Đề tài Nghiên cứu xây dựng giải pháp nâng cao hiệu quả của hoạt động tư vấn và cung cấp thông tin thị trường cho doanh nghiệp VN trong điều kiện hội nhập WTO

Bé c«ng th−¬ng Trung t©m th«ng tin c«ng nghiÖp & Th−¬ng m¹i §Ò tµi nghiªn cøu Khoa häc CÊp Bé M· sè: 36.08.RD Nghiªn cøu x©y dùng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña hoa ̣t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp WTO 7070 19/01/2009 Hµ néi, 2008 Bé c«ng th−¬ng Trung t©m th«ng tin c«ng nghiÖp & Th−¬ng m¹i §Ò tµi nghiªn cøu Khoa häc CÊp Bé M· sè: 36.08.RD Nghiªn cøu x©y dùng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña hoa ̣t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp WTO C¬ quan chñ qu¶n: Bé C«ng Th−¬ng C¬ quan chñ tr×: Trung t©m Th«ng tin C«ng nghiÖp vµ Th−¬ng m¹i Chñ nhiÖm ®Ò tµi: CN. Ph¹m ThÞ Mai C¸c thµnh viªn: CN. Gi¸p KiÒu H−ng CN. Bïi ThÞ H¶i YÕn CN. Vò TiÕn D−¬ng ThS. NguyÔn ThÞ CÈm V©n Hµ Néi 2008 Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t ASEAN HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ APEC DiÔn ®µn Hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng EU Liªn minh Ch©u ©u WTO Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi DN Doanh nghiÖp DNNVV Doanh nghiÖp nhá vµ võa TT Th«ng tin TTTT Th«ng tin thÞ tr−êng TV T− vÊn CCTTTT Cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng XTTM Xóc tiÕn th−¬ng m¹i NCTT Nghiªn cøu thÞ tr−êng USD §« la Mü ASEAN HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ AFTA Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN CIF Mét thuËt ng÷ dïng trong ngo¹i th−¬ng: Ng−êi b¸n hµng giµnh ®−îc quyÒn vËn chuyÓn hµng ho¸ FOB Mét thuËt ng÷ dïng trong ngo¹i th−¬ng: Ng−êi mua hµng giµnh ®−îc quyÒn vËn chuyÓn DWT Träng t¶i toµn phÇn (tµu biÓn) E - Commerce Th−¬ng m¹i ®iÖn tö EDI HÖ thèng trao ®æi d÷ liÖu ®iÖn tö E-Logistics DÞch vô hËu cÇn ®iÖn tö EU Liªn minh Ch©u ©u HC High Container (Cao h¬n container tiªu chuÈn 0,7 - 0,8 m) GDP Tæng s¶n phÈm quèc néi ICD C¶ng container néi ®Þa ODA Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc TEU §¬n vÞ t−¬ng ®−¬ng container 20 feet WTO Tæ chøc Th−¬ng m¹i ThÕ giíi VISABA HiÖp héi ®¹i lý vµ m«i giíi hµng h¶i ViÖt Nam VIFFAS HiÖp héi giao nhËn kho vËn ViÖt Nam FIATA HiÖp héi giao nhËn kho vËn quèc tÕ AFFA HiÖp héi giao nhËn c¸c n−íc ASEAN VINALINES Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam Môc lôc Trang Lêi më ®Çu 1 Ch−¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp 5 1.1. Mét sè kh¸i niÖm 5 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin 5 1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin kinh tÕ 6 1.1.3. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin thÞ tr−êng 7 1.1.4. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng 8 1.1.5. Ph−¬ng thøc cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng 9 1.2. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng 10 1.2.1. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng c¨n cø vµo néi dung th«ng tin 10 1.2.2. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng c¨n cø vµo cÊp ®é th«ng tin 14 1.2.3. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo thêi gian 15 1.2.4. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo ph¹m vi kh«ng gian 15 1.2.5. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo ®èi t−îng sö dông th«ng tin 16 1.2.6. Ph©n lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng theo chñ thÓ thùc hiÖn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng 17 1.3. Vai trß vµ tÝnh tÊt yÕu cña th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp 18 1.3.1. Vai trß cña th«ng tin thÞ tr−êng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp 18 1.3.2. TÝnh tÊt yÕu cña th«ng tin TT ®èi víi ho¹t ®éng SX, KD cña d.nghiÖp 20 1.4. T¸c ®éng cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp 21 1.4.1. T¸c ®éng tÝch cùc 21 1.4.2. T¸c ®éng tiªu cùc khi th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc t− vÊn vµ cung cÊp cho doanh nghiÖp mét c¸ch kh«ng kÞp thêi, kh«ng ®Çy ®ñ vµ thiÕu chÝnh x¸c 23 Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho dn ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay 25 2.1.Thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n 2003 - 2007 25 2.1.1. VÒ l−îng th«ng tin 25 2.1.2. VÒ nguån th«ng tin 29 2.1.3. VÒ møc ®é tin cËy cña th«ng tin 32 2.1.4.VÒ quy m« vµ ph¹m vi cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tinTT 34 2.2. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp trong viÖc tiÕp nhËn vµ xö lý th«ng tin thÞ tr−êng 35 2.2.1. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng tiÕp nhËn th«ng tin thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp 35 2.2.2. Thùc tr¹ng kh¶ n¨ng xö lý th«ng tin thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp 40 2.3. ¶nh h−ëng cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp 46 2.3.1. Tr−íc khi ViÖt Nam gia nhËp WTO 46 2.3.2. Sau khi ViÖt Nam gia nhËp WTO 46 2.4. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho DN ë ViÖt Nam vµ nh÷ng vÊn ®Ò quan t©m cÇn gi¶i quyÕt 48 2.4.1. Nh÷ng mÆt ®−îc 48 2.4.2.Nh÷ng h¹n chÕ 49 Ch−¬ng 3: Gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam trong bèi c¶nh hiÖn nay 52 3.1. Bèi c¶nh quèc tÕ vµ trong n−íc ¶nh h−ëng ®Õn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng 52 3.1.1.Bèi c¶nh quèc tÕ 52 3.1.2.Bèi c¶nh trong n−íc 55 3.2.Xu h−íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp 58 3.2.1. Xu h−íng ph¸t triÓn lo¹i th«ng tin thÞ tr−êng cÇn t− vÊn vµ cung cÊp cho doanh nghiÖp 58 3.2.2. Xu h−íng ph¸t triÓn vÒ ph−¬ng thøc t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng 62 3.2.3. Xu h−íng ph¸t triÓn vÒ chÊt l−îng dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng 64 3.3. Mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam 66 3.3.1. Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, Ngµnh 69 3.3.2. Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp 73 3.3.3. Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi HiÖp héi doanh nghiÖp, HiÖp héi ngµnh hµng vµ c¸c Tæ chøc Xóc tiÕn th−¬ng m¹i 81 KÕt luËn 85 Tµi liÖu tham kh¶o 87 MÉu phiÕu ®iÒu tra 1 Lêi më ®Çu Trong thêi ®¹i ngµy nay, khi héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ ®ang lµ xu thÕ næi tréi vµ chi phèi mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi toµn cÇu th× viÖc c¸c doanh nghiÖp cã ®−îc nh÷ng th«ng tin thÞ tr−êng mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c ®Ó cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng cho ho¹t ®éng cña m×nh lµ rÊt cÇn thiÕt. Trong lÜnh vùc kinh tÕ - th−¬ng m¹i, héi nhËp vµ tù do hãa th−¬ng m¹i ®ang ®−îc thùc hiÖn trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. §©y lµ c¬ héi rÊt lín cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc t×m kiÕm b¹n hµng vµ thÞ tr−êng cho c¸c s¶n phÈm cña m×nh. Víi ph¹m vi giao dÞch lín, c¬ héi thÞ tr−êng cã thÓ xuÊt hiÖn ë kh¾p mäi ch©u lôc, viÖc kh«ng cã hoÆc thiÕu th«ng tin thÞ tr−êng hoÆc cã ®−îc nh÷ng th«ng tin thÞ tr−êng kh«ng hoµn h¶o, kh«ng chÝnh x¸c vµ thiÕu kÞp thêi th× doanh nghiÖp sÏ bá lì nh÷ng c¬ may ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng mua b¸n, trao ®æi hµng hãa víi b¹n hµng trong vµ ngoµi n−íc. Trªn thùc tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp ®· rÊt thµnh c«ng khi hä ®−îc t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr−êng mét c¸ch hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, hiÖn t−îng thiÕu th«ng tin thÞ tr−êng hiÖn ®ang lµ khã kh¨n cña doanh nghiÖp trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh. Hay nãi c¸ch kh¸c, trong ®iÒu kiÖn héi nhËp, viÖc cã ®−îc th«ng tin thÞ tr−êng ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ th¾ng ®−îc ®èi thñ c¹nh tranh, chiÕm lÜnh thÞ tr−êng vµ ®¶m b¶o hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña m×nh. V× nhiÒu lý do chñ quan vµ kh¸ch quan, kh«ng ph¶i lóc nµo doanh nghiÖp còng cã thÓ t×m ®−îc cho m×nh ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt. Hä lu«n cÇn sù hç trî cña c¸c ®¬n vÞ/doanh nghiÖp t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng. §Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy cña doanh nghiÖp, nhiÒu c¬ 2 quan, tæ chøc, doanh nghiÖp t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ra ®êi vµ ®ang ho¹t ®éng kh¸ hiÖu qu¶ ë ViÖt Nam. Tõ khi ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO, c¸c doanh nghiÖp c¶ n−íc cã c¬ héi ph¸t triÓn vµ më réng thÞ tr−êng c¶ trong vµ ngoµi n−íc song còng ph¶i chÞu søc Ðp rÊt lín do ph¶i c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn thÞ tr−êng. §Ó gióp doanh nghiÖp cã thÓ th¾ng thÕ trong c¹nh tranh vµ cã thÓ héi nhËp hiÖu qu¶, ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ®ang ngµy cµng trë nªn hÕt søc cÇn thiÕt. Nã sÏ ®ãng mét phÇn kh«ng nhá ®Ó doanh nghiÖp ®−a ra quyÕt ®Þnh ®óng vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña m×nh. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do c¬ b¶n nªu trªn, viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi: “Nghiªn cøu x©y dùng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp WTO” lµ rÊt cÊp thiÕt. Cho ®Õn nay, ®· cã mét sè nghiªn cøu ë trong vµ ngoµi n−íc ®Ò cËp ®Õn vai trß cña c«ng t¸c t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng nh−: • ESCAP, Directory of Trade and Investment - related orgnization of Developping countries and areas in Asia and Pacific, Bangkok 1999. • §ç thÞ Loan, LuËn ¸n TiÕn sü “Marketing xuÊt khÈu vµ vËn dông trong kinh doanh xuÊt khÈu ë ViÖt Nam”, Hµ Néi 2000. • NguyÔn ThÞ NhiÔu, LuËn ¸n TiÕn sü “Mét sè gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh xuÊt khÈu ho¹t ®éng xóc tiÕn xuÊt khÈu ë ViÖt Nam” Hµ Néi 2002. • LuËt Th−¬ng m¹i ViÖt Nam söa ®æi 2005. • TrÞnh Minh Ch©u, §Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp Bé “Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c dÞch vô hç trî xuÊt khÈu ë ViÖt Nam” Hµ Néi 2004. 3 • Côc Xóc tiÕn Th−¬ng m¹i - Bé C«ng Th−¬ng, H−íng dÉn nghiªn cøu thÞ tr−êng, S¸ch tham kh¶o nghiÖp vô xóc tiÕn th−¬ng m¹i, Hµ Néi 2007. Tuy nhiªn, ch−a cã c«ng tr×nh nµo ®i s©u nghiªn cøu vÒ t×nh tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin cho doanh nghiÖp ë ViÖt Nam vµ ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nµy trong ®iÒu kiÖn héi nhËp Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Môc tiªu chÝnh cña ®Ò tµi lµ: Nghiªn cøu ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn ViÖt Nam lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña WTO. §Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn, c¸c vÊn ®Ò chÝnh cÇn ®−îc gi¶i quyÕt lµ: (1) Tæng kÕt, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2003 - 2008 vµ t×m ra nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc cÇn quan t©m, gi¶i quyÕt; (2) §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp trong bèi c¶nh héi nhËp. §èi t−îng nghiªn cøu cña §Ò tµi lµ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc ChÝnh phñ, c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng vµ c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc, doanh nghiÖp nªu trªn. Do giíi h¹n vÒ nhiÒu mÆt, §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ViÖt Nam giai ®o¹n 2003 - 2008 vµ dù b¸o ®Õn 2010 vµ 2015. §Ó thùc hiÖn §Ò tµi, mét sè ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu ®−îc sö dông kÕt hîp lµ: Thu thËp sè liÖu, tµi liÖu, kh¶o s¸t thùc chøng, ph©n tÝch, so s¸nh, tæng hîp, ph−¬ng ph¸p chuyªn gia, héi th¶o khoa häc 4 Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ tµi liÖu tham kh¶o, §Ò tµi ®−îc kÕt cÊu thµnh 3 ch−¬ng nh− sau: Ch−¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp Ch−¬ng 2: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay Ch−¬ng 3: C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp 5 Ch−¬ng 1 Mét sè vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp 1.1. Mét sè kh¸i niÖm 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin Nh− ta ®· biÕt, th«ng tin ®−îc con ng−êi sö dông hµng ngµy phôc vô cho mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. Con ng−êi cã nhu cÇu ®äc s¸ch b¸o, nghe ®µi, xem phim, ®i th¨m quan, du lÞch, tham kh¶o ý kiÕn cña ng−êi kh¸c... ®Ó nhËn ®−îc thªm th«ng tin míi. Th«ng tin mang l¹i cho con ng−êi sù hiÓu biÕt, sù nhËn thøc tèt h¬n vÒ mäi mÆt trong ®êi sèng x· héi vµ gióp cho hä thùc hiÖn hîp lý c«ng viÖc cÇn lµm ®Ó ®¹t tíi môc ®Ých mét c¸ch tèt nhÊt. Khi tiÕp nhËn ®−îc th«ng tin, con ng−êi th−êng ph¶i xö lý nã ®Ó t¹o ra nh÷ng th«ng tin míi cã Ých h¬n vµ tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc ®Ých cña m×nh. Th«ng tin cã thÓ ®−îc ph¸t sinh, ®−îc l−u tr÷, ®−îc truyÒn dÉn, ®−îc t×m kiÕm, ®−îc sao chÐp, ®−îc xö lý, nh©n b¶n...Th«ng tin còng cã thÓ biÕn d¹ng, sai lÖch hoÆc bÞ ph¸ huû... Trong mçi lÜnh vùc ®êi sèng x· héi, kh¸i niÖm vÒ th«ng tin ®−îc x¸c ®Þnh mét c¸ch phï hîp (VÝ dô: Th«ng tin x· héi lµ nh÷ng tin tøc ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÊn ®Ò x· héi vµ c¸c qu¸ tr×nh phi kinh tÕ; Th«ng tin kü thuËt lµ nh÷ng tin tøc ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè vËt chÊt cña s¶n xuÊt vµ sù thay ®æi cña chóng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o cña c¶i vËt chÊt cho x· héi...). Mét c¸ch chung nhÊt, th«ng tin lµ tin tøc vÒ c¸c sù kiÖn, t− liÖu ®· ®−îc tæ chøc xö lý vµ truyÒn t¶i cã môc ®Ých nh»m phôc vô cuéc sèng con ng−êi. Th«ng tin cã thÓ ë d¹ng nãi, viÕt, h×nh ¶nh, ®−îc c¶m nhËn b»ng c¸c gi¸c quan cña con ng−êi nh»m truyÒn ®i, ph¶n ¸nh cho nhau biÕt diÔn biÕn cña sù viÖc t¹i thêi gian vµ kh«ng gian nhÊt ®Þnh. 6 1.1.2. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin kinh tÕ Th«ng tin kinh tÕ lµ nh÷ng tin tøc ®−îc thÓ hiÖn d−íi d¹ng con sè, lêi b×nh hay trªn c¸c b¸o c¸o thèng kª, kÕ to¸n, ho¸ ®¬n, chøng tõ…vÒ c¸c qu¸ tr×nh cã tÝnh chÊt x· héi cña s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng cña c¶i vËt chÊt. Hay nãi c¸ch kh¸c, th«ng tin kinh tÕ lµ nh÷ng th«ng tin ph¶n ¶nh c¸c quan hÖ kinh tÕ vµ c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi. + NÕu c¨n cø vµo néi dung cña th«ng tin, th«ng tin kinh tÕ ®−îc ph©n ra: - Th«ng tin vÒ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh−: Th«ng tin vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng cña toµn bé nÒn kinh tÕ hay ®èi víi mét/mét sè ngµnh kinh tÕ hoÆc ®èi víi mét/mét sè hµng hãa/dÞch vô cô thÓ… - Th«ng tin vÒ c¸c yÕu tè cña s¶n xuÊt nh−: Th«ng tin vÒ nguån nh©n lùc (d©n sè vµ nguån lao ®éng), th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh phôc vô s¶n xuÊt, th«ng tin vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô cã kh¶ n¨ng ®−îc cung cÊp… - Th«ng tin ph¶n ¸nh ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh kinh tÕ, vïng kinh tÕ, c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ hay c¸c tæ chøc kinh tÕ... + NÕu c¨n cø vµo chøc n¨ng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, th«ng tin kinh tÕ ®−îc chia thµnh th«ng tin b¸o c¸o vµ th«ng tin ®iÒu khiÓn. NhiÖm vô c¬ b¶n cña th«ng tin ®iÒu khiÓn lµ truyÒn ®Õn ng−êi thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh cÇn ph¶i thi hµnh d−íi d¹ng c¸c nhiÖm vô trùc tiÕp hoÆc d−íi d¹ng c¸c khuyÕn khÝch vËt chÊt hay khuyÕn khÝch kh¸c cã ¶nh h−ëng ®Õn hµnh vi cña ®èi t−îng ®iÒu khiÓn. NhiÖm vô cña th«ng tin b¸o c¸o lµ thùc hiÖn mèi liªn hÖ ng−îc trong hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ. Ngoµi ra, th«ng tin kinh tÕ cßn ®−îc ph©n lo¹i theo chøc n¨ng vµ môc tiªu qu¶n lý nh−: Th«ng tin kÕ ho¹ch, th«ng tin thèng kª, th«ng tin ®Þnh møc… Th«ng tin kinh tÕ ph¶n ¶nh trùc tiÕp diÔn biÕn cña ho¹t ®éng kinh tÕ gäi lµ th«ng tin ban ®Çu (hay th«ng tin s¬ cÊp). 7 Th«ng tin ban ®Çu ®−îc thu thËp, truyÒn ®¹t vµ xö lý (tÝnh to¸n, ph©n tÝch) ®Ó ®−a ra nh÷ng sè liÖu, tµi liÖu míi, c¸c tµi liÖu ®ã ®−îc gäi lµ th«ng tin thø cÊp (hay th«ng tin dÉn xuÊt). Kh¸c víi c¸c lo¹i th«ng tin kh¸c, th«ng tin kinh tÕ cã mét sè ®Æc ®iÓm riªng biÖt lµ: Cã thÓ ph¸t sinh t¹i mäi thêi ®iÓm vµ tõ rÊt nhiÒu nguån, ®−îc thÓ hiÖn d−íi nhiÒu d¹ng thøc kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy, khèi l−îng th«ng tin ban ®Çu lµ rÊt lín vµ ®a d¹ng, ®−îc xö lý theo nhiÒu tÇng, nhiÒu cÊp kh¸c nhau, c«ng viÖc xö lý phøc t¹p vµ trong qu¸ tr×nh xö lý cÇn ph¶i ®−îc l−u tr÷ ®Ó sö dông vµo môc ®Ých tham kh¶o, so s¸nh... 1.1.3. Kh¸i niÖm vÒ th«ng tin thÞ tr−êng Th«ng tin thÞ tr−êng lµ nh÷ng tin tøc ph¶n ¶nh vÒ diÔn biÕn cña quan hÖ cung - cÇu, vÒ diÔn biÕn cña gi¸ c¶ hµng hãa vµ dÞch vô trªn thÞ tr−êng, c¸c chÝnh s¸ch, quy ®Þnh trong n−íc vµ quèc tÕ cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng ®èi víi hµng hãa vµ dÞch vô... Víi vai trß lµ mét lo¹i h×nh th«ng tin kinh tÕ ®Æc thï, th«ng tin thÞ tr−êng ®· xuÊt hiÖn tõ l©u vµ nã võa thùc hiÖn chøc n¨ng phôc vô c¸c c¬ quan qu¶n lý trong viÖc ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, võa phôc vô cho doanh nghiÖp trong viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh mét c¸ch hiÖu qu¶. Trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay, th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc coi lµ c«ng cô, lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp vµ thËm chÝ th«ng tin thÞ tr−êng ®−îc coi ®ång nghÜa víi tiÒn b¹c cña doanh nghiÖp. Khi doanh nghiÖp n¾m trong tay nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ diÔn biÕn gi¸ c¶, vÒ diÔn biÕn quan hÖ cung -cÇu lo¹i hµng hãa/dÞch vô mµ hä quan t©m trªn thÞ tr−êng, vÒ ®èi t¸c còng nh− ®èi thñ c¹nh tranh, vÒ c¸c chÝnh s¸ch, quy ®Þnh trong vµ ngoµi n−íc ®èi víi s¶n xuÊt vµ tiªu thô c¸c lo¹i hµng hãa/dÞch vô..., hä cã thÓ x©y dùng ®−îc cho m×nh mét chiÕn l−îc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh phï hîp nhÊt. 8 1.1.4. Kh¸i niÖm vÒ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng Ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lµ ho¹t ®éng do c¸c ®¬n vÞ/doanh nghiÖp/nhµ t− vÊn thùc hiÖn nh»m hç trî cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt gióp hä cã ®−îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng khi tham gia vµo thÞ tr−êng. HiÖn nay, cã rÊt nhiÒu c¬ quan t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin trong nhiÒu lÜnh vùc phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. C¸c c¬ quan/®¬n vÞ t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp cã thÓ lµ c¸c Tæ chøc phi ChÝnh phñ trong vµ ngoµi n−íc, c¸c c¬ quan th«ng tin cña ChÝnh phñ, c¸c c¬ quan t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin chuyªn ngµnh trong n−íc vµ n−íc ngoµi, c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu, c¸c c¬ quan th−¬ng vô vµ c¬ quan ngo¹i giao ë n−íc ngoµi, nhãm hoÆc c¸ nh©n c¸c nhµ t− vÊn… ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, Ngµnh hoµn toµn kh«ng can thiÖp mµ chØ giíi thiÖu, ®Þnh h−íng cho doanh nghiÖp tham kh¶o th«ng tin thÞ tr−êng cña mét sè c¬ quan, tæ chøc t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng ë trong, ngoµi n−íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ…C¸c doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ tù quyÕt ®Þnh viÖc sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cña ®¬n vÞ, c¸ nh©n hay tæ chøc t− vÊn trong vµ ngoµi n−íc c¨n cø vµo sù lùa chän cña doanh nghiÖp vµ sù tÝn nhiÖm cña hä ®èi víi uy tÝn cña c¸c nhµ t− vÊn. Th«ng tin thÞ tr−êng vµ ho¹t ®éng t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lu«n cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt víi nhau. NÕu kh«ng cã th«ng tin thÞ tr−êng th× ho¹t ®éng t− vÊn sÏ kh«ng tån t¹i. Cã thÓ thÊy, nh÷ng qu¸ tr×nh thu thËp, xö lý th«ng tin vµ truyÒn ®¹t th«ng tin chÝnh lµ c¬ së cña t− vÊn vµ b¶n th©n qu¸ tr×nh t− vÊn còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh trao ®æi th«ng tin thÞ tr−êng. Còng nh− c¸c dÞch vô kh¸c, s¶n phÈm cña dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cho doanh nghiÖp lµ v« h×nh vµ chóng ta kh«ng thÓ h×nh dung cô thÓ vÒ h×nh d¸ng, kÕt cÊu vµ kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ ®−îc chÊt l−îng ngay t¹i thêi ®iÓm quyÕt ®Þnh mua. Do vËy, viÖc quyÕt ®Þnh sö dông/mua s¶n phÈm dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng phô thuéc nhiÒu vµo uy tÝn cña 9 nhµ cung cÊp vµ kh¶ n¨ng thuyÕt tr×nh cña chuyªn viªn t− vÊn. TÊt nhiªn, khi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng cña c¸c ®¬n vÞ/nhµ t− vÊn, hä ph¶i tr¶ chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy. HiÖn nay, nhu cÇu cña doanh nghiÖp ViÖt Nam trong viÖc sö dông dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lµ rÊt lín. Doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô t− vÊn vµ cung cÊp th«ng tin thÞ tr−êng lµ c¸c doanh nghiÖp/®¬n vÞ t− vÊn hay c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n−íc. Hä cã thÓ t− vÊn vµ cung cÊp cho doanh n