Đồ án Bảo vệ so lệnh máy biến áp sử dụng rơle so lệnh số 7UT51
Ngày nay, hầu nh- hoạt động của con ng-ời trong mọi lĩnh vực đều không thể tách khỏi nguồn năng l-ợng điện, ở n-ớc ta điện năng hầu hết đ-ợc sản xuất ở những nhà máy nhiệt điện, thủy điện có công suất lớn nh-: Thủy điện Hòa Bình, thủy điện Đa Nhim, thủy điện Trị An, nhiệt điện Phú Mỹ, nhiệt điện Phả Lại vv… Các nhà máy thủy điện thì đ-ợc xây dựng ở những vùng có vị trí địa lý thuận lợi cho viêc xây dựng nhà máy thủy điện, còn các nhà máy nhiệt điện thì đ-ợc xây dựng ở những nơi gần nguồn nhiên liệu, nh-ng hộ tiêu thụ thì không chỉ những hộ ở xung quanh nhà máy. Vấn đề đặt ra là làm sao truyền tải đ-ợc điện năng từ các nhà máy đến các hộ tiêu thụ một cách liên tục, an toàn và kinh tế nhất. Để đảm bảo sản l-ợng và chất l-ợng điện năng cần thiết, tăng c-ờng độ tin cậy cung cấp điện cho các hộ tiêu thụ, đảm bảo an toàn cho thiết bị và sự làm việc ổn định trong toàn hệ thống cần phải sử dụng một cách rộng rãi có hiệu quả các ph-ơng tiện bảo vệ, thông tin đo l-ờng, điều chỉnh và điều khiển tự động trong hệ thống điện. Trong số các ph-ơng tiện này rơle và các thiết bị bảo vệ bằng rơle đóng vai trò hết sức quan trọng.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đồ án Bảo vệ so lệnh máy biến áp sử dụng rơle so lệnh số 7UT51, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRƯỜNG ………………….
KHOA……………………….
-----[\ [\-----
Đồ án tốt nghiệp
Đề tài:
Bảo vệ so lệnh máy biến áp sử
dụng rơle so lệnh số 7UT51
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 1
Lêi c¶m ¬n
Trong suèt khãa häc (2001-2006) t¹i tr−êng §¹i häc N«ng
nghiÖp I Hµ Néi, víi sù gióp ®ì cña qóy thÇy c« vµ gi¸o viªn h-
−íng dÉn vÒ mäi mÆt tõ nhiÒu phÝa vµ nhÊt lµ trong thêi gian thùc
hiÖn ®Ò tµi, nªn ®Ò tµi ®· ®−îc hoµn thµnh ®óng thêi gian quy ®Þnh.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ®Õn:
Bé m«n Cung cÊp & Sö dông ®iÖn cïng bé m«n §iÖn kü
thuËt vµ tÊt c¶ qóy thÇy c« trong khoa C¬ §iÖn ®· gi¶ng d¹y
nh÷ng kiÕn thøc lµm c¬ së ®Ó thùc hiÖn ®å ¸n tèt nghiÖp vµ t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em hoµn tÊt khãa häc.
§Æc biÖt, thÇy §ç V¨n C«ng - gi¸o viªn h−íng dÉn ®Ò tµi ®·
tËn t×nh gióp ®ì vµ cho em nh÷ng lêi chØ d¹y qóy b¸u, gióp em
®Þnh h−íng tèt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®å ¸n nµy.
TÊt c¶ b¹n bÌ, gia ®×nh ®· gióp ®ì ®éng viªn trong suèt qu¸
tr×nh lµm ®å ¸n tèt nghiÖp.
Tuy nhiªn, do kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ vµ thêi gian cã h¹n,
ch¾c ch¾n ®å ¸n kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, mong ®−îc sù th«ng
c¶m vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña qóy thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò tµi hoµn
chØnh h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Hµ Néi, th¸ng 3 n¨m
2006
Sinh viªn
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 2
TrÇn V¨n
Quúnh
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 3
Môc lôc
më ®Çu 7
1/ §Æt vÊn ®Ò................................................................................................ 7
2/ Giíi h¹n cña ®Ò tµi:.................................................................................. 8
3/ Môc ®Ých nghiªn cøu:.............................................................................. 8
4/ H×nh thøc nghiªn cøu: ............................................................................. 8
5/ §èi t−îng nghiªn cøu:............................................................................. 8
6/ Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: ........................................................................ 8
Ch−¬ng 1: tæng quan vÒ r¬le thuËt sè ................................................................... 9
1/ Kh¸i niÖm vÒ r¬le b¶o vÖ......................................................................... 9
1.1/ Kh¸i niÖm ................................................................................................ 9
1.2/ C¸c yªu cÇu ®èi víi r¬le b¶o vÖ............................................................ 10
1.3/ C¸c chØ danh cña r¬le ®ang sö dông trong hÖ thèng ®iÖn. .................... 11
2/ CÊu t¹o chung cña r¬le sè sö dông bé vi xö lý..................................... 12
2.1/ S kh i c a r le s s d ng b vi x lý............................................ 12
2.2/ Dùng ch ng trình ph n m m i u khi n ph n c ng. ........................ 13
2.2.1/ Ch ng trình ph n m m h th ng. ...................................................... 13
2.2.1.1/ Ch ng trình t ki m tra khi óng ngu n............................................ 13
2.2.1.2/ Ch ng trình h th ng vào/ra c s (BIOS) ......................................... 13
2.2.1.3/ Ch ng trình a nhi m......................................................................... 14
2.2.1.4/ Các ch ng trình ph c v cho l p trình ng d ng .............................. 14
2.2.2/ Ch ng trình ph n m m ng d ng....................................................... 14
2.2.2.1/ Ph n m m ng d ng c a b vi x lý trong ch kh i ng .............. 15
2.2.2.2/ X lý d li u t ng t ........................................................................... 15
2.2.2.3/ X lý tín hi u s . .................................................................................. 15
2.2.2.4/ Thông tin liên l c. ................................................................................. 16
2.2.2.5/ Ch c n ng b o v .................................................................................. 16
2.2.2.6/ o l ng và b n ghi s ki n. ................................................................. 16
3/ C¸c tÝn hiÖu ®Çu vµo vµ ®Çu ra............................................................... 17
3.1/ §Çu vµo t−¬ng tù .................................................................................. 17
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 4
3.2/ §Çu vµo sè. ............................................................................................ 18
3.3/ §Çu ra sè................................................................................................ 20
4/ Xö lý tÝn hiÖu t−¬ng tù. ......................................................................... 21
4.1/ C¸c bé biÕn ®æi ®Çu vµo. ....................................................................... 21
4.2/ C¸c bé läc s¬ bé vµ khuÕch ®¹i. ............................................................ 22
4.3/ Bé chuyÓn ®æi t−¬ng tù-sè (ADC)......................................................... 22
5/ C¸c bé läc sè. ........................................................................................ 23
6/ Bé nguån dïng cho r¬le sè.................................................................... 24
7/ Cæng vµo ra th«ng tin tuÇn tù. ............................................................... 25
8/ Ph−¬ng ph¸p so s¸nh trong r¬le sè........................................................ 28
8.1/ Ph−¬ng ph¸p so s¸nh 2 ®¹i l−îng ®iÖn ë d¹ng c¬ sè 2 nhiÒu bÝt
b»ng s¬ ®å phÇn cøng ............................................................................ 28
8.2/ Ph−¬ng ph¸p so s¸nh 2 ®¹i l−îng ®iÖn theo gi¸ trÞ gãc pha b»ng
ph−¬ng ph¸p phÇn mÒm ........................................................................ 29
9/ C¸c bé phËn kh¸c cña r¬le sè ................................................................ 31
9.1/ C¸c bé nhí............................................................................................. 31
9.2/ Giao diÖn víi ng−êi sö dông.................................................................. 31
9.3/ KÕt cÊu l¾p gi¸p..................................................................................... 32
Ch−¬ng 2: B¶o vÖ m¸y biÕn ¸p ®éng lùc.............................................................. 33
1/ C¸c d¹ng sù cè trong m¸y biÕn ¸p. ....................................................... 33
1.1/ Ng¾n m¹ch nhiÒu pha trong cuén d©y MBA......................................... 33
1.2/ Ng¾n m¹ch mét pha ch¹m ®Êt. .............................................................. 33
1.3/ Ng¾n m¹ch gi÷a c¸c vßng d©y cña cïng mét cuén d©y MBA. ............. 35
1.4/ Nh÷ng h− háng vµ chÕ ®é lµm viÖc kh«ng b×nh th−êng bªn ngoµi
m¸y biÕn ¸p. .......................................................................................... 35
2/ C¸c ph−¬ng ¸n b¶o vÖ m¸y biÕn ¸p....................................................... 36
2.1/ B¶o vÖ ng¾n m¹ch.................................................................................. 36
2.1.1/ Dïng b¶o vÖ so lÖch cã h·m.................................................................. 36
2.1.2/ Sö dông cÇu ch×. .................................................................................... 38
2.1.3/ Sö dông r¬le qu¸ dßng........................................................................... 39
2.1.4/ B¶o vÖ kho¶ng c¸ch............................................................................... 40
2.1.5/ B¶o vÖ chèng ch¹m ®Êt.......................................................................... 41
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 5
2. 2/ B¶o vÖ qu¸ t¶i. ....................................................................................... 43
2.2.1/ B¶o vÖ b»ng r¬le h¬i. ............................................................................. 44
2.2.2/ Sö dông r¬le nhiÖt ®é dÇu...................................................................... 45
2.2.3/ Sö dông r¬le nhiÖt ®é cuén d©y. ............................................................ 46
2.2.4/ Sö dông r¬le møc dÇu. ........................................................................... 47
Ch−¬ng 3: Nguyªn lý ho¹t ®éng cña r¬le so lÖch sè 7ut1* ................................... 50
1/ C¸c th«ng sè kü thuËt ............................................................................ 50
2/ CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña r¬le 7UT51* ................................ 52
3/ Nguyªn lý cña b¶o vÖ so lÖch m¸y biÕn ¸p ........................................... 54
3.1/ Nguyªn lý ®o ......................................................................................... 54
3.2/ Lµm phï hîp c¸c gi¸ trÞ ®o ®−îc. .......................................................... 54
3.3/ §¸nh gi¸ c¸c gi¸ trÞ ®o ®−îc.................................................................. 57
3.4/ H·m céng thªm khi m¸y biÕn dßng bÞ b·o hßa. ................................... 60
3.5/ H·m hµi. ................................................................................................ 60
3.6/ T¸c ®éng c¾t. ......................................................................................... 61
3.7/ Sö dông ë m¸y biÕn ¸p ®¬n pha. ........................................................... 61
4/ B¶o vÖ ch¹m ®Êt cã giíi h¹n m¸y biÕn ¸p. ............................................ 63
4.1/ Nguyªn lý cña b¶o vÖ. ........................................................................... 63
4.2/ §¸nh gi¸ c¸c ®¹i l−îng ®o ®−îc. ........................................................... 64
5/ Mét sè chøc n¨ng kh¸c trong 7UT51*.................................................. 67
5.1/ B¶o vÖ qu¸ dßng cã thêi gian. ............................................................... 67
5.2/ B¶o vÖ qu¸ t¶i theo nhiÖt ®é. ................................................................. 68
5.3/ B¶o vÖ ch¹m vá...................................................................................... 68
5.4/ Xö lý c¸c tÝn hiÖu c¾t tõ bªn ngoµi vµ c¸c tÝn hiÖu ®Þnh nghÜa
bëi ng−êi xö dông.................................................................................. 69
5.5/ Ma trËn c¾t............................................................................................. 69
5.6/ C¸c chøc n¨ng phô thuéc. ..................................................................... 69
Ch−¬ng 4: TÝnh to¸n chän th«ng sè ®Æt cho
tr¹m biÕn ¸p 110/22 kv sµi ®ång 2 m¸y s =2x40 mva.
sö dông r¬le sè 7ut51* ........................................................................... 75
1/ C¸ch cµi ®Æt cho r¬le 7UT51*............................................................... 75
1.1/ Giíi thiÖu bµn phÝm vµ b¶ng chØ thÞ. ..................................................... 75
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 6
1.2/ Lµm viÖc víi m¸y tÝnh c¸ nh©n. ............................................................ 77
1.3/ C¸c ®iÒu kiÖn tr−íc khi vËn hµnh r¬le 7UT51*. ................................... 77
1.4/ C¸ch cµi ®Æt c¸c th«ng sè chøc n¨ng..................................................... 77
1.5/ Cµi ®Æt cÊu h×nh c¸c chøc n¨ng b¶o vÖ.................................................. 80
1.6/ XÕp ®Æt c¸c ®Çu vµo, ra nhÞ ph©n vµ c¸c chØ thÞ LED............................ 83
1.6.1/ XÕp ®Æt c¸c ®Çu vµo nhÞ ph©n – khèi ®Þa chØ 61.................................... 83
1.6.2/ XÕp ®Æt c¸c r¬le tÝn hiÖu ®Çu ra-khèi ®Þa chØ 62 ................................... 86
1.6.3/ XÕp ®Æt c¸c chØ thÞ LED – khèi ®Þa chØ 63 ............................................ 92
1.6.4/ XÕp ®Æt c¸c r¬le c¾t – khèi ®Þa chØ 64 ................................................... 94
1.7/ Cµi ®Æt th«ng sè m¸y biÕn ¸p – khèi ®Þa chØ 11 .................................... 98
1.8/ C¸c chØnh ®Þnh cho b¶o vÖ so lÖch m¸y biÕn ¸p – khèi ®Þa chØ 16...... 101
1.9/ C¸ch cµi ®Æt cho b¶o vÖ ch¹m ®Êt giíi h¹n-khèi ®Þa chØ 19................ 106
1.10/ Cµi ®Æt cho b¶o vÖ qu¸ dßng dù phßng – khèi ®Þa chØ 21. ................. 108
1.11/ Cµi ®Æt cho b¶o vÖ qu¸ t¶i theo nhiÖt ®é – khèi ®Þa chØ 24 vµ 25........ 111
1.12/ C¸c chØnh ®Þnh cho b¶o vÖ dßng ch¹m vá – khèi dÞa chØ 27............... 114
1.13/ C¸c tÝn hiÖu.......................................................................................... 116
1.13.1/ C¸c tÝn hiÖu vËn hµnh – khèi ®Þa chØ 51 .............................................. 116
1.13.2/ §äc gi¸ trÞ vËn hµnh – c¸c khèi ®Þa chØ 57 vµ 59 ................................ 117
2/ TÝnh to¸n ng¾n m¹ch ........................................................................... 118
2.1/ Kh¸i niÖm chung ................................................................................. 118
2.2/ Ph−¬ng ph¸p tÝnh to¸n dßng ng¾n m¹ch ............................................. 118
2.3/ TÝnh to¸n ng¾n m¹ch cho tr¹m biÕn ¸p ............................................... 119
2.4/ TÝnh to¸n ng¾n m¹ch ë thanh c¸i m¸y biÕn ¸p.................................... 120
2.5/ Chän biÕn dßng cho b¶o vÖ ................................................................. 121
2.6/ Cµi ®Æt cho tr¹m biÕn ¸p 110/22 Kv Sµi §ång .................................... 122
2.7/ C¸c s¬ ®å nèi d©y cña r¬le 7UT512 vµ 7UT513 ................................. 125
kÕt luËn 128
Tµi liÖu tham kh¶o ............................................................................................. 128
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 7
Më ®Çu
1/ §Æt vÊn ®Ò
Ngµy nay, hÇu nh− ho¹t ®éng cña con ng−êi trong mäi lÜnh vùc ®Òu kh«ng
thÓ t¸ch khái nguån n¨ng l−îng ®iÖn, ë n−íc ta ®iÖn n¨ng hÇu hÕt ®−îc s¶n xuÊt
ë nh÷ng nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn, thñy ®iÖn cã c«ng suÊt lín nh−: Thñy ®iÖn Hßa
B×nh, thñy ®iÖn §a Nhim, thñy ®iÖn TrÞ An, nhiÖt ®iÖn Phó Mü, nhiÖt ®iÖn Ph¶
L¹i vv…
C¸c nhµ m¸y thñy ®iÖn th× ®−îc x©y dùng ë nh÷ng vïng cã vÞ trÝ ®Þa lý
thuËn lîi cho viªc x©y dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn, cßn c¸c nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn th×
®−îc x©y dùng ë nh÷ng n¬i gÇn nguån nhiªn liÖu, nh−ng hé tiªu thô th× kh«ng
chØ nh÷ng hé ë xung quanh nhµ m¸y. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao truyÒn t¶i ®−îc
®iÖn n¨ng tõ c¸c nhµ m¸y ®Õn c¸c hé tiªu thô mét c¸ch liªn tôc, an toµn vµ kinh
tÕ nhÊt.
§Ó ®¶m b¶o s¶n l−îng vµ chÊt l−îng ®iÖn n¨ng cÇn thiÕt, t¨ng c−êng ®é tin
cËy cung cÊp ®iÖn cho c¸c hé tiªu thô, ®¶m b¶o an toµn cho thiÕt bÞ vµ sù lµm
viÖc æn ®Þnh trong toµn hÖ thèng cÇn ph¶i sö dông mét c¸ch réng r·i cã hiÖu qu¶
c¸c ph−¬ng tiÖn b¶o vÖ, th«ng tin ®o l−êng, ®iÒu chØnh vµ ®iÒu khiÓn tù ®éng
trong hÖ thèng ®iÖn. Trong sè c¸c ph−¬ng tiÖn nµy r¬le vµ c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ
b»ng r¬le ®ãng vai trß hÕt søc quan träng.
Cïng víi sù ph¸t triÓn cña kü thuËt ®iÖn nãi chung vµ hÖ thèng ®iÖn lùc
nãi riªng, kü thuËt b¶o vÖ r¬le trong mÊy m−¬i n¨m gÇn ®©y ®· cã nh÷ng biÕn
®æi vµ tiÕn bé rÊt to lín. Nh÷ng thµnh tùu cña kü thuËt b¶o vÖ r¬le hiÖn ®¹i cho
ph¸p chÕ t¹o nh÷ng lo¹i b¶o vÖ phøc t¹p víi nh÷ng ®Æc tÝnh kü thuËt kh¸ hoµn
h¶o nh»m n©ng cao ®é nh¹y cña c¸c b¶o vÖ vµ tr¸nh kh«ng cho c¸c b¶o vÖ lµm
viÖc nhÇm lÉn khi cã nh÷ng ®ét biÕn cña phô t¶i, khi cã nh÷ng h− háng trong
m¹ch ®iÖn hoÆc khi cã dao ®éng ®iÖn, nh»m hoµn thiÖn c¸c ph−¬ng ph¸p dù
phßng trong c¸c hÖ thèng khi cã h− háng trong c¸c s¬ ®å b¶o vÖ vµ s¬ ®å ®iÒu
khiÓn m¸y c¾t ®iÖn còng nh− khi b¶n th©n m¸y c¾t ®iÖn bÞ trôc trÆc vv…hiÖn nay
ng−êi ta ®· chÕ t¹o ®−îc c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ r¬le ngµy cµng gän nhÑ, ho¹t ®éng
chÝnh x¸c, t¸c ®éng nhanh, ®é an toµn vµ tin cËy rÊt cao.
V× vËy, ®Ó ®¸p øng mét phÇn yªu cÇu nµy t«i quyÕt ®Þnh nghiªn cøu ®Ò tµi:
“B¶o vÖ so lÖch m¸y biÕn ¸p sö dông r¬le so lÖch sè 7UT51*”
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 8
2/ Giíi h¹n cña ®Ò tµi:
§Ò tµi chØ tËp chung nghiªn cøu vÒ lý thuyÕt, ch−a ®−a ra ®−îc m« h×nh cô
thÓ cho tr¹m biÕn ¸p, do kh¶ n¨ng cßn h¹n chÕ vµ thêi gian cã h¹n, ch¾c ch¾n
kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, mong ®−îc sù th«ng c¶m vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña quÝ
thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò tµi hoµn chØnh h¬n.
3/ Môc ®Ých nghiªn cøu:
VËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· ®−îc häc ë tr−êng ®Ó ¸p dông nghiªn cøu
trªn thùc tÕ.
Qua ®ã, b»ng thùc tiÔn ®Ó häc hái vµ tÝch lòy nh÷ng kiÕn thøc nh»m phôc
vô cho c«ng t¸c chuyªn m«n sau nµy.
4/ H×nh thøc nghiªn cøu:
• C¸c b−íc tiÕn hµnh nghiªn cøu.
• Chän ®Ò tµi.
• ChÝnh x¸c hãa ®Ò tµi.
• LËp ®Ò c−¬ng.
• Thu thËp tµi liÖu.
• Xö lý tµi liÖu.
• X©y dùng m« h×nh thÝ nghiÖm.
• ViÕt c«ng tr×nh nghiªn cøu.
5/ §èi t−îng nghiªn cøu:
§èi t−îng nghiªn cøu lµ dùa trªn c¬ së cña viÖc x©y m« h×nh bµn thÝ
nghiÖm b¶o vÖ so lÖch m¸y biÕn ¸p.
6/ Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu:
Sö dông ph−¬ng ph¸p x©y dùng m« h×nh thÝ nghiÖm vµ tham kh¶o tµi liÖu
lµ chÝnh. ViÖc tham kh¶o tµi liÖu gióp ng−êi thùc hiÖn bæ xung thªm kiÕn thøc,
lý luËn còng nh− ph−¬ng ph¸p mµ nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu tr−íc ®ã ®· thùc
hiÖn. Nhê ®ã ng−êi nghiªn cøu tËp chung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i.
Tuy nhiªn viÖc nghiªn cøu tham kh¶o tµi liÖu lu«n ®¶m b¶o tÝnh kÕ thõa vµ ph¸t
triÓn cã chän läc
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 9
Ch−¬ng 1
Tæng quan vÒ r¬le thuËt sè
1/ Kh¸i niÖm vÒ r¬le b¶o vÖ.
1.1/ Kh¸i niÖm
§èi víi c¸c tr¹m biÕn ¸p cao thÕ, còng nh− trong qu¸ tr×nh vËn hµnh hÖ
thèng ®iÖn nãi chung, cã thÓ xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng sù cè thiÕt bÞ ®−êng d©y hoÆc
do chÕ ®é lµm viÖc bÊt th−êng cña c¸c phÇn tö trong hÖ thèng. C¸c sù cè nµy
th−êng kÌm theo c¸c hiÖn t−îng dßng ®iÖn t¨ng lªn kh¸ cao vµ ®iÖn ¸p gi¶m
thÊp, g©y h− háng thiÕt bÞ vµ cã thÓ lµm mÊt æn ®Þnh hÖ thèng. C¸c chÕ ®é lµm
viÖc kh«ng b×nh th−êng lµm cho ®iÖn ¸p vµ tÇn sè lÖch khái giíi h¹n cho phÐp.
NÕu t×nh tr¹ng lµm viÖc kÐo dµi th× cã thÓ sÏ xuÊt hiÖn sù cè lan réng.
Muèn duy tr× ho¹t ®éng b×nh th−êng cña hÖ thèng vµ c¸c hé tiªu thô ®iÖn
khi xuÊt hiÖn sù cè, cÇn ph¶i ph¸t hiÖn cµng nhanh cµng tèt chç sù cè vµ c¸ch ly
nã ra khái phÇn bÞ h− háng. Nhê vËy c¸c phÇn cßn l¹i sÏ duy tr× ®−îc ho¹t ®éng
b×nh th−êng, ®ång thêi còng gi¶m møc ®é h− h¹i cña phÇn tö bÞ sù cè. Lµm ®−îc
®iÒu nµy chØ cã c¸c thiÕt bÞ tù ®éng míi thùc hiÖn ®−îc. C¸c thiÕt bÞ nµy gäi
chung lµ r¬le b¶o vÖ.
Trong hÖ thèng ®iÖn r¬le b¶o vÖ sÏ theo dâi mét c¸ch liªn tôc t×nh tr¹ng vµ
chÕ ®é lµm viÖc cña tÊt c¶ c¸c phÇn tö trong hÖ thèng ®iÖn. Khi xuÊt hiÖn sù cè
r¬le b¶o vÖ sÏ ph¸t hiÖn vµ c« lËp phÇn tö bÞ sù cè nhê m¸y c¾t ®iÖn th«ng qua
m¹ch ®iÖn kiÓm so¸t. Khi xuÊt hiÖn chÕ ®é lµm viÖc kh«ng b×nh th−êng r¬le b¶o
vÖ sÏ ph¸t tÝn hiÖu vµ tïy theo yªu cÇu cµi ®Æt cã thÓ t¸c ®éng kh«i phôc chÕ ®é
lµm viÖc b×nh th−êng hoÆc b¸o ®éng cho nh©n viªn v©n hµnh.
Tïy theo c¸ch thiÕt kÕ vµ l¾p ®Æt mµ ph©n biÖt r¬le b¶o vÖ chÝnh, r¬le b¶o
vÖ dù phßng:
• B¶o vÖ chÝnh trang thiÕt bÞ lµ b¶o vÖ thùc hiÖn t¸c ®éng nhanh khi cã sù cè
x¶y ra trong ph¹m vi giíi h¹n ®èi víi trang thiÕt bÞ ®−îc b¶o vÖ.
• B¶o vÖ dù phßng ®èi víi cïng trang thiÕt bÞ nµy lµ b¶o vÖ thay thÕ cho b¶o
vÖ chÝnh trong tr−êng hîp b¶o vÖ chÝnh kh«ng t¸c ®éng hoÆc trong t×nh
tr¹ng söa ch÷a nhá. B¶o vÖ dù phßng cÇn ph¶i t¸c ®éng víi thêi gian lín
h¬n thêi gian t¸c ®éng cña b¶o vÖ chÝnh, nh»m ®Ó cho b¶o vÖ chÝnh lo¹i
phÇn tö bÞ sù cè ra khái hÖ thèng tr−íc tiªn (khi b¶o vÖ nµy t¸c ®éng
®óng).
§å ¸n tèt nghiÖp TrÇn V¨n Quúnh - §iÖn 46
Khoa C¬ §iÖn – Tr−êng §HNNI-Hµ Néi 10
1.2/ C¸c yªu cÇu ®èi víi r¬le b¶o vÖ.
R¬le b¶o vÖ ph¶i b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu c¬ b¶n sau ®©y:
• TÝnh chän läc.
Lµ kh¶ n¨ng ph©n biÖt c¸c phÇn tö h− háng vµ b¶o vÖ b»ng c¸ch chØ c¾t (c«
lËp) c¸c phÇn tö ®ã.
TÝnh chän läc lµ yªu cÇu c¬ b¶n nhÊt cña b¶o vÖ r¬le ®Ó b¶o vÖ ®Ó cung
cÊp ®iÖn an toµn
