Giáo án bám sát phần: cấu tạo nguyên tử

GIÁO ÁN BÁM SÁT PHẦN: CẤU TẠO NGUYÊN TỬ CHỦ ĐỀ - Xác định khối lượng nguyên tử. - Các bài toán về độ rỗng của nguyên tử, của vật chất và tỉ khối hạt nhân nguyên tử khi biết kích thước nguyên tử, hạt nhân và số khối. A - CÔNG THỨC : - Nguyên tử được cấu tạo bởi 3 hạt cơ bản : e, p, n. Khối lượng hạt e là : 9,1094.10-28 (g) hay 0,55x10-3 u Khối lượng hạt p là :1,6726.10-24 (g) hay 1 u Khối lượng hạt n là :1,6748.10-24 (g) hay 1 u - Khối lượng nguyên tử : . Do khối lượng của các hạt e rất nhỏ, nên coi khối lượng nguyên tử . - Khối lượng riêng của một chất : . - Thể tích khối cầu : ; r là bán kính của khối cầu. - Liên hệ giữa D vá V ta có công thức : B - BÀI TẬP MINH HỌA : Bài 1 : Hãy tính khối lượng nguyên tử cacbon. Biết cacbon có 6e, 6p, 6n. Giải : Bài 2 : Ở 200C DAu = 19,32 g/cm3. Giả thiết trong tinh thể các nguyên tử Au là những hình cầu chiếm 75% thể tích tinh thể. Biết khối lượng nguyên tử của Au là 196,97. Tính bán kính nguyên tử của Au? Giải : Thể tích của 1 mol Au: Thề tích của 1 nguyên tử Au: Bán kính của Au: C – BÀI TẬP TỰ LUYỆN. * BÀI TẬP TỰ LUẬN : C©u 1: TÝnh khèi l­îng riªng cña nguyªn tö kÏm. Biết b¸n kÝnh nguyªn tö cña kÏm lµ 1,35.10-8 cm, 1mol kÏm nÆng 65 g. Coi nguyªn tö kÏm cã d¹ng h×nh cÇu. §/s : d = 10,47 (g/cm3) C©u 2: a) TÝnh b¸n kÝnh gÇn ®óng cña Fe ë 20 0 C, biÕt ë nhiÖt ®é nµy khối lượng riêng cña Fe lµ 7,87 g/cm3. Cho nguyªn tö khèi cña Fe lµ 55,85 u. §/s : r = 1,4.10 -8 cm b) Thùc hiÖn trong tinh thể Fe, c¸c nguyªn tö Fe lµ nh÷ng h×nh cÇu chiếm 75 % thể tÝch tinh thể, phÇn cßn l¹i lµ c¸c khe rçng gi÷a c¸c qu¶ cÇu. H·y tÝnh b¸n kÝnh nguyªn tö Fe. §/s : r = 1,29.10-8 cm. C©u 3: TÝnh b¸n kÝnh gÇn ®óng cña Au ë 20 0 C. Biết r»ng ë nhiÖt ®é ®ó DAu = 19,32 g/cm3. Gi¶ thiết trong tinh thể c¸c nguyªn tö Au lµ nh÷ng h×nh cÇu chiếm 75 % thể tÝch tinh thể. Biết nguyªn tö khèi cña Au lµ 196,97. §/s : r = 1,75. 10-8 cm C©u 4: B¸n kÝnh gÇn ®óng cña h¹t n¬tron lµ 1,5.10-15m, khèi l­îng cña 1 h¹t n¬tron b»ng 1,675 . 10-27kg. TÝnh khèi l­îng riªng cña n¬tron? A. 118.109 g/cm3 B. 118.109 kg/cm3 C. 120.108 g/cm3 D. 123.106 kg/cm3 C©u 5: B¸n kÝnh gÇn ®óng cña nguyªn tö H xÊp xØ b»ng 0,053 nm. Cßn b¸n kÝnh gÇn ®óng cña proton b»ng 1,5.10-15 m. Cho r»ng c¶ nguyªn tö vµ h¹t nh©n ®Òu có d¹ng h×nh cÇu. TØ lÖ V nguyªn tö với V h¹t nh©n lµ tØ lÖ nµo sau ®©y ? A. 12. 1010 lÇn B. 12. 1012 lÇn C. 44. 1012 lÇn D. 40. 1013 lÇn C©u 6: Nếu thừa nhËn r»ng nguyªn tö Ca có d¹ng h×nh cÇu s¾p xếp ®Æc khÝt nhau, th× thÓ tÝch chiếm bëi c¸c nguyªn tö kim lo¹i chØ b»ng 74 % so víi toµn khèi tinh thÓ. H·y tÝnh b¸n kÝnh nguyªn tö Ca theo ®¬n vÞ A0, biết khèi l­îng riªng ë ®ktc cña Ca ë thÓ r¾n lµ 1,55 g/cm3. Cho nguyªn tö khèi cña Ca lµ 40,08. A. 1,28A0 B. 1,97A0 C. 1,43A0 D. 1,5A0 * BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM : Câu 1. Các hạt cấu tạo nên hạt nhân nguyên tử (trừ Hiđrô) là: A. Proton B. Proton và Nơtron C. Proton và electron D. Proton, electron và nơtron Câu2. Nhận định nào sau đây là đóng? A. Khối lượng electron bằng khối lượng của hạt nhân nguyên tử. B. Khối lượng electron bằng khối lượng proton. C. Khối lượng electron bằng khối lượng nơtron. D. Khối lượng của nguyên tử bằng tổng khối lượng của các hạt electron, proton, nơtron. Câu 3. Biết nguyên tử cacbon gồm: 6 proton, 6 nơtron và 6 electron, khối lượng 1 mol nguyên tử cacbon là: A. 12 u C. 18 u B. 12 g D. 18 g Câu 4. Electron trong nguyên tử hiđrô chuyển động xung quanh hạt nhân bên trong một khối cầu có bán kính lớn hơn bán kính hạt nhân 10.000 lần. Nếu ta phóng đại hạt nhân lên thành một quả bóng có đường kính 6cm thì bán kính khối cầu sẽ là: A. 100m C. 300m B. 150m D. 600m Câu 5. Giả thiết trong tinh thể các nguyên tử sắt là những hình cầu chiếm 75% thể tích tinh thể, phần còn lại là các khe rỗng giữa các quả cầu, cho KLNT của Fe là 55,85 ở 200C khối lượng riêng của Fe là 7,78g/cm3. Cho Vh/c = pr3. Bán kính nguyên tử gần đúng của Fe là: A. 1,44.10-8 cm C. 1,97.10-8 cm B. 1,29.10-8 cm D. Kết quả khác. Câu 6. Định nghĩa nào sau đây về nguyên tố hoá học là đúng. Nguyên tố hoá học là tập hợp các nguyên tử: A. Có cùng điện tích hạt nhân; B. Có cùng nguyên tử khối; C. Có cùng số nơtron trong hạt nhân; D. Có cùng số khối. Câu 7. Ký hiệu nguyên tử cho ta biết những gì về nguyên tố hoá học X? A. Chỉ biết số hiệu nguyên tử; B. Chỉ biết số khối của nguyên tử; C. Chỉ biết khối lượng nguyên tử trung bình; D. Chỉ biết số proton, số nơtron,sốelectron; CHỦ ĐỀ Các dạng bài tập liên quan đến các hạt trong nguyên tử. A – CÔNG THỨC : - Tổng số hạt cơ bản = tổng số hạt proton (P) + tổng số hạt nơtron (N) + tổng số hạt eectron (E) P = E nên : x = 2P + N. - Sử dụng bất đẳng thức của số nơtron ( đối với đồng vị bền có ) : để lập 2 bất đẳng thức từ đó tìm giới hạn của P. B - BÀI TẬP MINH HỌA : Bài 1 : Nguyên tử của một nguyên tố có cấu tạo bởi 115 hạt. Hạt mang điện nhiều hơn hạt không mang điện là 25 hạt. Xác định A; N của nguyên tử trên. Giải : Theo đầu bài ta có : P + E + N = 115. Mà: P = E nên ta có 2P + N = 115 (1) Mặt khác : 2P – N = 25 (2) Kết hợp (1) và (2) ta có : giải ra ta được vậy A = 35 + 45 = 80. Bài 2 : Xác định cấu tạo hạt (tìm số e, số p, số n), viết kí hiệu nguyên tử của các nguyên tử sau, biết: Tổng số hạt cơ bản là 13. Giải : Theo đầu bài ta có : P + E + N = 13. Mà : E = P nên ta có : 2P + N = 13 à N = 13 – 2P (*) Đối víi đồng vị bền ta có : (**) . thay (*) vào (**) ta được : Vậy E = P = 4. A = 4 + 5 = 9 . Ký hiệu : C – BÀI TẬP TỰ LUYỆN. * BÀI TẬP TỰ LUẬN : Bài tập 1: Tæng sè h¹t proton, n¬tron, electron trong 2 nguyªn tö kim lo¹i A vµ B lµ 142, trong ®ã tæng sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n tæng sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 42. Sè h¹t mang ®iÖn cña nguyªn tö B nhiÒu h¬n cña A lµ 12. X¸c ®Þnh 2 kim lo¹i A vµ B. Cho biÕt sè hiÖu nguyªn tö cña mét sè nguyªn tè: Bµi tËp 2: Mét nguyªn tö R cã tæng sè h¹t mang ®iÖn vµ h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 36. Trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 12. X¸c ®Þnh R vµ vÞ trÝ cña R trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn. Bµi tËp 3: Nguyªn tö cña nguyªn tè A cã tæng sè h¹t electron, proton, n¬tron lµ 48, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn gÊp 2 lÇn sè h¹t kh«ng mang ®iÖn. ViÕt cÊu h×nh electron nguyªn tö cña nguyªn tè A. X¸c ®Þnh vÞ trÝ (chu kú, ph©n nhãm) cña nguyªn tè A trong hÖ thèng tuÇn hoµn. Bµi tËp 4: Tæng sè h¹t proton, n¬tron, electron trong mét lo¹i nguyªn tö cña nguyªn tè ho¸ häc A lµ 60, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu gÊp ®«i sè h¹t kh«ng mang ®iÖn. TÝnh sè khèi, viÕt cÊu h×nh electron cña A. H·y cho biÕt vÞ trÝ (chu kú vµ nhãm) cña A trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn. Bµi tËp 5: Nguyªn tö cña nguyªn tè X cã tæng sè h¹t c¬ b¶n ( p,n,e) lµ 82, trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn tÝch nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn tÝch lµ 22. X¸c ®Þnh sè hiÖu nguyªn tö, sè khèi vµ tªn nguyªn tè. ViÕt cÊu h×nh electron cña nguyªn tö X vµ cc ion t¹o thµnh tõ nguyªn tö X. Bµi tËp 6: Tæng sè h¹t trong nguyªn tö M vµ nguyªn tö X b»ng 86. Trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 26. Sè khèi cña X lín h¬n cña M lµ 12. Tæng sè h¹t trong nguyªn tö X lín h¬n M lµ 18 h¹t. X¸c ®Þnh M vµ X. ViÕt cÊu h×nh e cña nguyªn tö M vµ X. X¸c ®Þnh vÞ trÝ (chu kú, nhãm, ph©n nhãm) cña M vµ X trong HTTH. Bµi tËp 7: Ph©n tö MX3 cã tæng sè h¹t p, n, e lµ 196. Trong ®ã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 60. Sè h¹t mang ®iÖn trong nguyªn tö M Ýt h¬n sè h¹t mang ®iÖn trong nguyªn tö X lµ 8. X¸c ®Þnh M, X vµ hîp chÊt MX3. Bµi tËp 8: Mét nguyªn tè t¹o ®­îc ion ®¬n nguyªn tö mang 2 ®iÖn tÝch cã tæng sè h¹t trong ion ®ã b»ng 80. Trong nguyªn tö cña nguyªn tè ®ã cã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 22. X¸c ®Þnh tªn nguyªn tè ®ã. Bµi tËp 9: Hîp chÊt A cã CTPT lµ MX2, trong ®ã M chiÕm 46,67 % vÒ khèi l­îng. H¹t nh©n cña M cã n - p = 4 ; cßn h¹t nh©n cña X cã n' = p'. BiÕt tæng sè proton trong MX2 lµ 58. Sè khèi cña M lµ A. 40 B. 24 C. 65 D. 56 Bµi tËp 10: Ba nguyªn tö X, Y, Z cã tæng sè ®¬n vÞ ®iÖn tÝch h¹t nh©n b»ng 31. Tæng sè e trong ion ®a nguyªn tö ( XY3)2- lµ 42. X t¹o ®­îc ion ®¬n nguyªn tö X2- cã sè h¹t e trong ion ®ã lµ 18. X¸c ®Þnh tªn X, Y, Z. Bµi tËp 3: X, Y, Z lµ ba phi kim liªn tiÕp nhau trong mét chu k×. Tæng sè khèi cña chóng b»ng 91. X¸c ®Þnh X, Y, Z. Bµi tËp 11: Hîp chÊt Y cã c«ng thøc ph©n tö MX2 trong ®ã M chiÕm 44,44% vÒ khèi l­îng. Trong h¹t nh©n M cã sè n¬tron nhiÒu h¬n sè proton lµ 4 h¹t. Trong h¹t nh©n X cã sè n¬tron nhiÒu h¬n sè proton lµ 1 h¹t. Tæng sè proton trong hîp chÊt MX2 lµ 60. H·y t×m AM vµ AX vµ x¸c ®Þnh MX2. Bµi tËp 12: X,Y lµ 2 phi kim. Trong nguyªn tö X, Y cã sè h¹t mang ®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lÇn l­ît lµ 14 vµ 16. Hîp chÊt A cã c«ng thøc XYn , cã ®Æc ®iÓm : - X chiÕm 15, 0486 % vÒ khèi l­îng. - Tæng sè proton lµ 100. - Tæng sè n¬tron lµ 106. X¸c ®Þnh sè khèi vµ c«ng thøc ph©n tö XYn . Bài tập 13: Biết tổng số hạt proton, nơtron và electron trong 1 nguyên tử là 155. Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 33 hạt. Tìm số proton, nơtron và số khối A của nguyên tử. Bài tập 14: Tổng số hạt proton, nơtron và electron trong 1 nguyên tử A là 16. Trong nguyên tử B là 58, trong nguyên tử D là 58. Tìm số proton, nơtron và số khối của các nguyên tử A, B, D. Giả sử sự chênh lệch giữa số khối với khối lượng nguyên tử trung bình là không quá 1 đơn vị. Bài tập 15: Một nguyên tử R có tổng số hạt mang điện và số hạt không mang điện là 34. Trong đó hạt mang điện gấp 1,8333 lần số hạt không mang điện. Xác định vị trí & gọi tên R. Viết cấu hình electron của R. Bài tập 16: Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số các hạt cơ bản (n, p, e) là 115 hạt. Trong đó số hạt mang điện gấp 1,556 lần số hạt không mang điện Viết cấu hình electron của X & xác định vị trícủa X trong BHTTH. Bài tập 17: Một kim loại M có khối lượng A = 54, tổng số các hạt (n, p, e) trong ion M2+ là 78. Hãy xác định STT của M trong BHTTH các nguyên tố, gọi tên & viết cấu hình electron của M và M2+. Bài tập 18: Cho biết tổng số electron trong anion A là 42. Trong các hạt nhân A cũng như B thì số p = số n. 1. Tính số khối của A & B? 2. Viết cấu hình e- và sự phân bố e- trong các obitan của các nguyên tố A, B? Bài tập 19: Hợp chất Z được cấu tạo bởi 2 nguyên tố M & R có công thức trong đó R chiếm 6.667% khối lượng. Trong hạt nhân ng.tử M thì: n = p +4 cũn trong hạt nhân của R có n’ = p’. Trong đó n, p, n’, p’ lần lượt là số nơtron và proton của M & R. Biết rằng tổng số hạt Proton trong Z bằng 84 và a + b = 4. Tìm CTPT của Z. Bài tập 20: Hợp chất X có dạng AB3, tổng số proton trong phân tử là 40. Trong thành phần hạt nhân của A cũng như B đều có số p = số n, A thuộc chu kì 3 của BHTTH. 1. Xác định tên gọi của A và B? 2. Viết cấu hình của A & B? Bài tập 21: Hợp chất A được cấu tạo từ ion M+ và anion X2-. Tổng số 3 loại hạt cơ bản (n, p, e) trong A là 140 hạt. Tổng số hạt mang điện trong ion M+ lín hơn tổng số hạt trong ion X2- là 19 hạt. Trong ng.tử M thì số hạt proton ít hơn số hạt nơtron là 1 hạt. Trong ng.tử X thì số p = số n. Viết cấu hình electron của M+ và X 2-, gọi tên hợp chất A. Bài tập 22: Nguyên tử của nguyên tố X có tổng số hạt (n, p, e) bằng 180. Trong đó số hạt mang điện chiếm 58,89% tổng số hạt.Viết cấu hình electron của X. Bài tập 23: Hai nguyên tố A, B tạo được bởi các ion A3+, B+ tương ứng có số e bằng nhau. Tổng số các hạt (n, p, e) trong hai ion bằng 70. Xác định các nguyên tố A, B và viết cấu hình e của chúng?. Bài tập 24: Nguyên tử của nguyên tố M có 34 hạt các loại, nguyên tử X có 52 hạt các loại. M và X tạo được hợp chất MX. Xác định cấu hình e của M và X và của các tiểu phân (ion) trong phân tử MX. Bài tập 25: Một nguyên tố tạo ion đơn nguyên tử mang 2 điện tích có tổng số hạt trong ion đó bằng 80. Trong nguyên tử của nguyên tố đó có số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 22. Xác định cấu hình e của nguyên tử nguyên tố đó. Bài tập 26: Phân tử XY2 có tổng số hạt (n, p, e) bằng 114 trong đó số hạt mang điện gấp 2 lần số hạt không mang điện. Số hạt mang điện trong nguyên tử X chỉ bằng 37,5% số hạt mang điện trong nguyên tử Y. Xác định các nguyên tố X, Y và CT XY2. Bài tập 27: Hợp chất A tạo thành từ các ion M+ và X2- (Được tạo ra từ các nguyên tố M, X tương ứng). Trong phân tử A có 140 hạt (n, p, e) trong đó số hạt mang điện bằng 65,714% tổng số hạt. Số khối của M lín hơn của X là 23. Xác định các nguyên tố M, X và CT A. Bài tập 28: Một hợp chất A cấu tạo từ 2 ion M2+ và X-, các ion được tạo ra từ nguyên tử tương ứng trong phân tử A có tổng số hạt (p, n, e) là 116 hạt, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 40 hạt. Số khối của M2+ lín hơn số khối của X- là 21. Tổng số hạt trong M2+ nhiều hơn số khối của X là 2 lần. Xác định các nguyên tố M, X và CT A. Bài tập 29: Trong anion Acó 30 proton. Trong nguyên tử A cũng như B số p = số n. Viết cấu hình electron của nguyên tử A, B? Bài tập 30: Hợp chất A có công thức MXx trong đó M chiếm 46,67% khối lượng. M là kim loại, nguyên tử M có số proton ít hơn số nơton 4 hạt. X là phi kim ở chu kì 3, nguyên tử có số p = số n. Trong A có 116 hạt mang điện. Xác định M, X và viết cấu hình electron của chúng. Bài tập 31: Ion A được tạo nên từ hai nguyên tố A và B. Tổng số proton trong A bằng 11. Xác định nguyên tố A, B và khối lượng mol ion. Biết chúng là các đồng vị bền, phổ biến trong tự nhiên. Bài tập 32: Nguyên tử của nguyên tố hoá học X có tổng số hạt (n, p, e) là 180. Trong đó số hạt mang điện gấp 1,432 lần số hạt không mang điện. Hãy viết cấu hình e của nguyên tử X. Bài tập 33: Một hợp chất ion được cấu tạo từ cation M2+ và anion X-. Trong phân tử MX2 có tổng số hạt (p, n, e) là 186 hạt, trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 54 hạt. Số khối của M2+ lớn hơn số khối của X- là 21. Tổng số hạt trong M2+ nhiều hơn trong ion X- là 27. 1. Xác định các nguyên tố M, X và CT A. 2. Viết cấu hình của các ion M2+ và X-. 3. Xác định vị trí của M và X trong BHTTH. Bài tập 34: Tổng số hạt mang điện trong anion A là 82. Số hạt mang điện trong hạt nhân của nguyên tử A nhiều hơn số hạt mang điện trong hạt nhân của nguyên tử B là 8. 1. Xác định số hiệu nguyên tử của 2 nguyên tố A và B 2. Viết cấu hình electron của A và B. Xác định vị trí của chúng trong BTH. Bài tập 35: Tổng số hạt cơ bản trong nguyên tử nguyên tố A là 108. 1. Cho biết A thuộc chu kì mấy trong BTH. 2. Biết A ở nhóm VA xác định vị trí của A trong BTH. 3. Tính % theo khối lượng của A trong oxit cao nhất. CHỦ ĐỀ Dạng bài tập tìm số khối, phần trăm đồng vị và nguyên tử khối trung bình A – CÔNG THỨC : Hầu hết các nguyên tố hóa học là hỗn hợp của nhiều đồng vị, nên khối lượng nguyên tử của các nguyên tố đó là khối lượng nguyên tử trung bình của hỗn hợp các đồng vị. Với i: 1, 2, 3, …, n xi : số nguyên tử (hay tỉ lệ % của nguyên tử) Mi : nguyên tử khối (số khối) B - BÀI TẬP MINH HỌA : Bài 1 : Nguyên tố Argon có 3 đồng vị: . Xác định nguyên tử khối trung bình của Ar. Giải : Bài 2 : Đồng có 2 đồng vị và . Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54. Xác định thành phần % của đồng vị . Giải : Đặt % của đồng vị là x, ta có phương trình: 63x + 65(1 – x) = 63,54 à x = 0,73 Vậy % = 73% Bài 3 : Đồng có 2 đồng vị và . Nguyên tử khối trung bình của đồng là 63,54. Tìm tỉ lệ khối lượng của trong CuCl2 . Giải : Đặt % của đồng vị là x, ta có phương trình: 63x + 65(1 – x) = 63,54 à x = 0,73 Vậy % = 73% Thành phần % của 2 đồng vị Cu trong CuCl2 : Thành phần % của trong CuCl2 : Trong 100g CuCl2 có 47g là Cu (cả 2 đồng vị). trong hỗn hợp 2 đồng vị và thì đồng vị chiếm 73%. Vậy khối lượng trong 100g CuCl2 là : C – BÀI TẬP TỰ LUYỆN. * BÀI TẬP TỰ LUẬN : Bài tập 1: Tính nguyên tử lượng trung bình của các nguyên tố sau, biết trong tự nhiên chúng có các đồng vị là: Bài tập 2: Clo có hai đồng vị là . Tỉ lệ số nguyên tử của hai đồng vị này là 3 : 1. Tính nguyên tử lượng trung bình của Clo. Bài tập 3: Brom có hai đồng vị là . Tỉ lệ số nguyên tử của hai đồng vị này là 27 : 23. Tính nguyên tử lượng trung bình của Brom. Bài tập 4: Bo có hai đồng vị, mỗi đồng vị đều có 5 proton. Đồng vị thứ nhất có số proton bằng số nơtron. Đồng vị thứ hai có số nơtron bằng 1,2 lần số proton. Biết nguyên tử lượng trung bình của B là 10,812. Tìm % mỗi đồng vị. Bài tập 5: Neon có hai đồng vị là 20Ne và 22Ne. Hãy tính xem ứng với 18 nguyên tử 22Ne thì có bao nhiêu nguyên tử 20Ne? Biết . Bài tập 6: Brom có hai đồng vị, trong đó đồng vị 79Br chiếm 54,5%. Xác định đồng vị còn lại, biết . Bài tập 7: Cho nguyên tử lượng trung bình của Magie là 24,327. Số khối các đồng vị lần lượt là 24 , 25 và A3. Phần trăm số nguyên tử tương ứng của A1 và A2 là 78,6% và 10,9%. Tìm A3. Bài tập 8: Nguyên tố X có hai đồng vị là X1 , X2 , . Đồng vị X2 có nhiều hơn đồng vị X1 là 2 nơtron. Tính số khối và tỉ lệ phần trăm của mỗi đồng vị , biết tỉ lệ số nguyên tử của hai đồng vị là X1 : X2 = 3 : 2. Bài tập 9: Nguyên tử X của nguyên tố R có tổng số hạt cơ bản là 46. Số hạt không mang điện bằng số hạt mang điện. a) Xác định tên R. b) Y là đồng vị của X. Y có ít hơn X là 1 nơtron và Y chiếm 4% về số nguyên tử của R. Tính nguyên tử lượng trung bình của R. ĐS: a) P ; b) 30,96 Bài tập 10: Nguyên tố A có hai đồng vị X và Y. Tỉ lệ số nguyên tử của X : Y là 45 : 455. Tổng số hạt trong nguyên tử của X bằng 32. X nhiều hơn Y là 2 nơtron. Trong Y số hạt mang điện gấp 2 lần số hạt không mang điện. Tính nguyên tử lượng trung bình của A. * BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM : Câu 1. Các bon có 2 đồng vị là chiếm 98,89% và chiếm 1,11%. Nguyên tử khối trung bình của nguyên tố cacbon là: A. 12,5 B. 12,011 C. 12,021 D. 12,045 Câu 2. Một nguyên tố R có 2 đồng vị có tỉ lệ số nguyên tử là 27/23. Hạt nhân của R có 35 hạt proton. Đồng vị 1 có 44 hạt nơtron, đồng vị 2 có số khối nhiều hơn đồng vị 1 là 2.Nguyên tử khối trung bình của nguyên tố R là bao nhiêu? A. 79,2 B. 79,8 C. 79,92 D. 80,5 Câu 3. Nguyên tố Mg có 3 loại đồng vị có số khối lần lượt là: 24, 25, 26. Trong số 5.000 nguyên tử Mg thì có 3.930 đồng vị 24 và 505 đồng vị 25, còn lại là đồng vị 26;Khối lượng nguyên tử trung bình của Mg là; A. 24 B. 24,32 C. 24,22 D. 23,9 Câu 4. Trong nguyên tử X tổng số các hạt cơ bản (e, p, n) là 115. Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 25. Nguyên tử X là: A. B. C. D. Câu 5. Nguyên tố Argon có 3 loại đồng vị có số khối bằng 36; 38 và A. Phần trăm số nguyên tử tương ứng của 3 đồng vị lần lượt bằng 0,34%; 0,06% và 99,6%. Biết 125 nguyên tử Ar có khối lượng 4997,5 đvc. a - Số khối A của đồng vị thứ 3 là: A. 40 B. 40,5 C. 39 D. 39,8 b - Khối lượng nguyên tử trung bình của Ar là: A. 39 B. 40 C. 39,95 D. 39,98 Câu 6. Khối lượng nguyên tử Bo là 10,81. Bo gồm 2 đồng vị: và . % đồng vị trong axit H3BO3 là: A. 15% B. 14% C. 14,51% D. 14,16% Câu 7. Nguyên tử nguyên tố X có tổng số hạt proton, nơtron, electron là 52; có số khối là 35. Điện tích hạt nhân của X là: A. 18 B. 17 C. 24 D. 25 CHỦ ĐỀ Dựa vào cấu hình electron xác định nguyên tố là phi kim hay kim loại và cho biết tính chất hóa học của chúng. A – CÔNG THỨC: 1 . Trong nguyên tử các electron chiếm các mức năng lượng từ thấp đến cao theo dãy: 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p 5s 4d 5p 6s … Để nhớ ta dùng quy tắc Klechkowsky 1s 2s 2p 3s 3p 3d 4s 4p 4d 4f 5s 5p 5d 5f… 6s 6p 6d 6f… 7s 7p 7d 7f… Khi viết cấu hình electron trong nguyên tử của các nguyên tố. Đối với 20 nguyên tố đầu cấu hình electron phù hợp với thứ tự mức năng lượng. VD : 19K cấu hình electron : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1. Đối vớii nguyên tử thứ 21 trở đi cấu hình electron không trùng mức năng lượng, nên mức năng lượng 3d lớn hơn 4s. Ví dụ : 26Fe. Mức năng lượng : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d6. Cấu hình electron : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d6 4s2. Cấu hình electron của một số nguyên tố như Cu, Cr, Pd …có ngoại lệ đối vớii sự sắp xếp electron lớp ngoài cùng, vì để cấu hình electron bền nhất. VD : Cu có Z = 29 : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s1. (đáng lẽ 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d9 4s2, nhưng electron ngoài cùng nhảy vào lớp trong để có mức bão hòa và mức bán bão hòa). 2. Xác định nguyên tố là phi ki