Khung quản lý môi trường và xã hội

Dự án Quản lý ô nhiễm các khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy (P113151) Vay vốn từ Ngân Hàng Thế Giới KHUNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI Bộ Kế hoạch và Đầu tư à Nộ thá 09 ăm 2012 Dự án Quản lý ô nhiễm các khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy (P113151) KHUNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI ĐƠN VỊ CHUẨN BỊ DỰ ÁN à Nộ thá 09 ăm 2012 Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 i M L CHƯƠNG 1. THÔNG TIN CHUNG ...................................................................................... 1 1.1 BỐI CẢNH .................................................................................................................. 1 1.2 MỤC TIÊU CỦA KHUNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI ...................... 1 CHƯƠNG 2. TẢ N H C N ........................................................ 2 2.1. MỤC TIÊU D ÁN ................................................................................................... 2 2.2.1. Hợp phần 1 – Tăng cường năng lực thể chế và thực thi .......................................... 2 2.2.2. Hợp phần 2 - Thí điểm cho vay đầu tư xây dựng các trạm xử lý nước thải tập trung tại các khu công nghiệp .......................................................................................................... 8 2.3. VỊ TRÍ D ÁN .......................................................................................................... 22 2.3.1. Lưu vực sông Nhuệ-Đáy ........................................................................................ 23 1. Tổng quan ..................................................................................................................... 23 2. Chất lượng nước của lưu vực sông Nhuệ - Đáy ........................................................... 24 3. Phát triển các khu công nghiệp trong lưu vực sông Nhuệ - Đáy .................................. 25 4. Xử lý chất thải rắn ........................................................................................................ 26 2.3.2. Lưu vực sông Đồng Nai ......................................................................................... 27 1. Tổng quan ..................................................................................................................... 27 2. Chất lượng nước sông ................................................................................................... 28 3. Phát triển các khu công nghiệp trong lưu vực sông Đồng Nai ..................................... 28 4. Xử lý chất thải rắn ........................................................................................................ 30 CHƯƠNG 3. H NG H L TH CH T NH C NG NGH ........................................................................................................................ 32 3.1. CÔNG CỤ PHÁP LÝ TRONG KI M SOÁT Ô NHI M CÔNG NGHI P ............. 32 3.1.1. Cấp Trung ương ..................................................................................................... 32 3.1.2. Cấp địa phương ...................................................................................................... 39 3.2. CÁC YÊU CẦU VỀ B C Đ NH G T C ĐỘNG TRƯỜNG TẠI VI T NAM ÁP DỤNG ĐỐI VỚI KHU CÔNG NGHI P VÀ TRẠM XỬ L NƯỚC THẢI TẬP TRUNG ............................................................................................................. 41 3.3. KHUNG TH CH KI M SOÁT Ô NHI M CÔNG NGHI P ............................... 41 3.3.1. Trách nhiệm bảo vệ môi trường ............................................................................. 41 3.3.2. Trách nhiệm đối với nước thải ............................................................................... 43 3.3.3. Trách nhiệm quản lý chất thải rắn và chất thải nguy hại........................................ 44 3.3.4. Trách nhiệm giám sát môi trường .......................................................................... 45 3.3.5. Trách nhiệm và hậu thẩm định đánh giá tác động môi trường ............................... 47 3.4. TỔ CHỨC TH CH ĐỐI VỚI QUẢN L TRƯỜNG CHO KHU CÔNG NGHI P VÀ TRẠM XỬ L NƯỚC THẢI TẬP TRUNG ................................................ 47 3.4.1. Tổ chức thể chế đối với quản lý môi trường công nghiệp .................................... 47 Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 ii 3.4.2. Tích hợp vai trò quản lý môi trường công nghiệp .................................................. 53 3.5. CH NH CH N T N TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI CỦA NGÂN HÀNG TH GIỚI ................................................................................................................................... 54 3.6. NH C C CẦ Đ NH G T C ĐỘNG TRƯỜNG CỦA NGÂN HÀNG TH GIỚI VÀ CHÍNH PHỦ VI T NAM............................................................... 56 CHƯƠNG 4. T C ĐỘNG N T CẬN N T N .......................................... 61 4.1. T C ĐỘNG TỔNG TH TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI .......................................... 61 4.1.1. Tác động tích cực ................................................................................................... 61 4.1.2. Tác động tiêu cực ................................................................................................... 63 4.1.3. Tác động bất lợi về mặt xã hội ............................................................................... 73 4.1.4. Tác động tích lũy và tiềm tàng ............................................................................... 74 4.2. CÔNG CỤ N T N CỦA D ÁN ....................................................................... 74 CHƯƠNG 5. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ B C Đ NH G T C ĐỘNG MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI TRẠM XỬ L NƯỚC THẢI TẬP TRUNG ........................................ 77 5.1. MỤC Đ CH LẬ B C Đ NH G T C ĐỘNG TRƯỜNG CỦA TRẠM XỬ L NƯỚC THẢI TẬP TRUNG ....................................................................... 77 5.2. CÁC BI N PHÁP GIẢM THI Đ N HÌNH ĐỐI VỚI XÂY D NG TRẠM XỬ L NƯỚC THẢI TẬP TRUNG .......................................................................................... 78 5.3. BI N PHÁP GIẢM THI T C ĐỘNG TRƯỜNG ĐỐI VỚI VẬN HÀNH TXLNT ................................................................................................................................. 85 5.4. B N H G Ả TH ĐỐ Ớ RỦ R TRƯỜNG ............................. 87 5.5. CHƯƠNG TRÌNH GIÁM SÁT MÔI TRƯỜNG ...................................................... 89 5.6. CHỨC NĂNG Q ẢN L TRƯỜNG TẠI KHU CÔNG NGHI P ................. 93 5.6.1. Bộ phận môi trường ............................................................................................... 93 5.6.2. Trạm xử lý nước thải tập trung............................................................................... 94 5.7. BÁO CÁO .................................................................................................................. 95 5.8. NÂNG C NĂNG L C ......................................................................................... 95 5.9. ƯỚC TÍNH CHI PHÍ TRONG VI C TH C HI N K HOẠCH QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG ............................................................................................................................. 96 5.10. THAM VẤN CỘNG ĐỒNG VÀ CÔNG KHAI HÓA THÔNG TIN K HOẠCH QUẢN L TRƯỜNG .................................................................................................. 97 CHƯƠNG 6. HƯỚNG DẪN TH C HI N Đ NH G C THU HỒ ĐẤT KHÔNG T NGUY N ..................................................................................................................... 98 6.1. L A CHỌN TIÊU CHÍ ............................................................................................. 98 6.2. Đ NH G ................................................................................................................ 99 6.3. GIÁM SÁT .............................................................................................................. 101 6.4. TRƯỜNG HỢP THU HỒ ĐẤT TẠ H BÃ ĐỔ THẢI .................................. 101 CHƯƠNG 7. THAM VẤN CỘNG ĐỒNG VÀ CÔNG BỐ THÔNG TIN ........................ 102 Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 iii 7.1. TH ẤN CỘNG ĐỒNG ................................................................................... 102 7.2. DANH MỤC CÁC HOẠT ĐỘNG VÀ CUỘC HỌP .............................................. 102 7.3. CÔNG BỐ THÔNG TIN ......................................................................................... 105 CHƯƠNG 8. TỔ CHỨC TH CH H CẠNH N T N TRƯỜNG CỦ N 106 8.1. CƠ CẤU QUẢN L NH NƯỚC ......................................................................... 106 8.2. NĂNG L C VÀ NHU CẦU CỦ CƠ Q N TR NG C THÚC ĐẨ NĂNG L C CHUYÊN MÔN KỸ THUẬT ................................................................................... 108 8.3. CHƯƠNG TRÌNH Â NG NĂNG L C ....................................................... 113 PHỤ LỤC 1 ............................................................................................................................ 123 Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 iv DANH M C BẢNG BIỂU Bảng 2.1. Trạm quan trắc tự động chất lượng nước đề xuất và thông tin về vị trí của trạm trong dự án VIPM ....................................................................................................................... 4 Bảng 2.2. Trạm xử lý nước thải tập trung dự kiến cho dự án ........................................ 15 Bảng 2.3. Thông tin của khu công nghiệp đề xuất vay vốn đối với việc hỗ trợ thông qua dự án VIPM ........................................................................................................................................ 16 Bảng 2.4. Các thông tin về hiện trạng chuẩn bị báo cáo môi trường của trạm xử lý nước thải tập trung .................................................................................................................................... 18 Bảng 2.5. Các khu công nghiệp được đề xuất cho vay vốn đầu tư trạm xử lý nước thải tập trung trong năm đầu tiên thực hiện dự án ................................................................................. 20 Bảng 2.6. Số ngành công nghiệp tại các khu công nghiệp trọng điểm thuộc dự án VIPM ...... 21 Bảng 3.1. Các văn bản lập pháp cấp tỉnh về quản lý môi trường trong khu công nghiệp và quan trắc chất lượng môi trường .............................................................................................. 39 Bảng 3.2. Phân bổ năng lực quản lý môi trường công nghiệp, chức năng, nhiệm vụ giữa các cơ quan có liên quan tại Việt Nam ........................................................................................... 54 Bảng 3.3. So sánh các yêu cầu đáng giá tác động môi trường cho trạm xử lý nước thải tập trung tại các khu công nghiệp ................................................................................................... 57 Bảng 3.4. So sánh các yêu cầu giữa đánh giá tác động môi trường đối với trạm quan trắc tự động chất lượng nước ............................................................................................................... 60 Bảng 4.1. Tóm tắt các tác động kinh tế - xã hội - môi trường của dự án VIPM ...................... 61 Bảng 4.2. Đánh giá tác động môi trường trong giai đoạn xây dựng trạm xử lý nước thải tập trung .......................................................................................................................................... 64 Bảng 4.3. Nguồn tác động và đối tượng bị ảnh hưởng trong quá trình vận hành trạm xử lý nước thải tập trung .................................................................................................................... 66 Bảng 4.4. Các nguồn phát thải mùi hôi tại trạm xử lý nước thải tập trung .............................. 67 Bảng 4.5. Nguy cơ thất bại trong các hoạt động của hệ thống xử lý thứ cấp ........................... 69 Bảng 4.6. Tóm tắt tác động môi trường của hoạt động trạm xử lý nước thải tập trung ........... 71 Bảng 5.1. Hướng dẫn áp dụng thực hành mã số môi trường đối với trạm xử lý nước thải và trạm quan trắc tự động chất lượng nước trong giai đoạn xây dựng ......................................... 79 Bảng 5.2. Hướng dẫn các biện pháp giảm thiểu tác động môi trường đối với vận hành trạm xử lý nước thải tập trung ................................................................................................................ 85 Bảng 5.3. Biện pháp giám thiểu rủi ro môi trường ................................................................... 87 Bảng 5.4. Chương trình quan trắc chất lượng môi trường cho dự án ....................................... 90 Bảng 5.5. Chương trình xây dựng năng lực để thực hiện Kế hoạch quản lý môi trường ......... 96 Bảng 5.6. Xây dựng năng lực về bảo vệ môi trường và quản lý thông qua dự án VIPM ........ 96 Bảng 5.7. Chi phí dự tính cho việc thực hiện Kế hoạch quản lý môi trường trong xây dựng và vận hành năm đầu tiên đối với Trạm xử lý nước thải tập trung với công suất dự iến 4 m3/ ngày đêm (tính theo N ) ....................................................................................................... 97 Bảng 6.1. Nhiệm vụ liên quan đến bước thu hồi đất ................................................................ 98 Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 v Bảng 6.2. Các bước tiếp theo sau khi phê duyệt phương án bồi thường tổng thể .................... 99 Bảng 7.1. Danh sách các hoạt động và các cuộc họp ............................................................. 102 Bảng 8.1. Nhiệm vụ của các tổ chức liên quan đến dự án VIPM ........................................... 107 Bảng 8.2. Ước tính nhu cầu đào tạo ....................................................................................... 109 Bảng 8.3. Tổng hợp kết quả chương trình đào tạo nâng cao năng lực cán bộ........................ 111 Bảng 8.4. Ước tính chi phí đào tạo hàng năm ........................................................................ 113 Bảng 8.5. Nội dung, chi phí và lịch dự iến của các chương trình đào tạo của dự án VIPM 116 DANH M C HÌNH ẢNH Hình 2.1. Vị trí các khu công nghiệp đề xuất vay vốn và vị trí trạm quan trắc tự động chất lượng nước tại lưu vực sông Nhuệ - Đáy ................................................................................... 9 Hình 2.2. Vị trí các khu công nghiệp đề xuất vay vốn và các trạm quan trắc tự động chất lượng nước thuộc lưu vực sông Đồng Nai ............................................................................... 14 Hình 2.3. Vị trí tiểu vùng dự án VIPM ..................................................................................... 23 Hình 3.1. Quy trình giám sát bảo vệ môi trường ở khu công nghiệp ....................................... 46 Hình 3.2. Tổ chức thể chế quản lý môi trường công nghiệp tại Việt Nam .............................. 53 Hình 4.1. Thủ tục đề xuất thực hiện công cụ bảo vệ đối với các trạm xử lý nước thải tập trung hiện hữu .................................................................................................................................... 76 Hình 5.1. Cơ cấu tổ chức của trạm xử lý nước thải tập trung .................................................. 94 Hình 8.1. Cơ cấu quản lý nhà nước đối với dự án VIPM ....................................................... 107 Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 vi DANH M C TỪ VIẾT TẮT AIP Cục Công Nghiệp Địa hương BCA Bộ Công an BC GSCLMT Báo cáo giám sát chất lượng môi trường Bộ H&ĐT Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bộ TN&MT Bộ Tài nguyên và ôi trường Bộ TC Bộ Tài chính Bộ NN&PTNT Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bộ XD Bộ Xây dựng Bộ CT Bộ Công thương Bộ GTVT Bộ Giao thông vận tải BQL KCN Ban quản lý khu công nghiệp BRVT Tỉnh Bà Rịa- ũng Tàu CCN Cụm Công nghiệp CKBVMT Cam kết bảo vệ môi trường CSRC Ban Bồi thường, Hỗ trợ và Tái định cư CWRPI Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước Cục QLCT&CTMT Cơ quan Quản lý chất thải và Cải thiện chất lượng môi trường Đ C Đánh giá chiến lược môi trường ĐT Đánh giá tác động môi trường EPA Cục Bảo vệ môi trường EPD Cục Cảnh sát môi trường ESC Tư vấn giám sát môi trường ESMF Khung quản lý môi trường xã hội GHG Khí nhà kính IDA Hiệp hội Phát triển quốc tế ISEA Cục Kỹ thuật an toàn và ôi trường công nghiệp IT Công nghệ thông tin KCN Khu công nghiệp KCNC Khu công nghệ cao Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 vii KHQLMT Kế hoạch quản lý môi trường KH QLMTXD Kế hoạch quản lý môi trường xây dựng KKT Khu kinh tế LDO Trung tâm Phát triển Quỹ đất LVS Lưu vực sông NHTG Ngân hàng Thế giới ODA Nguồn vốn phát triển chính thức PC 49 Phòng Cảnh sát ôi trường (tỉnh) PCDA Hợp phần kiểm soát ô nhiễm tại các khu vực đông dân nghèo PMU-MPI Ban Quản lý dự án chung ở Bộ H&ĐT PMU-VEA Ban Quản lý dự án ở Tổng cục ôi trường PMU-VEPF Ban Quản lý dự án tại Quỹ Bảo vệ môi trường iệt Nam PPU Đơn vị chuẩn bị dự án QA/QC Đảm bảo chất lượng/ Kiểm soát chất lượng QLONCN Quản lý ô nhiễm công nghiệp Quỹ BVMTVN Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam RBMB Ủy ban quản lý lưu vực RBO ăn phòng lưu vực sông RMBC Ủy ban lưu vực sông Sở XD Sở Xây dựng Sở CT Sở Công thương Sở TN&MT Sở Tài nguyên và ôi trường Sở GTVT Sở Giao thông vận tải Sở H&ĐT Sở Kế hoạch và Đầu tư TCMT Tổng cục ôi trường TOR Tài liệu tham chiếu TQTTĐ Trạm quan trắc tự động chất lượng nước Trung tâm ĐT&TT T Trung tâm Đào tạo và Truyền thông môi trường TT QTMT Trung tâm quan trắc môi trường UBND Ủy ban nhân dân URENCO Các công ty môi trường đô thị Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 viii USEPA Cục Bảo vệ môi trường Liên bang Mỹ VIDC Trung tâm Phát triển thông tin Việt Nam VIPM Dự án quản lý ô nhiễm các KCN thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ-Đáy VIZA Ban Quản lý các KCN Việt Nam VQLKKT Vụ Quản lý các Khu kinh tế WDR Báo cáo xả thải Khung quả lý mô trườ và hộ Dự án Quản lý ô nhiễm các Khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy ư vấn môi rường S1-6 1 ƯƠNG 1. THÔNG TIN CHUNG 1.1 BỐI CẢNH Căn cứ đề nghị của Chính phủ Việt Nam, Ngân hàng Thế giới (NHTG) đã thống nhất dành một khoản vay trị giá 50 triệu USD nhằm hỗ trợ Việt Nam thực hiện Dự án “Quản lý ô nhiễm các khu công nghiệp thuộc lưu vực sông Đồng Nai, sông Nhuệ - Đáy” (sau đây được gọi là Dự án VIPM, mã dự án: P113151). Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ H&ĐT ) gửi lời cám ơn đến Chính phủ Hàn Quốc, Quỹ Korean Trust Fund đã cung cấp kinh phí trong công tác chuẩn bị Khung quản lý môi trường và xã hội (ESMF), thông qua NHTG, TF098492. EMSF đã được chuẩn bị bởi nhóm tư vấn môi trường và xã hội bao gồm Bà Nguyễn Thị Vân Hà và ng Nguyễn ăn Trung với sự tư vấn và góp ý của các chuyên gia NHTG gồm ng ouglas. . Graham, Bà Tô im anh, ng ilar Larreamendy và ng Nguyễn nh Tuấn. 1.2 M C TIÊU CỦA KHUNG QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG VÀ XÃ HỘI Khung quản lý môi trường và xã hội (ESMF), bao gồm: - Đánh giá các tác động tiềm tàng về môi trường và xã hội của Dự án; - Xây dựng định hướn