kinh tÕ
gãp phÇn rót ng¾n kho¶ng c¸ch chªnh lÖch víi c¸c níc giµu.
Víi ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña §¶ng, chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi
chung vµ th¬ng m¹i nãi riªng ph¶i ®îc coi lµ mét chÝnh s¸ch c¬ cÊu cã tÇm quan träng chiÕn lîc
7
nh»m phôc vô qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. ChÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu ph¶i
tranh thñ ®îc tíi møc cao nhÊt nguån vèn kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña níc ngoµi nh»m
thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ngêi lao ®éng.
I. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu.
1. Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶.
1.1. HiÖu qu¶ kinh doanh
Khi ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò hiÖu qu¶ cã thÓ ®øng trªn nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau ®Ó xem xÐt.
NÕu xÐt theo hiÖu qu¶ cuèi cïng th× hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ hiÖu sè gi÷a kÕt qu¶ thu vÒ vµ chi phÝ bá
ra ®Ó ®¹t ®îc kÕt qu¶ ®ã, trong ®ã kÕt qu¶ chØ ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh tÕ thu ®îc nh doanh thu
b¸n hµng. §øng trªn gãc ®é nµy th× ph¹m trï hiÖu qu¶ ®ång nhÊt víi ph¹m trï lîi nhuËn. HiÖu
qu¶ kinh doanh cao hay thÊp tuú thuéc vµo tr×nh ®é tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ
chøc qu¶n lý trong c¸c doanh nghiÖp.
NÕu ®øng trªn gãc ®é yÕu tè riªng lÎ ®Ó xem xÐt th× hiÖu qu¶ thÓ hiÖn tr×nh ®é vµ kh¶
n¨ng sö dông c¸c yÕu tè ®ã trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh, nã ph¶n ¶nh kÕt qu¶ kinh tÕ
thu ®îc tõ viÖc sö dông c¸c yÕu tè tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
ChØ tiªu hiÖu qu¶ lµ mét chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ph¶n ¸nh tr×nh ®é lîi dông c¸c yÕu
tè tham gia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh ®ång thêi lµ ph¹m trï kinh tÕ g¾n liÒn víi s¶n xuÊt
hµng ho¸, ph¶n ¸nh tr×nh ®é cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, s¶n xuÊt hµng ho¸ cã ph¸t triÓn hay
kh«ng lµ do hiÖu qu¶ ®¹t ®îc cao hay thÊp, chØ tiªu hiÖu qu¶ ph¶n ¸nh c¶ vÒ mÆt ®Þnh lîng vµ c¶
vÒ mÆt ®Þnh tÝnh. VÒ mÆt ®Þnh lîng, hiÖu qu¶ kinh tÕ cña s¶n xuÊt kinh doanh ph¶n ¸nh mèi t•
¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ thu ®îc vµ chi phÝ bá ra. VÒ mÆt ®Þnh tÝnh, nã ph¶n ¸nh ¶nh hëng cña
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®èi víi viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng yªu cÇu vµ môc tiªu kinh tÕ, nh÷ng
môc tiªu vµ yªu cÇu chÝnh trÞ - x· héi.
Khi ®øng trªn ph¹m vi kh¸c nhau ®Ó xem xÐt vÊn ®Ò hiÖu qu¶ th× cã thÓ chia hiÖu qu¶ ra
nhiÒu lo¹i kh¸c nhau:
- NÕu ®øng trªn ph¹m vi toµn x· héi vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n ®Ó xem xÐt th× ph¹m vi
hiÖu qu¶ sÏ lµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ. C¶ hai hiÖu qu¶ nµy ®Òu cã vÞ trÝ
quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt níc. Trong thêi kú bao cÊp níc ta qu¸ coi
träng hai hiÖu qu¶ nµy trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay thùc hiÖn
nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, c¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c
doanh nghiÖp nhµ níc bªn c¹nh viÖc b¶o ®¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu qu¶ kinh doanh cÇn ph¶i
chó ý ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ hiÖu qu¶ chÝnh trÞ. §èi víi c¸c níc t b¶n chñ nghÜa, c¸c
doanh nghiÖp ho¹t ®éng ®Òu nh»m môc ®Ých hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh, cßn mét
sè doanh nghiÖp nhµ níc nh»m thùc hiÖn mét sè chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi.
- NÕu ®øng trªn ph¹m vi tõng yÕu tè, tõng doanh nghiÖp riªng lÎ th× cã ph¹m trï hiÖu
qu¶ kinh tÕ vµ ph¹m trï hiÖu qu¶ kinh doanh.
HiÖu qu¶ kinh tÕ lµ nh÷ng lîi Ých kinh tÕ ®¹t ®îc sau khi bï ®¾p c¸c kho¶n chi vÒ lao
®éng x· héi. HiÖu qu¶ kinh tÕ ®îc x¸c ®Þnh th«ng qua so s¸nh gi÷a c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt
qu¶ kinh doanh víi chi phÝ bá ra.
HiÖu qu¶ kinh doanh lµ ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh nh÷ng lîi Ých ®¹t ®îc tõ c¸c ho¹t
®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, hiÖu qu¶ kinh doanh chÝnh lµ hiÖu qu¶ lao ®éng x· héi
®îc x¸c ®Þnh b»ng viÖc so s¸nh gi÷a lîng lao ®éng h÷u Ých cuèi cïng thu ®îc víi hao phÝ lao
®éng x· héi.
8
Nh vËy ®øng trªn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau ngêi ta cã thÓ cã quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶
kh¸c nhau. Tuy nhiªn trong lÜnh vùc qu¶n lý khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò hiÖu qu¶ cÇn ph¶i kÕt hîp hµi
hoµ gi÷a lîi Ých tríc m¾t víi lîi Ých l©u dµi, gi÷a lîi Ých trung ¬ng víi lîi Ých ®Þa ph¬ng, gi÷a lîi
Ých c¸ nh©n, lîi Ých tËp thÓ víi lîi Ých quèc gia.
1.2. HiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu.
HiÖn nay ë níc ta kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ cã vai trß ngµy cµng quan träng trong nÒn
kinh tÕ quèc d©n. V× vËy, NghÞ QuyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII nhÊn m¹nh:" Më réng vµ n©ng
cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Më réng thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu, t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu c¸c
mÆt