Trong giai đoạn 1930  -  1945, xã hội Việt Nam có  nhiều chuyển biến 
sâu sắc. Sự gặp gỡ của văn minh Phương Tây sự tiếp thu mạnh mẽ và rộng rãi 
những tinh hoa văn hoá  thế giới đã thúc đẩy văn học  Việt Nam bứt ra khỏi hệ 
hình trung đại trì trệ,  để tiến hành công cuộc hiện đại  hoá với sự tăng tốc đặc 
biệt.  Văn học Việt Nam thay đổi  từ diện mạo  tới nội  dung, hàng loạt những 
thể tài, thể loại  mới hình thành và  phát triển,  một đội ngũ đông đảo các nhà 
văn  sung sức tung hoành trên khắp mọi  lĩnh vực  văn chương. Một  trong 
những đại diện xuất sắc của đội ngũ này là Thế Lữ.
Thế Lữ thuộc số ít những nghệ sĩ đa tài của nền văn học nghệ thuật trước 
cách mạng. Là  "khởi điểm của những  khởi điểm",  ông  không chỉ là người mở 
đầu cho phong trào Thơ mới, mà còn là người khai phá nền kịch nói Việt Nam,
là cây bút  đầu tiên của một vài thể loại văn xuôi nghệ thuật như  tiểu thuyết 
trinh thám, truyện  đường rừng, truyện kinh  dị, truyện khoa học,...  ở những lĩnh 
vực văn chương này ông luôn bộc lộ đầy đủ cốt cách của người đi "tiên phong" 
với những thể nghiệm mới mẻ trên cả bình diện nội dung lẫn hình thức.
Mặc dù đã có rất nhiều công trình,  bài viết về sự nghiệp văn chương 
của Thế Lữ,  chúng tôi vẫn mong muốn  tìm hướng tiếp cận  mới đối với sáng 
tác của ông ngõ hầu  nhìn nhận rõ hơn  những điểm sáng mới trong thế giới 
nghệ thuật  phong phú  của nhà văn tài ba này. Đặt sáng tác của ông trong sự 
phát triển nhanh chóng của  văn học  Việt Nam ba thập niên đầu thế kỷ XX,
trong sự phát triển đa dạng của thể  loại và thể tài văn học, trong sự tìm  kiếm 
nghệ thuật  rốt  ráo, so sánh  với các sáng tác của các nhà văn,  cách tân cùng 
thời,  chúng tôi muốn tìm hiểu sâu sắc hơn những thành tựu   nghệ thuật  của 
ông, từ đó nhằm khẳng định vị trí, vai trò đóng góp của ông trong công cuộc 
hiện đại hoá văn học dân tộc.
                
              
                                            
                                
            
                       
            
                 141 trang
141 trang | 
Chia sẻ: ttlbattu | Lượt xem: 3154 | Lượt tải: 1 
              
            Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thế lữ với tiến trình văn học Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
1 
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN 
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM 
------------------------------- 
NGUYỄN THỊ VÂN ANH 
THẾ LỮ VỚI TIẾN TRÌNH VĂN HỌC VIỆT 
NAM GIAI ĐOẠN 1930 - 1945 
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN 
THÁI NGUYÊN - 2008 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
2 
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN 
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM 
------------------------------- 
NGUYỄN THỊ VÂN ANH 
THẾ LỮ VỚI TIẾN TRÌNH VĂN HỌC VIỆT 
NAM GIAI ĐOẠN 1930 - 1945 
Chuyên ngành: VĂN HỌC VIỆT NAM 
Mã số: 60.22.34 
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NGỮ VĂN 
Người hướng dẫn khoa học: 
PGS.TS. PHAN TRỌNG THƯỞNG 
THÁI NGUYÊN - 2008 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
3 
LỜI CẢM ƠN 
 Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu Trường Đại học Sư phạm 
Thái Nguyên, Khoa Sau đại học, Khoa Ngữ văn, các thầy cô giáo đã tạo điều 
kiện giúp đỡ tôi trong suốt khoá học. 
 Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy hướng dẫn PSG.TS. Phan Trọng 
Thưởng người thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học 
tập và hoàn thành luận văn này. 
 Tôi xin chân thành cảm ơn tới Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái 
Nguyên, Trường THPT Trại Cau - Đồng Hỷ - Thái Nguyên đã tạo điều kiện 
và nhiệt tình giúp đỡ tôi về mọi mặt trong suốt thời gian học tập và hoàn 
thành luận văn. 
 Tôi xin tỏ lòng biết ơn chân thành tới bạn bè và gia đình những người 
đã động viên, khích lệ tôi để hoàn thành tốt luận văn. 
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2008 
HỌC VIÊN CAO HỌC 
NGUYỄN THỊ VÂN ANH 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
4 
MỤC LỤC 
PHẦN MỞ ĐẦU .......................................................................... 1 
1. Lý do chọn đề tài ....................................................................................... 1 
2. Lịch sử vấn đề ........................................................................................... 2 
2.1. Về thơ ................................................................................................. 2 
2.1.1. Trước cách mạng ......................................................................... 2 
2.2.2. Sau cách mạng............................................................................. 4 
2.2. Về văn xuôi ........................................................................................ 7 
3. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................. 10 
4. Đóng góp mới của Luận văn ................................................................... 10 
5. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................... 10 
6. Cấu trúc luận văn .................................................................................... 11 
Chương 1. SỰ XUẤT HIỆN CỦA THẾ LỮ TRONG BỐI CẢNH VĂN 
HỌC VIỆT NAM THỜI KỲ 30 - 45 ............................ 12 
1.1. Bối cảnh văn hoá, xã hội Việt Nam thời kỳ 1930 - 1945 .................... 12 
1.1.1. Vài nét về tình hình chính trị - văn hoá - xã hội ........................... 12 
1.1.2. Sự nở rộ và phát triển các khuynh hướng, nhóm phái văn học .... 15 
1.1.3. Sự xuất hiện một thế hệ nhà văn, nhà thơ tài năng và sự hoàn thiện 
về thể loại ....................................................................................... 17 
1.2. Vị trí vai trò của Thế Lữ trong sự hình thành và phát triển của một số 
thể loại văn học mới............................................................................ 20 
1.2.1. Cuộc đấu tranh giữa thơ mới và thơ cũ ......................................... 22 
1.2.2. Sự xuất hiện của Thế Lữ ................................................................ 25 
Chương 2. NHỮNG PHẨM CHẤT CÁCH TÂN TRONG THƠ THẾ LỮ ... 30 
2.1. Quan điểm nghệ thuật của Thế Lữ - Một bước tiến so với quan điểm 
nghệ thuật của văn học trung đại ......................................................... 30 
2.1.1. Khái quát quan điểm nghệ thuật văn học trung đại ...................... 30 
2.1.2. Quan niệm nghệ thuật của Thế Lữ ................................................ 33 
2.2. Những cách tân về hình thức và nội dung nghệ thuật .......................... 39 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
5 
2.2.1. Thế Lữ - Một sự đổi mới về cảm hứng sáng tạo ........................... 39 
2.2.1.1. Thiên nhiên............................................................................. 39 
2.2.1.2. Tình yêu ................................................................................. 45 
2.2.1.3. Cõi tiên ................................................................................... 50 
2.2.2. Cách tân về hình thức (hình thức biểu hiện) ................................. 59 
2.2.2.1. Đổi mới cấu trúc câu thơ ........................................................ 60 
2.2.2.2. Phong phú về thể thơ .............................................................. 67 
2.2.2.3. Nghệ thuật xây dựng hình ảnh bằng chất liệu hội hoạ ........... 70 
2.2.2.4. Tài hoa trong nghệ thuật diễn tả âm thanh ............................. 74 
2.2.2.5. Nhạc điệu trong thơ Thế Lữ ................................................... 76 
2.3. Tiểu kết ............................................................................................. 79 
Chương 3. THẾ LỮ VỚI NHỮNG ĐÓNG GÓP VỀ VĂN XUÔI 
NGHỆ THUẬT ............................................................ 81 
3.1. Thế Lữ với thể loại văn xuôi mới ........................................................ 81 
3.2. Truyện trinh thám ................................................................................. 84 
3.2.1. Nguồn gốc truyện trinh thám ........................................................ 84 
3.2.2. Thế Lữ với thể loại truyện trinh thám ở Việt Nam ....................... 85 
3.2.2.1. Cốt truyện ............................................................................... 85 
3.2.2.2. Nhân vật ................................................................................. 90 
2.2.2.3. Cách giải mã độc đáo trong truyện trinh thám của Thế Lữ ... 93 
3.3. Truyện kinh dị ................................................................................... 100 
3.3.1. Truyện kinh dị tiếp nối dòng truyện truyền kỳ ........................... 100 
3.3.2. Sự khác biệt giữa truyện kinh dị của Thế Lữ và truyện truyền kỳ .....101 
3.3.2.1. Nghệ thuật kể chuyện ........................................................... 104 
3.3.2.2. Nghệ thuật tả ........................................................................ 108 
3.3.2.3. Cách giải thích khoa học trong truyện kinh dị của Thế Lữ . 116 
PHẦN KẾT LUẬN ..................................................................................... 130 
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................... 133 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
1 
PHẦN MỞ ĐẦU 
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
Trong giai đoạn 1930 - 1945, xã hội Việt Nam có nhiều chuyển biến 
sâu sắc. Sự gặp gỡ của văn minh Phương Tây sự tiếp thu mạnh mẽ và rộng rãi 
những tinh hoa văn hoá thế giới đã thúc đẩy văn học Việt Nam bứt ra khỏi hệ 
hình trung đại trì trệ, để tiến hành công cuộc hiện đại hoá với sự tăng tốc đặc 
biệt. Văn học Việt Nam thay đổi từ diện mạo tới nội dung, hàng loạt những 
thể tài, thể loại mới hình thành và phát triển, một đội ngũ đông đảo các nhà 
văn sung sức tung hoành trên khắp mọi lĩnh vực văn chương. Một trong 
những đại diện xuất sắc của đội ngũ này là Thế Lữ. 
Thế Lữ thuộc số ít những nghệ sĩ đa tài của nền văn học nghệ thuật trước 
cách mạng. Là "khởi điểm của những khởi điểm", ông không chỉ là người mở 
đầu cho phong trào Thơ mới, mà còn là người khai phá nền kịch nói Việt Nam, 
là cây bút đầu tiên của một vài thể loại văn xuôi nghệ thuật như tiểu thuyết 
trinh thám, truyện đường rừng, truyện kinh dị, truyện khoa học,... ở những lĩnh 
vực văn chương này ông luôn bộc lộ đầy đủ cốt cách của người đi "tiên phong" 
với những thể nghiệm mới mẻ trên cả bình diện nội dung lẫn hình thức. 
Mặc dù đã có rất nhiều công trình, bài viết về sự nghiệp văn chương 
của Thế Lữ, chúng tôi vẫn mong muốn tìm hướng tiếp cận mới đối với sáng 
tác của ông ngõ hầu nhìn nhận rõ hơn những điểm sáng mới trong thế giới 
nghệ thuật phong phú của nhà văn tài ba này. Đặt sáng tác của ông trong sự 
phát triển nhanh chóng của văn học Việt Nam ba thập niên đầu thế kỷ XX, 
trong sự phát triển đa dạng của thể loại và thể tài văn học, trong sự tìm kiếm 
nghệ thuật rốt ráo, so sánh với các sáng tác của các nhà văn, cách tân cùng 
thời, chúng tôi muốn tìm hiểu sâu sắc hơn những thành tựu nghệ thuật của 
ông, từ đó nhằm khẳng định vị trí, vai trò đóng góp của ông trong công cuộc 
hiện đại hoá văn học dân tộc. 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
2 
Mặt khác, hiện sáng tác của Thế Lữ, trong đó có mảng thơ của ông, đã 
được đưa trở lại giảng dạy trong nhà trường ở cả cấp trung học cơ sở và trung 
học phổ thông. Nên việc đi sâu nghiên cứu văn tài của ông là hết sức cần 
thiết. Đối với người viết luận văn, việc thực hiện đề tài là quá trình học hỏi, 
trang bị cho bản thân vốn kiến thức đầy đủ về một tác gia lớn nhằm đáp ứng 
tốt hơn cho công tác giảng dạy trong nhà trường. 
2. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ 
Là sứ giả tiên phong của trào lưu văn học lãng mạn, sáng tác của Thế 
Lữ được các nhà biên khảo lịch sử, các nhà nghiên cứu văn học hết sức quan 
tâm tiến hành khảo sát và nghiên cứu. Tuy vậy, mức độ đánh giá về văn 
nghiệp của Thế Lữ ở mỗi thể loại văn học, mỗi giai đoạn lịch sử có khác 
nhau. 
2.1. Về thơ 
2.1.1. Trước cách mạng 
Ngay từ khi mới ra đời thơ Thế Lữ đã được hoan nghênh nhiệt liệt. 
Vào những năm 1933, 1934, 1935, 1936 các cây bút viết văn, viết phê bình 
trong và ngoài nhóm Tự lực văn đoàn như: Nhất Linh, Nguyễn Tường Bách, 
Nguyễn Nhược Pháp, Lê Tràng Kiều... đã đăng bài nhiệt liệt ủng hộ, cổ vũ 
ca ngợi Thế Lữ. 
Nhất Linh là người đầu tiên có công phát hiện, có bài giới thiệu Thế Lữ 
trên báo Phong hoá (số 54 - 1933) Nhất Linh khẳng định Thế Lữ là "một 
nhân vật mới trong làng thơ mới". Trên báo Phong hoá (số 97, 11/5/1937) 
Nguyễn Tường Bách nhiệt tình tán dương Thơ mới, lấy thơ Thế Lữ làm mẫu 
rồi nhận định "Những bài thơ của ông Thế Lữ đã tỏ ra rằng Thơ mới đã vượt 
ra những khuôn sáo chật hẹp của thi văn cũ mà đi vào một con đường khá 
rộng rãi tốt đẹp hơn nhiều". Khi phân tích một số bài thơ Nguyễn Nhược Pháp 
cho rằng: "Đối với sự miêu tả những tình cảm nhẹ nhàng, ông Thế Lữ đã thực 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
3 
sự chứng tỏ một tài năng lớn". Trên Hà Nội báo (số 14 ngày 8/4/1936) Lê 
Tràng Kiều cho rằng hồn thơ, cảm hứng của Thế Lữ "dồi dào" "ông Nguyễn 
Thế Lữ có thể ngồi chung chiếu với ông Nguyễn Khắc Hiếu mà không 
ngượng ngùng". Đến bài thơ mới Thế Lữ đăng ở Hà Nội báo (số 24 ngày 
7/6/1936) khi so sánh bài Tiếng sáo Thiên thai của Thế Lữ với đoạn Nguyễn 
Du tả tiếng đàn của nàng Kiều, Lê Tràng Kiều nhận xét "Các tài nghệ của Thế 
Lữ về phương diện này quả không kém Nguyễn Du là mấy". 
Không phải ngẫu nhiên khi tuyển chọn 46 thi sĩ để đưa vào tập Thi 
nhân Việt Nam, Hoài Thanh - Hoài Chân đã trân trọng đặt Thế Lữ ở vị trí 
đầu tiên. Và trong tiểu luận Một thời đại trong thi ca, Hoài Thanh đã tôn 
vinh Thế Lữ là "đệ nhất thi sĩ" và ngợi ca "Độ ấy thơ mới vừa ra đời - Thế 
Lữ như vầng sao đột hiện ánh sáng chói khắp cả trời thơ Việt Nam (...) Thế 
Lữ đã dựng thành nền Thơ mới ở xứ này (...) Thế Lữ chỉ lặng lẽ, chỉ điềm 
nhiên bước những bước vững vàng mà trong khoảnh khắc cả hàng ngũ thơ 
xưa phải tan vỡ". 
Năm 1942 trong cuốn Nhà văn hiện đại, Vũ Ngọc Phan đã dành những 
trang viết về Thế Lữ. "Ông là thi sĩ có công đầu trong việc xây dựng nền thơ 
mới. Phan Khôi, Lưu Trọng Lư chỉ là những người làm cho người ta chú ý 
đến Thơ mới mà thôi, còn Thế Lữ mới chính là người cho ta tin cậy ở tương 
lai của Thơ mới [69 - 309]". 
Ngoài những ý kiến đánh giá (với những ý nghĩa bênh vực, cổ vũ cho 
Thơ mới trong giai đoạn phôi thai) của các nhà phê bình nghiên cứu, các bạn 
đồng nghiệp dành cho Thế Lữ chúng ta còn thấy xuất hiện trong công trình 
nghiên cứu Việt Nam văn học sử của Dương Quảng Hàm. Trong công trình 
nghiên cứu này, tác giả đã đặt Thế Lữ vào hàng những người cải cách, đề cao 
Thế Lữ, cho rằng đó là nhà thơ có ngôn từ mới lạ, diễn tả trung thực ý tưởng 
và hình ảnh trong thơ. 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
4 
Là "một ngôi sao sáng khắp trời thơ Việt Nam" nhưng danh vọng chói 
lọi đã bị mờ đi nhanh chóng. Sau đó tác giả Thi nhân Việt Nam cũng phải than 
thở về sự lạnh nhạt của công chúng đối với Thế Lữ "Tôi thấy xung quanh tôi 
người ta lạnh lùng quá. Thế Lữ cơ hồ đã đi theo phần đông trong Văn đàn bảo 
gián [14 - 51]. Bởi vì chỉ mấy năm sau, thơ Thế Lữ không còn đáp ứng thị 
hiếu, tâm lý của lớp công chúng mới. Có thể nói khi Thế Lữ viết lời tựa giới 
thiệu "Thơ thơ" của Xuân Diệu thì chính ông đã viết "chiếu nhường ngôi" cho 
nhà thơ trẻ mới nhất trong các nhà thơ mới đó. 
Thơ mới lãng mạn nói chung và thơ Thế Lữ nói riêng ngay từ khi mới 
ra đời đã gây được luồng dư luận xôn xao một thời. Người khen thì khen hết 
sức mà người chê cũng không tiếc lời, đặc biệt là những cây bút đứng trên lập 
trường quan điểm cách mạng phê phán như Hải Triều, Hồ Xanh... Họ đã chế 
giễu nhiều nhà Thơ mới trong đó có Thế Lữ. Nhưng rồi cũng như quy luật tất 
yếu của lịch sử, phong trào Thơ mới được đông đảo công chúng văn học nhất 
là lớp độc giả thanh niên đón nhận. 
2.2.2. Sau cách mạng 
Sau Cách mạng tháng Tám ở miền Bắc đứng trên quan điểm cách mạng, 
phong trào Thơ mới được nhìn nhận và đánh giá khác trước. Từ năm 1945 - 
1975 Thơ mới cũng như văn học lãng mạn nói chung đều bị coi là tiêu cực. 
Trong tập Nói chuyện thơ kháng chiến năm 1951 Hoài Thanh cho rằng: 
"Những vần thơ buồn tủi và bơ vơ ấy là những vần thơ có tội. Nó xui con 
người ta buông tay cúi đầu do đó làm yếu sức ta và làm lợi dụng cho giặc. Sự 
thật khách quan là thế" [103 - 25]. 
Không chỉ tác giả Thi nhân Việt Nam mà nhiều nhà thơ trong phong 
trào Thơ mới như Thế Lữ - Huy Cận, Chế Lan Viên, Tế Hanh, Xuân Diệu... 
đều nhìn lại một cách nghiêm khắc. Trong bài Những sợi dây trói buộc tôi 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
5 
trên con đường phấn đấu đăng trên tạp chí Văn nghệ (số 47 năm 1953) - Thế 
Lữ phủ định hầu như tất cả mọi đóng góp của mình vào nền văn học. 
Khoảng năm 1956 - 1957, Thơ mới tuy vẫn bị phê phán nhưng đã được 
nhìn lại với con mắt rộng hơn và Thế Lữ vẫn được coi là trường hợp có nhiều 
yếu tố tích cực hơn cả. Lịch sử văn học Việt Nam 1930 - 1945 (Tập 5 tủ sách 
ĐHSP - Nxb GD 1962), Nguyễn Trác cũng dành một chương viết về Thế Lữ 
và tập Mấy vần thơ. 
Tháng 3 - 1963, trong một lần nói chuyện, nhà thơ Tố Hữu tâm sự "Tôi 
cũng thích nhạc điệu và hơi thở của Thế Lữ, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu, Huy 
Cận... trong tâm hồn các anh lúc đó tôi tìm thấy những nỗi băn khoăn đau 
buồn của những người cùng thế hệ, đòi hỏi tự do, ước mơ hạnh phúc, tuy các 
anh chưa tìm thấy lối ra và nhiều khi rơi vào chán nản [39]. 
Năm 1966, Phan Cự Đê cho ra đời một chuyên luận công phu và toàn 
diện về Phong trào Thơ mới (1932 - 1945). Ông đã phê phán khuynh hướng 
thoát ly tiêu cực, đồng thời ghi nhận tấm lòng yêu nước, yêu dân tộc, yêu 
cuộc sống của các nhà Thơ mới. Đặc biệt, ông đề cao Thế Lữ với tinh thần 
dân tộc tinh thần yêu nước khá rõ nét qua bài thơ Nhớ rừng. 
Trong cuốn Lịch sử văn học Việt Nam 1930 - 1945 của Nguyễn Hoành 
Khung (Nxb GD 1973), ông đã dành cả một mục trong chương 3 - Phong trào 
Thơ mới để nhìn nhận Thế Lữ như là người tiêu biểu đầy đủ của cái "tôi" Thơ 
mới. Ông đánh giá cao những yếu tố tiến bộ và ngòi bút tài hoa dồi dào của 
Thế Lữ. 
Ở miền Nam, sau Cách mạng, Thơ mới cũng là đối tượng được các nhà 
phê bình nghiên cứu quan tâm. Đã có nhiều bài tiểu luận về tác giả, tác phẩm 
về phong trào Thơ mới đăng tải trên các tạp chí Bách khoa nghiên cứu văn 
học... Đặc biệt là sự xuất hiện khá nhiều tập hồi ký chuyên khảo, chuyên luận 
về thi ca tiền chiến như Lược thảo về thơ của Uyên Thao (Nxb 1967), Thi ca 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
6 
Việt Nam hiện đại của Trần Tuấn Việt, Nxb 1969. Đặc biệt là cuốn Việt Nam 
thi nhân tiền chiến (Nxb 1968 - 1969), Nguyễn Tấn Long nhận định: "Thế Lữ 
đặt cho Thơ mới một nền móng vững chắc, ông gây được niềm tin mãnh liệt 
trong lòng khách yêu thơ, những sáng tác của ông vừa xuất hiện đã khua 
những tiếng vang sâu rộng; tựa như tia lửa loé sáng trong màn đêm, những 
hồn thơ còn đang mò mẫm sợ sệt cái táo bạo của Thơ mới, bỗng nhiên bắt 
được mục tiêu tiến bước...". 
Từ thời kỳ đổi mới đến nay, văn học lãng mạng nói chung trong đó có 
Thế Lữ đã được thẩm định lại. Nhiều bài nghiên cứu chuyên luận của các tác 
giả Hà Minh Đức, Nguyễn Hoành Khung, Trần Đình Hượu, Phan Cự Đê, Vũ 
Ngọc Phan… đã đánh giá lại trào lưu lãng mạn nói chung dưới ánh sáng của 
tư duy mới. 
Những năm 1984 - 1987 liên tiếp có nhiều bài viết về Thế Lữ. Trong 
Từ điển văn học tập 1 Nguyễn Hoành Khung khẳng định "Ngòi bút của Thế 
Lữ khá dồi dào, già dặn, tạo nên được những bức tranh đẹp, thi vị (...) Thế Lữ 
đã đóng góp quan trọng vào việc hiện đại hoá thơ ca Việt Nam, khẳng định 
biểu hiện giá trị sinh động của Thơ mới. 
Năm 1987 trong cuốn Nhà văn và tác phẩm trong trường phổ thông, Lê 
Bảo viết "Nếu trước đó ít lâu, Tản Đà dạo khúc nhạc đầu với "Non nước nặng 
một lời thề vẫn còn sáo nhị thì Thế Lữ đã đem đến cho sân khấu âm nhạc một 
giọng kèn đồng". 
Năm 1989, Hà Minh Đức khi viết khải luận Phong trào thơ mới Việt 
Nam thời kỳ 30 - 45 đã nhận xét: "Thế Lữ, người mở đầu cho phong trào Thơ 
mới, ông hoàng của chủ nghĩa lãng mạn đã kết hợp được trong thơ tình cảm 
chân thực và mở rộng với chất lãng mạn, thanh cao". 
Vào dịp kỷ niệm 60 năm phong trào Thơ mới đã có rất nhiều bài nghiên 
cứu về văn nghiệp của Thế Lữ. Đáng chú ý phải kể đến cuốn sách Nhìn lại 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
7 
một cuộc cách mạng trong thi ca của Hà Minh Đức (năm 1993) đã chọn hai 
bài thơ Nhớ rừng và Cây đàn muôn điệu của Thế Lữ xếp đầu danh sách. 
Năm 1997 có bài Thế Lữ, nghệ sĩ hai lần tiên phong của Phan Trọng 
Thưởng (Tạp chí Văn học số tháng 7) và các bài của Nguyễn Đình Thi, 
Nguyễn Xuân Sanh (báo Văn nghệ) nhân kỷ niệm lần thứ 80 ngày sinh 
Thế Lữ. 
Năm 2000 Nxb KHXH đã công bố tập 25 trong hệ thống trọn bộ 42 tập 
của Tổng tập văn học Việt Nam. Cuốn sách được in nhiều nhà thơ trong đó 
tập Mấy vần thơ tập mới của Thế Lữ được in lại toàn bộ. Năm 2002 có tiểu 
luận Thế Lữ - người mở đầu một trào lưu thơ ca của Hà Minh Đức. Tác giả đã 
có cái nhìn bao quát sâu sắc làm nổi bật hồn thơ Thế Lữ. 
Năm 2005, Phạm Đình Ân cho ra đời cuốn Thế Lữ - tác gia tác phẩm. 
Cuốn sách đã có cái nhìn tổng quát về toàn bộ văn nghệ và những bài viết về 
Thế Lữ. 
Ngoài những bài nghiên cứu nói trên đã có rất nhiều những luận văn 
thạc sĩ nghiên cứu về thơ Thế Lữ, song những luận văn này chỉ mới đề cập 
thơ Thế Lữ ở những khía cạnh nhất định, chưa nghiên cứu sâu về những đóng 
góp của Thế Lữ trong công cuộc hiện đại hoá văn học. Ở luận văn này, chúng 
tôi sẽ làm rõ vị trí của Thế Lữ trong tiến trình văn học giai đoạn 1930 - 1945. 
2.2. Về văn xuôi 
2.2.1. Như trên đã nói, Thế Lữ thuộc vào số ít những nghệ sĩ đa tài của 
nền văn học nghệ thuật trước cách mạng. Ông không chỉ là người mở đầu cho 
phong trào Thơ mới mà còn là cây bút đầu tiên của một vài thể loại văn xuôi 
nghệ thuật như truyện kinh dị, truyện trinh thám, truyện đường rừng... song 
hoạt động nghiên cứu về sự nghiệp văn xuôi của Thế Lữ vẫn chưa được sự 
chú ý của nhiều bạn đọc. 
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên  
8 
Người đầu tiên nghiên cứu văn xuôi của Thế Lữ là Vũ Ngọc Phan. 
Trong cuốn Nhà văn hiện đại Vũ Ngọc Phan viết "về thơ, người ta t