Kế toán kiểm toán - Chương 1: Trách nhiệm của kiểm toán viên

LOGO Prepared by DVH 1 TRÁCH NHIỆM CỦA KIỂM TOÁN VIÊN Chương 1 Prepared by DVH www.themegallery.com 2 Nội dung  Tổng quan về bản chất của dịch vụ kiểm toán BCTC  Trách nhiệm chung của KTV  Trách nhiệm đối với GL, SS và hành vi không tuân thủ của đơn vị được kiểm toán và của KTV  Trao đổi với Ban lãnh đạo đơn vị được kiểm toán Prepared by DVH www.themegallery.com 3 TỔNG QUAN Đầu tư nguồn lực Nhà quản lýùNhà đầu tư Yêu cầu báo cáo về việc sử dụng nguồn lực Kiểm tra của kiểm toán viên độc lập Bản chất dịch vụ kiểm toán BCTC Prepared by DVH www.themegallery.com 4 Khoảng cách giữa mong đợi và hiện thực Mong đợi của người sử dụng Chuẩn mực hợp lý Chuẩn mực hiện hành Giải thích cho người sử dụng Hoàn thiện chuẩn mực Tăng cường kiểm soát chất lượng Dịch vụ thực tế Kỳ vọng không hợp lý Dịch vụ chưa hoàn hảo (Expectation Gap) Prepared by DVH www.themegallery.com 5 Caùc chuaån möïc veà traùch nhieäm VSA 200 MUÏC TIEÂU VAØ NGUYEÂN TAÉC CHI PHOÁI KIEÅM TOAÙN BCTC VSA 260 TRAO ÑOÅI VÔÙI BAN LAÕNH ÑAÏO ÑÔN VÒ ÑÖÔÏC KIEÅM TOAÙN VSA 250 HAØNH VI KHOÂNG TUAÂN THUÛ VSA 240 GIAN LAÄN & SAI SOÙT Prepared by DVH www.themegallery.com 6 Những nội dung cơ bản của VSA 200 ■ Mục tiêu của kiểm toán BCTC ■ Nguyên tắc ■ Mức độ đảm bảo dịch vụ: Đảm bảo hợp lý ■ Phân biệt trách nhiệm của KTV và BGĐ đối với BCTC Prepared by DVH www.themegallery.com 7 Mục tiêu của kiểm toán BCTC ° Làm cơ sở đưa ra ý kiến rằng BCTC – Lập trên cơ sở chuẩn mực, chế độ kế toán hiện hành – Tuân thủ pháp luật liên quan – Trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu ° Giúp đơn vị cải tiến ° Không bảo đảm cho sự tồn tại và khả năng quản lý Prepared by DVH www.themegallery.com 8 Nguyên tắc ª Tuân thủ pháp luật ª Đạo đức nghề nghiệp ª Chuẩn mực nghề nghiệp ª Sự hoài nghi nghề nghiệp Prepared by DVH www.themegallery.com 9 Đảm bảo hợp lý CÁC HẠN CHẾ TIỀM TÀNG Lấy mẫu kiểm toán Kiểm soát nội bộ Mức độ thu thập bằng chứng Xét đoán nghề nghiệp BẢO ĐẢM HỢP LÝ Quan hệ chi phí và lợi ích Prepared by DVH www.themegallery.com 10 Phân định trách nhiệm ª Giám đốc (hoặc người đứng đầu) đơn vị được kiểm toán chịu trách nhiệm lập, trình bày trung thực, hợp lý BCTC ª KTV và Công ty kiểm toán chịu trách nhiệm kiểm tra, chuẩn bị và trình bày ý kiến của mình về BCTC. Việc kiểm toán BCTC không làm giảm nhẹ trách nhiệm của Giám đốc (hoặc người đứng đầu) đơn vị được kiểm toán đối với BCTC Prepared by DVH www.themegallery.com 11 Phân định trách nhiệm Nhà quản lýNhà đầu tư Kiểm tra của kiểm toán viên độc lập Báo cáo tài chính Báo cáo kiểm toán Liên quan đến việc thiết kế và duy trì hệ thống kiểm soát nội bộ Liên quan đến phạm vi & thủ tục kiểm toán Prepared by DVH www.themegallery.com 12 ENRON It is alleged that this company hid its real level of debt by putting 8,5 billion of group liabilities into special purpose vehicles whose account were not consolidated with those of the company. The group became bankrupt and the audit firm, Arthur Andersen, went out of business as a result of obstructing justice by, among other things, shredding documents relating to the audit. Prepared by DVH www.themegallery.com 13 VSA 240 Hành vi cố ý của một hay nhiều người trong BGĐ, nhân viên hoặc các bên thứ ba Gian lận Sai sót – Sửa đổi, giả mạo chứng từ – Thay đổi ghi chép – Tham ô tài sản – Giấu diếm hay bỏ sót không ghi chép các nghiệp vụ phát sinh – Ghi các nghiệp vụ không xảy ra – Aùp dụng sai phương pháp kế toán Lỗi không cố ý ảnh hưởng báo cáo tài chính – Lỗi vềà số học, ghi chép – Hiểu sai các nghiệp vụ – Aùp dụng sai phương pháp kế toán Prepared by DVH www.themegallery.com 14 VSA 240 Kiểm toán viênGiám đốc Ngăn chặn và Phát hiện GL-SS Xem xét có GL_SS làm ảnh hưởng trọng yếu BCTC Đánh giá rủi ro Thiết lập các thủ tục phát hiện GL-SS trên cơ sở rủi ro đã đánh giá Điều chỉnh, bổ sung thủ tục kiểm toán Thiết lập và duy trì hệ thống KSNB Phát hành BCKT thích hợp Thông báo về GL-SS Rút lui khỏi cuộc kiểm toán Các phản ứng Prepared by DVH www.themegallery.com 15 Đánh giá rủi ro  Các vấn đề liên quan đến tính chính trực hoặc năng lực của Ban Giám đốc;  Các sức ép bất thường đối với đơn vị;  Các nghiệp vụ và sự kiện không bình thường;  Những khó khăn liên quan đến thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp.  Những nhân tố từ môi trường tin học liên quan đến các tình huống và sự kiện nêu trên. Prepared by DVH www.themegallery.com 16 CÁC VÍ DỤ VỀ NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN KHẢ NĂNG CÓ GIAN LẬN SAI SÓT Những vấn đề về tính chính trực và năng lực của Ban Giám đốc ·Quyền lực tập trung vào tay một người hay một nhóm người rất nhỏ, không có sự hoạt động hữu hiệu. ·Bất lực trong việc sửa chữa những yếu kém quan trọng của kiểm soát nội bộ · Các sức ép bất thường bên trong hay từ bên ngoài đơn vị. ·Ngành nghề đang gặp khó khăn. ·Thiếu vốn kinh doanh vì lỗ hay phát triển quá nhanh. · Các nghiệp vụ và sự kiện không bình thường: ·Các nghiệp vụ bất thường, đặc biệt là gần thời điểm khóa sổ, có thể ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận. ·Các nghiệp vụ hay phương pháp xử lý kế toán phức tạp. Prepared by DVH www.themegallery.com 17 THỦ TỤC PHÁT HIỆN GIAN LẬN & SAI SÓT ĐÁNH GIÁ RỦI RO Thủ tục nào sẽ giúp phát hiện sai lệch có thể ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC ? Prepared by DVH www.themegallery.com 18 KHI BẰNG CHỨNG CHO THẤY CÓ KHẢ NĂNG SAI PHẠM  Có ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC hay không ?  Cần phải kiểm tra bổ sung hay không ? THỦ TỤC PHÁT HIỆN GIAN LẬN & SAI SÓT Prepared by DVH www.themegallery.com 19 Thông báo về gian lận và sai sót  Cho Giám đốc (hoặc người đứng đầu)  Cho người sử dụng báo cáo kiểm toán  Cho cơ quan chức năng có liên quan Prepared by DVH www.themegallery.com 20 Thông báo cho người sử dụng báo cáo kiểm toán BCKT không chấp nhận ? BCKT Chấp nhận từng phần ? XYZ xxxxxx Prepared by DVH www.themegallery.com 21 Tình huống của BIBICA Tháng 5 năm 2003, Bibica công bố mức lỗ cả năm 2002 là (5.4) tỉ đồng do các nguyên nhân sau: đầu tư nhiều dự án lớn, chi phí nguyên vật liệu đầu vào tăng, sự cạnh tranh gay gắt về giá. Tháng 6 năm 2003, Ban kiểm soát của Bibica đã gửi báo cáo đến Trung tâm Giao dịch Chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh (HSTC) theo yêu cầu của thanh tra Uỷ ban chứng khoán Nhà nước. Báo cáo chỉ rõ, con số lỗ của Bibica năm 2002 lên tới 12,3 tỷ đồng Ngày 4/10/2003, Bibica chính thức công bố mức lỗ của năm 2002 với số lỗ 9,1 tỷ đồng Giải thích cho việc ba lần liên tiếp sửa đổi lại những công bố về kết quả hoạt động kinh doanh năm 2002, Bibica cho biết: Số lỗ phát sinh từ hai khoản được "ẩn" dưới chi phí xây dựng cơ bản dở dang (5,565 tỷ đồng) mà thực chất là chi phí hoạt động của nhà máy tại Hà Nội, và khoản còn lại (1,33 tỷ đồng) do thay đổi phương pháp ghi nhận chi phí thực tế với doanh thu. Do đó giảm chi phí, giảm lỗ thật và tăng lãi giả khoản tương ứng. Prepared by DVH www.themegallery.com 22 VSA 250 ª Thực hiện sai, bỏ sót, không thực hiện đầy đủ, không kịp thời hoặc không thực hiện pháp luật và các quy định ª Không phân biệt vô tình hay cố ý ª Dưới danh nghĩa đơn vị hoặc do người đại diện đơn vị thực hiện ª Có ảnh hưởng đến báo cáo tài chính Prepared by DVH www.themegallery.com 23 Kiểm toán viênGiám đốc Tuân thủ pháp luật Chú ý hành vi không tuân thủ làm ảnh hưởng trọng yếu BCTC Đánh giá rủi ro Thiết lập các thủ tục xác định hành vi không tuân thủ trên cơ sở rủi ro đã đánh giá Điều chỉnh, bổ sung thủ tục kiểm toán Các phản ứng Thiết lập và duy trì các thủ tục cần thiết Phát hành BCKT thích hợp 1. Hiểu biết PL&QĐ 2. Thiết lập KSNB 3. Xây dựng quy tắc 4. Tư vấn pháp luật 5. Kiểm toán nội bộ 6. Lưu trữ Thông báo hành vi không tuân thủ Rút lui khỏi cuộc kiểm toán Prepared by DVH www.themegallery.com 24 CÁC VÍ DỤ VỀ DẤU HIỆU VỀ HÀNH VI KHÔNG TUÂN THỦ PHÁP LUẬT VÀ CÁC QUY ĐỊNH - Đã có sự kiểm tra, thanh tra, điều tra của cơ quan chức năng. - Có những khoản thanh toán không rõ ràng. - Giá cả mua bán quá cao hoặc quá thấp so với mức giá của thị trường. - Có những quan hệ không bình thường với những công ty có nhiều đặc quyền, kinh doanh quá thuận lợi hoặc những công ty có vấn đề nghi vấn. - Không có chứng từ mua bán hợp lệ, thích hợp khi thanh toán. - Chấp hành không đúng, không đầy đủ chế độ kế toán phải thực hiện. - Đơn vị đã bị tố giác, hoặc đã có dư luận không tốt trên các phương. tiện thông tin đại chúng hoặc từ xã hội. - Kết quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp không ổn định, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh thường xuyên biến động. - v..v Prepared by DVH www.themegallery.com 25 WORLDCOM This company, in an alleged attempt to maintain stated profit levels, treated revenues cost ( over $3,8 billion ) as capital expenditure. There was also understatement of loans amounting to some 2,5$ billion. Prepared by DVH www.themegallery.com 26 Vietnam Airlines Ông tổng giám đốc nhiều sai phạm Prepared by DVH www.themegallery.com 27 Vietnam Airlines Ông tổng giám đốc nhiều sai phạm Trong thời gian làm chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc Tổng Công ty Cảng Hàng không miền Bắc, ông Trần Long Nhiên đã yếu kém trong quản lý cán bộ, tài chính và đầu tư xây dựng Không tuân thủ quy định “Công tác quản lý tài chính, kế toán tại tổng công ty cũng có một số sai phạm: nhiều sai sót từ hệ thống kế toán, hệ thống kiểm soát nội bộ, thanh toán, quyết toán trong quá trình quản lý tài chính kế toán của Trung tâm Khai thác ga sân bay Nội Bài (giai đoạn 2003-2004); hoạt động kiểm soát nội bộ chưa được duy trì thường xuyên; quản lý vốn chưa hiệu quả. Bên cạnh đó, hoạt động quản lý đầu tư chưa tốt, thủ tục trong thực hiện dự án còn sai sót, nhiều dự án tiến độ còn chậm...” Prepared by DVH www.themegallery.com 28 VSA 260  Xác định những người liên quan đến Ban lãnh đạo.  Những vấn đề quan trọng phát sinh khi kiểm toán sẽ được trao đổi.  Thời gian trao đổi thông tin.  Hình thức trao đổi thông tin.  Những vấn đề khác.  Bảo mật. LOGO Prepared by DVH 29