Luận văn Công tác quản lý tài chính bảo hiểm xã hội Việt Nam

§¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hệ thống các văn bản quy định hiện hành về chính sách BHXH- Nhà xuất bản lao động xã hội, Hà nội 2003. 2. Giáo trình kinh tế bảo hiểm- Nhà xuất bản thống kê năm 2000. 3. Báo cáo tổng kết 5 năm hoạt động của BHXH Việt Nam (1995- 2000). 4. Báo cáo tổng kết năm 2001, 2002, 2003, 2004 của BHXH Việt Nam. 5. Tạp chí BHXH Việt Nam số 02/ 2004, số 2/2003, số 3/2003, số 9/2002, số 12/2002. 6. Tạp chí BHYT Việt Nam số 4/2002. 7. Luận văn K41- Khoa Bảo hiểm - Trường đại học Kinh tế quốc dân. 8. Đổi mới chính sách BHXH đối với người lao động, Ts Mạc Văn Tiến- Trần Quang Hùng- Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà nội 1994. 9. Góp phần đổi mới và hoàn thiện chính sách đảm bảo xã hội ở nước ta hiện nay, PGS- Ts Đỗ Minh Cương, PGS Mạc Văn Tiến- Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà nội 1996. §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 CHƯƠNG I: LÍ LUẬN CHUNG VỀ BHXH VÀ QUẢN LÍ TÀI CHÍNH BHXH .......................................................................................................... 3 I. Những vấn đề cơ bản về BHXH. ........................................................... 3 1. Tính tất yếu khách quan của BHXH.................................................... 3 2. Khái niệm BHXH. .............................................................................. 5 3. Bản chất và chức năng của BHXH. ..................................................... 7 3.1. Bản chất của BHXH. ..................................................................... 7 3.2. Chức năng của BHXH. .................................................................. 8 4. Nguyên tắc hoạt động của BHXH. ...................................................... 9 5. Các chế độ của BHXH. ..................................................................... 10 6. Quỹ BHXH và phân loại quỹ BHXH. ............................................... 12 6.1. Quỹ BHXH. ................................................................................. 12 6.2. Phân loại quỹ BHXH: ................................................................. 14 II. Quản lí tài chính BHXH...................................................................... 14 1. Khái niệm chung về quản lí tài chính BHXH. ................................... 14 2. Nội dung quản lí tài chính BHXH. .................................................... 17 2.1.Quản lí thu BHXH. ....................................................................... 17 2.2. Quản lí chi BHXH. ...................................................................... 19 2.3. Quản lí hoạt động đầu tư nhằm bảo toàn và tăng trưởng quỹ. .... 21 2.4. Quản lí hoạt động cân đối quỹ. ................................................... 21 3.Các nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động quản lí tài chính BHXH. .......... 22 III. Kinh nghiệm của một số nước về quản lí tài chính BHXH. ............... 23 1. Quản lí tài chính BHXH của Cộng hoà Liên bang Đức. .................... 23 §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp 2. Quản lí tài chính BHXH của Trung Quốc. ........................................ 25 CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÍ TÀI CHÍNH BHXH TẠI VIỆT NAM......................................................................................... 27 I. Giới thiệu chung về BHXH Việt Nam. ................................................. 27 1. Khái quát về sự hình thành và quá trình phát triển của BHXH Việt Nam .............................................................................................. 27 1.1.BHXH Việt Nam giai đoạn trước 1995. ........................................ 27 1.2. BHXH Việt Nam giai đoạn sau 1995. .......................................... 29 2. Chính sách BHXH Việt Nam từ năm 1995 đến nay. ......................... 31 3. Cơ cấu tổ chức, quản lí của BHXH Việt Nam. .................................. 33 II. Thực trạng của công tác quản lí tài chính BHXH Việt Nam. ............... 37 1. Công tác quản lí thu. ......................................................................... 37 1.1.Quản lí đối tượng tham gia. ......................................................... 37 1.2. Quản lí quỹ lương của doanh nghiệp. ......................................... 42 1.3. Quản lí tiền thu BHXH. ............................................................... 43 2. Quản lí chi BHXH. ........................................................................... 48 2.1. Chi các chế độ BHXH. ................................................................ 48 2.1.1. Phân cấp chi trả. ................................................................... 49 2.1.2. Phương thức chi trả............................................................... 50 2.1.3. Quản lí đối tượng được hưởng và số tiền chi trả. .................. 50 2.2. Chi quản lí hoạt động bộ máy. .................................................... 53 3. Quản lí hoạt động đầu tư tăng trưởng quỹ. ........................................ 55 3. Quản lí hoạt động cân đối quỹ BHXH. ............................................. 57 III. Đánh giá chung về công tác quản lí tài chính BHXH Việt Nam. ........ 60 1. Những kết quả đạt được. ................................................................... 60 1.1. Hình thành hệ thống pháp lí làm cơ sở cho cơ chế quản lí tài chính BHXH: ............................................................................................... 60 §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp 1.2. Hình thành quỹ BHXH được quản lí tập trung và độc lập với NSNN. 61 1.3. Công tác thu được phân cấp, tổ chức thu hợp lí an toàn qua hệ thống tài khoản thu BHXH Việt Nam. ................................................ 61 1.4. Thực hiện chi trả các chế độ vừa nhanh chóng, kịp thời vừa đảm bảo tính chính xác. ............................................................................. 62 1.5. Quỹ đã có thu từ hoạt động đầu tư tăng trưởng quỹ, giảm được nhược điểm của cơ chế quản lí PAYGO. ............................................ 63 2. Những tồn tại cần khắc phục và nguyên nhân. .................................. 63 2.1. Việc số người tham gia còn ít đặc biệt là tình trạng trốn tham gia, trốn đóng, nợ đọng phí BHXH còn rất phổ biến. ................................ 63 2.2. Trong công tác chi trả BHXH Việt Nam còn nhiều hiện tượng sai sót trong xét duyệt, tình trạng tồn đọng trong giải quyết chế độ vẫn tồn tại. ..................................................................................................... 64 2.3. Công tác đầu tư bảo tồn và phát triển quỹ tuy đã có thu nhưng còn hạn chế lợi nhuận từ đầu tư còn rất nhỏ. ........................................... 65 CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI CÔNG TÁC QUẢN LÍ TÀI CHÍNH BHXH VIỆT NAM TRONG THỜI KÌ TỚI.................................. 66 I. Những quan điểm chủ yếu về vấn đề quản lí tài chính BHXH Việt Nam trong giai đoạn tới. .................................................................................. 66 1. Quan điểm trong xây dựng chính sách BHXH. ................................. 67 2. Những quan điểm cụ thể trong công tác quản lí tài chính BHXH Việt Nam trong giai đoạn tới. ....................................................................... 67 II. Giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng hoạt động quản lí tài chính BHXH trong gian đoạn tới....................................................................... 68 1. Bài học kinh nghiệm từ hệ thống BHXH CHLB Đức và Trung Quốc. ............................................................................................................. 68 §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n LuËn v¨n tèt nghiÖp 2. Những giải pháp cụ thể. .................................................................... 69 2.1. Giải pháp cho công tác quản lí thu BHXH. ................................. 69 2.2. Giải pháp cho công tác quản lí chi các chế độ BHXH. ................ 71 2.3. Giải pháp cho công tác chi quản lí. ............................................. 73 2.4. Giải pháp đầu tư tăng trưởng quỹ BHXH. ................................... 74 2.5. Giải pháp về quản lí cân đối quỹ. ................................................ 76 3. Một số kiến nghị. .............................................................................. 78 3.1. Kiến nghị về phía Nhà nước. ....................................................... 78 3.2. Kiến nghị về phía BHXH. ............................................................ 79 KẾT LUẬN................................................................................................ 80 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 82