Giáo án Ngôn ngữ lập trình C (Bản đẹp)

GIÁO ÁN SỐ: 1 Thời gian thực hiện: 05 tiết CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH C Thực hiện từ ngày ... /...../2015 đến ngày ....../....../2015 CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH C MỤC TIÊU CỦA BÀI: Sau khi học xong bài này người học có khả năng: - Hiểu được lịch sử phát triển của ngôn ngữ lập trình C. - Biết khởi động và thoát khỏi C. - Sử dụng được hệ thống trợ giúp Help Files. - Có thái độ nghiêm túc đối với môn học. ĐỒ DÙNG VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Phòng máy vi tính. - Máy chiếu đa năng. - Giáo án điện tử. - Giáo trình lập trình C. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC: - Toàn lớp, nhóm, cá nhân. I. ỔN ĐỊNH LỚP HỌC: Thời gian: 1 phút - Kiểm tra sĩ số lớp học. - Nhắc nhở các yêu cầu chung. II. THỰC HIỆN BÀI HỌC TT NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 1 Dẫn nhập - Thuyết trình - Nêu vấn đề -Lắng nghe - Trả lời 3 2 Giới thiệu chủ đề -Tổng quan về ngôn ngữ lập trình - Thuyết trình -Lắng nghe - Ghi chép 1 3 Giải quyết vấn đề 1. Giới thiệu về ngôn ngữ lập trình - C là ngôn ngữ lập trình cấp cao, được sử dụng rất phổ biến để lập trình hệ thống cùng với Assembler và phát triển các ứng dụng. Vào những năm cuối thập kỷ 60 đầu thập kỷ 70 của thế kỷ XX, Dennish Ritchie (làm việc tại phòng thí nghiệm Bell) đã phát triển ngôn ngữ lập trình C dựa trên ngôn ngữ BCPL (do Martin Richards đưa ra vào năm 1967) và ngôn ngữ B (do Ken Thompson phát triển từ ngôn ngữ BCPL vào năm 1970 khi viết hệ điều hành UNIX đầu tiên trên máy PDP-7) và được cài đặt lần đầu tiên trên hệ điều hành UNIX của máy DEC PDP-11. -Ngôn ngữ lập trình C là một ngôn ngữ lập trình hệ thống rất mạnh và rất “mềm dẻo”, có một thư viện gồm rất nhiều các hàm (function) đã được tạo sẵn 1.Giới thiệu - Ngôn ngữ C có những đặc điểm cơ bản sau: + Tính cô đọng (compact): + Tính cấu trúc (structured): C có + Tính tương thích (compatible): + Tính linh động (flexible): + Biên dịch (compile): 2. Khởi động và thoát khỏi C 2.1. Khởi động Nhập lệnh tại dấu nhắc DOS: \TC\BIN\TC.exe ↵ (Enter) Nếu bạn muốn vừa khởi động TC vừa soạn thảo chương trình với một tập tin có tên do chúng ta đặt, thì gõ lệnh: TC [đường dẫn], nếu tên file cần soạn thảo đã có thì được nạp lên, nếu chưa có sẽ được tạo mới. Khởi động tại Windows: Mở menu Start, chọn Run, nhập vào hộp Open 1 trong các dòng lệnh như nhập tại DOS. Hoặc mở Window Explorer, chọn ổ đĩa chứa thư mục TC, vào thư mục TC, vào thư mục BIN, khởi động tập tin TC.EXE 2.2. Thoát khỏi C. Ấn phím F10 (kích hoạt Menu), chọn menu File, chọn Quit. Hoặc ấn tổ hợp phím Alt X. Nếu có tệp chưa lưu, chương trình sẽ xuất hiện thông báo có lưu hay không, bấm Y hoặc N. 3. Hệ thống thông tin giúp đỡ Các lệnh trên menu File - Lệnh New : - Lệnh Open : - Lệnh Save : - Lệnh Save as... : - Lệnh: Save All: - Lệnh Change Dir ... - Lệnh Print :. - Lệnh Printer Setup: - Lệnh Dos Shell - Lệnh Exit : Dùng để thoát khỏi C. Các lệnh trên menu Edit (Alt -E) - Lệnh Undo : - Lệnh Redo : - Lệnh Cut: - Lệnh Copy : - Lệnh Paste : - Lệnh Clear : - Lệnh Show clipboard : Các lệnh trên menu Search Lệnh Find ...: Case sentitive : Whole word only: Regular expression: Global:. Forward: Selected text: Backward: From cursor Entire scope: Các lệnh trên menu Run (Alt -R) - Lệnh Run : Dùng để thực thi hay "chạy" một chương trình. - Lệnh Step over : - Lệnh Trace into : Các lệnh trên menu Compile - Lệnh Complie: - Lệnh Make , Build, : - Lệnh Information : Các lệnh trên menu Debug - Lệnh Breakpoints: - Lệnh Watch : - Lệnh Evaluate/Modify: Các lệnh trên menu Project Trên menu Project bao gồm các lệnh liên quan đến dự án như: đóng, mở, thêm, xóa các mục, Các lệnh trên menu Option - Lệnh Compiler ...: - Lệnh Directories...: - Lệnh Environment: Các lệnh trên menu Window - Lệnh Cascade : - Lệnh Close all : - Lệnh Zoom: - Các lệnh Tile, Refresh display, Size Các lệnh trên menu Help - Lệnh Contents: - Lệnh Index : - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Phát vấn: + Đặc điểm của Pascal - Thuyết trình - Trực quan -Làm mẫu - Thuyết trình - Trực quan -Làm mẫu - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan -Thuyết trình - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Trả lời - Ghi chép -Quan sát -Làm theo - Ghi chép - Quan sát -Làm theo - Ghi chép - Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát 20 10 15 25 20 25 20 25 20 25 20 15 4 Kết thúc vấn đề - Thuyết trình -Lắng nghe 3 5 Hướng dẫn tự học Ra bài tập 2 Nguồn tài liệu tham khảo - Giáo trình ngôn ngữ lập trình C- ThS.Tiêu Kim Cương-NXBGiáoDục. - Giáo trình ngôn ngữ lập trình C - Nguyễn Hữu Tuấn-ĐHQG Hà Nội. VI. RÚT KINH NGHIỆM TỔ CHỨC THỰC HIỆN: P.TRƯỞNG KHOA Ngày tháng năm 2015 GIÁO VIÊN GIÁO ÁN SỐ: 2 Thời gian thực hiện: 05 tiết Tên bài học trước: CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH C Thực hiện từ ngày ... /...../2015 đến ngày ....../....../2015 Thực hiện từ ngày ... /...../2015 đến ngày ....../....../2015 CHƯƠNG 2: CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN BÀI 1: CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN MỤC TIÊU CỦA BÀI: Sau khi học xong bài này người học có khả năng: Hiểu và sử dụng được hệ thống kí hiệu và từ khóa Hiểu được và khai báo được các kiểu dữ liệu Hiểu được và vận dụng được các loại biến, hằng biểu thức cho từng chương trình cụ thể. - Có thái độ nghiêm túc đối với môn học. ĐỒ DÙNG VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Phòng máy vi tính. - Máy chiếu đa năng. - Giáo án điện tử. - Giáo trình lập trình C. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC: - Toàn lớp, nhóm, cá nhân. I. ỔN ĐỊNH LỚP HỌC: Thời gian: 1 phút - Kiểm tra sĩ số lớp học. - Nhắc nhở các yêu cầu chung. II. THỰC HIỆN BÀI HỌC TT NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 1 Dẫn nhập - Các loại ký hiệu, từ khoá trong C - Các kiểu dữ liệu trong C - Biến, hằng, biểu thức - Thuyết trình - Nêu vấn đề -Lắng nghe - Trả lời 3 2 Giới thiệu chủ đề -Tổng quan về ngôn ngữ lập trình - Thuyết trình -Lắng nghe - Ghi chép 1 3 C¸c kiÓu d÷ liÖu Cã 4 kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n trong C lµ: char, int, float, double. - KiÓu d÷ liÖu char KiÓu d÷ liÖu char ®­îc dïng ®Ó l­u tr÷ mét ký tù ®¬n. Mét kiÓu d÷ liÖu char cã thÓ l­u mét ký tù ®¬n ®­îc bao ®ãng trong hai dÊu nh¸y ®¬n (‘’). ThÝ dô kiÓu d÷ liÖu char nh­: a, m, ‘$‘%.. Ta cã thÓ l­u tr÷ nh÷ng ch÷ sè nh­ nh÷ng ký tù b»ng c¸ch bao chóng bªn trong cÆp dÊu nh¸y ®¬n. Kh«ng nªn nhÇm lÉn chóng víi nh÷ng gi¸ trÞ sè. VÝ dô, 1, 5 vµ 9 sÏ kh«ng ®­îc nhÇm lÉn víi nh÷ng sè 1, 5 vµ 9. - KiÓu d÷ liÖu int Lµ kiÓu d÷ liÖu l­u tr÷ d÷ liÖu sè vµ lµ mét trong nh÷ng kiÓu d÷ liÖu c¬ b¶n trong bÊt cø ng«n ng÷ lËp tr×nh nµo. Nã bao gåm mét chuçi cña mét hay nhiÒu con sè. ThÝ dô trong C, ®Ó l­u tr÷ mét gi¸ trÞ sè nguyªn trong mét biÕn tªn lµ num, ta khai b¸o nh­ sau: int num; BiÕn num kh«ng thÓ l­u tr÷ bÊt cø kiÓu d÷ liÖu nµo nh­ Alan hay abc. KiÓu d÷ liÖu sè nµy cho phÐp c¸c sè nguyªn trong ph¹m vi -32768 tíi 32767 ®­îc l­u tr÷. HÖ ®iÒu hµnh cÊp ph¸t 16 bit (2 byte) cho mét biÕn ®· ®­îc khai b¸o kiÕu int. VÝ dô: 12322, 0, -232. - KiÓu d÷ liÖu sè thùc (float) Mét biÕn cã kiÓu d÷ liÖu sè thùc ®­îc dïng ®Ó l­u tr÷ c¸c gi¸ trÞ chøa phÇn thËp ph©n. Tr×nh biªn dÞch ph©n biÖt c¸c kiÓu d÷ liÖu float vµ int. iÓm kh¸c nhau chÝnh cña chóng lµ kiÓu d÷ liÖu int chØ bao gåm c¸c sè nguyªn, trong khi kiÓu d÷ liÖu float cã thÓ l­u gi÷ thªm c¶ c¸c ph©n sè. VÝ dô, trong C, ®Ó l­u tr÷ mét gi¸ trÞ float trong mét biÕn tªn gäi lµ num, viÖc khai b¸o sÏ nh­ sau: float num; BiÕn ®· khai b¸o lµ kiÓu d÷ liÖu float cã thÓ l­u gi¸ trÞ thËp ph©n cã ®é chÝnh x¸c tíi 6 con sè. BiÕn nµy ®­îc cÊp ph¸t 32 bit (4 byte) cña bé nhí. VÝ dô: 23.05, 56.5, 32. - KiÓu d÷ liÖu double KiÓu d÷ liÖu double ®­îc dïng khi gi¸ trÞ ®­îc l­u tr÷ v­ît qu¸ giíi h¹n vÒ dung l­îng cña kiÓu d÷ liÖu float. BiÕn cã kiÓu d÷ liÖu lµ double cã thÓ l­u tr÷ nhiÒu h¬n kho¶ng hai lÇn sè c¸c ch÷ sè cña kiÓu float. Sè c¸c ch÷ sè chÝnh x¸c mµ kiÓu d÷ liÖu float hoÆc double cã thÓ l­u tr÷ tïy thuéc vµo hÖ ®iÒu hµnh cô thÓ cña m¸y tÝnh. C¸c con sè ®­îc l­u tr÷ trong kiÓu d÷ liÖu float hay double ®­îc xem nh­ nhau trong hÖ thèng tÝnh to¸n. Tuy nhiªn, sö dông kiÓu d÷ liÖu float tiÕt kiÖm bé nhí mét nöa so víi kiÓu d÷ liÖu double. KiÓu d÷ liÖu double cho phÐp ®é chÝnh x¸c cao h¬n (tíi 10 con sè). Mét biÕn khai b¸o kiÓu d÷ liÖu double chiÕm 64 bit (8 byte) trong bé nhí. ThÝ dô trong C, ®Ó l­u tr÷ mét gi¸ trÞ double cho mét biÕn tªn num, khai b¸o sÏ nh­ sau: double num; Cã thÓ t¹o ra c¸c kiÓu d÷ liÖu dÉn xuÊt b»ng c¸c tiÒn tè sign, unsign, long, short. Nh­ sau: BiÕn, H»ng, biÓu thøc 2.1.BiÕn (variable): lµ vïng nhí ®­îc cÊp ph¸t dïng ®Ó l­u tr÷ gi¸ trÞ cho mét kiÓu d÷ liÖu nµo ®ã t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh vµ nã ®­îc truy xuÊt th«ng qua mét tªn ®· ®­îc khai b¸o cho biÕn ®ã. Mét biÕn trong C ph¶i ®­îc khai b¸o ë ®Çu mçi khèi lÖnh theo có ph¸p: Tªn_kiÓu_d÷ _liÖu Tªn_biÕn; Cã thÓ khai b¸o nhiÒu biÕn cïng kiÓu, c¸ch nhau dÊu phÈy (,)vµ khëi t¹o gi¸ trÞ cho biÕn.v VÝ dô: int a, b=10, c; 2.2. H»ng: lµ c¸c ®¹i l­îng mµ gi¸ trÞ cña nã kh«ng thay ®æi trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh. 2.3. BiÓu thøc: Mét biÓu thøc lµ tæ hîp c¸c to¸n tö vµ to¸n h¹ng. To¸n tö thùc hiÖn c¸c thao t¸c nh­ céng, trõ, so s¸nh v.v... To¸n h¹ng lµ nh÷ng biÕn hay nh÷ng gi¸ trÞ mµ c¸c phÐp to¸n ®­îc thùc hiÖn trªn nã. Trong vÝ dô a + b, “a” vµ b” lµ to¸n h¹ng vµ +” lµ to¸n tö. TÊt c¶ kÕt hîp l¹i lµ mét biÓu thøc. ThÝ dô: delta = alpha * beta / gamma + 3.2 * 2 / 5; 2 + 6 (4 - 2) C¸c phÐp to¸n To¸n tö g¸n (Assignment Operator ‘=’): lµ to¸n tö th«ng dông nhÊt cho mäi ng«n ng÷ vµ mäi ng­êi ®Òu biÕt. Trong C, to¸n tö g¸n cã thÓ ®­îc dïng cho bÊt kú biÓu thøc C hîp lÖ. Có ph¸p chung cho to¸n tö g¸n lµ: Tªn biÕn = biÓu thøc; To¸n tö quan hÖ (Relational Operators): dïng ®Ó kiÓm tra mèi quan hÖ gi÷a hai biÕn, hay gi÷a mét biÕn vµ mét h»ng. Trong C, true (®óng) lµ bÊt cø gi¸ trÞ nµo kh¸c kh«ng (0), vµ false (sai) lµ bÊt cø gi¸ trÞ nµo b»ng kh«ng (0). BiÓu thøc dïng to¸n tö quan hÖ tr¶ vÒ 0 cho false vµ 1 cho true. VÝ dô biÓu thøc sau: a == 14 ; BiÓu thøc nµy kiÓm tra xem gi¸ trÞ cña a cã b»ng 14 hay kh«ng. Gi¸ trÞ cña biÓu thøc sÏ lµ 0 (false) nÕu a cã gi¸ trÞ kh¸c 14 vµ 1 (true) nÕu nã lµ 14. To¸n tö logic: lµ c¸c ký hiÖu dïng ®Ó kÕt hîp hay phñ ®Þnh c¸c biÓu thøc cã chøa c¸c to¸n tö quan hÖ. To¸n tö ý nghÜa && AND: tr¶ vÒ kÕt qu¶ lµ true khi c¶ 2 to¸n h¹ng ®Òu true || OR : tr¶ vÒ kÕt qu¶ lµ true khi Ýt nhÊt mét to¸n h¹ng lµ true ! NOT: ChuyÓn ®æi gi¸ trÞ cña to¸n h¹ng duy nhÊt tõ true thµnh false vµ ng­îc l¹i. Bµi tËp: X¸c ®Þnh c¸c biÕn , phÐp to¸n trong c¸c ®o¹n m· lÖnh - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan -Thuyết trình - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - H­íng dÉn - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép - Quan sát - Ghi chép - Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát -Quan s¸t - Ghi chÐp - Lµm theo 30 10 10 20 20 25 10 10 15 20 15 10 45 4 Kết thúc vấn đề - C¸c lo¹i ký hiÖu, tõ kho¸ trong C - C¸c kiÓu d÷ liÖu trong C - BiÕn, h»ng, biÓu thøc - Thuyết trình -Lắng nghe 3 5 Hướng dẫn tự học - §äc gi¸o tr×nh - Khëi ®éng C, khai b¸o mét sè biÕn - T×m hiÓu hÖ thèng tõ khãa 2 Nguồn tài liệu tham khảo - Giáo trình ngôn ngữ lập trình C- ThS.Tiêu Kim Cương-NXBGiáoDục. - Giáo trình ngôn ngữ lập trình C - Nguyễn Hữu Tuấn-ĐHQG Hà Nội. VI. RÚT KINH NGHIỆM TỔ CHỨC THỰC HIỆN: P.TRƯỞNG KHOA Ngày tháng năm 2015 GIÁO VIÊN GIÁO ÁN SỐ: 3 Thời gian thực hiện: 05 tiết Tên bài học trước: CHƯƠNG 2: CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN BÀI 1: CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN Thực hiện từ ngày ... /...../2015 đến ngày ....../....../2015 Thực hiện từ ngày ... /...../2015 đến ngày ....../....../2015 BÀI 2: LỆNH NHẬP, XUẤT MỤC TIÊU CỦA BÀI: Sau khi học xong bài này người học có khả năng: Biết, hiểu và so sánh được các lệnh, khối lệnh Hiểu được cú pháp, chức năng của các câu lệnh nhập xuất dữ liệu. Thực hiện được việc chạy chương trình - Có thái độ nghiêm túc đối với môn học. ĐỒ DÙNG VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Phòng máy vi tính. - Máy chiếu đa năng. - Giáo án điện tử. - Giáo trình lập trình C. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC: - Toàn lớp, nhóm, cá nhân. I. ỔN ĐỊNH LỚP HỌC: Thời gian: 1 phút - Kiểm tra sĩ số lớp học. - Nhắc nhở các yêu cầu chung. II. THỰC HIỆN BÀI HỌC TT NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 1 Dẫn nhập - Câu lệnh nhập, xuất dữ liệu - Lệnh và khối lệnh - Thuyết trình - Nêu vấn đề -Lắng nghe - Trả lời 3 2 Giới thiệu chủ đề - Thuyết trình -Lắng nghe - Ghi chép 1 3 Giải quyết vấn đề 1. Lệnh xuất nhập, lệnh gán kết hợp 1.1. Hàm printf: xuất dữ liệu được định dạng. Cú pháp printf ("chuỗi định dạng" [,đối mục 1], đối mục 2,]); Khi sử dụng hàm phải khai báo tiền xử lý #include - printf: tên hàm, phải viết bằng chữ thường. - Đối mục 1,: là các mục dữ kiện cần in ra màn hình. Các đối mục này có thể là biến, hằng hoặc biểu thức phải được định trị trước khi in. - Chuỗi định dạng: được đặt trong cặp nháy kép (" "), gồm 3 loại: + Đối với chuỗi kí tự được in ra nguyên vẹn. + Đối với những kí tự chuyển đổi dạng thức cho phép kết xuất giá trị của các đối mục ra màn hình gọi là mã định dạng như sau: %c : Ký tự đơn %s : Chuỗi %d : Số nguyên thập phân có dấu %f : Số chấm động (ký hiệu thập phân) %e : Số chấm động (ký hiệu có số mũ) %g : Số chấm động (%f hay %g) %x : Số nguyên thập phân không dấu %u : Số nguyên hex không dấu %o : Số nguyên bát phân không dấu l : Tiền tố dùng kèm với %d, %u, %x, %o để chỉ số nguyên dài (ví dụ %ld) + Các ký tự điều khiển và ký tự đặc biệt \n : Nhảy xuống dòng kế tiếp canh về cột đầu tiên. \t : Canh cột tab ngang. \r : Nhảy về đầu hàng, không xuống hàng. \a : Tiếng kêu bip. \\ : In ra dấu \ \" : In ra dấu " \' : In ra dấu ' %%: In ra dấu % 1.2. Hàm scanf: Định dạng khi nhập liệu. Cú pháp scanf ("chuỗi định dạng" [,đối mục 1], đối mục 2,]); Khi sử dụng hàm phải khai báo tiền xử lý #include - scanf: tên hàm, phải viết bằng chữ thường. - khung định dạng: được đặt trong cặp nháy kép (" ") là hình ảnh dạng dữ liệu nhập vào. - Đối mục 1,: là danh sách các đối mục cách nhau bởi dấu phẩy, mỗi đối mục sẽ tiếp nhận giá trị nhập vào. Ví dụ: Chương trình sau mô tả việc dùng hàm scanf(). #include void main() { int a; float d; char ch, name[40]; printf(“Please enter the data\n”); scanf(“%d %f %c %s”, &a, &d, &ch, name); printf(“\nThe values accepted are: %d, %f, %c, %s”, a, d, ch, name); } Kết quả như sau: Please enter the data 12 67.9 F MARK Bµi tËp: - Viết một số chương trình C đơn giản sử dụng 2 câu lệnh: scanf, printf. -ViÕt ch­¬ng tr×nh in ra Hä tªn, ngµy th¸ng vµ quª cña m×nh. - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan - Thuyết trình - Trực quan -Thuyết trình - Thuyết trình - H­íng dÉn - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép - Quan sát - Ghi chép - Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát - Ghi chép -Quan sát -Quan s¸t - Ghi chÐp - Lµm theo 30 10 10 20 20 25 20 25 20 15 45 4 Kết thúc vấn đề - Câu lệnh nhập, xuất dữ liệu - Lệnh và khối lệnh - Thuyết trình - Tổng kết -Lắng nghe - Ghi chÐp 3 5 Hướng dẫn tự học - §äc gi¸o tr×nh, - Bµi tËp vÒ nhµ 2 Nguồn tài liệu tham khảo - Giáo trình ngôn ngữ lập trình C- ThS.Tiêu Kim Cương-NXBGiáoDục. - Giáo trình ngôn ngữ lập trình C - Nguyễn Hữu Tuấn-ĐHQG Hà Nội. VI. RÚT KINH NGHIỆM TỔ CHỨC THỰC HIỆN: P.TRƯỞNG KHOA Ngày tháng năm 2015 GIÁO VIÊN GIÁO ÁN SỐ: 4 Thời gian thực hiện: 05 tiết Tên bài học trước: BÀI 2: LỆNH NHẬP, XUẤT Thực hiện từ ngày ... /...../2015 đến ngày ....../....../2015 Thực hiện từ ngày ... /...../2015 đến ngày ....../....../2015 Ch­¬ng 3: c¸c lªnh cÊu tróc Bµi 1: LÖnh rÏ nh¸nh if MỤC TIÊU CỦA BÀI: Sau khi học xong bài này người học có khả năng: - Hiểu được cú pháp, chức năng của các câu lệnh if. - Hiểu được một số bài toán sử dụng lệnh if thông qua các ví dụ. - So sánh, đánh giá một số bài toán sử dụng lệnh if . - Có thái độ nghiêm túc đối với môn học. ĐỒ DÙNG VÀ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Phòng máy vi tính. - Máy chiếu đa năng. - Giáo án điện tử. - Giáo trình lập trình C. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC: - Toàn lớp, nhóm, cá nhân. I. ỔN ĐỊNH LỚP HỌC: Thời gian: 1 phút - Kiểm tra sĩ số lớp học. - Nhắc nhở các yêu cầu chung. II. THỰC HIỆN BÀI HỌC TT NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 1 Dẫn nhập - Lệnh rẽ nhánh có điều kiện if, switchcase - Thuyết trình - Nêu vấn đề -Lắng nghe - Trả lời 3 2 Giới thiệu chủ đề - Thuyết trình -Lắng nghe - Ghi chép 1 3 Giải quyết vấn đề LÖnh rÏ nh¸nh cã ®iÒu kiÖn if 1.1. D¹ng 1 (if thiÕu) QuyÕt ®Þnh sÏ thùc hiÖn hay kh«ng mét khèi lÖnh. Có ph¸p lÖnh if (biÓu thøc logic) khèi lÖnh; kÕt qu¶ cña biÓu thøc logic ph¶i lµ ®óng ( 0) hoÆc sai (= 0) DiÔn gi¶i: + Khèi lÖnh lµ mét lÖnh ta viÕt lÖnh if nh­ sau: if (biÓu thøc logic) lÖnh; + Khèi lÖnh bao gåm nhiÒu lÖnh: lÖnh 1, lÖnh 2..., ta viÕt lÖnh if nh­ sau: if (biÓu thøc logic) { lÖnh 1; lÖnh 2; ... } VÝ dô: /* Chuong trinh tim so lon nhat tu 2 so nguyen a, b */ #include #include void main(void) { int ia, ib, imax; printf("Nhap vao so a: "); scanf("%d", &ia); printf("Nhap vao so b: "); scanf("%d", &ib); imax = ia; if (ib>ia) imax = ib; printf("So lon nhat = %d.\n", imax); getch(); } 1.2. D¹ng 2 (if ®ñ) QuyÕt ®Þnh sÏ thùc hiÖn 1 trong 2 khèi lÖnh cho tr­íc. Có ph¸p lÖnh if (biÓu thøc logic) khèi lÖnh 1; else khèi lÖnh 2; VÝ dô: ViÕt ch­¬ng tr×nh nhËp vµo 2 sè nguyªn a, b. In ra th«ng b¸o "a b»ng b" nÕu a = b, ng­îc l¹i in ra th«ng b¸o "a kh¸c b". /* Chuong trinh in ra thong bao "a bang b" neu a = b, nguoc l¹i in ra "a khac b" */ #include #include void main(void) { int ia, ib; printf("Nhap vao so a: "); scanf("%d", &ia); printf("Nhap vao so b: "); scanf("%d", &ib); if (ia == ib) printf("a bang b\n"); else printf("a khac b\n"); getch(); } 1.3. CÊu tróc else if QuyÕt ®Þnh sÏ thùc hiÖn 1 trong n khèi lÖnh cho tr­íc. Có ph¸p lÖnh if (biÓu thøc logic 1) khèi lÖnh 1; else if (biÓu thøc logic 2) khèi lÖnh 2; else if (biÓu thøc logic n -1) khèi lÖnh n -1; else khèi lÖnh n; VÝ dô: ViÕt ch­¬ng tr×nh nhËp vµo 2 sè nguyªn a, b. In ra th«ng b¸o "a lín h¬n b" nÕu a >b, in ra th«ng b¸o "a nhá h¬n b" nÕu a <b, in ra th«ng b¸o "a b»ng b" nÕu a =b. /* Chuong trinh nhap vao 2 so nguyen a, b. In ra thong bao a > b, a < b, a = b */ #include #include void main(void) { int ia, ib; printf("Nhap vao so a: "); scanf("%d", &ia); printf("Nhap vao so b: "); scanf("%d", &ib); if (ia>ib) printf("a lon hon b.\n"); else if (ia<ib) printf("a nho hon b.\n"); else printf("a bang b.\n"); getch(); } 1.4. If lång nhau QuyÕt ®Þnh sÏ thùc hiÖn 1 trong n khèi lÖnh cho tr­íc. Có ph¸p lÖnh Có ph¸p lµ mét trong 3 d¹ng trª