Trong những năn gần đây, thủy sản Việt Nan đã có những bước phát
triển khả quan, kim ngạch xuất khẩu không ngừng tăng lên và từ chỗ đứng vị
trí thứ ba sau dầu thô và dệt may, nay đã tiến lên đứng vị trí thứ hai chỉ sau
dầu thô, đóng góp nhiều vào nguồn ngọai tệ cho đất nước và góp phần giải
quyết việc làm cho hàng triệu lao động nghề cá trên cả nuớc, nhất là các vùng
ven biển. Đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu của ngành thủy sản Việt Nam,
có phần rất quan trọng của thủy sản xuất khẩu vào thị trường Nhật Bản.
Tuy nhiên xuất khẩu thủy sản vào thị trường Nhật Bản trong thời gian
qua cũng đang đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết, đó là mặt hàng xuất khẩu
còn hạn chế, chất lượng sản phẩm chưa ổn định , giá trị gia tăng chưa cao, giá
cả sản phẩm so với các đối thủ cạnh tranh còn thấp, các rào cản kỹ thuật và
thuế quan gia tăng, hiểu biết về khách hàng còn hạn chế, việc xúc tiến thương
mại chưa được chú trọng làm cho thủy sản xuất khẩu vào Nhật Bản chưa tăng
đúng với năng lực có thể.
Để mở rộng thị trường Nhật Bản chongành thủy sản Việt Nam cần xây
đựng một định hướng phát triển lâu dài có tính đến những lợi thế và bất lợi ,
từ đó đưa ra những giải pháp có tính chất tòan diện, phát triển theo hướng
bền vững và hiệu quả.
Mục đích nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu với mục đích nêu lên thực trạng và tồn tại của xuất
khẩu thủy sản Việt Nam tại thị trường Nhật bản, từ đó đưa ra một số giải
pháp nhằm mở rộng, phát triển hơn nữa sản phẩm thủy sản vào thị trường
này đến năm 2010 .
Đối tượng nghiên cứu :
Trong khuôn khổ nghiên cứu, đề tài tập trung vào việc nghiên cứu các
vấn đề liên quan đến thực trạng xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào thị trường
Nhật Bản qua việc phân tích, đánh giá sự phát triển của chế biến thủy sản, về
marketing, xúc tiến thương mại, thông tin thi trường, về tài chính, về khách
hàng, về đối thủ cạnh tranh…
Ý nghĩa khoa học và thực tiễn:
Phân tích thực trạng ngành thủy sản và xuất khẩu thủy sản Việt Nam
vào thị trường Nhật Bản.
Đánh giá đúng và phân tích một cách khách quan những ưu điểm, nhược
điểm của lĩnh vực xuất khẩu thủy sản Việt Nam vào thị trường Nhật bản.
Xác định được một hệ thống những quan điểm, định hướng và mực tiêu
nhằm phát triển ngành thủy sản Việt Nam nói chung, lĩnh vực xuất khẩu vào
thị trường Nhật Bản nói riêng đến năm 2010.
4
Đưa ra các giải pháp có tính chất toàn diện và đồng bộ để phát triển và
mở rộng thị trường Nhật Bản cho ngànhThủy sản Việt Nam đến năm 2010.
Phương pháp nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu duy vật biện chứng,
và các phương pháp cụ thể khác như: Điều tra phân tích kinh tế, phương pháp
hệ thống, phương pháp tổng hợp, phương pháp đồ thị, phương pháp phân tích
thống kê, nghiên cứu thị trường, Marketing Mix .
Kết cấu của đề tài:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lụcvà tài liêu tham khảo, đề tài có kết
cấu như sau:
Chương I : Cơ sở lý luận của đề tài
Chương II: Thực trạng của thủy sản Việt Nam tại thị trường Nhật Bản.
Chương III: Một số giải pháp nhằm mở rộng thị trường Nhật Bản cho
ngành Thủy sản Việt Nam.
72 trang |
Chia sẻ: nhungnt | Lượt xem: 2020 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Mở rộng thị trường nhật bản cho ngành thuỷ sản Việt Nam đến năm 2010, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Luận Văn Tốt Nghiệp
Đề tài: " MỞ RỘNG THỊ TRƯỜNG
NHẬT BẢN CHO NGÀNH THUỶ SẢN
VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2010"
1
MUÏC LUÏC
MÔÛ ÑAÀU:
Chöông I : CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CUÛA ÑEÀ TAØI -------------------------------------------- 01
I.1. CAÙC HOÏC THUYEÁT VEÀ LÔÏI THEÁ SO SAÙNH--------------------------------------- 01
I.1.1. Noäi dung caùc lyù thuyeát--------------------------------------------------------- 01
I.1.2. ÖÙng duïng cho ngaønh Thuyû saûn Vieät Nam -------------------------------- 01
1.2. LYÙ THUYEÁT VEÀ THÒ TRÖÔØNG ------------------------------------------------------- 01
1.2.1. Khaùi nieäm veà thò tröôøng------------------------------------------------------ 01
1.2.2. Nghieân cöùu thò tröôøng ñeå phaân khuùc, löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu,
ñònh vò thò tröôøng----------------------------------------------------------------------- 02
I.3. GIÔÙI THIEÄU SÔ LÖÔÏC VEÀ NHAÄT BAÛN --------------------------------------------- 02
I.3.1.Vò trí ñòa lyù Nhaät Baûn----------------------------------------------------------- 02
I.3.2.Daân soá vaø con ngöôøi Nhaät Baûn----------------------------------------------- 02
I.3.3.Kinh teá Nhaät Baûn---------------------------------------------------------------- 03
I.3.4. Quan heä thöông maïi giöõa Vieät Nam vaø Nhaät Baûn --------------------- 05
I.4. VAI TROØ CUÛA NGAØNH THUYÛ SAÛN ÑOÁI VÔÙI VIEÄC PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ
XAÕ HOÄI-------------------------------------------------------------------------------------------- 07
I.4.1. Ñoùng goùp cuûa ngaønh trong Toång saûn phaåm quoác daân----------------- 07
I.4.2.Ñoùng goùp cuûa ngaønh ñoái vôùi hoaït ñoäng xuaát khaåu ôû nöôùc ta -------- 07
I.4.3. Vai troø cuûa ngaønh thuyû saûn trong taïo coâng aên vieäc laøm-------------- 08
Chöông II : THÖÏC TRAÏNG CUÛA NGAØNH THUYÛ SAÛN VIEÄT NAM TAÏI THÒ
TRÖÔØNG NHAÄT BAÛN------------------------------------------------------------------------- 09
II.1. QUAÙ TRÌNH HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN CUÛA NGAØNH THUYÛ SAÛN
VIEÄT NAM --------------------------------------------------------------------------------------- 09
II.1.1. Ñaëc thuø cuûa ngaønh thuyû saûn Vieät Nam ---------------------------------- 09
II.1.2. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa ngaønh Thuyû saûn Vieät Nam09
II.2. KEÁT QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG TRONG THÔØI GIAN QUA CUÛA NGAØNH THUYÛ
SAÛN VIEÄT NAM -------------------------------------------------------------------------------- 11
II.2.1. Veà maët cheá bieán vaø quaûn lyù chaát löôïng saûn phaåm -------------------- 11
II.2.2. Veà maët hoaït ñoäng Marketing ---------------------------------------------- 12
II.2.2.1. Veà saûn phaåm thuûy saûn Vieät Nam xuaát khaåu vaøo Nhaät Baûn12
II.2.2.2. Veà giaù caû saûn phaåm xuaát khaåu ---------------------------------- 17
II.2.2.3. Veà phaân phoái saûn phaåm xuaát khaåu----------------------------- 18
II.2.2.4. Veà xuùc tieán thöông maïi ------------------------------------------- 19
II.2.3. Veà maët Thoâng tin thöông maïi---------------------------------------------- 19
2
II.2.4. Veà tình hình lao ñoäng trong ngaønh thuyû saûn --------------------------- 20
II.2.5. Veà maët Taøi chính -------------------------------------------------------------- 21
II.2.6. Ñaùnh giaù ñieåm maïnh, ñieåm yeáu ------------------------------------------- 21
II.3.CAÙC YEÁU TOÁ BEÂN NGOAØI AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN HOAÏT ÑOÄNG XUAÁT
KHAÅU THUÛY SAÛN VIEÄT NAM TAÏI NHAÄT BAÛN -------------------------------------- 22
II.3.1. Caùc yeáu toá thuoäc moâi tröôøng Vó moâ -------------------------------------- 22
II.3.1.1. Veà cô cheá quaûn lyù --------------------------------------------------- 22
II.3.1.2. Veà boä maùy toå chöùc ngaønh ---------------------------------------- 23
II.3.1.3.Veà caùc chính saùch kinh teá vó moâ hoã trôï cho phaùt trieån thuûy
saûn --------------------------------------------------------------------------------- 23
II.3.2. Caùc yeáu toá thuoäc moâi tröôøng Vi moâ ------------------------------------- 24
II.3.2.1.Vaøi neùt veà thò tröôøng thuûy saûn Nhaät Baûn --------------------- 24
II.3.2.2. Caùc ñoái thuû caïnh tranh-------------------------------------------- 33
II.3.2.3. Ñaùnh giaù veà nguoàn cung caáp cho xuaát khaåu thuûy saûn ----- 37
II.3.3. Ñaùnh giaù cô hoäi vaø nguy cô ------------------------------------------------- 42
II.4. Ñaùnh giaù chung ---------------------------------------------------------------------------- 43
II.4.1. Öu ñieåm ------------------------------------------------------------------------- 43
II.4.2. Nhöôïc ñieåm --------------------------------------------------------------------- 43
Chöông III: MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM MÔÛ ROÄNG THÒ TRÖÔØNG NHAÄT
BAÛN CHO NGAØNH THUYÛ SAÛN VIEÄT NAM ÑEÁN NAÊM 2010 -------------------- 44
III.1.MUÏC TIEÂU NHIEÄM VUÏ CUÛA NGAØNH THUYÛ SAÛN ÑEÁN NAÊM 2010 ------ 44
III.1.1. Nhöõng quan ñieåm veà muïc tieâu ,nhieäm vuï cuûa ngaønh thuûy saûn
Vieät Nam --------------------------------------------------------------------------------- 44
III.1.2. Nhöõng muïc tieâu--------------------------------------------------------------- 45
III.2. MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP-------------------------------------------------------------------- 46
III.2.1. Giaûi phaùp phaùt huy nhöõng öu ñieåm saün coù ---------------------------- 46
III.2.2. Giaûi phaùp khaéc phuïc nhöôïc ñieåm toàn taïi ------------------------------ 49
III.2.3. Caùc giaûi phaùp hoã trôï khaùc ------------------------------------------------- 54
III.3. KIEÁN NGHÒ ------------------------------------------------------------------------------- 58
KEÁT LUAÄN
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
3
MÔÛ ÑAÀU
Trong nhöõng naên gaàn ñaây, thuûy saûn Vieät Nan ñaõ coù nhöõng böôùc phaùt
trieån khaû quan, kim ngaïch xuaát khaåu khoâng ngöøng taêng leân vaø töø choã ñöùng vò
trí thöù ba sau daàu thoâ vaø deät may, nay ñaõ tieán leân ñöùng vò trí thöù hai chæ sau
daàu thoâ, ñoùng goùp nhieàu vaøo nguoàn ngoïai teä cho ñaát nöôùc vaø goùp phaàn giaûi
quyeát vieäc laøm cho haøng trieäu lao ñoäng ngheà caù treân caû nuôùc, nhaát laø caùc vuøng
ven bieån. Ñoùng goùp vaøo kim ngaïch xuaát khaåu cuûa ngaønh thuûy saûn Vieät Nam,
coù phaàn raát quan troïng cuûa thuûy saûn xuaát khaåu vaøo thò tröôøng Nhaät Baûn.
Tuy nhieân xuaát khaåu thuûy saûn vaøo thò tröôøng Nhaät Baûn trong thôøi gian
qua cuõng ñang ñaët ra nhieàu vaán ñeà caàn giaûi quyeát, ñoù laø maët haøng xuaát khaåu
coøn haïn cheá, chaát löôïng saûn phaåm chöa oån ñònh , giaù trò gia taêng chöa cao, giaù
caû saûn phaåm so vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh coøn thaáp, caùc raøo caûn kyõ thuaät vaø
thueá quan gia taêng, hieåu bieát veàø khaùch haøng coøn haïn cheá, vieäc xuùc tieán thöông
maïi chöa ñöôïc chuù troïng laøm cho thuûy saûn xuaát khaåu vaøo Nhaät Baûn chöa taêng
ñuùng vôùi naêng löïc coù theå.
Ñeå môû roäng thò tröôøng Nhaät Baûn cho ngaønh thuûy saûn Vieät Nam caàn xaây
ñöïng moät ñònh höôùng phaùt trieån laâu daøi coù tính ñeán nhöõng lôïi theá vaø baát lôïi ,
töø ñoù ñöa ra nhöõng giaûi phaùp coù tính chaát toøan dieän, phaùt trieån theo höôùng
beàn vöõng vaø hieäu quaû.
Muïc ñích nghieân cöùu:
Ñeà taøi nghieân cöùu vôùi muïc ñích neâu leân thöïc traïng vaø toàn taïi cuûa xuaát
khaåu thuûy saûn Vieät Nam taïi thò tröôøng Nhaät baûn, töø ñoù ñöa ra moät soá giaûi
phaùp nhaèm môû roäng, phaùt trieån hôn nöõa saûn phaåm thuûy saûn vaøo thò tröôøng
naøy ñeán naêm 2010 .
Ñoái töôïng nghieân cöùu :
Trong khuoân khoå nghieân cöùu, ñeà taøi taäp trung vaøo vieäc nghieân cöùu caùc
vaán ñeà lieân quan ñeán thöïc traïng xuaát khaåu thuûy saûn Vieät Nam vaøo thò tröôøng
Nhaät Baûn qua vieäc phaân tích, ñaùnh giaù söï phaùt trieån cuûa cheá bieán thuûy saûn, veà
marketing, xuùc tieán thöông maïi, thoâng tin thi tröôøng, veà taøi chính, veà khaùch
haøng, veà ñoái thuû caïnh tranh…
YÙ nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn:
Phaân tích thöïc traïng ngaønh thuûy saûn vaø xuaát khaåu thuûy saûn Vieät Nam
vaøo thò tröôøng Nhaät Baûn.
Ñaùnh giaù ñuùng vaø phaân tích moät caùch khaùch quan nhöõng öu ñieåm, nhöôïc
ñieåm cuûa lónh vöïc xuaát khaåu thuûy saûn Vieät Nam vaøo thò tröôøng Nhaät baûn.
Xaùc ñònh ñöôïc moät heä thoáng nhöõng quan ñieåm, ñònh höôùng vaø möïc tieâu
nhaèm phaùt trieån ngaønh thuûy saûn Vieät Nam noùi chung, lónh vöïc xuaát khaåu vaøo
thò tröôøng Nhaät Baûn noùi rieâng ñeán naêm 2010.
4
Ñöa ra caùc giaûi phaùp coù tính chaát toaøn dieän vaø ñoàng boä ñeå phaùt trieån vaø
môû roäng thò tröôøng Nhaät Baûn cho ngaønh Thuûy saûn Vieät Nam ñeán naêm 2010.
Phöông phaùp nghieân cöùu:
Ñeà taøi nghieân cöùu söû duïng phöông phaùp nghieân cöùu duy vaät bieän chöùng,
vaø caùc phöông phaùp cuï theå khaùc nhö: Ñieàu tra phaân tích kinh teá, phöông phaùp
heä thoáng, phöông phaùp toång hôïp, phöông phaùp ñoà thò, phöông phaùp phaân tích
thoáng keâ, nghieân cöùu thò tröôøng, Marketing Mix .
Keát caáu cuûa ñeà taøi:
Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän, phuï luïc vaø taøi lieâu tham khaûo, ñeà taøi coù keát
caáu nhö sau:
Chöông I : Cô sôû lyù luaän cuûa ñeà taøi
Chöông II: Thöïc traïng cuûa thuûy saûn Vieät Nam taïi thò tröôøng Nhaät Baûn.
Chöông III: Moät soá giaûi phaùp nhaèm môû roäng thò tröôøng Nhaät Baûn cho
ngaønh Thuûy saûn Vieät Nam.
5
CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN CUÛA ÑEÀ TAØI.
I.1.- CAÙC HOÏC THUYEÁT VEÀ LÔÏI THEÁ SO SAÙNH VAØ ÖÙNG DUÏNG CHO
THUÛY SAÛN VIEÄT NAM:
I.1.1.- Noäi dung caùc hoïc thuyeát:
I.1.1.1.- Lyù thuyeát lôïi theá so saùnh tuyeät ñoái cuûa Adam Smith:
Adam Smith (1723 - 1790) laø nhaø kinh teá hoïc coå ñieån ngöôøi Anh, ngöôøi
ñöôïc suy toân laø “cha ñeû cuûa kinh teá hoïc” A. Smith khuyeán khích töï do thöông maïi.
OÂng cho raèng, neáu moãi quoác gia chuyeân moân hoùa vaøo saûn xuaát vaø xuaát khaåu
nhöõng maët haøng maø mình coù lôïi theá tuyeät ñoái (töùc chi phí lao ñoäng thaáp hôn so
vôùi caùc nöôùc khaùc) vaø nhaäp khaåu nhöõng maët haøng maø mình khoâng coù lôïi theá tuyeät
ñoái thì taát caû caùc quoác gia ñeàu coù lôïi. Lôïi theá tuyeät ñoái coù ñöôïc laø do söï khaùc bieät
veà nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân töø vò trí ñòa lyù maø coù.
I.1.1.1.- Lyù thuyeát lôïi theá so saùnh töông ñoái cuûa David Ricardo:
David Ricardo (1772 - 1823) laø nhaø kinh teá hoïc noåi tieáng ngöôøi Anh, ngöôøi
ñaõ ñöôïc C. Maùc ñaùnh giaù laø ngöôøi ñaõ “ñaït tôùi ñænh cao nhaát cuûa kinh teá chính trò
tö saûn coå ñieån”. Theo D.Ricardo, neáu moãi quoác gia chuyeân moân hoùa vaøo saûn xuaát
vaø xuaát khaåu nhöõng saûn phaåm maø mình coù lôïi theá so saùnh vaø nhaäp khaåu nhöõng
saûn phaåm maø mình khoâng coù lôïi theá so saùnh thì taát caû caùc quoác gia ñeàu coù lôïi.
Tuy nhieân, lôïi theá so saùnh ôû ñaây khoâng phaûi laø döïa vaøo söï khaùc bieät veà taøi
nguyeân thieân nhieân nhö quan ñieåm cuûa A.Smith, maø döïa vaøo trình ñoä phaùt trieån
cuûa yeáu toá saûn xuaát cuûa moãi quoác gia (ví duï nhö: trình ñoä cuûa nguoàn nhaân löïc,
trình ñoä coâng ngheä, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät….) vaø lôïi theá so saùnh khoâng phaûi laø
baát di baát dòch maø noù seõ thay ñoåi tuøy thuoäc vaøo thôøi gian vaø trình ñoä phaùt trieån
cuûa moãi quoác gia/ñòa phöông.
I.1.2.- ÖÙng duïng caùc hoïc thuyeát veà lôïi theá so saùnh cho thuûy saûn Vieät Nam:
-Vaän duïng lyù thuyeát lôïi theá so saùnh tuyeät ñoái cuûa A.Smith ñeå phaùt trieån
cho saûn xuaát vaø xuaát khaåu thuûy saûn Vieät Nam, chuùng toâi thaáy Vieät Nam coù ñieàu
kieän thuaän lôïi ñeå phaùt trieån ngaønh thuûy saûn, (coù daõi bôø bieån daøi suoát thuaän lôïi
cho vieäc ñaùnh baét thuûy saûn, coù ñieàu kieän khí haäu vaø ñaát ñai ñeå phaùt trieån nuoâi
troàng thuûy saûn, coù ñoäi nguõ lao ñoäng ñoâng ñaûo, caàn cuø, chi phí lao ñoäng thaáp) vì
vaäy neân taêng cöôøng phaùt trieån nuoâi troàng, ñaùnh baét vaø cheá bieán thuûy saûn ñeå xuaát
khaåu qua Nhaät Baûn vaø caùc nöôùc khaùc.
-Vaän duïng lyù thuyeát lôïi theá so saùnh cuûa David Ricardo ñeå phaùt trieån saûn
xuaát vaø xuaát khaåu thuûy saûn Vieät Nam, theo chuùng toâi ngaønh Thuyû saûn Vieät nam
neân tieáp tuïc hoaøn thieän caùc döï aùn ñaùnh baét xa bôø, caùc chöông trình nuoâi troàng
thuûy saûn, caûi thieän moâi tröôøng … ñeå taêng naêng suaát lao ñoäng, naâng cao chaát löôïng
saûn phaåm ñeå coù theå naâng cao söùc caïnh tranh treân thò tröôøng theá giôùi.
6
I.2.- LYÙ THUYEÁT VEÀ THÒ TRÖÔØNG:
I.2.1.Khaùi nieäm thò tröôøng:
Theo quan ñieåm thöông maïi , thò tröôøng laø nôi gaëp gôõ giöõa cung vaø caàu cuûa
saûn phaåm. Caùc doanh nghieäp “cung öùng “ caùc saûn phaåm cuûa mình cho ngöôøi tieâu
thuï nhaèm thoûa maõn nhu caàu cuûa hoï ñöôïc theå hieän döôùi hình thöùc “möùc caàu”.
Thò tröôøng laø toång theå caùc moái quan heä xaõ hoäi kinh teá ñöôïc hình thaønh vaø
phaùt trieån tröôùc, trong vaø sau quaù trình taùi saûn xuaát môû roäng cuûa xaõ hoäi bao goàm
boán giai ñoaïn; saûn xuaát, phaân phoái, trao ñoåi, tieâu duøng.
I.2.2. Nghieân cöùu thò tröôøng ñeå phaân khuùc, löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu,
ñònh vò saûn phaåm:
Ñeå hoïat ñoäng saûn xuaát kinh doanh thaønh coâng, doanh nghieäp phaûi nghieân cöùu,
nhaän daïng nhöõng thò tröôøng haáp daãn vaø döï ñoùan tieàm naêng tieâu thuï cho caùc saûn
phaåm cuûa noù caøng chính xaùc caøng toát. Moät doanh nghieäp phaûi ñaùnh giaù quy moâ
cuûa thò tröôøng, caùc ñaëc tính cuûa nhu caàu, caùc yeâu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng, caùc
keânh thöông maïi cuõng nhö nhöõng khaùc bieät veà vaên hoùa vaø xaõ hoäi coù theå aûnh
höôûng ñeán vieäc kinh doanh treân thò tröôøng.
Nhieàu ñôn vò baùn haøng treân thò tröôøng ñeàu nhaän thaáy khoâng theå thu huùt heát
moïi khaùch haøng cuûa thò tröôøng. Ngöôøi mua ñoâng ñaûo, ôû raûi raùc, khaùc bieät trong sôû
thích vaø nhu caàu, thoùi quen mua haøng neân moãi doanh nghieäp phaûi xaùc ñònh ñöôïc
caùc phaân khuùc thò tröôøng haáp daãn maø hoï coù theå phuïc vuï höõu hieäu nhaát.
Phaân khuùc thò tröôøng laø söï phaân chia thò tröôøng thaønh caùc nhoùm ngöôøi mua
saém khaùc bieät nhau baèng vieäc xaùc ñònh caùc caên baûn cho phaân khuùc thò tröôøng vaø
phaùc hoïa caùc neùt khaùi quaùt veà caùc phaân khuùc ñaõ nhaän ra.
Löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu laø ñaùnh giaù möùc loâi cuoán cuûa moãi phaân khuùc vaø
choïn moät hay nhieàu phaân khuùc ñeå xaâm nhaäp.
Ñònh vò thò tröôøng laø hình thaønh vò theá caïnh tranh cho saûn phaåm cuûa mình
cuøng vôùi moät Marketing Mix thaät chi tieát.
I.3.- GIÔÙI THIEÄU SÔ LÖÔÏC VEÀ NHAÄT BAÛN:
I.3.1.- Vò trí ñòa lyù:
Nhaät Baûn laø moät quaàn ñaûo naèm ôû phía Ñoâng Baéc Chaâu AÙ, goàm 4 ñaûo lôùn laø
Honsu, Hokkaido, Shikoku, Kyushu vaø khoaûng 6.850 caùc ñaûo nhoû. Dieän tích Nhaät
Baûn khoaûng 377.835 km2, trong ñoù nuùi chieám 71% toång dieän tích, ñaát ñai canh
taùc noâng nghieäp chæ chieám 1/6 toàng dieän tích.
I.3.2.- Daân soá vaø con ngöôøi Nhaät Baûn:
Daân soá Nhaät Baûn tính ñeán thaùng 7/2003, vaøo khoaûng 127.500.000 ngöôøi,
ñöùng thöù baûy treân theá giôùi, maät ñoä daân soá khoaûng 331 n/km2.
Veà toân giaùo, 84% ngöôøi Nhaät theo Thaàn Ñaïo vaø Ñaïo Phaät. Coøn laïi caùc toân
giaùo khaùc chieám 16%..
Tuoåi thoï bình quaân cuûa Nhaät Baûn naêm 2003 laø 82,5 tuoåi (cao nhaát theá giôùi),
ñieàu naøy phaûn aùnh phaàn naøo möùc soáng, phuùc lôïi xaõ hoäi cuûa nöôùc Nhaät raát cao.
Tuy nhieân, vieäc chæ coù 18% daân soá coù ñoä tuoåi döôùi 15, trong khi ñoù cöù 6 ngöôøi
7
Nhaät coù ñeán moät ngöôøi lôùn hôn 65 tuoåi ñaõ gaây ra moái quan ngaïi: Tyû leä ngöôøi sung
söùc saùng taïo laøm nhieàu cuûa caûi vaät chaát cho xaõ hoäi thaáp hôn soá ngöôøi ñöôïc xaõ hoäi
chaêm lo phuùc lôïi.
Nöôùc Nhaät raát ngheøo veà taøi nguyeân thieân nhgieân, laïi phaân boå raûi raùc vôùi
tröõ löôïng thaáp, ña soá caùc nguyeân lieäu chieán löôïc phuïc vuï cho phaùt trieån kinh teá
ñeàu döïa vaøo nhaäp khaåu: Daàu moû, gang, saét theùp, cao su… Trong khi ñoù, nöôùc Nhaät
khoâng ñöôïc tieáp quaûn caùc thaønh töï kinh teá sau chieán tranh theá giôùi thöù hai,
nhöng baây giôø ñaây Nhaät Baûn trôû thaønh cöôøng quoác thöù hai treân theá giôùi vaø ñöùng
ñaàu chaâu AÙ veà phaùt trieån kinh teá. Thaønh töïu kinh teá kyø dieäu naøy coù söï ñoùng goùp
quan troïng baäc nhaát, ñoù laø nguoàn nhaân löïc, con ngöôøi Nhaät Baûn.
Laø daân cö coù truyeàn thoáng noâng nghieäp neân löông thöïc chính cuûa ngöôøi
Nhaät Baûn laø côm (gaïo). Ngoaøi nguoàn cung caáp dinh döôõng töø gaïo vaø caùc loaïi rau
quaû. Töø xa xöa ngöôøi Nhaät Baûn ñaõ coù caùi nhìn höôùng bieån vaø coù naêng löïc khai
thaùc bieån. Do vaäy, nguoân cung caáp chaát ñaïm chuû yeáu cuûa daân cö Nhaät Baûn laø haûi
saûn chöù khoâng phaûi thòt nhö nhieàu daân toäc khaùc. Naêm 1999, trong cuoán “saùch
traéng veà ngheà ñaùnh caù” do chính phuû Nhaät Baûn coâng boá thì nöôùc naøy vaãn laø quoác
gia chieám vò trí thöù tö veà möùc tieâu thuï haûi saûn haøng naêm tíunh theo ñaàu ngöôøi.
Haøng naêm moãi ngöôøi tieâu thuï ñeán 70,6kg haûi saûn. Nhö vaäy, haøng naêm moãi ngöôøi
Nhaät Baûn tieâu thuï moät löôïng haûi saûn coù troïng löôïng trung bình naëng hôn cô theå
hoï vaø vôùi quy moâ daân soá nhö treân, chaéc chaén Nhaät Baûn laø quoác gia ñöùng ñaàu veà
möùc tieâu thuï haûi saûn treân theá giôùi.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, trung bình moãi naêm Nhaät Baûn coù theå khai thaùc
ñöôïc 6,626 trieäu taán caù, nhöng saûn löôïng khai thaùc ñang giaûm daàn. Nguyeân nhaân
chuû yeáu laø söï ñaùnh baét quaù möùc tröôùc ñaây ñaõ gaây thieät haïi veà nguoàn cung caáp haûi
saûn. Ñeå ñaùp öùng nhu caàu tieâu duøng trong nöôùc, moät maët Nhaät Baõn thöïc hieän
chính saùch nhaäp khaåu, maët khaùc môû roäng naêng löïc khai thaùc ôû nhieàu vuøng bieån
quoác teá, nhöng vaáp phaûi söï phaûn ñoái cuûa caùc toå chöùc baûo veä moâi tröôøng hoaëc hoï
cuøng ñaåy maïnh vieäc nuoâi troàng thuûy saûn theo phöông phaùp nhaân taïo vaø baùn nhaân
taïo nhöng khoâng nhieàu.
I.3.3.- Kinh teá cuûa Nhaät Baûn:
Nhaät Baûn laø nöôùc duy nhaát chòu haäu quaû bom nguyeân töû truùt treân ñaát nöôùc
cuûa mình. Sau Theá chieán thöù hai (naêm 1945), Nhaät Baûn laø nöôùc baïi traän, ñaát nöôùc
laâm vaøo thaûm hoïa suy vong: söï ñoå vôõ vaø hoang taøn sau cuoäc chieán vôùi quaân Ñoàng
Minh, neàn kinh teá bò teâ lieät, soá ngöôøi thaát nghieäp chieám ñeán 1/3 toång löïc löôïng
lao ñoäng. Nhöng do söï noã löïc cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo, cuûa nhaân daân Nhaät, neàn kinh
teá Nhaät Baûn chaúng nhöõng phuïc hoài maø coøn taêng tröôûng vôùi toác ñoä nhanh vaø lieân
tuïc suoát moät thaäp kyû röôõi töø 1956 – 1970 toác ñoä taêng tröôûng kinh teá bình quaân
cuûa nöôùc Nhaät laø 10,9% vaø tieáp theo trong hai thaäp nieân sau ñoù 1970 - 1990 do
chòu aûnh höôûng cuûa hai cuoäc khuûng hoaûng daàu moû, toác ñoä taêng tröôûng giaûm,
nhöng toác ñoä bình quaân vaãn gia taêng. Söï taêng tröôûng kinh teá oån ñònh gaàn 45 naêm
ñaõ ñöa vò theá kinh teá cuûa Nhaät Baûn ñöùng haøng thöù hai theá giôùi sau Hoa Kyø (xem
baûng 1.1)
8
Baûng 1.1: GNP cuûa caùc nöôùc G8 naêm 2002.
STT QUOÁC GIA TOÅNG GNP (TYÛ USD)
1 Myõ 10.100
2 Nhaät Baûn 4.200
3 Ñöùc 2.200
4 Anh 1.600
5 Phaùp 1.500
6 Italy 1.300
7 Canada 780
8 Nga 310
Töø naêm 1990 ñeán nay, gaàn 15 naêm troâi qua, neàn kinh teá Nhaät Baûn traûi qua
3 thôøi kyø suy thoaùi, giaûm suùt veà toác ñoä taêng tröôûng, ñöa möùc taêng tröôûng xuoáng
thaáp döôùi 1%, thaäm chí naêm 1998 laø -1,7% (xem bieåu ñoà 1.1)
Bieåu ñoà 1.1: Toác ñoä taêng tröôûng kinh teá Nhaät Baûn:
2.90
0.40 0.60 0.60 0.60
2.90
-1.70
0.30
0.60
2.20
-0.20
-0.70
-0.50
-2.00
-1.00
0.00
1.00
2.00
3.00
4.00
1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003
East
Nguoàn” Vieän Nghieân Cöùu Nhaät Baûn”.
Maëc daàu coù söï suy giaûm kinh teá lieân tuïc, nhöng do nhieàu maët haøng xuaát
khaåu cuûa Nhaät Baûn vaãn ñöùng ñaàu theá giôùi: xe hôi, haøng ñieän töû, haøng ñieän, saûn
phaåm cô