Khóa luận Phân tích rủi ro trong xuất khẩu gạo của công ty xuất nhập khẩu An Giang

TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KT – QTKD    TRẦN QUANG HUY PHÂN TÍCH RỦI RO TRONG XUẤT KHẨU GẠO CỦA CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG Chuyên ngành: Tài Chính Doanh Nghiệp Khóa Luận Tốt Nghiệp Long Xuyên, tháng 6/2007 TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA KT – QTKD    KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP Chuyên ngành: Tài Chính Doanh Nghiệp Sinh viên thực hiện: TRẦN QUANG HUY LỚP DH4TC – MSSV: DTC030292 GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: NGUYỄN TRI KHIÊM Long xuyên, tháng 6 năm 2007 Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 3 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH ĐẠI HỌC AN GIANG Người hướng dẫn : TS Nguyễn Tri Khiêm (Họ tên, học hàm, học vị và chữ ký) Người chấm, nhận xét 1 : ………….. (Họ tên, học hàm, học vị và chữ ký) Người chấm, nhận xét 2 : ………….. (Họ tên, học hàm, học vị và chữ ký) Khoá luận được bảo vệ tại Hội đồng chấm bảo vệ luận văn Khoa Kinh tế-Quản trị kinh doanh ngày ….. tháng ….. năm …… Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 4 MỤC LỤC Trang Mục lục Danh mục các bảng, biểu đồ Danh mục các chữ viết tắt CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU.............................................................................................. 6 1.1 Lý do chọn chuyên đề: ........................................................................................ 6 1.2 Mục tiêu nghiên cứu:........................................................................................... 6 1.3 Phạm vi nghiên cứu:............................................................................................ 7 1.4 Phương pháp nghiên cứu: .................................................................................... 7 CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG (ANGIMEX)................................................................................................................ 8 2.1 Lịch sử hình thành và quá trình phát triển của công ty: ........................................ 8 2.2 Cơ cấu tổ chức của công ty:................................................................................. 9 2.3 Nhiệm vụ, chức năng, ngành nghề kinh doanh của công ty: ............................... 11 2.3.1 Nhiệm vụ của công ty: ................................................................................ 11 2.3.2 Chức năng của công ty: .............................................................................. 11 2.4 Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận: ........................................................ 11 2.4.1 Ban giám đốc : ........................................................................................... 11 2.4.2 Phòng tổ chức - hành chánh :...................................................................... 11 2.4.3 Phòng kế hoạch - kinh doanh : .................................................................... 12 2.4.4 Phòng đầu tư - phát triển :........................................................................... 12 2.4.5 Phòng kế toán - tài vụ : ............................................................................... 12 2.4.6 Phòng đầu tư phát triển thị trường: ............................................................. 12 2.4.7 Chi nhánh Thành Phố Hồ Chí Minh:........................................................... 12 2.4.8 Chi nhánh Cần Thơ :................................................................................... 12 2.4.9 Nhà máy Châu Ðốc và các xí nghiệp : ........................................................ 12 2.4.10 Cửa hàng thương mại số 1 , 2 và 4 : .......................................................... 12 2.4.11 Cửa hàng Honda Long xuyên - Châu Ðốc :............................................... 12 2.4.12 Tổ đại lý : ................................................................................................. 12 2.5 Tình hình kinh doanh của công ty:..................................................................... 13 2.6 Phương hướng hoạt động năm 2007: ............................................................... 13 2.6.1 Các chỉ tiêu kinh doanh: ............................................................................. 13 2.6.2 Các giải pháp:............................................................................................. 14 2.6.3 Chiến lược, định hướng kinh doanh: .......................................................... 15 Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 5 CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH RỦI RO TRONG XUẤT KHẨU GẠO CỦA CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG, .................................................................... 16 3.1 Rủi ro nguồn nguyên liệu: ................................................................................. 16 3.2 Rủi ro thanh toán:.............................................................................................. 24 3.3 Rủi ro nghiệp vụ xuất nhập khẩu: ...................................................................... 32 3.3.1 Nghiệp vụ thuê tàu: .................................................................................... 32 3.3.2 Nghiệp vụ mua bảo hiểm: ........................................................................... 33 3.3.3 Điều kiện mua bán:..................................................................................... 33 3.4 Rủi ro tài chính:................................................................................................. 34 3.4.1 Các khoản phải thu: .................................................................................... 34 3.4.2 Khả năng thanh toán: .................................................................................. 36 3.4.3 Hàng tồn kho: ............................................................................................. 39 3.4.4 Hiệu quả sử dụng vốn: ................................................................................ 40 CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................ 44 4.1 Kết luận: ........................................................................................................... 44 4.2 Kiến nghị: ......................................................................................................... 44 Phụ lục Tài liệu tham khảo Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 6 CHƯƠNG 1: MỞ ĐẦU 1.1 Lý do chọn chuyên đề: Sau khi gia nhập WTO, Việt Nam đứng trước một cơ hội và thách thức lớn cho sự phát triển kinh tế. Mức độ cạnh tranh hàng hoá, dịch vụ của các doanh nghiệp với nhau vô cùng gay gắt làm cho sự cạnh tranh vốn đã khốc liệt lại gia tăng mạnh mẽ hơn nhiều lần. Do vậy mỗi doanh nghiệp không những phải hoàn thiện chính bản thân mình mà còn phải biết phát huy tối đa những lợi thế có được đồng thời hạn chế ở mức tối thiểu những yếu tố kìm hãm sự phát triển. Các công ty, doanh nhiệp xuất nhập khẩu là những người đi đầu, là cầu nối giữa thị trường hàng hoá trong nước và nước ngoài, công việc này đòi hỏi họ phải nhạy bén trong tiếp nhận, xử lý thông tin số liệu, nắm bắt các tín hiệu từ thị trường.Và công ty xuất nhập khẩu, dịch vụ và đầu tư tỉnh An Giang – công ty Angimex cũng không ngoại lệ, Với tiềm năng sẵn có là công ty thuộc sỡ hữu nhà nước lại nằm trong vùng ĐBSCL – vựa lúa gạo lớn nhất cả nước nên thế mạnh của công ty là xuất khẩu gạo. Bên cạnh công việc xúc tiến thương mại Angimex còn chú trọng đến các biện pháp tối đa hoá lợi nhuận của mình, điều này đặc biệt quan trọng trong giai đọan Angimex tiến hành cổ phần hóa và sau cổ phần hoá. Một khi đã cổ phần hóa Angimex sẽ không còn những ưu đãi hay hỗ trợ từ phía chính quyền nhà nước nhiều như trước nữa mà phải dựa vào sức mình là chính. Với doanh thu xuất khẩu gạo luôn ở mức cao, cụ thể năm 2004 là 55.190 triệu USD, năm 2005 là 70.409 triệu USD, năm 2006 là 72.532 triệu USD, Angimex đang ngày càng khẳng định tên tuổi của mình trên thương trường quốc tế cũng như trong nước. Để đảm bảo lợi nhuận của mình thì việc đẩy mạnh công tác kiểm soát rủi ro về xuất khẩu gạo mang một ý nghĩa thiết thực trong thị trường đầy biến động như hiện nay. Tuy nhiên để kiểm soát được rủi ro đòi hỏi công ty không chỉ hiểu rõ tình hình sản xuất kinh doanh của mình, còn phải nắm bắt tình hình biến động của thị trường mà có giải pháp hợp lý. Nhận thức được vai trò quan trọng của việc quản trị rủi ro trong hoạt động SXKD. Vì vậy em đã chọn chủ đề “RỦI RO TRONG XUẤT KHẨU GẠO CỦA CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG” làm chuyên đề thực tập của mình. 1.2 Mục tiêu nghiên cứu:  Tìm hiểu tình hình thực tế tại công ty phân tích những điểm mạnh, yếu nguyên nhân thành công trong xuất khẩu gạo.  Phân tích rủi ro và những biện pháp hạn chế rủi ro trong xuất khẩu gạo của công ty. Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 7 1.3 Phạm vi nghiên cứu:  Giới hạn không gian: công ty xuất nhập khẩu An Giang.  Giới hạn thời gian: từ năm 2004 – 2006  Giới hạn quỹ thời gian: 60 ngày  Giới hạn nhiệm vụ nghiên cứu: nghiên cứu rủi ro nguồn nguyên liệu, khách hàng, thị trường, thanh toán và tài chính. 1.4 Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp thu thập số liệu: thu thập số liệu tại công ty thông qua các báo cáo tài chính và các số liệu chứng từ khác tại công ty. Ngoài ra, còn cập nhật thông tin từ bên ngoài như: sách chuyên ngành, sách báo, tạp chí, internet… Phương pháp xử lý số liệu: dùng phương pháp tổng hợp, so sánh, phân tích theo xu hướng biến động qua nhiều năm để đánh giá tình hình phát triển của công ty. Do thời gian thực tập, tiếp xúc thực tiễn và kiến thức có hạn nên chuyên đề không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được ý kiến đóng góp của quý thầy cô, các bạn, các anh chị, cô chú trong công ty để chuyên đề có ý nghĩa thực tiễn hơn nữa. Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 8 CHƯƠNG 2: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG (ANGIMEX) 2.1 Lịch sử hình thành và quá trình phát triển của công ty: Công ty xuất nhập khẩu An Giang tên giao dịch là An Giang Import Export Company- viết tắt ANGIMEX, Có trụ sở chính đặt tại số 1 Ngô Gia Tự -Thành phố Long Xuyên- An Giang, văn phòng giao dịch tại số 137 đường Bình Trọng, Quận 5, TPHCM. Hiện tại công ty đang sở hữu một hệ thống 8 cửa hàng ở các thành phố, thị xã, huyện và 6 nhà máy xay xát được bố trí ở vùng trọng điểm sản xuất lúa và các nông sản khác. Công ty xuất nhập khẩu An Giang được thành lập theo quyết định số 73/QĐ-76 của chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh An Giang và chính thức đi vào hoạt động tháng 9 năm 1976. Ngay ngày đầu tiên thành lập công ty có tên gọi là “Công ty ngoại thương tỉnh An Giang”.Trải qua năm tháng cùng với sự biến động nền kinh tế đất nước và tính chất hoạt động của mình, công ty cũng có những tên gọi khác nhau như: “Liên hiệp công ty xuất nhập khẩu An Giang” theo quyết định số 422/QĐ/UB của Uỷ ban nhân dân tỉnh An Giang vào ngày 31/12/1979. Đến năm 1989, do yêu cầu tổ chức lại ngành ngoại thương nên “Liên hiệp công ty xuất nhập khẩu An Giang” đổi thành “Công ty xuất nhập khẩu An Giang” cho đến ngày nay. Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 9 Với số vốn ban đầu chỉ là 5.000đ (tương đương với 10 lượng vàng vào thời điểm đó), số nhân viên là 40 người, qui mô và phạm vi hoạt động còn rất nhỏ. Đến nay sau hơn 30 năm xây dựng và phát triển, mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng công ty cố gắng vượt qua để hoàn thành nhiệm vụ và luôn đạt chỉ tiêu kế hoạch mà Đảng và Nhà nước giao. Hàng năm, công ty nộp ngân sách khá cao đồng thời góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. Đến nay, công ty đã có một đội ngũ cán bộ, công nhân viên có trình độ nghiệp vụ vững vàng, tạo dựng nên cơ sở vật chất kỹ thuật có giá trị hàng chục tỷ đồng và đã hoàn thiện hệ thống các nhà máy, cửa hàng, chi nhánh nhằm đáp ứng nhu cầu thu mua nguyên liệu, hàng hoá, sản xuất và phân phối sản phẩm. Uy tín của công ty trên thương trường trong nước và ngoài nước ngày càng được nâng cao. 2.2 Cơ cấu tổ chức của công ty: Bộ máy quản lý của công ty được tổ chức chặt chẽ từ trên xuống dưới, có chức năng tham mưu giúp giám đốc công ty luôn đi trước đón đầu trong tình hình kinh tế đầy biến động như hiện nay. Cơ cấu quản lý của công ty theo mô hình trực tuyến chức năng. Công ty bao gồm các phòng ban, chi nhánh, cửa hàng, xí nghiệp và nhà máy. Các bộ phận được quyền chủ động trong phạm vi chức năng mà bộ phận đó đảm nhiệm, đảm bảo công việc tiến hành thuận lợi. Các phòng ban công ty và xí nghiệp thông qua cuộc họp giao ban vào sáng thứ bảy hàng tuần để nắm chủ trương và kế hoạch của công ty, nhằm phối hợp nhịp nhàng và đồng bộ. Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 10 TT NIIT An Giang XN SXK D Bao Bì và VT XN Chế biến lươn g thực 1 XN Chế biến lương thực 2 XN Chế biến lươn g thực 3 Chi nhá nh tại Tho ại Sơn XN Chế biến LT Châu Đốc Chi nhánh tại TP HCM Phó GĐốc phụ trách kinh doanh thương mại Phó GĐốc phụ trách SX kinh doanh lương thực GIÁM ĐỐC P. Nhân sự- Hành Phòng KD Trợ lý Giám đốc Cửa hàn g TM- DV sửa chữ a xe AG M CH bán xe Hon da- DV LX CH bán xe Hon da- DV CĐ Kho L. Xuyên Kho C.Mới Kho Đ. Lợi Kho C. Phú Kho C.Vàm Kho BKhán h Kho PX Thoại Hà PX Bình Thành PX S.Hòa Kho C.Đốc Kho H.Lạc - 207 Trần Hưng Đạo - Mỹ Quí - TPLX - TX Châu Đốc Đại Lý ĐT DĐ S- Fon Cán bộ chuyên trách hoạt động đoàn thể Đại Lý Hond a DV P. TC- KT Tổ Công nghệ Tổ Marketing Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 11 2.3 Nhiệm vụ, chức năng, ngành nghề kinh doanh của công ty: 2.3.1 Nhiệm vụ của công ty: Công ty Xuất nhập khẩu An Giang được thành lập nhằm đẩy mạnh hoạt động ngoại thương của tỉnh An Giang. Với nhiệm vụ chính là tìm đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp nhất là cây lúa. Tổ chức việc thu mua lúa trong nông dân, chế biến và tìm kiếm thị trường để xuất khẩu gạo. Nghiên cứu và kết hợp với nông dân để sản xuất gạo chất lượng cao để xuất khẩu. Nghiên cứu thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng hàng hoá, gia tăng khối lượng hàng xuất khẩu, mở rộng thị trường. Các cửa hàng thương mại cung cấp cho nhân dân trong vùng các sản phẩm thiết yếu, mặt hàng gia dụng. Đặc biệt, Cửa hàng thương mại Tịnh Biên và Cửa hàng số 1 còn có nhiệm vụ là xúc tiến xuất khẩu các mặt hàng tiêu dùng, sản phẩm nông nghiệp đã qua chế biến công nghiệp sang thị trường Campuchia. Công ty tạo nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh của mình, khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn, đảm bảo đầu tư mở rộng sản xuất, đổi mới trang thiết bị và làm nghĩa vụ nộp ngân sách Nhà Nước theo luật định. 2.3.2 Chức năng của công ty:  Góp phần thúc đẩy hoạt động ngoại thương của Tỉnh phát triển, phân phối các mặt hàng tiêu dùng nhằm thoả mãn nhu cầu sinh hoạt của nhân dân Tỉnh nhà và các Tỉnh lân cận.  Thu mua và sản xuất chế biến lương thực, tiêu thụ sản phẩm trong nước và kinh doanh xuất nhập khẩu trực tiếp hoặc thông qua hợp đồng cấp chính phủ.  Xây dựng các chương trình liên kết với nông dân, hợp tác xã làm tiền đề cho các hợp đồng bao tiêu sản phẩm, tạo nguồn nguyên liệu ổn định nâng cao chất lượng hạt gạoViệt Nam.  Liên doanh liên kết với các đối tác chiến lược nhằm nâng doanh số và kim ngạch XK. 2.4 Chức năng và nhiệm vụ của từng bộ phận: 2.4.1 Ban giám đốc :  Giám đốc : là người lãnh đạo điều hành công việc và chịu trách nhiệm cao nhất về mọi hoạt động kinh doanh và thực hiện kế hoạch của công ty .  Phó giám đốc : là người trợ giúp Giám đốc và chịu trách nhiệm trước Giám đốc về các mặt công tác được Giám đốc uỷ nhiệm. 2.4.2 Phòng tổ chức - hành chánh : Soạn thảo triển khai qui chế làm việc, lập dự thảo điều lệ hoạt động cuả công ty, quản lý nhân sự cho toàn công ty và là nơi phụ trách quản lý con dấu của đơn vị, tổ chức chặt chẽ công tác văn thư, lưu trữ hồ sơ, tài liệu đúng chế độ qui định. Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 12 2.4.3 Phòng kế hoạch - kinh doanh : Quản lý tiêu thụ, giúp lãnh đạo nắm bắt được thông tin biến động về giá lúa gạo, kịp thời đề xuất các biện pháp, chiến lược kinh doanh, giải quyết khi có biến động 2.4.4 Phòng đầu tư - phát triển : Ðề ra các biện pháp cụ thể theo dõi các hoạt động trong lĩnh vực máy móc thiết bị, đưa ra các kiến nghị về kỹ thuật công nghệ như: các phương án khắc phục, sửa chữa, thường xuyên theo dõi và điều chỉnh công nghệ sản xuất phù hợp với đặc điểm của từng nguồn nguyên liệu ... 2.4.5 Phòng kế toán - tài vụ : Tổ chức chặt chẽ công tác hạch toán kế toán, giám sát toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty: lập báo cáo quyết toán do bộ tài chính đề ra, theo dõi thu hồi công nợ kịp thời, đầy đủ, chính xác, không để thất thoát tài sản của công ty… 2.4.6 Phòng đầu tư phát triển thị trường: Có nhiệm vụ quản lý toàn bộ về công tác xây dựng cơ bản của toàn công ty như: xây dựng mới, sửa chữa máy móc thiết bị nhằm nâng cao kỹ thuật, hàng năm lập bản dự trù xây dựng cơ bản, quản lý việc ký kết hợp đồng, luận chứng kinh tế kỹ thuật đúng theo quy định của Nhà Nước, hoạch định ra nhiệm vụ để tiêu thụ hàng hoá, thay đổi máy móc thiết bị để nâng cao chất lượng hàng hoá. 2.4.7 Chi nhánh Thành Phố Hồ Chí Minh: Có nhiệm vụ giao dịch, đàm phán các hợp đồng xuất nhập khẩu, giao nhận và làm thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa. 2.4.8 Chi nhánh Cần Thơ : Là trung tâm thông tin về thị trường ngoài tỉnh giúp công ty chủ động tìm khách hàng , Ngoài ra còn có chức năng sản xuất chế biến, bảo quản và cung ứng gạo cho xuất khẩu theo kế hoạch của công ty. 2.4.9 Nhà máy Châu Ðốc và các xí nghiệp : Có chức năng thu mua lúa gạo nguyên liệu, sản xuất chế biến, bảo quản, tiêu thụ và cung ứng gạo cho xuất khẩu. 2.4.10 Cửa hàng thương mại số 1 , 2 và 4 : Chuyên bán các mặt hàng tiêu dùng . Các cửa hàng này là các đơn vị hạch toán độc lập với công ty. 2.4.11 Cửa hàng Honda Long xuyên - Châu Ðốc : Là các cửa hàng chuyên mua bán các loại xe gắn máy . 2.4.12 Tổ đại lý : Do phòng Kế hoạch - Kinh doanh trực tiếp quản lý, chuyên nhận, ký kết hợp đồng làm đại lý hoặc mua lại các mặt hàng, sản phẩm của các công ty liên doanh, thông qua các cửa hàng như : cửa hàng tịnh biên, cửa hàng Châu phú, cửa hàng Châu Ðốc . Phân tích rủi ro xuất khẩu gạo tại công ty Angimex SVTH: Trần Quang Huy 13 2.5 Tình hình kinh doanh của công ty: Bảng 2.1: Kết quả kinhdoanh của công ty Angimex ĐVT: triệu đồng 2005 - 2004 2006 - 2005 Các khoản mục 2004 2005 2006 Giá trị % Giá trị % Doanh thu 1.134,69 1.459,00 1.170,13 324,31 28,58 -288,87 -19,80 LN trước thuế 16,43 25,79 22,99 9,36 56,97 -2,80 -10,86 Thuế 4,78 7,22 6,97 2,44 51,05 -0,25 -3,46 LN sau thuế 11,65 18,57 16,02 6,92 59,40 -2,55 -13,73 (Nguồn: số liệu từ phòng kế toán công ty Angimex) Năm 2004, tình hình sản xuất nông nghiệp của tỉnh An Giang có chuyển biến tốt, sản lượng lúa đạt 3 triệu tấn chính là nguồn cung dồi dào cho các DN XK gạo trong tỉnh. Đặc biệt là kim ngạch XK đạt 260 triệu USD với 2 mặt hàng chính là cá và lương thực, riêng mặt hàng lương thực XK đã đạt trên 100 triệu USD, trong đó có công ty Angimex chiếm 50% kim ngạch. Năm 2005, mặc dù thời tiết không thuận lợi, hạn hán kéo dài, diện tích lúa giảm, nhưng thu hoạch vẫn được mùa với sản lượng lúa đạt trên 3 triệu tấn, đây cũng là năm xuất khẩu gạo của tỉnh được mùa, kim ngạch xúât khẩu gạo của tỉnh 167 triệuUSD, Angimex chiếm 77.409 triệu. Năm 2006, tình hình thực tế