Khóa luận Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của công ty Angimex

Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 1 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH TRẦN LÊ THANH QUYÊN KHẢO SÁT VĂN HÓA DOANH NGHIỆP CỦA CÔNG TY ANGIMEX Chuyên ngành : KINH TẾ ĐỐI NGOẠI KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Long Xuyên, tháng 6 năm 2008 Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 2 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC KHẢO SÁT VĂN HÓA DOANH NGHIỆP CỦA CÔNG TY ANGIMEX Chuyên ngành : KINH TẾ ĐỐI NGOẠI Sinh viên thực hiện :TRẦN LÊ THANH QUYÊN Lớp: DH5KD - Mã số Sinh viên: DKD041630 Giáo viên hướng dẫn: Thạc sĩ Huỳnh Phú Thịnh Long Xuyên, tháng 6 năm 2008 Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 3 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên LỜI CẢM ƠN  Đến với giảng đường Đại học với bao mơ ước và hoài bão, em thật sự nhận thấy mình may mắn vì được học tập và rèn luyện trong một môi trường mà sự nhiệt tình và tận tuỵ của các giảng viên dành cho sinh viên không bao giờ thiếu. Qua 4 năm học tập tại trường, em đã được trang bị những kiến thức, những kỹ năng thật sự hữu ích. Nó sẽ là những hành trang cần thiết và giúp em tự tin hơn rất nhiều khi bước vào môi trường mới lớn. Em xin được phép gửi đến quý thầy cô trường Đại học An Giang lòng biết ơn chân thành và lời cảm ơn sâu sắc, nhất là các thầy cô khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh đã tận tình quan tâm dạy bảo và truyền đạt cho em những kiến thức kiến thức hữu ích không những của chuyên ngành em học mà còn nhiều kiến thức xã hội trong suốt thời gian em học tập tại trường. Lời cảm ơn lớn nhất em xin được gửi đến thầy Huỳnh Phú Thịnh, thầy đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ và động viên em rất nhiều trong suốt quá trình thực hiện báo cáo khoá luận này. Em cũng xin gửi lời cảm ơn đến Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu An Giang, các anh chị ở phòng Marketing đã tạo điều kiện thuận lợi để em có thể hoàn thành báo cáo khóa luận. Cảm ơn những người bạn đã cùng nhau sát cánh vượt qua những khó khăn và thử thách trong khoảng thời gian quan trọng này. Trước khi kết thúc, em xin gửi đến các thầy cô, các bạn lời chúc sức khỏe và thành đạt. Chúc Công ty Angimex ngày càng lớn mạnh. Sinh viên thực hiện Trần Lê Thanh Quyên Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 4 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG  Giảng viên hướng dẫn khoa học: Th.sĩ Huỳnh Phú Thịnh (Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký) …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………  Người chấm, nhận xét 1: (Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký) …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………  Người chấm, nhận xét 2 (Họ tên, học hàm, học vị, chữ ký) …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………… Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ luận văn Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 5 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên Khoa Kinh tế - Quản Trị Kinh Doanh ngày……tháng……năm 2008 TÓM TẮT Văn hóa doanh nghiệp ngày một trở nên cần thiết đối với nhiều tổ chức, doanh nghiệp. Văn hóa doanh nghiệp mang lại những giá trị to lớn mà các doanh nghiệp đáng phải quan tâm và chìa khóa vàng để giữ chân nhân viên giỏi. Đó là cách nhìn nhận chung của các nhà lãnh đạo, đại diện công đoàn các doanh nghiệp đã dự tọa đàm “Văn hóa doanh nghiệp và quá trình hội nhập kinh tế thế giới”. Mục đích của nghiên cứu này là tìm hiểu mối quan tâm của Công ty Angimex về vấn đề văn hóa doanh nghiệp, tìm hiểu các đặc trưng, các thành phần cấu thành nên văn hóa doanh nghiệp. Nghiên cứu được tiến hành thông qua 2 bước: Nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu chính thức. Cả hai nghiên cứu đề là nghiên cứu định tính và áp dụng phương pháp quan sát và phỏng vấn chuyên sâu. Đối với phương pháp phỏng vấn chuyên sâu, tiến hành thu thông tin ở hai đối tượng chính: cấp lãnh đạo doanh nghiệp và cấp nhân viên. Sau đó thông tin từ quan sát và phỏng vấn chuyên sâu sẽ được tổng hợp và sắp xếp cho phù hợp với mục tiêu nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu nghiên cứu phác họa các đặc trưng của văn hóa doanh nghiệp của ANGIMEX theo một hệ thống là các thành phần cấu thành nên cây văn hóa. Kết quả của nghiên cứu cũng cho thấy rằng, ở ANGIMEX vốn đã tồn tại các đặc trưng văn hóa doanh nghiệp tuy nhiên các đặc trưng này chưa được hệ thống, sắp xếp thành một cách rõ ràng và cụ thể. Là nghiên cứu đầu tiên về lĩnh vực mới như văn hóa doanh nghiệp và thực hiện trên phạm vi hẹp nghiên cứu sẽ có những thiếu sót. Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu vẫn có thể đóng góp cho quá trình định hình văn hóa ở Công ty Cổ phần ANGIMEX và là cơ sở đầu tiên cho các nghiên cứu sau rộng và sâu hơn về văn hóa doanh nghiệp. Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 6 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên MỤC LỤC Chương 1: TỔNG QUAN ............................................................................................... 9 1.1 Bối cảnh nghiên cứu .............................................................................................. 9 1.2 Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................ 10 1.3 Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 10 1.4 Ý nghĩa của đề tài .................................................................................................. 7 1.5 Cấu trúc của báo cáo nghiên cứu.......................................................................... 7 Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN – MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU ....................................... 12 2.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 12 2.2 Lý thuyết về văn hóa doanh nghiệp .................................................................... 12 2.2.1 Các định nghĩa về văn hóa doanh nghiệp .................................................... 12 2.2.2 Các mô hình văn hóa .................................................................................... 13 2.2.3 Các thành phần của văn hóa doanh nghiệp................................................. 13 2.2.3.1 Phần nhìn thấy ....................................................................................... 13 2.2.3.2 Phần không nhìn thấy............................................................................ 15 2.3 Lý thuyết về phong cách lãnh đạo ...................................................................... 16 2.3.1 Định nghĩa lãnh đạo...................................................................................... 16 2.3.2 Định nghĩa về phong cách lãnh đạo ............................................................. 16 2.3.3 Lý thuyết về lãnh đạo theo trường phái hành vi ......................................... 17 2.4 Mô hình nghiên cứu............................................................................................. 20 2.5 Tóm tắt................................................................................................................. 21 Chương 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................................. 22 3.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 22 3.2 Thiết kế nghiên cứu ............................................................................................. 22 3.2.1 Nghiên cứu sơ bộ .......................................................................................... 23 3.2.2 Nghiên cứu chính thức.................................................................................. 23 3.3 Tóm tắt................................................................................................................. 23 Chương 4: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG - ANGIMEX .................................................................................................... 25 4.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 25 4.2 Quá trình hình thành và phát triển .................................................................... 25 4.3 Cơ cấu tổ chức ..................................................................................................... 27 4.4 Cơ cấu ngành hàng.............................................................................................. 30 Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 7 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên 4.5 Tóm tắt................................................................................................................. 31 Chương 5: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................................................... 32 5.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 32 5.2 Phần không nhìn thấy ......................................................................................... 32 5.2.1 Những giá trị................................................................................................. 32 5.2.1.1 Hệ thống giá trị của tổ chức................................................................... 32 5.2.1.2 Mục tiêu phấn đấu của Công ty............................................................. 33 5.2.1.3 Chiến lược dài hạn của Công ty ............................................................ 33 5.2.1.4 Hệ thống các nguyên tắc đạo đức và xử thế .......................................... 34 5.2.1.5 Vấn đề con người trong Công ty............................................................ 34 5.2.2 Những niềm tin ............................................................................................. 40 5.2.2.1 Niềm tin vào những tuyên bố................................................................. 40 5.2.2.2 Niềm tin vào các sức mạnh riêng có của Công ty ................................. 41 5.3 Phần nhìn thấy .................................................................................................... 42 5.3.1 Những biểu tượng vật chất........................................................................... 42 5.3.1.1 Kiến trúc................................................................................................. 42 5.3.1.2 Hệ thống nhận dạng thương hiệu .......................................................... 42 5.3.1.3 Chuẩn mực ............................................................................................. 46 5.3.1.4 Truyền thông, thông tin liên lạc ............................................................ 47 5.3.2 Những nghi thức, nghi lễ, phong tục tập quán của doanh nghiệp .............. 49 5.3.3 Các truyền thống và giai thoại của doanh nghiệp ....................................... 51 5.4 Tóm tắt................................................................................................................. 52 Chương 6: KẾT LUẬN................................................................................................. 53 6.1 Giới thiệu ............................................................................................................. 53 6.2 Ý nghĩa của đề tài ................................................................................................ 53 6.3 Kết quả nghiên cứu ............................................................................................. 53 6.4 Hạn chế và đề xuất cho các nghiên cứu tiếp theo ............................................... 54 Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 8 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên DANH MỤC SƠ ĐỒ - HÌNH Sơ đồ 3.1: Quy trình nghiên cứu .................................................................................. 22 Sơ đồ 4.1: Cơ cấu tổ chức ............................................................................................... 1 Sơ đồ 5.1: Quy trình tuyển dụng .................................................................................. 35 Hình 2.1: 4 dạng phong cách lãnh đạo của Đại học OHIO......................................... 19 Hình 2.2: Mô hình nghiên cứu..................................................................................... 20 Hình 5.1: Chương trình giải trí định kỳ....................................................................... 38 Hình 5.2: Logo của Công ty ANGIMEX ...................................................................... 42 Hình 5.3: Tên Công ty ANGIMEX............................................................................... 43 Hình 5.4: Bao thư trong hệ thống nhận dạng thương hiệu………………………… ... 38 Hình 5.5: Giấy tờ giao dịch, in ấn của Công ty ............................................................ 44 Hình 5.6: Name card ..................................................................................................... 45 Hình 5.7: Mẫu thiệp ...................................................................................................... 46 Hình 5.8: Website của Công ty ..................................................................................... 49 Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 9 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên Chương 1 TỔNG QUAN 1.1 Bối cảnh nghiên cứu “Trong sự nghiệp của mình, ông chủ - người sáng lập tập đoàn Samsung - ước muốn sản xuất cho được chip điện tử. Nhưng ông không hoàn thành tâm nguyện. Trước khi qua đời, ông nói với các cộng sự: “Tôi không làm được thì các anh làm, rồi hãy đem nó đặt lên mộ tôi...”. Kết quả là hiện nay, Samsung trở thành một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới về sản xuất chip điện tử”.1 Thật vậy, lịch sử kinh tế thế giới có không ít những thương hiệu, những tên tuổi đã tồn tại và ngày càng khẳng định vị trí của mình cùng với thời gian. Không phải do may mắn mà họ có thể đạt được điều đó. Ngoài những loại hàng hóa, dịch vụ có chất lượng mà họ cung cấp trên thị trường họ còn phải tạo dựng được lòng tin và uy tín của mình không những cho khách hàng mà còn cho chính những nhân viên của họ. Tất cả đó tạo nên một khái niệm mà người ta gọi là “văn hóa doanh nghiệp”. Có nhiều cách nghĩ khác nhau về văn hóa doanh nghiệp kéo theo những cách định nghĩa khác nhau về văn hóa doanh nghiệp. Có thể hiểu một các nôm na “văn hóa doanh nghiệp là toàn bộ các giá trị văn hóa được gây dựng nên trong suốt quá trình tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp, trở thành các giá trị, các quan niệm và tập quán, truyền thống ăn sâu vào hoạt động của doanh nghiệp ấy và chi phối tình cảm, nếp suy nghĩ và hành vi của mọi thành viên của doanh nghiệp trong việc theo đuổi và thực hiện các mục đích”. Tuy nhiên, một nền văn hóa được xây dựng thành công là nền văn hóa có thể tạo được giá trị và lòng tin. Thực tế đã chứng minh rằng, khi người lao động thỏa mãn với những gì họ đang có, vật chất hoặc tinh thần hoặc cũng có thể là cả hai, thì không lý do gì họ không hết lòng vì tổ chức đó. Một giá trị vô hình khác mà văn hóa doanh nghiệp đem lại cho doanh nghiệp chính là “chìa khóa vàng để tuyển dụng và giữ chân nhân viên giỏi”. Duy trì và phát triển nền văn hóa doanh nghiệp sẽ có những tác động rất lớn đến thành công của doanh nghiệp. Nó là động lực giúp doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển bền vững trên thương trường. Ông Nguyễn Huy Cận, Chủ tịch Liên Đoàn Lao Động TP.HCM, phát biểu: “Doanh nhân Việt Nam đang bước ra biển lớn hội nhập, đương đầu với sóng gió cạnh tranh khốc liệt. Việc xây dựng văn hóa doanh nghiệp có vai trò hết sức quan trọng đang đặt nặng lên vai doanh nhân, các cấp, các ngành và toàn xã hội”. ANGIMEX, một công ty xuất khẩu gạo hàng đầu của An Giang, đã đúc kết cho mình một nhận định cụ thể và rõ ràng như sau: “Văn hóa doanh nghiệp là những đặc trưng cơ bản để phân biệt doanh nghiệp này với doanh nghiệp khác. Văn hóa doanh nghiệp là những chuẩn mực hành vi mà tất cả những con người trong doanh nghiệp phải tuân theo hoặc bị chi phối”. Bên cạnh đó, công ty cũng tin rằng, cơ sở vật chất chỉ là phần xác của doanh nghiệp, còn văn hóa mới là phần hồn của doanh nghiệp và muốn 1 Theo Người Lao Động. 12/07/2007. Văn hóa doanh nghiệp: Sức mạnh hội nhập. Đọc từ Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công ty ANGIMEX GVHD: Th.s Huỳnh Phú Thịnh 10 SVTH: Trần Lê Thanh Quyên công ty phát triển bền vững, Giám đốc không thể chỉ quản lý đơn vị bằng các mệnh lệnh hành chính, mà phải kết hợp với văn hóa doanh nghiệp. Cũng vì hiểu được giá trị mà văn hóa doanh nghiệp có thể đem lại cho doanh nghiệp, ANGIMEX đang dự định sẽ tiến hành xây dựng bản sắc văn hóa cho tổ chức. Tuy nhiên, văn hóa phải có tính kế thừa, nên trước khi thực hiện dự định này, công ty cần hiểu rõ những gì thuộc về văn hóa doanh nghiệp đã tồn tại trong suốt quá trình 32 năm xây dựng và phát triển của công ty. Từ đó cho thấy, việc nghiên cứu các đặc điểm văn hóa hiện có của công ty là cần thiết. Đó cũng chính là lý do thôi thúc tôi chọn đề tài “Khảo sát văn hóa doanh nghiệp của Công Ty ANGIMEX” để nghiên cứu và viết khóa luận tốt nghiệp đại học. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu Thông qua đề tài nghiên cứu này, tác giả sẽ khảo sát và phác họa các đặc trưng văn hóa doanh nghiệp nổi bật nhất đang tồn tại ở công ty ANGIMEX, bao gồm cả các yếu tố có thể nhìn thấy được như các biểu tượng vật chất, nghi thức, nghi lễ, phong tục tập quán, truyền thống và giai thoại; cho đến những yếu tố không nhìn thấy được như các giá trị và niềm tin. 1.3 Phạm vi nghiên cứu Văn hóa doanh nghiệp chịu tác động nhiều nhất của các đối tượng như người sáng lập, người lãnh đạo doanh nghiệp và các nhân viên chủ chốt (thường là các nhà quản lý cấp trung và cấp cơ sở), vì họ là những người có sức ảnh hưởng lớn đối với nhân viên cấp dưới của mình. Một nền văn hóa được định hình từ “đầu tàu” công ty với các chuẩn mực mà những nhà lãnh đạo, điều hành mong muốn truyền bá vào công ty của mình sẽ là nền tảng vững chắc cho những hiệu ứng lan truyền văn hóa cho toàn bộ công ty. Đó là lý do để nghiên cứu chỉ được thực hiện ở trụ sở chính của công ty, nơi mà các nhân vật quan trọng kể trên đang trực tiếp làm việc. 1.4 Ý nghĩa của đề tài Đề tài được viết từ thực tiễn của doanh nghiệp ANGIMEX nên:  ANGIMEX sẽ là doanh nghiệp tiếp nhận trực tiếp kết quả của nghiên cứu. Nếu nghiên cứu thật sự phù hợp và được doanh nghiệp đánh giá cao, ANGIMEX có thể áp dụng nó như một công cụ để tiến hành xây dựng văn hóa cho phù hợp với tiến trình phát triển của mình.  Kết quả của bài nghiên cứu cũng có thể cung cấp thông tin cho những ứng viên là những sinh viên với mong muốn làm việc tại công ty ANGIMEX. Một khi hiểu được văn hóa của doanh nghiệp, các ứng viên có thể lựa chọn nơi làm việc phù hợp với mình và cũng cảm thấy tự tin hơn khi tham gia vào quá trình tuyển dụng của công ty ANGIMEX.