Giáo dục văn hóa ứng xử cho học viên trong nhà trường quân đội

Số 28 - Tháng 6 - 201946 NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA Đặt vấn đề Văn hóa ứng xử (VHƯX) là hệ thống thái độ, khuôn mẫu, kỹ năng ứng xử của cá nhân và cộng đồng trong mối quan hệ với môi trường tự nhiên, xã hội và với bản thân, dựa trên những chuẩn mực của xã hội nhằm bảo tồn, phát triển cuộc sống của cá nhân và cộng đồng, hướng đến hệ giá trị chân, thiện, mỹ. VHƯX tồn tại dưới dạng các nguyên tắc ứng xử, các phương châm xử thế của con người trong những điều kiện nhất định. Trong những năm qua, công cuộc đổi mới ở nước ta đã đạt được những thành tựu hết sức to lớn và toàn diện. Nền kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế thế giới đã đem lại cho đất nước ta những đổi thay “kỳ diệu”, tạo điều kiện cho các cá nhân phát huy khả năng và thế mạnh của mình, trong đó có lực lượng học viên, sinh viên đại học - lớp người có trình độ, có tri thức, đầy nhiệt huyết, nhạy bén trong việc tiếp thu cái mới. Tuy nhiên, trước những thay đổi của đời sống kinh tế - xã hội, thang giá trị đạo đức, lối sống, ứng xử của con người cũng đang có nhiều biến đổi theo cả hai hướng tích cực và tiêu cực, làm nảy sinh lối sống ích kỷ, vụ lợi, những thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội đã và đang từng ngày, từng giờ thẩm thấu vào môi trường sư phạm nói chung trong đó có các nhà trường quân đội (NTQĐ), làm GIÁO DỤC VĂN HÓA ỨNG XỬ CHO HỌC VIÊN TRONG NHÀ TRƯỜNG QUÂN ĐỘI PHẠM VĂN XÂY Tóm tắt Văn hóa ứng xử là nét đẹp của con người được thể hiện qua lời nói, hành động, suy nghĩ đối với người khác, đối với xã hội, tự nhiên... tạo nên các mối quan hệ đẹp đẽ, có văn hóa, có đạo đức trong cộng đồng dân cư, trong tình bạn, tình yêu, trong gia đình, nhà trường... Giáo dục văn hóa ứng xử cho học viên ở các nhà trường quân đội, một mặt nhằm trang bị cho họ những tri thức, hiểu biết về khuôn mẫu ứng xử, những chuẩn mực hành vi đạo đức, lối sống, phát triển khả năng giao tiếp; mặt khác, giúp học viên có thái độ, cách thức quan hệ, hành động và kỹ năng lựa chọn, ứng xử linh hoạt, phù hợp với yêu cầu của quân đội và đòi hỏi của cuộc sống. Từ khóa: Văn hóa ứng xử, trường quân đội Abstract Behavioral culture is the beauty of human being expressed through words, actions, thoughts to others, society, nature... creats beautiful, ethical and cultural relations in the community, resident and particularly in friendship, love, family and school... Educating behavioral culture for students in military educational institutes, on the one hand equips them with knowledge, understanding of behavior patterns and standards of ethics, behaviors, lifestyles and developing communication skills; on the other hand, helps students to have the flexible attitude, relationship, actions, behaviour and selection skills, that are appropriate to the requirements of the army and the demands of life. Keywords: Behavioral culture, military school 47Số 28 - Tháng 6 - 2019 VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA băng hoại những giá trị đạo đức, lối sống, phá vỡ nhiều nét đẹp trong văn hóa ứng xử truyền thống của dân tộc. Cho nên, giáo dục VHƯX cho học viên trong các NTQĐ nhằm điều tiết những hiện tượng trên bằng con đường giáo dục để bảo đảm cho lối ứng xử mới, năng động, hiện đại diễn ra trên cơ sở kế thừa, phát huy nếp ứng xử của văn hóa truyền thống. 1. Vai trò của công tác giáo dục văn hóa ứng xử cho học viên trong nhà trường quân đội hiện nay Trong những năm qua, các NTQĐ đã quan tâm, coi trọng công tác giáo dục VHƯX cho học viên. Quá trình này đã góp phần quan trọng giúp cho học viên làm chủ các công cụ và hình thức giao tiếp cũng như biết ứng xử một cách có văn hóa trong những tình huống khác nhau. Vai trò của giáo dục VHƯX được thể hiện trên các mặt sau: Một là, giáo dục VHƯX cho học viên góp phần xây dựng, hoàn thiện nhân cách quân nhân, nhân cách “Bộ đội Cụ Hồ”, giúp học viên biết tự tu dưỡng, rèn luyện, điều chỉnh hành vi của mình, đồng thời biết lắng nghe, tiếp thu ý kiến góp ý của người khác để sửa chữa và hoàn thiện mình - đó là nét đẹp của con người văn hóa. Hai là, giáo dục VHƯX góp phần xây dựng môi trường văn hóa, môi trường sư phạm quân sự ở các NTQĐ trong sạch, lành mạnh. Nhìn một cách rộng hơn, giáo dục VHƯX trong NTQĐ đã thúc đẩy sự thống nhất trong nhận thức và tạo ra những khuôn mẫu ứng xử chung được học viên chấp nhận và tuân thủ. Ba là, giáo dục VHƯX góp phần giải quyết xung đột và mâu thuẫn. Giáo dục VHƯX sẽ góp phần làm giảm mâu thuẫn, xây dựng khối đại đoàn kết, thống nhất cao trong nhận thức và hành động của học viên trong NTQĐ. Việc xây dựng nên những giá trị, chuẩn mực trong VHƯX sẽ tạo ra sự thống nhất trong quan điểm nhìn nhận, đánh giá, lựa chọn và lợi ích chung cho hành động của học viên. Bốn là, giáo dục VHƯX góp phần xây dựng hình ảnh của nhà trường và cá nhân. Thực tế cho thấy, giáo dục VHƯX đã góp phần xây dựng cho học viên cách ứng xử có văn hóa, qua đó họ gây dựng được lòng tin và sự yêu mến, thân thiện từ những người xung quanh, xây dựng được “hình ảnh riêng” của cá nhân mình. Còn khi xét từ góc độ tổ chức, giáo dục VHƯX cho học viên đã tạo ra sự khác biệt đối với các tổ chức và các nhà trường khác - nhân tố góp phần xây dựng hình ảnh, “thương hiệu” của mỗi NTQĐ. Khi mỗi nhà trường xây dựng được cho mình những chuẩn mực VHƯX, có quy tắc ứng xử riêng, phù hợp chuẩn mực của quân đội, xã hội và của mỗi quân, binh chủng sẽ tạo được những hình ảnh riêng mang tính đặc thù ở mỗi nhà trường. Năm là, giáo dục VHƯX góp phần thúc đẩy sự phát triển VHƯX của cá nhân và xây dựng tập thể quân nhân văn hóa. Giáo dục VHƯX cho học viên trong NTQĐ tập trung chọn lựa các giá trị VHƯX “thuần quân sự” mang tính ưu trội, đậm đặc về tình cảm, lý trí và cảm xúc của con người quân sự để giáo dục cho học viên, tạo nên môi trường ứng xử mang tính văn hóa cao. Đặc biệt, nó chuyển hoá được mục tiêu của sự nghiệp xây dựng văn hóa gắn với phát triển con người vào xây dựng môi trường VHƯX, nếp sống thẩm mỹ quân sự trong các hoạt động dạy và học và vào từng cá nhân, tập thể học viên. Trong môi trường đó, VHƯX không những trực tiếp gắn với phát triển những ứng xử đẹp trong học tập, rèn luyện của mỗi học viên mà nó còn trở thành động lực thúc đẩy các quan hệ, ứng xử hài hòa trong đời sống tinh thần của cả cán bộ, giảng viên, học viên, làm cho học viên nâng cao sự giác ngộ về mục tiêu, lý tưởng, năng lực nhận thức lý luận, biết hiện thực hóa lý luận vào thực tiễn quân đội, xây dựng thái độ, động cơ, ý chí, tình cảm đối với nhiệm vụ, xây dựng tập thể học viên có văn hóa, tạo động lực để mỗi cá nhân biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục và “trở thành một nhân cách đã được văn hóa hóa” [4]. Như vậy, có thể thấy, giáo dục VHƯX cho học viên trong NTQĐ đã góp phần xây dựng, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa (đặc Số 28 - Tháng 6 - 201948 NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA trưng) của mỗi NTQĐ, tăng cường hình ảnh, uy tín của các nhà trường trong phạm vi toàn xã hội. Giáo dục VHƯX còn giúp tạo sự đồng thuận, hứng khởi trong học tập, rèn luyện cho học viên, giúp họ đạt sự cân bằng trong công việc và trong cuộc sống, tạo điều kiện cho mỗi cá nhân và nhà trường phát triển. 2. Thực trạng công tác giáo dục VHƯX cho học viên trong NTQĐ 2.1. Các NTQĐ đã xây dựng và vận dụng linh hoạt các nội dung giáo dục VHƯX trong quá trình đào tạo. Cụ thể, về nội dung, các NTQĐ đã giáo dục VHƯX cho học viên trong mối quan hệ với cán bộ, giảng viên, tình đồng chí, đồng đội; giáo dục VHƯX trong mối quan hệ giữa học viên với nhau và giáo dục VHƯX cho học viên trong quá trình rèn luyện, chấp hành kỷ luật quân đội, nội quy, quy chế của Nhà trường. Bên cạnh việc coi trọng nội dung giáo dục, các NTQĐ còn chú trọng vận dụng các phương thức giáo dục VHƯX một cách đa dạng, phong phú như: tổ chức dạy học trên lớp theo hướng tích hợp nội dung giáo dục VHƯX vào các môn học; giáo dục thông qua các hoạt động thực tế ngoài giờ lên lớp; thông qua các hoạt động sinh hoạt chính trị, giáo dục thẩm mỹ; thông qua những tấm gương điển hình, tiên tiến; giáo dục VHƯX trong sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật, quan hệ quân nhân và thông qua các phương tiện truyền thông đại chúng. Với tư cách là một bộ phận của quá trình sư phạm, nội dung và phương thức giáo dục VHƯX vừa mang những nét chung của các NTQĐ, đồng thời vừa mang những đặc điểm riêng mang tính đặc thù của từng nhà trường, làm cho nhận thức về VHƯX của học viên phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ đào tạo của từng nhà trường và của quân đội. Qua khảo sát thực tế, có thể đánh giá thực trạng giáo dục VHƯX cho học viên trong các NTQĐ những năm qua với những ưu điểm sau: Một là, các lực lượng tham gia giáo dục trong các NTQĐ nhìn chung đã có nhận thức đúng đắn, tinh thần trách nhiệm cao và đã phát huy tốt vai trò của mình trong quá trình giáo dục VHƯX cho học viên. Cụ thể, các nhà trường đã tập trung quán triệt và triển khai thực hiện các nghị quyết của Trung ương và quân đội về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo (GDĐT) trong tình hình mới và coi giáo dục VHƯX “là một nội dung quan trọng, trực tiếp góp phần nâng cao bản lĩnh chính trị, phát triển thế giới quan khoa học, bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, lối sống, nâng cao chất lượng đào tạo” [2]. Đội ngũ giảng viên luôn coi trọng việc giáo dục tri thức chuyên môn kết hợp với giáo dục VHƯX cho học viên - những tri thức về chuẩn mực đạo đức xã hội, hành vi, thói quen ứng xử phù hợp chuẩn mực đạo đức, tác phong, kỷ luật quân đội, vừa chú trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, định hướng cái đẹp trong giao tiếp, ứng xử cho học viên, vừa phê phán những biểu hiện lệch lạc trong nhận thức và trong giao tiếp, ứng xử. Bản thân mỗi giảng viên luôn cố gắng tự hoàn thiện nhân cách, xây dựng động cơ, quyết tâm học tập, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống, phương pháp, tác phong công tác, nâng cao tính mô phạm để thực sự là một tấm gương mẫu mực về lối sống, nhân cách cho học viên noi theo. Trong học tập, rèn luyện và công tác không có biểu hiện xâm phạm nhân cách học viên, quan hệ giữa cấp trên với cấp dưới, tình đồng chí, đồng đội, tình thầy - trò luôn được gắn kết, tạo được bầu không khí dân chủ, chan hòa, cởi mở và tin cậy lẫn nhau tạo ra môi trường sư phạm lành mạnh, dân chủ, góp phần trực tiếp động viên cán bộ, giảng viên, học viên, tích cực tham gia các phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt, nghiên cứu khoa học tốt”, “xây dựng giảng đường, thao trường, đơn vị xanh, sạch, đẹp”, không có biểu hiện tiêu cực trong học tập, rèn luyện và trong thi cử điều này đã tạo ra động lực mới làm chuyển biến toàn diện chất lượng GDĐT và hình thành phong cách ứng xử có văn hóa cho học viên. Đội ngũ cán bộ quản lý học viên đã thể hiện tốt năng lực tổ chức, quản lý, luôn quan tâm giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho học viên trong quá trình học tập, rèn luyện nâng cao VHƯX, 49Số 28 - Tháng 6 - 2019 VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA kịp thời đôn đốc, nhắc nhở học viên chấp hành quy chế, quy định trong học tập; đồng thời lập kế hoạch giáo dục VHƯX, hướng dẫn triển khai kế hoạch hoạt động giáo dục VHƯX. Học viên trong các NTQĐ là chủ thể tự giác, tích cực trong việc chuyển biến quá trình giáo dục VHƯX theo mục tiêu, yêu cầu đào tạo của các nhà trường thành quá trình tự giáo dục, tự rèn luyện của bản thân và là nhân tố quyết định phát triển VHƯX của chính họ. Trên cơ sở xác định rõ trách nhiệm, nhiều học viên đã chủ động, tích cực học tập, tìm tòi, đổi mới phương pháp học nhằm lĩnh hội kiến thức. Qua kết quả rèn luyện hằng năm cho thấy, tỷ lệ học viên đạt kết quả tốt ngày càng tăng; tỷ lệ học viên rèn luyện đạt kết quả trung bình, yếu ngày càng giảm. Hàng năm, hàng nghìn lượt học viên của các NTQĐ đã tham gia chiến dịch tình nguyện như: Mùa hè xanh, hiến máu nhân đạo, tiếp sức mùa thi, các phong trào về nguồn, đền ơn đáp nghĩa, phong trào học viên nghiên cứu khoa học Nhờ việc phát huy vai trò tự giáo dục, tự rèn luyện VHƯX nên về cơ bản, học viên đã nhận thức được vai trò trách nhiệm của mình trong quá trình học tập, tu dưỡng rèn luyện tại các nhà trường. Hầu hết học viên đã nêu cao ý chí tự học, tự rèn luyện để lĩnh hội, tích lũy những tri thức, kinh nghiệm chuyên môn, đặc biệt là nâng cao VHƯX của mỗi cá nhân. Hiện nay, học viên trong các NTQĐ luôn chấp hành tốt việc mang, mặc quân phục đúng quy định, chấp hành nghiêm điều lệnh, kỷ luật quân đội, quy định của mỗi nhà trường; trong giao tiếp, ứng xử họ đều có thái độ chân thành, cởi mở, dễ gần, dễ mến, xưng hô, chào hỏi đúng điều lệnh, đảm bảo tư thế, lễ tiết, tác phong của người quân nhân. Hai là, các NTQĐ giáo dục VHƯX cho học viên thông qua chương trình, nội dung, phương thức GDĐT, về cơ bản mang tính nghiêm túc, cách thức tiến hành vừa chặt chẽ, hiệu lực, vừa có cơ sở khoa học. Học viên trong các NTQĐ vừa là chủ thể giáo dục, đồng thời chịu sự tác động sâu sắc của quá trình “nhập thân văn hoá” theo con đường GDĐT và con đường văn hoá hoá cá nhân. Giáo dục VHƯX cho học viên ở các NTQĐ đã lấy điểm nhìn từ chiều sâu văn hóa, xuất phát từ văn hóa quân sự để truyền đạt và giáo dưỡng, từ đó giúp học viên tiếp nhận, biết tự lựa chọn cái đúng, cái tốt, cái đẹp, xây đắp những giá trị VHƯX cốt lõi trong nhân cách của mình. Điều đó cho thấy hoạt động giáo dục VHƯX ở các NTQĐ không những góp phần thúc đẩy, định hướng toàn bộ hệ thống hành vi, thái độ tích cực trong học tập, rèn luyện của học viên mà còn góp phần giúp họ hình thành bản lĩnh chính trị, phát triển ý thức trách nhiệm đối với Tổ quốc và đối với nhân dân. Hiện nay, các hoạt động giáo dục VHƯX thông qua nhiều hình thức luôn diễn ra sôi nổi, có sức thu hút mạnh mẽ đối với học viên như các cuộc thi tìm hiểu về Đảng quang vinh, Bác Hồ vĩ đại, về truyền thống của quân đội, nhà trường, các cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; Hội thi kể chuyện tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh; “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”, đã được 100% cán bộ, giảng viên, học viên của các NTQĐ tham gia và đã có tác dụng thiết thực trong việc nâng cao nhận thức, hiểu biết, từ đó làm hạn chế và khắc phục ảnh hưởng của những phản giá trị thẩm sâu vào đời sống văn hóa của học viên. Các nhà trường đã kết hợp nhiều hình thức, nội dung giáo dục phong phú, đa dạng giúp học viên vừa nâng cao nhận thức về chính trị, tư tưởng, vừa nâng cao trình độ giao tiếp, ứng xử có văn hóa, qua đó góp phần giúp cho họ biết tự đấu tranh ngăn chặn, khắc phục những tiêu cực về đạo đức, lối sống, biết tự uốn nắn những lệch lạc về lời ăn, tiếng nói, lễ tiết, tác phong... Giáo dục VHƯX cho học viên trong các NTQĐ bên cạnh việc lồng ghép với các hoạt động GDĐT còn được lồng ghép với các hình thức khác mang tính sáng tạo như: cho học viên giao lưu, gặp gỡ với những tấm gương điển hình tiên tiến, xây dựng các câu lạc bộ sở thích cho những người yêu sách, yêu thơ, yêu nghệ thuật, giao lưu văn hoá, văn nghệ, diễn đàn thanh niên, đưa tin trên bảng tin thi đua, Số 28 - Tháng 6 - 201950 NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA báo tường, sáng tác và biểu diễn văn nghệ quần chúng... Những hình thức hoạt động này đan xen và bổ sung cho nhau, vừa nhằm thoả mãn đời sống tinh thần, thoả mãn nhu cầu thẩm mỹ của học viên, vừa góp phần xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp cho học viên, hình thành nhân cách và nâng cao VHƯX của mỗi cá nhân. 2.2. Những kết quả đạt được trên đây là rất cơ bản, quan trọng, song bên cạnh đó, công tác giáo dục VHƯX cho học viên ở các NTQĐ thời gian vừa qua vẫn còn bộc lộ một số hạn chế sau: Một là, nhận thức, trách nhiệm của chủ thể quản lý và lực lượng tham gia giáo dục VHƯX cho học viên ở các NTQĐ có lúc, có nơi còn chưa sâu sắc, trách nhiệm chưa cao. Bên cạnh những chủ thể có nhận thức đúng đắn về vai trò quan trọng và sự cần thiết phải giáo dục VHƯX cho học viên, vẫn còn những cá nhân chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò quan trọng của công tác này và cho rằng học viên chỉ cần tập trung học tốt chuyên môn, còn giáo dục VHƯX không ảnh hưởng gì lớn đến sự phát triển nhân cách và nghề nghiệp của học viên, cho nên không cần “đầu tư” nhiều vào vấn đề này... Một số nhà trường chưa phát huy được sức mạnh tổng hợp của các lực lượng tham gia giáo dục VHƯX cho học viên. Hai là, công tác triển khai các hoạt động giáo dục VHƯX cho học viên ở một số nhà trường đôi lúc còn mang tính hình thức, ít chú ý đến tác động của nó đến việc xây dựng nhân cách, rèn luyện bản lĩnh chính trị của học viên. Thực tế cho thấy, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng ở một số nhà trường chưa cao, nhất là giáo dục, xây dựng động cơ, ý thức trách nhiệm của học viên trong thực hiện nhiệm vụ, xây dựng nhà trường chính quy. Một số phong trào văn hoá, văn nghệ, thể dục thể thao, các cuộc thi, vẫn còn có hiện tượng chạy theo thành tích, chưa coi trọng chất lượng, do đó hiệu quả giáo dục còn thấp so với tiềm năng, yêu cầu nhiệm vụ và nhu cầu văn hoá, tinh thần của học viên. Các hoạt động vui chơi giải trí trong hai ngày nghỉ cuối tuần cũng chưa tạo được sân chơi thu hút học viên tham gia. Vẫn còn hiện tượng học viên thiếu ý chí phấn đấu vươn lên trong học tập, rèn luyện, dẫn đến kết quả học tập, hoàn thành nhiệm vụ không cao. Ba là, việc lồng ghép hoạt động giáo dục VHƯX với các cuộc vận động lớn của quân đội và các mặt hoạt động khác của một số nhà trường còn lúng túng kém hiệu quả, chưa tạo được sự phối hợp đồng bộ, ổn định. Hiện nay, các hoạt động phối hợp thường chỉ diễn ra trên một số lĩnh vực như hội diễn văn nghệ, thi đấu thể thao, nói chuyện truyền thống... Công tác kiểm tra, theo dõi hoạt động, rút kinh nghiệm ở một số nhà trường chưa được coi trọng. Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục VHƯX và thái độ giao tiếp, ứng xử ủng hộ cái đúng, cái tốt, cái đẹp, đấu tranh phê phán cái xấu của học viên. Trong quá trình học tập, rèn luyện vẫn còn những cá nhân chưa hăng say sáng tạo, chưa tự giác trong rèn luyện, chưa có nhận thức, thái độ đúng đắn với nghề nghiệp mình đã chọn, vẫn phải đôn đốc, nhắc nhở nhiều trong quá trình học tập, rèn luyện. Từ hiện tượng ngại khó trong học tập, nghiên cứu khoa học, ngại khổ trong rèn luyện dẫn tới kết quả học tập, rèn luyện của một số học viên còn thấp, vi phạm kỷ luật ở các mức độ khác nhau vẫn còn. Bốn là, nhận thức về tính chất, đặc điểm hoạt động nghề nghiệp của học viên còn đơn giản, chưa đúng đắn. Một số học viên thừa nhận rằng trước khi trở thành học viên, hình ảnh người chiến sỹ chững chạc, oai phong đã gây ấn tượng lớn, tạo động cơ cho họ thi vào các NTQĐ. Song khi vào học, họ mới thấy được sự gian khổ, vất vả của nghề nghiệp và nảy sinh tâm lý chán nản, mệt mỏi. Thực tế cho thấy, vẫn còn hiện tượng học viên học đến năm thứ ba, thứ tư có nguyện vọng thôi học, bỏ học, hoặc chưa xây dựng được ý thức tự giác chấp hành kỷ luật, mức độ rèn luyện kỷ luật và thái độ, trách nhiệm chưa cao. Do đó, vẫn còn xảy ra những hiện tượng vi phạm kỷ luật, sai tác phong; xưng hô, chào hỏi chưa đúng điều lệnh; quan hệ với cấp trên, đồng chí, đồng đội chưa đúng mực 51Số 28 - Tháng 6 - 2019 VĂN HÓA ĐƯƠNG ĐẠI NGHIÊN CỨUVĂ N HÓA Thực trạng trên cho thấy, giáo dục VHƯX cho học viên trong các NTQĐ những năm qua đã đạt được những kết quả tích cực, tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn những hạn chế, bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của nhiệm vụ GDĐT và phát triển nhân cách học viên. Để nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục VHƯX cho học viên trong các NTQĐ những năm tới, đòi hỏi các chủ thể, cả đối tượng và lực lượng tham gia giáo dục c