Đồ án Khảo sát, thiết kế và xây dựng mạng Lan trong cơ quan xí nghiệp

Lêi më ®Çu Tõ khi chiÕc m¸y tÝnh ®Çu tiªn ra ®êi cho ®Õn nay m¸y tÝnh vÉn kh¼ng ®Þnh vai trß lín cña nã trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ_ x· héi. C«ng nghÖ th«ng tin ngµy nay ®· ph¸t triÓn v­ît bËc, tin häc ®­îc øng dông réng r·i trong tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc qu¶n lý. §Ò ¸n 112 C¶i c¸ch hµnh chÝnh vÒ thùc hiÖn chÝnh phñ ®iÖn tö cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· mang l¹i lîi Ých to lín thiÕt thùc cho c«ng viÖc qu¶n lý cña c¸c ngµnh c¸c cÊp. M¹ng LAN ®­îc sö dông réng r·i vµ phæ biÕn, c¸c së, ban ngµnh, c¬ quan, xÝ nghiÖp ®Òu l¾p ®Æt hÖ thèng qu¶n trÞ m¹ng nµy. T¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng viÖc qu¶n lý thuËn tiÖn nhanh chãng , chÝnh x¸c h¬n, hiÖu qu¶ c«ng viÖc cao h¬n. Trong khu«n khæ ®å ¸n tèt nghiÖp hÖ Kü thuËt viªn chóng t«i tr×nh bµy vÒ: “Kh¶o s¸t, thiÕt kÕ vµ x©y dùng m¹ng Lan trong c¬ quan xÝ nghiÖp” §å ¸n ®­îc bè côc lµm 2 phÇn: PhÇn 1: Tæng quan vÒ m¹ng. Ch­¬ng 1 – Tæng quan vÒ m¹ng m¸y tÝnh , trong ch­¬ng nµy tr×nh bµy c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ m¹ng, ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh theo ph¹m vi ®Þa lý (LAN, WAN, GAN, MAN), theo TOPO vµ theo tõng chøc n¨ng. Ch­¬ng 2 – M« h×nh tham chiÕu hÖ thèng më OSI vµ bé qu¶n thóc m« h×nh TCP/IP, trong ch­¬ng nµy tr×nh bµy c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ m¹ng ch¹y trªn bé giao thøc TCP/IP, m« h×nh OSI. Ch­¬ng 3 – M¹ng Lan vµ thiÕt kÕ m¹ng Lan , trong ch­¬ng nµy tr×nh bµy c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ LAN, c¸c ph­¬ng ph¸p ®iÒu khiÓn truy cËp trong LAN, c¸c c«ng nghÖ vµ c¸c chuÈn c¸p, c¸c ph­¬ng ph¸p ®i c¸p. PhÇn 2: ThiÕt kÕ m¹ng LAN. Yªu cÇu thiÕt kÕ. Ph©n tÝch thiÕt kÕ hÖ thèng. Cµi ®Æt cÊu h×nh hÖ thèng. Dù to¸n chi phÝ mua vËt t­, thiÕt bÞ. Môc ®Ých nghiªn cøu §å ¸n “Kh¶o s¸t thiÕt kÕ vµ x©y dùng m¹ng LAN cho c¬ quan xÝ nghiÖp” chóng t«i cã thÓ thiÕt kÕ vµ x©y dùng c¸c m¹ng LAN, WAN, vµ c¸c m¹ng kh¸c phôc vô theo yªu cÇu cña thùc tÕ. Do thêi gian vµ kiÕn thøc cã h¹n nªn bµi viÕt cßn nhiÒu h¹n chÕ, rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n. Chóng t«i ch©n thµnh c¶m ¬n! C¸c tõ tiÕng Anh viÕt t¾t trong ®å ¸n Tõ viÕt t¾t  D¹ng ®Çy ®ñ   CPU  Center Processor Unit   DNS  Domain Name System   FTP  File Transfer Protocol   GAN  Global Area Network   HTTP  Hypertext Transfer Protocol   ICMP  Internet Control Message Protocol   IGMP  Internet Group Messages Protocol   IP  Internet Protocol   ISO  International Standard Oranization   LAN  Local Area Network   MAC  Media Access Control   MAN  Metropolitan Area Network   NIC  Network Information Center   NLSP  Netware Link Servise Protocol   OS - IS  Open System Interconnection Intermediate System To Intermediate System   OSI  Open Systems Interconnect   OSPF  Open Shortest Path First   RIP  Routing Information Protocol   SMTP  Simple Mail Transfer Protocol   STP  Shield Twisted Pair   TCP  Transmission Control Protocol   TCP/IP  Transmission Control Protocol/ Internet Protocol   UDP  User Datagram Protocol   UTP  Unshield Twisted Pair   WAN  Wide Area Network   WWW  World Wide Web   Môc lôc Lêi nãi ®Çu 2 C¸c tõ viÕt t¾t trong ®å ¸n 3 PhÇn 1: Tæng quan vÒ m¹ng 7 Ch­¬ng 1: Tæng quan m¹ng m¸y tÝnh 7 1.1.Kh¸i niÖm m¹ng m¸y tÝnh 8 1.2.Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh 8 1.2.1. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ®Þa lý 8 1.2.2. Ph©n lo¹i theo kü thuËt chuyÓn m¹ch 9 1.2.2.1. M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh 9 1.2.2.2. M¹ng chuyÓn m¹ch b¶n tin 10 1.2.2.3. M¹ng chuyÓn m¹ch gãi 10 1.2.3. Ph©n lo¹i theo TOPO 11 1.2.3.1.M¹ng h×nh sao 11 1.2.3.2.M¹ng d¹ng vßng 12 1.2.3.3.M¹ng d¹ng tuyÕn(Bus topolory) 13 1.2.3.4.M¹ng kÕt hîp 14 1.2.4.Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng 14 1.2.4.1.M¹ng theo m« h×nh Client- Server 14 1.2.4.2.M¹ng ngang hµng 14 Ch­¬ng 2: M« h×nh tham chiÕu hÖ thèng më OSI vµ bé giao thøc TCP/IP 15 2.1. M« h×nh OSI 15 2.1.1. Môc ®Ých, ý nghÜa cña OSI…………………….. 15 2.2.2. C¸c giao thøc trong OSI 17 2.2.3. Chøc n¨ng chñ yÕu cña c¸c tÇng cña m« h×nh OSI 18 2.2. Bé giao thøc TCP/IP 22 2.2.1. Tæng quan vÒ TCP/IP 22 2.2.2. So s¸nh OSI vµ TCP/IP 25 2.2.3. C¸c giao thøc c¬ b¶n trong bé giao thøc TCP/IP 2.2.3.1. Giao thøc hiÖu n¨ng IP 26 2.2.3.2. Giao thøc hiÖu n¨ng UDP 28 2.2.3.3. Giao thøc hiÖu n¨ng TCP 29 Ch­¬ng 3: M¹ng LAN vµ thiÕt kÕ m¹ng LAN 32 3.1. C¸c thiÕt bÞ LAN c¬ b¶n 32 3.1.1. C¸c thiÕt bÞ chÝnh cña LAN 32 3.1.1.1. Card m¹ng- NIC 32 3.1.1.2. Repeater- Bé lÆp 33 3.1.1.3. Hub 33 3.1.1.4. Liªn m¹ng 35 3.1.1.5. CÇu nèi (bridge) 35 3.1.1.6. Bé dÉn ®­êng (router) 39 3.1.1.7. Bé chuyÓn m¹ch(switch) 41 3.1.2. HÖ thèng c¸p dïng cho LAN 42 3.1.2.1. C¸p xo¾n 42 3.1.2.2. C¸p ®ång trôc 42 3.1.2.3. C¸p sîi quang 43 3.2. ThiÕt kÕ m¹ng LAN 44 3.2.1. M« h×nh ph©n cÊp 44 3.2.2. M« h×nh an ninh an toµn 45 3.2.3. C¸c b­íc thiÕt kÕ 50 3.2.3.1. Ph©n tÝch yªu cÇu sö dông 50 3.2.3.2. Lùa chän c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng 50 3.2.3.3. C¸c phÇn mÒm m¹ng 50 3.2.3.4. C«ng cô qu¶n lý qu¶n trÞ 51 3.2.4. X©y dùng m¹ng LAN quy m« mét toµ nhµ. 51 3.2.4.1. C¸c thiÕt bÞ cÇn thiÕt. 52 3.2.4.2. Ph©n tÝch yªu cÇu 52 3.2.4.3. ThiÕt kÕ hÖ thèng 53 PhÇn 2: Kh¶o s¸t thiÕt kÕ m¹ng 53 Yªu cÇu thiÕt kÕ 53 Ph©n tÝch thiÕt kÕ hÖ thèng 53 B¶n vÏ chi tiÕt bè trÝ c¸c thiÕt bÞ 58 S¬ ®å ®Êu nèi m¹ng m¸y tÝnh cña C«ng ty 58 Cµi ®Æt, cÊu h×nh hÖ thèng. 58 Cµi ®Æt c¸c dÞch vô cho server 58 ThiÕt lËp cÊu h×nh TCP/IP cho c¸c m¸y tr¹m 58 Thùc hiÖn kiÓm tra ho¹t ®éng cña m¹ng 60 Qu¸ tr×nh kiÓm tra dïng m« h×nh OSI 63 KiÓm tra m¹ng víi lÖnh Ping 63 KiÓm tra c¸c th«ng sè cÊu h×nh TCP/IP 64 Dù to¸n chi phÝ mua thiÕt bÞ, vËt t­ 65 KÕt luËn. 68 H­íng ph¸t triÓn 69 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 70 Phô lôc Phô lôc 1 71 Ph­¬ng ph¸p bÊm ®Êu RJ- 45 71 Ph­¬ng ph¸p l¾p ®Æt Outlet cho c¸c nèt m¹ng 76 Phô lôc 2: H­íng dÉn cÊu h×nh dÞch vô cÊp ph¸t ®Þa chØ ®éng DHCP 77 Cµi ®Æt DHCP 77 CÊu h×nh DHCP 80 Phô lôc 3: H­íng dÉn cÊu h×nh chia sÎ kÕt nèi Internet vµ chia sÎ m¸y in 84 PhÇn 1: Tæng quan vÒ m¹ng ************************ Ch­¬ng 1 Tæng quan vÒ m¹ng m¸y tÝnh. Vµo nh÷ng n¨m 50 , nh÷ng hÖ thèng m¸y tÝnh ®Çu tiªn ra ®êi sö dông c¸c bãng ®Ìn ®iÖn tö nªn kÝch thøc rÊt cång kÒnh tiªu tèn nhiÒu n¨ng l­îng. ViÖc nhËp d÷ liÖu m¸y tÝnh ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c b×a ®ôc lç vµ kÕt qu¶ ®­îc ®­a ra m¸y in, ®iÒu nµy lµm mÊt rÊt nhiÒu thêi gian vµ bÊt tiÖn cho ng­êi sö dông. §Õn nh÷ng n¨m 60 cïng víi sù ph¸t triÓn cña m¸y tÝnh vµ nhu cÇu trao ®æi d÷ liÖu víi nhau, mét sè nhµ s¶n xuÊt m¸y tÝnh ®· nghiªn cøu chÕ t¹o thµnh c«ng c¸c thiÕt bÞ truy cËp tõ xa tíi c¸c m¸y tÝnh cña hä, vµ ®©y ch×nh lµ nh÷ng d¹ng s¬ khai cña hÖ thèng m¸y tÝnh . Vµ cho ®Õn nh÷ng n¨m 70, hÖ thèng thiÕt bÞ ®Çu cuèi 3270 cña IBM ra ®êi cho phÐp më réng kh¶ n¨ng tÝnh to¸n cña Trung t©m m¸y tÝnh ®Õn c¸c vïng xa. Vµo n¨m 1977 c«ng ty Datapoint Corporation ®· tung ra thÞ tr­êng m¹ng cña m×nh cho phÐp liªn kÕt c¸c m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi b»ng d©y c¸p m¹ng, vµ ®ã chÝnh lµ hÖ ®iÒu hµnh ®Çu tiªn. 1.1. Kh¸i niÖm vÒ m¹ng m¸y tÝnh : Nãi mét c¸ch c¬ b¶n, m¹ng m¸y tÝnh lµ hai hay nhiÒu m¸y tÝnh ®­îc kÕt nèi víi nhau theo mét c¸ch nµo ®ã. Kh¸c víi c¸c tr¹m truyÒn h×nh göi th«ng tin ®i, c¸c m¹ng m¸y tÝnh lu«n hai chiÒu, sao cho khi m¸y tÝnh A göi th«ng tin tíi m¸y tÝnh B th× B cã thÓ tr¶ lêi l¹i A. Nãi mét c¸ch kh¸c, mét sè m¸y tÝnh ®­îc kÕt nèi víi nhau vµ cã thÓ trao ®æi th«ng tin cho nhau gäi lµ m¹ng m¸y tÝnh. PC1 PC2 M¹ng m¸y tÝnh ra ®êi xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu muèn chia sÎ vµ dïng chung d÷ liÖu. Kh«ng cã hÖ thèng m¹ng th× d÷ liÖu trªn c¸c m¸y tÝnh ®éc lËp muèn chia sÎ vêi nhau ph¶i th«ng qua viÖc in Ên hay sao chÐp trªn ®Üa mÒn, CD Rom…®iÒu nµy g©y nhiÒu bÊt tiÖn cho ng­êi dïng. Tõ c¸c m¸y tÝnh riªng rÏ, ®éc lËp víi nhau, nÕu ta kÕt nèi chóng l¹i thµnh m¹ng m¸y tÝnh th× chóng cã thªm nh÷ng ­u ®iÔm sau: NhiÒu ng­êi cã thÓ dïng chung mét phÇn mÒm tiÖn Ých. Mét nhãm ng­êi cïng thùc hiÖn mét ®Ò ¸n nÕu nèi m¹ng hä sÏ dïng chung d÷ liÖu cña ®Ò ¸n, dïng chung tÖp tin chÝnh (master file ) cña ®Ò ¸n, hä trao ®æi th«ng tin víi nhau dÔ dµng. D÷ liÖu ®­îc qu¶n lý tËp trung nªn an toµn h¬n , trao ®æi gi÷a nh÷ng ng­êi sö dông thuËn lîi h¬n, nhanh chãng h¬n. Cã thÓ dïng chung c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi hiÕm, ®¾t tiÒn (m¸y in, m¸y vÏ…). Ng­êi sö dông trao ®æi víi nhau th­ tÝn dÔ dµng (Email ) vµ cã thÓ sö dông m¹ng nh­ lµ mét c«ng cô ®Ó phæ biÕn tin tøc, th«ng b¸o vÒ mét chÝnh s¸ch míi, vÒ néi dung buæi häp, vÒ c¸c th«ng tin kinh tÕ kh¸c nh­ gi¸ c¶ thÞ tr­êng, tin rao vÆt (muèn b¸n hoÆc muèn mua mét c¸i g× ®ã ), hoÆc s¾p xÕp thêi kho¸ biÓu cña m×nh chen lÉn víi thêi kho¸ biÓu cña c¸c ng­êi kh¸c … Mét sè ng­êi sö dông kh«ng cÇn ph¶i trang bÞ m¸y tÝnh ®¾t tiÒn (chi phÝ thÊp mµ c¸c chøc n¨ng l¹i m¹nh ). M¹ng m¸y tÝnh cho phÐp ng­êi lËp tr×nh ë mét trung t©m m¸y tÝnh nµy cã thÓ sö dông c¸c ch­¬ng tr×nh tiÖn Ých cña c¸c trung t©m m¸y tÝnh kh¸c cong rçi, sÏ lµm t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña hÖ thèng. RÊt an toµn cho d÷ liÖu vµ phÇn mÒm v× phÇn mÒm m¹ng sÏ kho¸ c¸c tÖp (files ) khi cã nh÷ng ng­êi kh«ng ®ñ quyÒn truy xuÊt c¸c tÖp tin vµ th­ môc ®ã. 1.2. Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh : 1.2.1. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ®Þa lý: M¹ng m¸y tÝnh cã thÓ ph©n bæ trªn mét vïng l·nh thæ nhÊt ®Þnh vµ cã thÓ ph©n bæ trong ph¹m vi mét quèc gia hay quèc tÕ. Dùa vµo ph¹m vi ph©n bæ cña m¹ng ng­êi ta cã thÓ ph©n ra c¸c lo¹i m¹ng nh­ sau: M¹ng côc bé LAN ( Local Area Network ) : lµ m¹ng ®­îc l¾p ®Æt trong ph¹m vi hÑp, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c nót m¹ng nhá h¬n 10 Km. KÕt nèi ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c m«i tr­êng truyÒn th«ng tèc ®é cao vÝ dô c¸p ®ång trôc thay c¸p quang. LAN th­êng ®­îc sö dông trong néi bé c¬ quan, xÝ nghiÖp… C¸c LAN cã thÓ ®­îc kÕt nèi víi nhau thµnh WAN. M¹ng ®« thÞ MAN ( Metropolitan Area Network) : Lµ m¹ng ®­îc cµi ®Æt trong ph¹m vi mét ®« thÞ hoÆc mét trung t©m kinh tÕ - x· héi cã b¸n kÝnh kho¶ng 100 Km trë l¹i.C¸c kÕt nèi nµy ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c m«i tr­êng truyÒn th«ng tèc ®é cao (50- 100 Mbit/s ). M¹ng diÖn réng WAN ( Wide Area Network ) : Ph¹m vi cña m¹ng cã thÓ v­ît qua biªn giíi quèc gia vµ thËm chÝ c¶ ch©u lôc.Th«ng th­êng kÕt nèi nµy ®­îc thùc hiÖn th«ng qua m¹ng viÔn th«ng. C¸c WAN cã thÓ ®­îc kÕt nèi víi nhau thµnh GAN hay tù nã ®· lµ GAN. M¹ng toµn cÇu GAN (Global Area Network ) : Lµ m¹ng ®­îc thiÕt lËp trªn ph¹m vi tr¶i réng kh¾p c¸c ch©u lôc trªn tr¸i ®Êt.Th«ng th­êng kÕt nèi th«ng qua m¹ng viÔn th«ng vµ vÖ tinh. Trong c¸c kh¸i niÖm trªn, WAN vµ LAN lµ hai kh¸i niÖm ®­îc sö dông nhiÒu nhÊt. 1.2.2. Ph©n biÖt theo ph­¬ng ph¸p chuyÓn m¹ch ( truyÒn d÷ liÖu ) 1.2.2.1. M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh ( circuit - switched network ) Trong trong tr­êng hîp nµy khi cã hai tr¹m cÇn trao ®æi th«ng tin víi nhau th× gi÷a chóng sÏ ®­îc thiÕt lËp mét kªnh (circuit) cè ®Þnh vµ duy tr× cho ®Õn khi mét trong hai bªn ng¾t liªn l¹c. C¸c d÷ liÖu chØ ®­îc truyÒn theo con ®­êng cè ®Þnh ( h×nh 1). M¹ng chuyÓn m¹ch kªnh cã tèc ®é truyÒn cao vµ an toµn nh­ng hiÖu xuÊt xö dông ®­êng truyÒn thÊp v× cã lóc kªnh bÞ bá kh«ng do c¶ hai bªn ®Òu hÕt th«ng tin cÇn truyÒn trong khi c¸c tr¹m kh¸c kh«ng ®­îc phÐp sö dông kªnh truyÒn nµy vµ ph¶i tiªu tèn thêi gian thiÕt lËp con ®­êng (kªnh) cè ®Þnh gi÷a 2 tr¹m. M¹ng ®iÖn tho¹i lµ vÝ dô ®iÓn h×nh cña m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh. 1.2.2.2 M¹ng chuyÓn m¹ch b¶n tin ( Message switched network) Th«ng tin cÇn truyÒn ®­îc cÊu tróc theo mét ph©n d¹ng ®Æc biÖt gäi lµ b¶n tin. Trªn b¶n tin cã ghi ®Þa chØ n¬i nhËn, c¸c nót m¹ng c¨n cø vµo ®Þa chØ n¬i nhËn ®Ó chuyÓn b¶n tin tíi ®Ých . Tuú thuéc vµo ®iÒu khiÖn vÒ m¹ng, c¸c th«ng tin kh¸c nhau cã thÓ ®­îc göi ®i theo c¸c con ®­êng kh¸c nhau ¦u ®iÓm : HiÖu xuÊt sö dông ®­êng truyÒn cao v× kh«ng bÞ chiÕm dông ®éc quyÒn mµ ®­îc ph©n chia gi÷a c¸c tr¹m. Mçi nót m¹ng (hay nót chuyÓn m¹ch b¶n tin) cã thÓ l­u d÷ th«ng b¸o cho ®Õn khi kªnh truyÒn rçi míi göi th«ng b¸o ®i, do ®ã gi¶m ®­îc t×nh tr¹ng t¾c nghÏn m¹ng. Cã ®iÒu khiÓn viÖc truyÒn tin b»ng c¸ch s¾p xÕp ®é ­u tiªn cho c¸c th«ng b¸o. Cã thÓ t¨ng hiÖu xuÊt sö dông gi¶i th«ng cña m¹ng b»ng c¸ch g¸n ®Þa chØ qu¶ng b¸ ®Ó göi th«ng b¸o ®ång thêi ®Õn nhiÒu ®Ých. Nh­îc ®iÓm : Ph­¬ng ph¸p chuyÓn m¹ch b¶n tin lµ kh«ng h¹n chÕ kÝch th­íc cña c¸c th«ng b¸o, lµm cho phÝ tæn l­u tr÷ t¹m thêi cao vµ ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian ®¸p øng vµ chÊt l­îng truyÒn ®i. M¹ng chuyÓn m¹ch b¶n tin thÝch hîp víi c¸c dÞch vô th«ng tin kiÓu th­ ®iÖn tö h¬n lµ víi c¸c ¸p dông cã tÝnh thêi gian thùc v× tån t¹i ®é trÔ nhÊt ®Þnh do l­u tr÷ vµ xö lý th«ng tin ®iÒu khiÓn t¹i mçi nót. 1.2.2.3 M¹ng chuyÓn m¹ch gãi Ph­¬ng ph¸p nµy mçi th«ng b¸o ®­îc chia thµnh nhiÒu phÇn nhá h¬n gäi lµ c¸c gãi tin (pachet) cã khu«n d¹ng quy ®Þnh tr­íc. Mèi gãi tin còng chøa c¸c th«ng tin ®iÒu khiÓn, trong ®ã cã ®Þa chØ nguån (ng­êi göi) vµ ®Ých ( ng­êi nhËn) cña gãi tin. C¸c gãi tin vÒ mét th«ng b¸o nµo ®ã cã thÓ ®­îc göi ®i qua m¹ng ®Ó ®Õn ®Ých b»ng nhiÒu con ®­êng kh¸c nhau. C¨n cø vµo sè thø tù c¸c gãi tin ®­îc t¸i t¹o thµnh th«ng tin ban ®Çu. Ph­¬ng ph¸p chuyÓn mach b¶n tin vµ ph­¬ng ph¸p chuyÓn m¹ch gãi lµ gÇn gièng nhau. §iÓm kh¸c biÖt lµ c¸c gãi tin ®­îc giíi h¹n kÝch th­íc tèi ®a sao cho c¸c nót m¹ng cã thÓ xö lý toµn bé th«ng tin trong bé nhí mµ kh«ng cÇn ph¶i l­u tr÷ t¹m thêi trªn ®Üa. Nªn m¹ng chuyÓn m¹ch gãi truyÒn c¸c gãi tin qua m¹ng nhanh h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n so víi chuyÓn m¹ch b¶n tin. 1.2.3. Ph©n lo¹i m¸y tÝnh theo TOPO: Topology cña m¹ng lµ cÊu tróc h×nh häc kh«ng gian mµ thùc chÊt lµ c¸ch bè trÝ phÇn tö cña m¹ng còng nh­ c¸ch nèi gi÷a chóng víi nhau. Th«ng th­êng m¹ng cã ba d¹ng cÊu tróc lµ: M¹ng d¹ng h×nh sao (Star topology ), m¹ng d¹ng vßng (Ring Topology ) vµ m¹ng d¹ng tuyÕn (Linear Bus Topology ). Ngoµi ba d¹ng cÊu h×nh kÓ trªn cßn cã mét sè d¹ng kh¸c biÕn t­íng tõ ba d¹ng nµy nh­ m¹ng d¹ng c©y, m¹ng d¹ng h×nh sao - vßng, m¹ng h×nh hçn hîp,… 1.2.3.1. M¹ng h×nh sao (Star topology) M¹ng sao bao gåm mét bé kÕt nèi trung t©m vµ c¸c nót. C¸c nót nµy lµ c¸c tr¹m ®Çu cuèi, c¸c m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c cña m¹ng. Bé kÕt nèi trung t©m cña m¹ng ®iÒu phèi mäi ho¹t ®éng trong m¹ng ( h×nh 2). M¹ng d¹ng sao cho phÐp nèi c¸c m¸y tÝnh vµo mét bé tËp trung b»ng c¸p, gi¶i ph¸p nµy cho phÐp nèi trùc tiÕp m¸y tÝnh víi bé tËp trung kh«ng cÇn th«ng qua trôc bus, nªn tr¸nh ®­îc c¸c yÕu tè g©y ng­ng trÖ m¹ng. M« h×nh kÕt nèi d¹ng sao nµy ®· trë lªn hÕt søc phæ biÕn. Víi viÖc sö dông c¸c bé tËp trung hoÆc chuyÓn m¹ch, cÊu tróc sao cã thÓ ®­îc më réng b»ng c¸ch tæ chøc nhiÒu møc ph©n cÊp, do ®ã dÔ dµng trong viÖc qu¶n lý vµ vËn hµnh. ¦u ®iÓm : Ho¹t ®éng theo nguyªn lý nèi song song nªn nÕu cã mét thiÕt bÞ nµo ®ã ë mét nót th«ng tin bÞ háng th× m¹ng vÉn ho¹t ®éng b×nh th­êng. CÊu tróc m¹ng ®¬n gi¶n vµ c¸c gi¶i thuËt to¸n æn ®Þnh. M¹ng cã thÓ dÔ d¹ng më réng hoÆc thu hÑp. DÔ dµng kiÓm so¸t nçi, kh¾c phôc sù cè. §Æc biÖt do sö dông kªt nèi ®iÓm - ®iÓm nªn tËn dông ®­îc tèi ®a tèc ®é cña ®­êng truyÒn vËt lý. Nh­îc ®iÓm : Kh¶ n¨ng më réng cña toµn m¹ng phôc thuéc vµo kh¶ n¨ng cña trung t©m. Khi trung t©m cã sù cè th× toµn m¹ng ngõng ho¹t ®éng. M¹ng yªu cÇu nèi ®éc lËp riªng rÏ tõng thiÕt bÞ ë c¸c nót th«ng tin ®Õn trung t©m. §é dµi ®­êng truyÒn nèi mét tr¹m víi thiÕt bÞ trung t©m bÞ h¹n chÕ (trong vßng 100m víi c«ng nghÖ hiÖn tai). 1.2.3.2. M¹ng d¹ng vßng (Ring topology) M¹ng d¹ng nµy bè trÝ theo d¹ng xoay vßng, ®­êng d©y c¸p ®­îc thiÕt kÕ lµm thµnh mét vßng trßn khÐp kÝn, tÝn hiÖu ch¹y quanh theo mét vßng nµo ®ã. C¸c nót truyÒn tÝn hiÖu cho nhau mçi thêi ®iÓm chØ ®­îc mét nót mµ th«i. D÷ liÖu truyÒn ®i ph¶i cã kÌm theo ®Þa chØ cô thÓ cña mçi tr¹m tiÕp nhËn. ¦u ®iÓm: M¹ng d¹ng vßng cã thuËn lîi cã thÓ më réng ra xa, tæng ®­ên d©y cÇn thiÕt Ýt h¬n so víi hai kiÓu trªn. Mçi tr¹m cã thÓ ®¹t ®­îc tèc ®é tèi ®a khi truy nhËp. Nh­îc ®iÓm : §­êng d©y ph¶i khÐp kÝn, nÕu bÞ ng¾t ë mét n¬i nµo ®ã th× toµn bé hÖ thèng còng bÞ ngõng. 1.2.3.3. M¹ng d¹ng tuyÕn (Bus topology) Thùc hiÖn theo c¸ch bè trÝ ngang hµng, c¸c m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c. C¸c nót ®Òu ®­îc nèi vÒ víi nhau trªn mét trôc ®­êng d©y c¸p chÝnh ®Ó chuyÓn t¶i tÝn hiÖu. TÊt c¶ c¸c nót ®Òu sö dông chung ®­êng d©y c¸p chÝnh nµy. ë hai ®Çu d©y c¸p ®­îc bÞt bëi mét thiÕt bÞ gäi lµ terminator. C¸c tÝn hiÖu vµ d÷ liÖu khi truyÒn ®i ®Òu mang theo ®Þa chØ n¬i ®Õn. ¦u ®iÓm : Lo¹i cÊu tróc m¹ng nµy dïng d©y c¸p Ýt nhÊt. L¾p ®Æt ®¬n gi¶n vµ gi¸ thµnh rÎ. Nh­îc ®iÓm : Sù ïn t¾c giao th«ng khi di chuyÓn d÷ liÖu víi l­u l­îng lín. Khi cã sù cè háng hãc ë ®o¹n nµo ®ã th× rÊt khã ph¸t hiÖn, lçi trªn ®­êng d©y còng lµm cho toµn bé hÖ thèng ngõng ho¹t ®éng. CÊu tróc nµy ngµy nay Ýt ®­îc sö dông. 1.2.3.4. M¹ng d¹ng kÕt hîp Lµ m¹ng kÕt hîp d¹ng sao vµ tuyÕn ( star/bus topology) : CÊu h×nh m¹ng d¹ng nµy cã bé phËn t¸ch tÝn hiÖu (spitter) gi÷ vai trß thiÕt bÞ trung t©m, hÖ thèng d©y c¸p m¹ng cã thÓ chän hoÆc Ring Topology hoÆc Linear Bus Topology. ¦u ®iÓm cña cÊu h×nh nµy lµ m¹ng cã thÓ gåm nhiÒu nhãm lµm viÖc ë c¸ch xa nhau, ARCNET lµ m¹ng d¹ng kÕt hîp Star/Bus Topology. CÊu h×nh d¹ng nµy ®­a l¹i sù uyÓn chuyÓn trong viÖc bè trÝ ®­êng d©y t­¬ng thÝch dÔ dµng ®èi víi bÊt kú toµ nhµ nµo. KÕt hîp cÊu h×nh sao vµ vßng (Star/Ring Topology). CÊu h×nh d¹ng kÕt hîp Star/Ring Topology, cã mét thÎ bµi liªn l¹c ®­îc chuyÓn vßng quanh mét c¸i bé tËp trung. 1.2.4. Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng: 1.2.4.1. M¹ng theo m« h×nh Client- Server: Mét hay mét sè m¸y tÝnh ®­îc thiÕt lËp ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô nh­ file server, mail server, web server, printer server….C¸c m¸y tÝnh ®­îc thiÕt lËp ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô ®­îc gäi lµ server, cßn c¸c m¸y tÝnh truy cËp vµ sö dông dÞch vô th× ®­îc gäi lµ Client. ¦u ®iÓm: do c¸c d÷ liÖu ®­îc l­u tr÷ tËp trung nªn dÔ b¶o mËt, backup vµ ®ång bé víi nhau. Tµi nguyªn vµ dÞch vô ®­îc tËp trung nªn dÔ chia sÎ vµ qu¶n lý, cã thÓ phôc vô cho nhiÒu ng­êi dïng. Nh­îc ®iÓm: c¸c server chuyªn dông rÊt ®¾t tiÒn, ph¶i cã nhµ qu¶n trÞ cho hÖ thèng. 1.2.4.2.M¹ng ngang hµng (Peer- to- Peer): C¸c m¸y tÝnh trong m¹ng cã thÓ ho¹t ®éng võa nh­ mét Client võa nh­ mét Server. Ch­¬ng 2 M« h×nh tham chiÕu hÖ thèng më OSI vµ bé giao thøc TCP/IP 2.1.M« h×nh OSI (Open Systems Interconnect): ë thêi kú ®Çu cña c«ng nghÖ nèi m¹ng, viÖc göi vµ nhËn d÷ liÖu ngang qua m¹ng th­êng g©y nhÇm lÉn do c¸c c«ng ty lín nh­ IBM, HoneyWell vµ Digital Equipment Corporation tù ®Ò ra tiªu chuÈn riªng cho ho¹t ®éng kÕt nèi m¸y tÝnh . N¨m 1984 tæ chøc tiªu chuÈn ho¸ Quèc tÕ – ISO(International Standard Oranization) chÝnh thøc ®­a ra m« h×nh OSI(Open Systems Interconnect) lµ tËp hîp c¸c ®Æc ®iÓm kü thuËt m« t¶ kiÕn tróc m¹ng dµnh cho viÖc kÕt nèi c¸c thiÕt bÞ kh«ng cïng chñng lo¹i. M« h×nh OSI ®­îc chia thµnh 7 tÇng, mçi tÇng bao gåm c¸c ho¹t ®éng thiÕt bÞ vµ giao thøc m¹ng kh¸c nhau. 2.1.1.Môc ®Ých vµ ý nghÜa cña m« h×nh OSI: M« h×nh OSI (Open System Interconnection ): lµ m« h×nh t­¬ng kÕt nh÷ng hÖ thèng më, lµ m« h×nh ®­îc tæ chøc ISO ®­îc ®Ò xuÊt n¨m 1977 vµ c«ng bè n¨m 1984. §Ó c¸c m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞi m¹ng cã thÓ truyÒn th«ng víi nhau ph¶i cã nh÷ng quy t¾c giao tiÕp ®­îc c¸c bªn chÊp nhËn. M« h×nh OSI lµ mé khu«n mÉu gióp chóng ta hiÓu ®­îc c¸c chøc n¨ng m¹ng diÔn ra t¹i mçi líp. Trong m« h×nh OSI cã b¶y líp, mçi líp m« t¶ mét phÇn chøc n¨ng ®éc lËp. Sù t¸ch rêi cña m« h×nh nay mang l¹i lîi Ých sau: Chia ho¹t ®éng th«ng tin m¹ng thµnh nh÷ng phÇn nhá h¬n, ®¬n gi¶n h¬n gióp chóng ta dÔ kh¶o s¸t vµ t×m hiÓu h¬n. ChuÈn ho¸ c¸c thµnh phÇn m¹ng ®Ó cho phÐp ph¸t triÓn m¹ng tõ nhiÒu nhµ cung cÊp s¶n phÈm. Ng¨n chÆn ®­îc t×nh tr¹ng sù thay ®æi cña mét líp lµm ¶nh h­ëng ®Õn c¸c líp kh¸c, nh­ vËy gióp mçi líp cã thÓ ph¸t triÓn ®éc lËp vµ nhanh chãng h¬n, M« h×nh tham chiÕu OSI ®Þnh nghÜa c¸c quy t¾c cho c¸c néi dung sau: C¸ch thøc c¸c thiÕt bÞ giao tiÕp vµ chuyÒn th«ng ®­îc víi nhau. C¸c ph­¬ng ph¸p ®Ó c¸c thiÕt bÞ trªn m¹ng khi nµo th× ®ù¬c truyÒn d÷ liÖu, khi nµo th× kh«ng ®­îc. C¸c ph­¬ng ph¸p ®Ó ®¶m b¶o truyÒn ®óng bªn nhËn.