Hướng dẫn lập trình JSP

COMPUTER LEARNING CENTERWWW.HUUKHANG.COM Moân hoïc: Java Server Pages Baøi 1 Nhöõng vaán ñeà chính seõ ñöôïc ñeà caäp trong khoaù hoïc: 9 Caøi ñaët JRUN. o Caøi ñaët JDK1.3. o Caøi ñaët JRUN. o Caáu hình öùng duïng JSP 9 Giôùi thieäu JSP. o Script. o Khai baùo chæ muïc. 1. CAØI ÑAËT JRUN 1.1. 1.2. Caøi ñaët JDK Ñeå caáu hình JRUN 4.0 treân Windows, tröôùc tieân baïn caøi ñaët boä JDK1.3 hay JDK 1.4 leân ñóa cöùng C hay D, sau khi caøi ñaët thaønh coâng baïn neân boot maùy laïi, trong oå ñóa seõ xuaát hieän thö muïc JDK1.3 vôùi caùc thö vieän cuûa chuùng. Caøi ñaët JRUN Ñeå caøi ñaët JRUN, baïn mua ñóa CD vôùi öùng duïng JRUN 4.0, sau ñoù caøi ñaët chuùng vaøo maùy coù caøi ñaët JDK. Trong khi caøi ñaët thì JRUN coù yeâu caàu choøn thö muïc nôi baïn caøi ñaët JDK. Trong khi caøi ñaët JRUN, coù theå yeâu caàu baïn caøi ñaët chuùng döôùi daïng moät dòch vuï cuûa hôïp ñoàng haønh (maëc ñònh laø Yes), khi ñoù JRUN seõ caøi ñaët vôùi hai dòch vuï laø JRUN Admin vaø JRUN Default trong cöûa soå Services (trong Control Panel hay Administrative Tools) cuûa heä ñieàu haønh Windows nhö hình 1-1 sau: Hình 1-1: Dòch vuï JRUN trong Servies Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTERWWW.HUUKHANG.COM Baïn phaûi baûo daûm raèng chuùng ñang ôû cheá ñoä Started, trong tröôøng hôïp ñang ôû cheá ñoä STOP thì baïn choïn dòch vuï naøy vaø nhaán nuùt Start. Neáu JRUN ñang ôû cheá ñoä Start thì baïn seõ goõ treân trình duyeät vaø cung caáp username cung vôùi password ñeå ñaêng nhaäp vaøo maøn hình uqaûn trò JRUN neáu muoán chöông. Neáu JRUN Default Server ñang ôû cheá ñoä Start thì baïn coù theå goõ ñòa chæ sau treân browser ñeå chaïy öùng duïng maëc ñònh cuûa JSP. Ngoaøi ra, neáu baïn khoâng caøi ñaët JRUN nhö moät dòch vuï cuûa heä ñieàu haønh Windows thì moãi laàn baïn muoán chaïy öùng duïng JSP thì phaøi Start noù leân baèng caùch choïn Start | Programs | JRUN 4.0 | JRUN Default Server hay JRUN Admin Server roi sau do khôûi ñoäng JRUN Default Server, phaàn naøy seõ trình baøy trong phaàn caáu hình. 1.3. 1.3.1. 1.3.2. Caáu hình öùng duïng JSP Ñeå trieäu goïi trang JSP (teân môû roäng .jsp) treân trình duyeät, baïn coù theå caáu hình moät torng hai caùch sau: Caùch 1: Neáu khoâng muoán taïo öùng duïng Web cho rieâng mình maø söû duïng thö muïc maëc ñònh thì baïn coù theå khai baùo caùc trang JSP vaø boû vaøo thö muïc JRUN4/Servers/Defaul/ default- ear/ default-war/. Chaúng haïn, trong tröôøng hôïp naøy chuùng ta khai baùo trang test.jsp vôùi noäi dung nhö sau: Test JSP Ñeå kieåm tra trang JSP naøy, baïn khai baùo treân trình duyeät nhö sau: Tuy nhieân, baïn coù theå khai baùo caùc thö muïc con beân trong cuûa thö muïc maëc ñònh naøy, sau ñoù trieäu goïi treân trình duyeät theo teân thö muïc, chaúng haïn Caùch 2: Ñeå caáu hình öùng duïng JSP treân JRUN baïn coù theå thao taùc theo caùc böôùc sau: 1. Baïn ñaêng nhaäp vaøo JRUN Admin vôùi baèng caùch cung caáp username/pwd nhö hình 1-2 sau. Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTERWWW.HUUKHANG.COM Hình 1-2: Ñaêng nhaäp JRUN Admin 2. Taïo thö muïc löu tröõ web site treân oå ñóa, chaúng haïn trong tröôøng hôïp naøy khai baùo thö muïc jspsample nhö hình 1-3. Hình 1-3: Khai baùo thö muïc ñeå löu tröõ trang JSP Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTERWWW.HUUKHANG.COM 3. Choïn vaøo menu Home, JRUN seõ lieät keâ danh saùch caùc server ñang caáu hình treân JRUN nhö hình 1-4. Hình 1-4: Danh saùch caùc Server treân JRUN 4. Choïn URL coù teân laø Create New Server treân menu naèm ôû ñaàu trang, trong cöûa soå vöøa xuaát hieän (Creating a New JRun Application Server) baïn cung caáp caùc tham soá trong hình 1-5 nhö sau: Host Name:localhost (hoaëc ñòa chæ IP, teân server) • • • JRun Server Name: Choïn teân cuûa öùng duïng, ví duï trong tröôøng hôïp naøy choïn jspsample. JRun Server Directory: Thö muïc cuûa öùng duïng baïn vöøa taïo ra, chaúng haïn D:/jspsample (hay D:/thuvien/hr). 5. Nhaán nuùt Create chôø trong giaây laùt cöûa soå cuûa HOME page seõ xuaát hieän teân öùng duïng web baïn vöøa taïo (jspsample), nhaán nuùt Start ñeå khôûi ñoäng öùng duïng naøy. Trong tröôøng hôïp phaùt sinh loãi do port bò ñuïng ñoä, maëc ñònh cuûa site default laø 8100 (admin laø 8000), khi baïn taïo öùng duïng xong, moät port naøo ñoù ñöôïc gaùn cho öùng duïng cuûa baïn vì duï nhö 8101 nhö hình 1-6. Tuy nhieân, baïn coù theå thay ñoåi port naøy baèng caùch edit ñeå caäp nhaät. Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTERWWW.HUUKHANG.COM Hình 1-5: Taïo website Hình 1-6: Taïo öùng duïng JSP thaønh coâng Sau khi taïo thaønh coâng, teân öùng duïng vöøa taïo seõ xuaát hieän trong danh saùch server cuûa JRUN nhö hình 1-7. Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTERWWW.HUUKHANG.COM Hình 1-7: Teân site vöøa taïo Xem treân baûng danh saùch server öùng vôùi jspsample coù phaàn HTTP Port laø 8101, sau ñoù treân http, baïn goõ keát quaû seõ xuaát hieän nhö hình 1-8. Hình 1-8: Keát quaû trang test.jsp Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTERWWW.HUUKHANG.COM 2. GIÔÙI THIEÄU JSP 2.1. 2.2. 2.3. Yeâu caàu JSP döïa treân cuù phaùp cuûa ngoân ngöõ laäp trình Java, chính vì vaäy khi laøm vieäc vôùi JSP baïn phaûi laø ngöôøi coù kieán thöùc veà ngoân ngöõ naøy. Neáu baïn xaây döïng öùng duïng JSP coù keát noái cô sôû döõ lieäu thì kieán thöùc veà cô sôû döõ lieäu SQL Server hay Oracle laø ñieàu caàn thieát. Giôùi thieäu JSP laø kòch baûn trình chuû (Server Script) ñöôïc chaïy treân neàn JDK 1.3 trôû veà sau, cuøng vôùi öùng duïng Web Server ñeå quaûn lyù chuùng. Web Server thöôøng söû duïng laø Tomcate, Java Web Server, JRUN, WebLogic vaø Apache, ... Tieàn thaân cuûa JSP laø xuaát phaùt töø Java Servlet, khi laøm vieäc vôùi Java Servlet thì haàu heát caùc laäp trình viweân gaëp khoù khaên khi xuaát nhaäp döõ lieäu, cuï theå laø giao dieän vôùi ngöôøi söû duïng. Chính vì vaäy SUN Microsystem cung caáp kòch baûn JSP laø phaàn môû roäng cuûa Java Servlet ñeå cho pheùp quaù trình laäp trình öùng duïng Web trôû neân ñôn giaûn hôn. Tuy nhieân, nhöõng trang JSP naøy khi bieân dòch ñeà thoâng qua trang trung gian laø Java Sevrlet. Bieân dòch trang JSP Khi ngöôøi söû duïng goïi trang JSP laàn ñaàu tieân, Web Server trieäu goïi trình bieân dòch dòch trang JSP (trong tröôøng hôïp naøy laø JDK) thaønh taäp tin Java, keá ñeán taäp tin java (Java Servlet) naøy seõ bieân dòch ra Class . Sau ñoù, trang class thöïc thi vaø traû veà keát quaû cho ngöôøi söû duïng nhö hình 1-9. Hình 1-10: Quaù trình bieân dòch trang JSP Taäp tin JSP Web Server Java Engine (JSK) Taäp tin Java Servlet Taäp tin Class Call Compile Parse Instantiate Instantiate Process and Render Request Request Response Response Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTERWWW.HUUKHANG.COM 2.4. 3. Kòch baûn (script) Noäi dung cuûa JSP coù theå khai baùo laãn loän vôùi HTML, chính vì vaäy baïn söû duïng caëp daáu ñeå khai baùo maõ JSP. Chaúng haïn, chuùng ta khai baùo: 1-Giaù trò bieán Str: 2-Giaù trò bieán i: 3-Giaù trò cuõ theå: Trong tröôøng hôïp coù nhieàu khai baùo, baïn söû duïng Scriptlet, ñeàu naøy coù nghóa laø söû duïng caëp daáu treân nhö vôùi caùc khai baùo JSP vôùi cuù phaùp cuûa Java nhö sau: <% int i=0; String str=”Select * from tblABC”; out.println(str); %> -Khai baùo treân laø Scriptlet Giaù trò cuûa i: -Khai baùo naøy laø Script KEÁT LUAÄN Trong baøi naøy, chuùng ta taäp trung tìm hieåu caùch caøi ñaët JSK vaø JRUN, sau ñoù caáu hình öùng duïng JSP trong JRUN hay söû duïng caáu hình maëc ñònh cuûa chuùng. Ngoaøi ra, baïn laøm quen caùch khai baùo maõ JSP trong trang .jsp cuøng vôùi script hay scriptlet. Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM Moân hoïc: Java Server Pages Baøi 2 Baøi hoïc naøy chuùng ta seõ laøm quen vaø tìm hieåu cuù phaùp vaø moät soá phöông thöùc cô baûn cuûa JSP: 9 Caâu leänh. 9 Bieán vaø kieåu döõ lieäu. 9 Haèng. 9 Baûng daõy 9 Moät soá phöông thöùc cô baûn 1. KHAÙI NIEÄM VEÀ CUÙ PHAÙP JSP Cuù phaùp JSP chính laø cuù phaùp trong ngoân ngöõ Java, caùc baïn laøm quen vôùi ngoân ngöõ Java thì coù lôïi theá trong laäp trình JSP. Ñeå laäp trình baèng ngoân ngöõ JSP caàn chuù yù nhöõng ñieåm sau: ™ Cuoái caâu leänh coù daáu ; ™ Moãi phöông thöùc ñeàu baét ñaàu { vaø ñoùng baèng daáu } ™ Khi khai baùo bieán thì kieãu döõ lieäu naèm tröôùc teân bieán ™ Neân coù giaù trò khôûi ñaàu cho bieán khai baùo ™ Phaûi coù chi chuù (comment) cho moãi feature môùi ™ Söû duïng daáu // ñeå giaûi thích cho moãi caâu ghi chuù ™ Söû duïng /* vaø */ cho moãi ñoaïn ghi chuù ™ Khai baùo bieán coù phaân bieät chöõ hoa hay thöôøng ™ Teân file vaø lôùp cuõng nhö nhö khai baùo bieán 2. KHAI BAÙO BIEÁN Khi thöïc hieän moät vieäc khai baùo bieán trong java, baïn caàn phaûi bieát tuaân thuû quy ñònh nhö: kieãu döõ lieäu tröôùc teân bieán vaø coù giaù trò khôûi ñaàu Xuaát phaùt töø nhöõng ñieàu ôû treân, khai baùo bieán trong Java nhö sau: ™ Datatype variable name [initial value]; int licount=0; String lsSQL=”Select * from tblusers where active=1”; double account[]; boolean checkerror=false; 3. KIEÅU DÖÕ LIEÄU Baûng caùc kieåu döõ lieäu thoâng thöôøng Type Bytes Range Boolean 2 Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM Byte 1 Char 2 Double 8 cho aâm, 4 soá döông Float 4 Int 4 Long 8 Short 2 Connection Statement ResultSet 3.1. Kieåu Array Kieãu maûng laø moät maûng soá lieäu do ngöôøi duøng ñònh nghóa, chuùng coù cuù phaùp nhö sau: double account[]; // maûng soá double hay coù theå khai baùo nhö sau double account[]={0,0,1,45.95,6.5}; thöù töï index trong maûng baét ñaàu töø vò trí 0. Neáu nhö baïn khai baùo maûng hai chieàu, thì cuù phaùp khai baùo nhö sau: double account[][]=new double[2][5]; Chaúng haïn khai baùo nhö sau: <% double account[][]=new double[2][100]; account[0][3]=43.95; account[1][3]=43.95000; out.println(“Account 0-3 is ” + account[0][3] ); out.println(“Account 1-3 is ” + account[1][3] ); %> Khai baùo bieán String <% String strSQL=”select * from tblusers ”; String strWhere=” where active=0”; Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM out.println(“SQL Statement is ” + strSQL+strWhere ); %> Khai baùo vôùi nhieàu loaïi döõ lieäu <% boolean bo; byte by; char c; short s; int i; long l; float f; double d; object o; int[] intArray = new int[2]; object[] objectArray = new Object[2]; out.println("boolean: "+bo); out.println("byte: "+by); out.println("char: "+c); out.println("short: "+s); out.println("int: "+i); out.println("long: "+l); out.println("float: "+f); out.println("double: "+d); out.println("Object: "+o); out.println("int[2]: "+intArray[0]+" "+intArray[1]); out.println("Object[2]: "+objectArray[0]+" "+objectArray[1]); %> 4. CAÙC PHÖÔNG THÖÙC VAØ PHÖÔNG THÖÙC TRONG JAVA 4.1. Phöông thöùc traû veà chieàu daøi maûng Khi quan taâm ñeán chieàu daøi cuûa maûng thì baïn caàn theo cuù phaùp sau: Array.length Giaû söû raèng, baïn khai baùo bieán vôùi chieàu daøi maõng moät vaø hai chieàu <% double account[]={88,11,2.5,77}; double sum; sum=account.length; Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM out.println(“Length of Account is ” + sum);%> 4.2. 4.3. 4.4. Chuyeån sang kieåu chuoãi Khi baïn caàn chuyeãn ñoåi töø kieåu soá lieäu khaùc sang kieåu chuoãi, thì caàn khai baùo nhö sau: String.valueOf(data); Ví duï chuyeån ñoåi kieåu sang kieåu chuoãi <% double account[]={88,11,2.5,77}; String str; str=String.valueOf(account[2]); out.println(“String of Account 2 is ” + str); %> Noái chuoãi Khi caàn thieát noái hai hay nhieàu chuoåi laïi vôùi nhau, baïn söû duïng phöông thöùc concat, thoâng thöôøng chuùng ta hay dung pheùp toaùn + ñeå noái hai hay nhieàu chuoãi laïi vôùi nhau. Cuù phaùp concat nhö sau: Str1.conact(Str2); Keát noái chuoãi <% String str1=”Select * from tblemplyers”; String str2=” where paid=1”; str1=str1.conact(str2); out.println(“String of Str1 is ” + str1); %> Chuoãi con Khi baïn caàn laáy moät chuoãi con trong chuoãi lôùn, baïn caàn duøng ñeán phöông thöùc vôùi cuù phaùp nhö sau: str1=str2.substring(start,chieàu daøi) Ví duï khai baùo ñeå laáy chuoãi con <% String str1=”Select * from tblemplyers”; String str2=str1.substring(9,5); out.println(“Sub String of Str1 is ” + str2); Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM %> Nhöng neáu coù nhu caàu laáy ra moät kyù töï naøo ñoù trong chuoãi, thì baïn khoâng caàn duøng substring maø chæ söû duïng cuù phaùp charAt nhö sau: Char=Str1.charAt(number); Chaúng haïn, khai baùo ñeå laáy 1 kyù töï <% String str1=”Select * from tblemplyers”; String str2=str1.charAt(5); Out.println(“charAt of Str1 is ” + str2); %> 4.5. 4.6. Chuyeãn ñoåi String sang Array Thoâng thöôøng trong khi tính toaù chuoãi, ñoâi khi cuõng caàn ñeán chuùng nhö moät maõng, lyù do ñoù chuùng ta coù phöông thöùc chuyeãn ñoåi nhö sau: char char1[]=str1.toCharArray(); Chuyeån chuoãi sang maûng <% String str1=”Select * from tblemplyers”; char char1=str1.toCharArray(); out.println(“Char of Str1[1] is ” + char1[5]); %> Thay theá chuoãi Khi caàn thay theá moät chuoãi con naøo ñoù trong chuoãi meï thaønh chuoãi con khaùc, chuùng ta caàn ñeán phöông thöùc replace coù cuù phaùp nhö sau: str1=str2.replace(“’”,”’’”); str1=str2.replace(“a”,”k”); Ví duï khai baùo thay theá chuoãi <% String str1=”Select * from tblemplyurs”; str1= replaceString (str1,“u”,”o”); str1= replaceString (str1,“’”,”’’”); out.println(“Char of Str1 is ” + str1); %> Trong ñoù, khai baùo phöông thöùc replaceString nhö sau Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM <%! public String replaceString(String sStr,String oldStr,String newStr) { sStr=(sStr==null?"":sStr); String strVar=sStr; String tmpStr=""; String finalStr=""; int stpos=0,endpos=0,strLen=0; while (true) { strLen=strVar.length(); stpos=0; endpos=strVar.indexOf(oldStr,stpos); if (endpos==-1) break; tmpStr=strVar.substring(stpos,endpos); tmpStr=tmpStr.concat(newStr); strVar=strVar.substring(endpos+oldStr.length()>sStr.length()?endpos:endpos+old Str.length(),strLen); finalStr=finalStr.concat(tmpStr); stpos=endpos; } finalStr=finalStr.concat(strVar); return finalStr; } %> 4.7. Vò trí kyù töï trong chuoãi Khi caàn bieát vò trí cuõa kyù töï hay chuoãi con naøo ñoù trong chuoãi, baïn söû duïng phöông thöùc sau: virti=str1.indexOf(“select”); virti=str1.indexOf(“o”); Chaúng haïn tìm vò trí chuoãi hay kyù töï trong Chuoãi <% Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM String str1=”Select * from tblemplyurs”; int vitri=str1.indexOf(“o”); Out.println(“Location of \”o\” is ” + vitri); %> 4.8. 5. Kieåu chöõ Neáu muoán chuyeãn ñoåi chöõ hoa sang thöôøng hay ngöôïc laïi, thì baïn duøng phöông thöùc coù cuù phaùp nhö sau: Töø hoa sang thöôøng: str1.toLowerCase(); Töø thöôøng saung hoa: str1.toUpperCase(); Ví duï <% String str1=”Select * from tblemplyors”; str1=str1.toLowerCase(); out.println(“LowerCase is ” + str1); str1=str1.toUpperCase(); out.println(“UpperCase is ” + str1); %> TOÙM TAÉT Trong baøi hoïc naøy chuùng toâi giôùi thieäu ñeán cho caùc baïn caùch khai baùo bieán, caùc kieåu döõ lieäu, ñoàng thôøi giuùp cho caùc baïn nhöõng phöông thöùc treân chuoãi vaø kyù töï trong JSP. Giaùo vieân: Phaïm Höõu Khang COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM Baøi 3 PHEÙP TOAÙN VAØ PHAÙT BIEÅU COÙ ÑIEÀU KIEÄN TRONG JSP Chöông naøy chuùng ta seõ laøm quen vaø tìm hieåu toaùn töû, phaùt bieåu coù ñieàu kieän vaø voøng laëp cuûa JSP. Nhöõng vaán ñeà chính seõ ñöôïc ñeà caäp trong baøi hoïc naøy 9 Toaùn töû. 9 Pheùp gaùn trong Java 9 Phaùt bieåu coù ñieàu khieån. 9 Voøng laëp. 1. KHAÙI NIEÄM VEÀ CAÙC TOAÙN TÖÛ TRONG JSP Khi baïn laäp trình treân JSP laø söû duïng cuù phaùp cuûa ngoân ngöõ Java. Töông töï nhö nhöõng ngoân ngöõ laäp trình khaùc, toaùn töû giuùp cho baïn thöïc hieän nhöõng pheùp toaùn nhö soá hoïc hay treân chuoãi. Baûng sau ñaây giuùp cho baïn hình dung ñöôïc nhöõng toaùn töû söû duïng tron Java Java ñòng nghóa toaù töû toaùn hoïc, quan heä, soá hoïc, bit, caste, class, selection, vaø noät soù pheùp toaùn gaùn. Loaïi toaùn töû Toaùn töû Dieãn giaûi Ví duï Arithmetic + - * / % Addition Subtraction Multiplication Division Modulus a + b a - b a * b a / b a % b Relational > < >= <= != == Greater than Less than Greater than or equal Less than or equal Not equal Equal a > b a < b a >= b a <= b a != b a == b Logical ! && Not !a a && b huukhang@yahoo.com 3-1 COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM || AND OR a || b Bit- manipulation ~ & | ^ << >> >>> Complement AND OR Exclusive OR Left shift Right shift Zero-filled right shift ~a a & b a | b a ^ b a << b a >> B a >>> b Assignment = ++ -- += -= *= /= %= |= &= ^= <<= >>= >>>= Assignment Increment and assign Decrement and assign Add and assign Subtract and assign Multiply and assign Divide and assign Take modulus and assign OR and assign AND and assign XOR and assign Left shift and assign Right shift and assign Zero-filled left shift and assign a = b a++ a-- a += b a -= b a *= b a /= b a %= b a |= b a &= b a ^= b a <<= b a >>= b a >>>= b Caste (type) Convert to type (char) b Instance instance of Is instance of class? a instanceof b Allocation new Create a new object of a class new A() Selection ? : If...Then selection a ? b : c 2. GIÔÙI THIEÄU TOAÙN TÖÛ Khi noùi ñeán toaùn töû, chuùng ta luoân lieân töôûng ñeán thöù töï xöû lyù, cuõng nhö trong toaùn hoïc, toaùn töû trong java cuõng co ñoä öu tieân add-subtract-multi-divide. 2.1. Toaùn töû AND Khi thöïc hieän moät vieäc taêng leân giaù trò thì baïn söû duïng cuù phaùp nhö sau: int i=0,j=0; huukhang@yahoo.com 3-2 COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM j=i++;// i taêng sau khi gaùn i vaøo j, chính vì vaäy sau khi gaùn i vaøo j, j vaãn khoâng thay ñoåi j=++i;// i taêng tröôùc khi gaùn i vaøo j, chính vì vaäy sau khi gaùn i vaøo j, j thay ñoåi. Ví duï 3.1: Pheùp toaùn AND. <% int i=0,j=0; j=i++; out.println(“Value of j is ” + j); j=++i; out.println(“Value of j is ” + j); %> 2.2. Toaùn töû Not: ~ And ! Toaùn töû ~ ñaûo nghòch taát caû caùc bit cuûa tham soá, coøn toaùn töû ! ñaûo nghòch giaù trò cuûa giaù trò tröôùc ñoù Ví duï 3.2: Pheùp toaùn ~ and ! <% short i=32767; boolean b=true; out.println(“Value of ~ short is ” + ~i); out.println(“Value of !b is ” +!b); %> 2.3. Toaùn töû nhaân vaø chia: * and / Baïn coù theå tham khaûo ví duï sau Ví duï 3.3: Pheùp toaùn * vaø /, + vaø - <% int i=767; double j=10.5; out.println(“Value of multi is ” + i*j); out.println(“Value of divide is ” +i/5); huukhang@yahoo.com 3-3 COMPUTER LEARNING CENTER WWW.HUUKHANG.COM out.println(“Value of add is ” +i+