Kế toán kiểm toán - Chương 3: Kế hoạch kiểm toán

Chương 3: KẾ HOẠCH KiỂM TOÁNMục tiêu Chương này nhằm giúp người đọc hiểu và nắm được các nội dung cơ bản trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, bao gồm việc tìm hiểu mục đích, vai trò, các nhân tố ảnh hưởng; các thủ tục phân tích, đánh giá rủi ro và mức trọng yếu liên quan đến việc lập kế hoạch và thiết kế các chương trình kiểm toán thích hợp và hiệu quả. *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.1 Trọng yếu và rủi ro:3.1.1 Trọng yếuThông tin đượi coi là trọng yếu có nghĩa là khi thiếu thông tin đó hoặc thiếu tính chính xác của thông tin sẽ ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng BCTCMaMH 202001 Kế hoạch kiểm toán*CHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.1.2. Rủi ro3.1.2.1Các bộ phận của RR Kiểm toánRỦI RO TIỀM TÀNG (Inherent risks)“Là rủi ro tiềm ẩn, vốn có do khả năng từng nghiệp vụ, khoản mục trong BCTC chứa đựng sai sót trọng yếu hay tính gộp mặc dù có hay không có hệ thống KSNB” VSA 400.04RỦI RO KiỂM SOÁT (Control Risk)“Là rủi ro xảy ra sai sót trọng yếu trong từng nghiệp vụ, khoản mục trong BCTC mà hệ thống kế toán và KSNB không ngăn ngừa hết hoặc không phát hiện và sửa chữa kịp thời” VSA400.05*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁNRỦI RO PHÁT HIỆN (Detection risk)“Là rủi ro xảy ra sai sót trọng yếu trong từng nghiệp vụ, khoản mục trong BCTC khi tính riêng lẻ hoặc tính gộp trong quá trình kiểm toán KTV và công ty kiểm toán đã không phát hiện được” VSA400.06*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KiỂM TOÁN*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁNMối quan hệ giữa các rủi roAR = IR * CR * DR >>> DR = AR : (IR * CR)Ban đầu, khi dự kiến các rủi ro ở mức độ khác nhau, AR được hình thành. Tuy vậy, quan trọng là phải tính toán lại đúng đắn DR dựa trên việc tính lại mức độ của IR và CR qua kết quả đạt được từ các thử nghiệm đã thực hiện Và từ đó thiết kế các thủ tục phù hợp và điều hành cuộc kiểm toán hiệu quả hơn.*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánMa trận rủi ro (VSA 400)Đánh giá của kiểm toán viênVề rủi ro kiểm soát CRMức độ rủi roPhát hiện DRCaoTrung bìnhThấpVề rủi ro tiềm tàngIRCao Tối thiểuThấpTrung bìnhTrung bìnhThấpTrung bìnhCaoThấpTrung bình Cao Tối đa*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.1.2.2. Kiểm soát RRKT:GĐ chuẩn bị: KTV cần đánh giá IR và CR để xác định DR phù hợp, từ đó thiết kế các thử nghiệm cơ bản thích hợp để mức AR nằm trong giới hạn cho phépDR thấp >>> tăng thử nghiệm chi tiết, mở rộng mẫuDR cao >>> giảm thử nghiệm chi tiết, giảm cỡ mẫuGD thực hiện:Lưu ý bổ sung, điều chỉnh các đánh giá ban đầu về RRChuẩn bị hoàn thành, rà soát lại AR đã giảm xuống mức độ chấp nhận chưa?*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.1.2.3. PP đánh giá rủi ro:Mức độ toàn bộ BCTC, tiến hành dựa trên:Thông tin về đặc điểm, tình hình hoạt độngKinh nghiệm kiểm toánCác nhân tố về IR (Hình IV2, trang 147)Nhân tố làm gia tăng sai phạm (Phục lục II-F, tr.59, II-G, tr.65)Quá trình đánh giá dựa trên Checklist (hình IV-3, tr152)Kết quả đánh giá là cơ sở để KTV xác định chiến lược tổng thể của cuộc kiểm toán và cân nhắc về DR chấp nhận được ở mức độ khoản mục.*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.1.2.3. PP đánh giá rủi ro:Mức độ khoản mục, bộ phận báo cáo:Dựa vào đánh giá ở mức độ toàn bộ BCTCĐánh giá lại IR và CR cho từng khoản mục, dựa trên các cơ sở dẫn liệu tương ứngKết quả đánh giá là cơ sở để KTV thiết kế các thử nghiệm cơ bản sao cho DR được duy trì ở mức độ phù hợp*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.1.3 Mức trọng yếu và ARMức trọng yếu tăng >>> AR giảm xuốngKTV cần xác định về nội dung, thời gian và phạm vi của các thử nghiệm cơ bản sao cho khả năng BCTC còn sai lệch trọng yếu thấp xuống ở mức chấp nhận được. *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.2. Tiền kế hoạch 1. Tiếp nhận khách hàng “phải cân nhắc đến tính độc lập, năng lực phục vụ khách hàng của công ty kiểm toán và tính chính trực của bản quản lý của khách hàng” (VSA220.12 - Kiểm soát chất lượng hđkt) *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.2. Tiền kế hoạch 1.1. Tiếp nhận khách hàng mới KTV cần lưu ý các nội dung: - Lý do kiểm toán, các bên sử dụng thông tin - Trao đổi với các KTV tiền nhiệm - Nghiên cứu, phân tích sơ bộ về thực trạng tài chính, đánh giá sơ bộ về mức trọng yếu và rủi ro trong kinh doanh vv - Không nên nhận dịch vụ nếu VSA220.12 không được thỏa mãn. *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.2. Tiền kế hoạch 1.2. Tiếp nhận khách hàng cũ KTV cần lưu ý các nội dung: - Xem xét lại nội dung cuộc kiểm toán trước - Tìm hiểu các vấn đề mới phát sinh, liên quan đến tính độc lập, năng lực phục vụ, *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.2. Tiền kế hoạch 2. Phân công KTV “công việc kiểm toán phải được giao cho những cán bộ, nhân viên chuyên nghiệp được đào tạo và có đầy đủ kỹ năng và năng lực chuyên môn đáp ứng được yêu cầu thực tế” (VSA220.12) - Để hiểu rõ doanh nghiệp: hạn chế thay người - Tránh sức Ỳ, thiếu khách quan: luân chuyển*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.2. Tiền kế hoạch 3. Thỏa thuận sơ bộ với khách hàng - Mục đích và phạm vi kiểm toán - Các dịch vụ khác: tư vấn quản lý, cải tiến - Cung cấp tài liệu kế toán, phương tiện cho KTV - Sử dụng nhân viên doanh nghiệp - Kiểm tra số dư đầu kỳ với khách hàng mới - Phí kiểm toán *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.2. Tiền kế hoạch 4. Hợp đồng kiểm toán VSA 210.4 (Xem phụ lục IV-A): - Là sự thỏa thuận bằng văn bản giữa các bên tham gia ký kết (công ty kiểm toán, khách hàng) về các điều khoản và điều kiện thực hiện kiểm toán - Xác định mục tiêu, phạm vi kiểm toán, quyền và trách nhiệm mỗi bên, hình thức báo cáo kiểm toán, thời gian thực hiện và các điều khoản về phí, xử lý tranh chấp hợp đồng*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.3. Tìm hiểu khách hàng 1. Nội dung tìm hiểu: + Tìm hiểu về KSNB + Tìm hiểu về tình hình kinh doanh (VSA 310) - Hiểu biết chung về môi trường kinh doanh - Hiểu biết về ngành nghề hoạt động của KH - Hiểu biết về nội tại KH >>> đánh giá, phân tích các sự kiện, nghiệp vụ ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC, việc kiểm tra của KTV (Xem phụ lục IV-B, trang 175)*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.3. Tìm hiểu khách hàng 2. Phương pháp tìm hiểu: 2.1. Thu thập, nghiên cứu tài liệu kinh doanh - Giấy phép kinh doanh, Điều lệ hoạt động - BCTC, báo cáo kiểm toán, kiểm tra, thanh tra của năm hiện hành và trước đó - Biên bản họp HĐQT, Đại hội cổ đông - Các hợp đồng, cam kết quan trọng - Nội quy, chính sách; - Các tài liệu liên quan*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.3. Tìm hiểu khách hàng 3.3.1 Phương pháp tìm hiểu: 3.3.2. Tham quan đơn vị 3.3.3. Phỏng vấn 3.3.4. Phân tích sơ bộ BCTC*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.4. Xác định mức trọng yếu và đánh giá rủi ro KT 3.4.1. Xác định mức trọng yếu 1.1. Khái niệm: VSA 330.04 “trọng yếu là thuật ngữ để thể hiện tầm quan trọng của một thông tin (một số liệu kế toán) trong BCTC” - Sai lệch: định lượng, định tính - Sai phạm về bản chất*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.4. Xác định mức trọng yếu và đánh giá rủi ro KT 3.4.1. Xác định mức trọng yếu 1.2. Vận dụng khái niệm trọng yếu trong kiểm toán - KTV không thể phát hiện mọi sai phạm? - Nhưng, phải đảm bảo hợp lý: nếu còn sai lệch thì không ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC -> Xác lập mức trọng yếu chấp nhận được = số tiền sai lệch tối đa cho phép*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.4. Xác định mức trọng yếu và đánh giá rủi ro KT 3.4.1. Xác định mức trọng yếu 1.3. Phương pháp xác lập mức trọng yếu Ở mức độ tổng thể BCTC: Sai lệch cho phép trên tổng thê TS, DT hay LN? Ở mức độ khoản mục: Sai lệch cho phép được phân bổ từ tổng thể cho từng khoản mục - Dựa trên kinh nghiệm, xét đoán của KTV - Cân đối giữa chi phí và sự hữu hiệu*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HoẠCH KiỂM TOÁN3.4. Xác định mức trọng yếu và đánh giá rủi ro KT 3.4.2. Đánh giá rủi ro kiểm toán 2.1. Khái niệm: “do KTV và CTy KT đưa ra ý kiến nhận xét không thích hợp khi BCTC đã được kiểm toán còn có những sai sót trọng yếu” VAS 400.07 (Xem hình IV-1)*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN3.5. Xây dựng kế hoạch & chương trình kiểm toán VSA 300.02: “phải lập kế hoạch kiểm toán”1. Kế hoạh chiến lược “là định hướng cơ bản, nội dung trọng tâm và phương pháp tiếp cận chung của cuộc kiểm toán do cấp chỉ đạo vạch ra” VSA300.04 “phải được lập cho các cuộc kiểm toán lớn về quy mô, tính chất phức tạp, địa bàn rộng hoặc kiểm toán BCTC của nhiều năm” VSA300.13*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN3.5. Xây dựng kế hoạch & chương trình kiểm toán VSA 300.02: “phải lập kế hoạch kiểm toán”2. Kế hoạch tổng thể “là việc cụ thể hóa chiến lược và PP tiếp cận chi tiết về nội dung, lịch trình và phạm vi dự kiến của các thủ tục kiểm toán. Mục tiêu thực hiện việc kiểm toán một cách có hiệu quả và đúng thời gian dự kiến” VSA 300.05*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN3.5. Xây dựng kế hoạch & chương trình kiểm toán VSA 300.02: “phải lập kế hoạch kiểm toán”2. Kế hoạch tổng thể2.1. Hiểu biết về khách hàng2.2. Hiểu biết về hệ thống KSNB2.3. Xác lập mức trọng yếu và đánh giá rủi ro2.4. Nội dung, thời gian và phạm vi của các thủ tục (Xem hình IV-4: Kế hoạch sơ bộ, trang 155) *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN2.5. Sự phối hợp, chỉ đạo, giám sát và kiểm tra2.6. Các vấn đề khác: - Giả định hoạt động liên tục được tôn trọng - Các bên liên quan - Điều khoản của hợp đồng kiểm toán - Lịch trình làm việc theo hợp đồng kiểm toán *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN2.5. Sự phối hợp, chỉ đạo, giám sát và kiểm tra2.6. Các vấn đề khác: - Giả định hoạt động liên tục được tôn trọng - Các bên liên quan - Điều khoản của hợp đồng kiểm toán - Lịch trình làm việc theo hợp đồng kiểm toán *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN3.4. Xây dựng kế hoạch & chương trình kiểm toán VSA 300.02: “phải lập kế hoạch kiểm toán”3. Chương trình kiểm toán1. Khái niệm: “là toàn bộ chỉ dẫn cho KTV và trợ lý tham gia công việc kiểm toán và là phương tiện theo dõi, ghi chép, kiểm tra tình hình thực hiện” VSA 300.06 (Xem hình IV-5, IV-6: trang 157,158) *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN3. Chương trình kiểm toán3.1. Khái niệm3.2. Thử nghiệm cơ bản - Thủ tục phân tích >>> Số liệu hợp lý & Sai lệch trọng yếu ? - Thử nghiệm chi tiết Kiểm tra nghiệp vụ và kiểm tra số dư >>> Tăng thử nghiệm để tăng khả năng phát hiện sai lệch trọng yếu*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN3.2. Thử nghiệm cơ bản Kết quả thử nghiệm giúp ước tính sai lệch tổng thể qua sai lệch phát hiện được trong mẫu.*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁN3.3. Thiết kế các thử nghiệm cơ bản Đây là công việc nhằmLựa chọn thủ tục phù hợp với mục tiêu kiểm toánNội dung, phạm vi, thời gian *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁNa) Lựa chọn thủ tục phù hợp với mục tiêu kiểm toánTừ các cơ sở dẫn liệu (xem hình trang 164), có thể xây dựng các mục tiêu kiểm toán:Hiện hữu và phát sinhQuyền và nghĩa vụĐầy đủĐánh giáGhi chép chính xácTrình bày và công bố (Xem hình IV-17, trang 167)*MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁNb) Nội dung, thời gian, phạm vi của thủ tục kiểm toánNội dung: Lựa chọn cách đánh giá khoản mục tùy thuộc vào tính trọng yếu của chúng, có thể sử dụng thủ tục phân tích hay phải thực hiện thử nghiệm chi tiết Thời gian: một số thủ tục có thể được thực hiện sớm hơn ngày kết thúc niên độ nên cần có các thủ tục khác bổ sung phù hợpVề phạm vi: cần xác định rõ số cỡ mẫu phù hợp với tính trọng yếu và mức rủi ro chấp nhận được *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toánCHƯƠNG 3 – KẾ HOẠCH KIỂM TOÁNb) Nội dung, thời gian, phạm vi của thủ tục kiểm toán KTV cần cân nhắc:Thận trọng hợp lýCân đối lợi ích – chi phí Dựa trên mức trọng yếu thiết lập và mức rủi ro đánh giá *MaMH 202001 Kế hoạch kiểm toán