Đề tài Phương pháp quản trị của Steve Jobs và thành công của Apple

1 BÀI LUẬN ĐỀ TÀI: PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ CỦA STEVE JOBS VÀ THÀNH CÔNG CỦA APPLE 2 Mục Lục 1. Giới thiệu: ............................................................................................................................. 3 1.1. Công ty Apple: ................................................................................................................ 3 1.2. Steve Jobs: ...................................................................................................................... 3 2. PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ CỦA STEVE JOBS và THÀNH CÔNG CỦA APPLE ...................................................................................................................................... 5 2. 1. Các phương pháp quản trị của Steve Jobs: .................................................................... 5 2.1.1 Phương pháp tác động lên con người: ...................................................................... 5 2.1.1.1. Phương pháp hành chính: ............................................................................. 5 2.1.1.2. Phương pháp kinh tế: .................................................................................... 7 2.1.1.3. Phương pháp giáo dục: ............................... Error! Bookmark not defined. 2.1.2 Phương pháp tác động lên yếu tố khác của DN ...................................................... 10 2.1.3 Phương pháp kích thích khách hàng ....................................................................... 11 2.1.3.1 Quảng cáo .................................................................................................... 11 2.1.3.2 Bán hàng trực tiếp ........................................................................................ 12 2.1.3.3 Bán hàng qua mạng...................................................................................... 13 2.1.4 Phương pháp đối với đối thủ cạnh tranh ................................................................. 13 2.1.4.1. Công cụ cạnh tranh bằng sản phẩm: ........................................................... 13 2.1.4.2. Cạnh tranh bằng giá bán của sản phẩm....................................................... 15 2.1.4.3. Cạnh tranh bằng nghệ thuật tiêu thụ sản phẩm ........................................... 15 2.1.4.4. Cạnh tranh bằng các công cụ khác: ............................................................ 17 2.1.5 Các phương pháp khác: .......................................................................................... 17 2.1.5.1. Đối với nhà cung cấp vật liệu: .................................................................... 17 2.1.5.2. Đối với nhà cung cấp dịch vụ trực tuyến: ................................................... 18 2.1.5.3. Đối với hệ điều hành iOS: .......................................................................... 18 2.1.5.4. Đối với các việc phát triển các ứng dụng: .................................................. 19 2.2. Thành công của Apple: ................................................................................................. 19 3. Bài học rút ra: .................................................................................................................... 21 3 1. Giới thiệu: 1.1. Công ty Apple: Apple Inc. (NASDAQ: AAPL, LSE: ACP) là tập đoàn công nghệ máy tính của Mỹ có trụ sở chính đặt tại Silicon Valley ởSan Francisco, bang California. Apple được thành lập ngày 1 tháng 4 năm 1976 dưới tên Apple Computer, Inc., và đổi tên vào đầu năm 2007. Với lượng sản phẩm bán ra toàn cầu hàng năm là 13,9 tỷ đô la Mỹ (2005), và có 14.800 nhân viên ở nhiều quốc gia, sản phẩm là máy tính cá nhân, phần mềm, phần cứng, thiết bị nghe nhạc và nhiều thiết bị đa phương tiện khác. Sản phẩm nổi tiếng nhất là Apple Macintosh, iPod, iPhone, iPad và chương trình nghe nhạc iTunes, nơi bán hàng và dịch vụ chủ yếu là Mỹ, Canada, Nhật Bản và Anh. ( 1.2. Steve Jobs: “Steve Jobs là một trong những nhà phát minh vĩ đại của nước Mỹ. Ông là người đầy kiêu hãnh để tư duy khác biệt, thật mạnh mẽ để tin mình có thể thay đổi thế giới, và thật sự tài năng để hiện thực những điều đó. Steve làm lay động tình cảm của tất cả chúng ta khi nói rằng ông sống từng giây phút như cuộc đời sắp vuột khỏi tay. Ông đã thay đổi cách nhìn của chúng ta đối với thế giới.” _ Trích lời của Tổng thống Barack Obama. Quả rất đúng với lời nhận xét đó, một người đàn ông đã phấn đấu để tạo nên một vết lõm trong vũ trụ này. Chúng ta hãy cùng nhìn lại cuộc đời và những chặng đường của Steve Jobs. Steve Jobs(24/2/1955-5/10/2011) sinh ra tại thành phố San Francisco, bang California, Hoa Kỳ, được Paul và Clara Jobs nhận làm con, họ đã đặt tên ông là Steven Paul. Jobs theo học trường trung học Cupertino và Homestead tại thành phố Cupertino. Sau giờ học, ông thường đến công ty Hewlett-Packard tại Palo Alto, California và ông nhanh chóng được thuê và làm việc cùng Steve Wozniak trong vai trò là những nhân viên thời vụ mùa hè. Năm 1976, họ sáng lập công ty Apple Computer trong ga-ra nhà Jobs. Sản phẩm đầu tiên của họ là máy tính cá nhân Apple I. Năm 1977 Apple tung ra sản phẩm tiếp theo, Apple II, một thành quả to lớn đã làm nên tiếng vang cho một công ty còn non trẻ Apple. Năm 1980 4 Jobs và Wozniak trở thành triệu phú. Họ đã phát triển công ty chỉ 2 người thành một công ty tầm cỡ quốc tế với cả ngàn nhân viên khắp toàn cầu. Steve Jobs muốn một người cùng quản lý công ty Apple cùng mình nên đã thuyết phục giám đốc điều hành của Pepsi lúc đó là John Sculley. Năm 1983, John Sculley thay thế Jobs làm giám đốc điều hành do 2 người có những hướng đi khác nhau trong việc điều hành và Apple đang lâm vào tình cảnh khó khăn và hội đồng quản trị Apple lại đứng về phía John Sculley. Jobs từ bỏ công ty, nhưng trước đó vào năm 1984 Apple đã đưa ra một sản phẩm gây tiếng vang, máy tính cá nhân Macintosh. Trong cùng thời điểm, Jobs thành lập nên một công ty khác mang tên NeXT Computer. Năm 1986, Jobs mua hãng phim đồ họa Lucasfilm (sau là Pixar Studios), hãng đã kí hợp đồng với Disney để sản xuất ra những bộ phim hoạt hình đồ hoạ. Bộ phim đầu tiên hợp tác sản xuất mang tên Câu chuyện đồ chơi đã đem lại danh tiếng và sự khen ngợi đối với xưởng phim khi ra mắt vào năm 1995. Năm 1996, Apple tuyên bố sẽ mua NeXT với giá 429 triệu đô la Mỹ, đưa Jobs trở lại công ty. Ông chính thức mang danh là giám đốc điều hành tạm thời trong tháng 9 năm 1997. Tháng 3 năm 1998, nhằm tập trung cho việc thu lại lợi nhuận cho Apple, Jobs cho ngừng một số dự án như Newton, Cyberdog và OpenDoc Trong những năm gần đây, công ty đã mở rộng các chi nhánh, liên tục đưa ra giới thiệu và cải tiến những thiết bị kĩ thuật số tiên tiến. Bằng việc giới thiệu máy nghe nhạc cầm tay iPod, phần mềm nghe nhạc kĩ thuật số iTunes và iTunes Store. Năm 2007, Apple gia nhập thị trường điện thoại di động với sản phẩm iPhone. Năm 2005 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử công ty Apple khi Steve Jobs tuyên bố giã từ IBM sau 10 năm gắn bó để kết hợp với Intel sản xuất chip cho máy Macintosh. Steve Jobs cũng đã giới thiệu hệ điều hành tiếp theo Mac OS 10.5 "Leopard" và thiết bị xem phim, hình, nhạc trên TV kết nối không dây với vi tính mang tên iTV, cả iTV lẫn Leopard đều sẽ được tung ra năm 2007. Tháng 8 năm 2011, Jobs rút khỏi chức vị tổng giám đốc điều hành của Apple.Vài giờ sau tuyên bố này, giá cổ phiếu của Apple trên thị trường giảm 5% . 5 Quá trình hoạt động kinh doanh của Steve Jobs đã đóng góp nhiều cho các hình ảnh biểu tượng mang phong cách riêng, nhà doanh nghiệp tiêu biểu của Thung lũng Silicon, nhấn mạnh tầm quan trọng của thiết kế và hiểu biết vai trò thiết yếu của tính thẩm mỹ trong việc thu hút công chúng. Ngày 5 tháng 10, 2011, Apple loan tin Steve Jobs đã qua đời ở tuổi 56. 2. PHƯƠNG PHÁP QUẢN TRỊ CỦA STEVE JOBS và THÀNH CÔNG CỦA APPLE 2. 1. Các phương pháp quản trị của Steve Jobs: 2.1.1 Phương pháp tác động lên con người: 2.1.1.1. Phương pháp hành chính: về điều lệ, kỷ luật của DN • Thời hạn là thiết yếu: Jobs luôn đặt thời hạn hoàn thành công việc khắt khe, thậm chí có phần độc đoán. Nhiều nhân viên của Steve Jobs khi còn ở Công ty NeXT kể cảm nhận ban đầu của họ về Steve Jobs là người cực kỳ thông minh, có khả năng thúc đẩy người khác và có sức hấp dẫn mạnh mẽ. Nhưng trong công việc, ông là một người “khủng khiếp”. Cuối thập niên 1980, hai kỹ sư NeXT đã làm việc quên ăn, quên ngủ từ sáng đến đêm trong suốt 15 tháng để chế tạo một loại chip hiện đại. Tuy nhiên, họ vẫn bị Steve Jobs “sạc” cho một trận tơi tả trước toàn thể công ty vì đã “không làm việc nhanh hơn như yêu cầu”. Một người sau đó đã bỏ cuộc. • Văn hóa tôn trọng lẫn nhau giữa các nhà quản lý và nhân viên: Tại Apple, xuất phát từ việc hầu hết các nhà quản lý đều có kinh nghiệm và kiến thức về công nghệ nên hoàn toàn không tồn tại khái niệm “cấp trên và sự phục tùng của cấp dưới”. Nơi nào cũng hiện hữu sự tôn trọng qua lại giữa nhà quản lý và nhân viên. Chính là sự tôn trọng lẫn nhau cùng với những nhóm tập thể dự án nhỏ luôn kề vai sát cánh là một phần quan trọng làm nên thành công của Apple hôm nay. • Tạo sự tự do cho nhân viên trong việc xây dựng và cải tiến sản phẩm 6 Tại Apple, nếu một nhân viên phát hiện ra những vấn đề khó chịu và sai sót của một sản phẩm nào đó, thì anh ta có đầy đủ sự tự do để nghiên cứu và khắc phục lỗi này mà không cần trải qua các thủ tục phức tạp xin ý kiến và chấp thuận từ phía nhà quản lý trực tiếp. Steve mặc dù có bản tính là luôn đòi hỏi ở người khác rất cao và sẵn sàng làm tổn thương họ bất cứ lúc nào. Điều đó thực sự biến Steve 1 người đáng sợ trong mắt nhiều người nhưng không vì thế mà Steve là 1 vị bạo chúa và bảo thủ. Tính cách ấy đó được lý giải xuất phát từ bản tính cầu toàn và nóng vội của Steve. Đối với những nhân viên nào biết chính xác và hiểu rõ về việc mình đang làm và những điều họ nói, ông có thể chấp nhận sự phản kháng đó, có sự thay đổi cách nhìn nhận về sự việc mà ông cho giống như là ‘đồ vứt đi” và thậm chí là ngưỡng mộ chúng. Do đó, khi cần thiết, nhân viên của Steve có thể lặng lẽ chống lại chỉ thị của Steve. Và trong trường hợp nó đi đúng hướng, Jobs sẽ đánh giá cao thái độ nổi loạn ấy. Ví dụ tiêu biểu liên quan đến ổ đĩa của máy Macintosh đời đầu. Theo dự định ban đầu, máy Mac sẽ có hệ thống ổ đĩa sử dụng đĩa mềm có tên là Twiggy, tuy nhiên, đĩa này lại có rất nhiều lỗi và không thể tiếp tục phát triển được. Điều đó buộc Steve phải tìm phương án thay thế. 1 là chuyển qua sử dụng đĩa 31/2 inch do Sony chế tạo hoặc 2 là sử dụng ổ đĩa tương tự nhưng do 1 hãng khác tên là Alps Electronic Co sản xuất theo công nghệ được chuyển nhượng từ Sony. Và Jobs đã chọn phương án thứ 2. Trong khi đó, Belleville – trưởng nhóm kỹ sư của Mac - đã không nhìn theo hướng đó vì ông cho rằng Không có lý do dể tin rằng Công ty Alps có thể đảm bảo cung cấp đầy đủ linh kiện cho việc ra mắt máy tinh Mac trong vòng 1 năm. Do đó, Belleville đã đề nghị Sony cử người chế tạo và chuẩn bị sẵn ổ đĩa sẵn sàng cho Macintosh. Và phỏng đoán của Belleville đã đúng, công ty Alps đã không hoàn thành công việc như dự tính, Steve lại lâm vào tình thế khó xử thì phương án mà Belleville được thực thi và phát huy tác dụng. Steve đã không tức giận mà nhe răng ra cười với vị trưởng kỹ sư của mình. Tạp chí Fortune từng có bài viết về văn hóa Công ty Apple. Bài báo khẳng định Steve Jobs luôn khuyến khích các nhân viên tư duy khác biệt. “Tiến trình sáng tạo 7 của Apple là mọi nhân viên đều phải tư duy như thể là ông chủ, là ông chủ của chính mình, trước khi ra trình diện Steve Jobs”. Trong quá trình phát triển máy macintosh, Đội phát triển máy Mac từ năm 1981 đã đề xướng một giải thưởng dành cho người dám lên tiếng vì quyền lợi của mình xuất sắc nhất. Mặc dù giải thưởng này chỉ là một trò đùa, nhưng nó phản ánh được cách thức nhân viên của Steve đối với ông. Thực tế, Steve biết về giải thưởng này và ông thực sự thích nó. Và đối với Jobs, ông luôn tôn trọng những nhân viên dám lên tiếng vì những gì họ tin tưởng. Ví dụ như Debi Coleman, người đoạt giải thưởng này vào năm 1983 đã không những không bị trù dập mà còn được đề bạt và đã từng giữ đến chức Giám đốc sản xuất. 2.1.1.2. Phương pháp kinh tế: Chế độ thưởng phạt cho nhân viên • Khả năng phân loại mọi thứ. Đây có thể được coi là một chìa khóa khác cho tầm nhìn xa trông rộng của steve. Đối với Steve, ông phân loại thành 2 loại: hoặc là ‘sáng dạ’ hoặc là ‘ngu dốt’ và công việc của họ có thể là tốt nhất hoặc là hoàn toàn vứt đi. Trong cuốn sách Tiểu sử về Steve Jobs, tác giả Walter Isaacson nhận định: Bản thân Steve là một người rất tinh tế, ông dường như có thể đọc được suy nghĩ của mỗi người và nắm được điểm yếu của họ. Điều này giúp Steve nhanh chóng nhận định ai là phù hợp với chiến lược của mình, ai là người cần thiết cho những dự án của bản thân mình. Trong những dự án non trẻ bản đầu của mình, mà tiêu biểu nhất là quá trình phát triển máy tính Macintosh giai doạn đầu hay việc thành lập công ty NeXT,.. Steve là người trực tiếp lựa chọn ra những nhân sự chủ chốt, những con người tựa như xương sống của dự án như: Andy Hertzfeld, Burrell Smith,… và sau này như Tim Cook trong đế chế mới của Apple sau khi Steve quay trở lại tập đoàn. Bên cạnh đó, ông sẵn sàng sa thải một ai đó, ông không đánh giá cao về khả năng của họ trong quá trình làm việc Việc sa thải hàng ngàn nhân viên là chuyện rất bình thường nếu dự án của họ không hiệu quả hoặc không khả thi. Bản thân nhân viên đó không là người thuộc 8 hạng A+, bởi Steve cho rằng những người hạng A+ luôn thích làm việc với nhau và họ không thích việc người đó chỉ là hạng B .Việc sa thải diễn ra thường xuyên đến nỗi tồn tại câu chuyên “sa thải kiểu Steve Jobs”, khi ông dồn nhân viên của mình vào chân than máy và sẳn sàng sa thải họ nếu câu trả lời của họ không làm ông hài lòng. • Chú trọng sự cân bằng giữa cuộc sống và công việc: Tại Apple, sự cân bằng giữa cuộc sống và công việc luôn được chú trọng: Từ các chính sách chăm sóc sức khỏe tuyệt vời cho đến những sự phóng khoáng trong các ngày nghỉ lễ hàng năm. Agarwal một nhân viên của Apple kể lại: Chúng tôi thích làm việc tại đây, chúng tôi làm việc vất vả, nhưng chúng tôi thực sự đang được tận hưởng cuộc sống của mình”. Điều này, không chỉ được thực hiện khi công ty trong giai đoạn thịnh vượng, mà từ những ngày đầu phát triển công ty Apple, Steve đã thực hiện việc điều này. Trong quá trình phát triển máy Mac, cứ 6 tháng một lần, steve lại đưa gần như cả đội đi nghỉ 2 ngày ở khu nghỉ mát lần cận. Ông hiểu tầm quan trọng của việc tiến hành những chuyến đi nghỉ này. Vì đây là cơ hội để ông sau khi làm nhân viên của mình cảm thấy tan nát trái tim, ông lại có thể vực họ dậy và khiến họ thấy rằng việc trở thành một phần của dự án macintosh là một mục tiêu vĩ đại. Trong mỗi chuyến đi như vậy, ngoài việc nghỉ ngơi, Steve đi kèm là những buổi nói chuyện thân mật giữa các thành viên với nhau. Với khả năng hùng biện, cũng như khả năng bóp méo sự thật của mình, Steve đã gửi đi những thông điệp giúp tất cả thành viên trong đội quên đi những giây phút khó khăn để hướng đến 1 mục tiêu cao thượng hơn. Ngoài ra, Jobs thường đưa các nhân viên đi tham quan các bảo tàng và tới các buổi triển lãm đặc biệt để giáo dục cho họ về thiết kế và cấu trúc. Ông ấy đã đưa nhóm phát triển Mac tới một phòng trưng bày của nhà thiết kế vĩ đại Louis Comfort Tiffany, bởi vì Tiffany là một nhà thiết kế đã thương mại hóa tác phẩm của mình. 9 Apple đã thành công với tập thể kỹ sư yêu công ty, trọng lòng trung thành và theo đuổi niềm đam mê của mình với nhiều phương thức quản lý hiệu quả khác. Apple thực sự là một nơi tuyệt vời nhất mà bạn có thể làm việc và tận hưởng cuộc sống. ‐ Thực tế tại một DN điển hình ở Việt Nam: Hiện nay, ở Việt Nam có một tập đoàn công nghệ và giải trí có phương pháp quản trị sự có nhiều nét tương đồng với Steve Jobs, chính là Công ty cổ phần Tập đoàn Vina (tiền thân là công ty Vinagame). Các sản phẩm chính công họ là về các sản phẩm game, các web thương mại điện tử và web giải trí và cộng đồng mạng xã hội zing.vn. VNG có một tỷ lệ cao nhân viên ra đi và quay trở lại làm việc (10 người đi thì sẽ có 2 – 3 người quay trở lại và đóng góp cho công ty), thâm niên của nhân viên bình quân đều từ 3 năm trở lên. Để được như vậy thì VNG đã có một phong cách quản trị: − Không chỉ là lương: Ở VNG, năng lực và đóng góp của thành viên được ghi nhận không chỉ bằng khoản lương hàng tháng. Nếu làm việc tốt, bạn có thể nhận được thưởng đến 4 tháng lương cuối năm. Với đóng góp nhiều hơn, bạn còn được quyền mua cổ phiếu công ty. − Không chỉ là nghề nghiệp: VNG là nơi xây dựng sự nghiệp. Dù bạn muốn theo đuổi công việc quản lý hay tập trung phát triển chuyên môn, chúng tôi đều công nhận và đánh giá cao tài năng của bạn. Vì thế, chúng tôi mở ra cho bạn nhiều hướng thăng tiến ở VNG, đồng thời thiết kế những chương trình bồi dưỡng phù hợp cho mỗi chặng đường. − Cơ hội học tập: coi trọng việc học, và tạo điều kiện cho mọi người rèn luyện ở mọi lúc mọi nơi. Mỗi đồng nghiệp là một người thầy. Bên cạnh đó, VNG có hàng loạt các khóa training tại chỗ, từ photoshop đến online marketing. Người VNG cũng thường xuyên được cử đi thực tế ở nước ngoài. − Một môi trường làm việc đặc biệt: Khởi nguồn là những người bạn chung tay lập nghiệp, VNG luôn cố gắng duy trì môi trường làm việc thân thiện và cởi mở. Người VNG luôn sẵn sàng chia sẻ, chung tay giải quyết mọi vấn đề. Luôn có các chương trình team building để cho nhân viên có thể thắt chặt tình thân với nhau và luôn cảm thấy rất gần gũi và muốn gắn bó với công ty. − Phúc lợi cho gia đình: ngoài phúc lợi cho mỗi thành viên, VNG còn liên tục mở rộng các chính sách chăm sóc gia đình. − Thư viện, phòng tập gym và canteen miễn phí. Bạn sẽ không biết mệt hay đói khi làm việc ở VNG. − Luôn tìm kiếm nhân tài và luôn khuyến khích các nhân viên của mình tìm kiếm người tài cho công ty. Khi một nhân viên của công ty giới thiệu được một nhân 10 viên mới tùy từng cấp bậc và trình độ mà họ sẽ được thưởng một khoản tiền nhất định theo các bậc thang: 1tr – 2tr – 3tr. 2.1.2 Phương pháp tác động lên yếu tố khác của DN: về tài chính, công nghệ, sản phẩm 1 “Apple sở hữu khối tài sản khổng lồ, nhưng tôi tin nếu không chú ý, công ty có thể, có thể, có thể- tôi đang tìm cách diễn đạt chính xác-có thể, có thể sụp đổ. Steve Jobs đã phát biểu trên tạp chí Time trong lần quay trở lại Apple với vai trò Tổng giám đốc điều hành (CEO) tạm thời, ngày 18/8/1997. Lúc đó Apple đang trong thời điểm cực kỳ khó khăn. Công ty có 6 tháng thử thách trước khi bị tuyên bố phá sản. Chỉ trong vòng vài năm, Apple đã suy giảm từ một công ty máy tính lớn nhất thế giới thành một công ty bình thường, làm ăn thua lỗ và mất dần thị phần của mình. Không ai còn mua máy tính, cổ phần mất giá trầm trọng, và báo chí đồn đoán rằng công ty chuẩn bị phá sản. Ngay những ngày đầu quay trở lại Apple với vị trí iCEO, Jobs bắt đầu tiến hành cải tổ. Một cuộc điều tra và xem xét được tiến hành âm thầm trong vài tuần. Một vài tuần sau đó Jobs đã tiến hành một số thay đổi quan trọng: 1.2.1 Ban quản lý 2 Jobs thay thế phần lớn bộ máy lãnh đạo của Apple bằng những người quen biết trong lĩnh vực công nghệ, bao gồm: Larry Ellison-một người bạn của ông; một vài trợ lý của Jobs tại NeXT như: David Manovich chịu trách nhiệm về bán hàng, Jon Rubinstein chịu trách nhiệm về phần cứng, Avadis “Avie” Tevanian chịu trách nhiệm về phần mềm. Jobs thay thế toàn bộ ban điều hành trừ Fred Anderson, giám đóc tài chính, người mới được Amelio thuê và không phải là nhân viên lâu năm. 1.2.2 Microsoft 3 Jobs giải quyết vụ kiện bằng sáng chế kéo dài gây nhiều thiệt hại với Microsoft. Để bù lại việc Ap