Luận văn Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ thanh long ở huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang

Cần Thơ – 2/2009 TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG Ở HUYỆN CHỢ GẠO TỈNH TIỀN GIANG Giáo viên hướng dẫn: Sinh viên thực hiện: LÊ QUANG VIẾT TRẦN THỊ CẨM NHUNG MSSV: 4054203 Lớp: Kinh tế Nông Nghiệp 1-Khóa 31 iLỜI CẢM TẠ  Em xin chân thành cảm ơn tất cả các thầy cô Khoa Kinh tế và Quản trị Kinh doanh đã nhiệt tình hướng dẫn em trong suốt quá trình học tập tại trường. Đặc biệt, em xin chân thành cảm ơn thầy Lê Quang Viết và các thầy cô Khoa Kinh tế và Quản trị Kinh doanh đã tạo điều kiện thuận lợi, hướng dẫn tận tình trong suốt quá trình em thực hiện luận văn tốt nghiệp. Em xin chân thành cảm ơn các Cô, Chú, Anh, Chị Phòng Kinh tế, Phòng Thống kê, Ban Khuyến nông huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang đã nhiệt tình cung cấp số liệu, giúp đỡ em trong quá trình nghiên cứu. Thay lời cảm tạ, em kính chúc quý thầy cô dồi dào sức khỏe. Ngày… tháng… năm 2009 Sinh viên thực hiện Trần Thị Cẩm Nhung ii LỜI CAM ĐOAN  Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài nghiên cứu khoa học nào. iii NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP  ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Ngày … tháng 5 năm 2009 Thủ trưởng đơn vị iv NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN  Họ và tên Giáo viên Hướng dẫn: Lê Quang Viết Học vị: Chuyên ngành: Cơ quan công tác: Trường Đại Học Cần Thơ. MSSV: 4054203 Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp. Tên đề tài: Phân tích tình hình sản xuất và tiêu thụ thanh long ở huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang. NỘI DUNG NHẬN XÉT 1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 2. Hình thức: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn, tính cấp thiết của đề tài: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 4. Độ tin cậy của số liệu, tính hiện đại của luận văn: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 5. Nội dung và kết quả đạt được: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... v6. Các nhận xét khác: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 7. Kết luận: ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Cần Thơ, ngày …. tháng 5 năm 2009 Giáo viên hướng dẫn Lê Quang Viết vi NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN  ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... ......................................................................................................................... Ngày… tháng… năm 2009 Giáo viên phản biện MỤC LỤC vii Trang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU................................................................................... 1 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................. 1 1.1.1. Sự cần thiết hình thành đề tài...................................................................... 1 1.1.2. Căn cứ khoa học thực tiễn........................................................................... 2 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu chung:......................................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể: ......................................................................................... 2 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU.............................................................................. 2 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU.............................................................................. 3 1.4.1. Không gian nghiên cứu: ............................................................................ 3 1.4.2. Thời gian nghiên cứu:................................................................................ 3 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu:............................................................................... 3 1.4.4. Nội dung nghiên cứu: ................................................................................ 3 1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU: ............................................................................. 3 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU5 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN................................................................................. 5 2.1.1. Khái niệm kinh tế nông hộ......................................................................... 5 2.1.2. Hiệu quả sản xuất....................................................................................... 5 2.1.3. Khái niệm về kênh tiêu thụ........................................................................ 5 2.1.4. Khái niệm GAP ......................................................................................... 6 2.1.5. Một số khái niệm khác .............................................................................. 7 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................................. 8 2.2.1. Chọn địa bàn nghiên cứu:.......................................................................... 8 2.2.2. Số liệu thu thập:......................................................................................... 9 2.2.3. Phân tích số liệu: ....................................................................................... 9 CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG Ở HUYỆN CHỢ GẠO – TIỀN GIANG.................................................. 12 3.1. TỔNG QUAN VỀ HUYỆN CHỢ GẠO - TIỀN GIANG ............................ 12 3.1.1. Điều kiện tự nhiên ..................................................................................... 12 viii 3.1.2. Tình hình kinh tế xã hội............................................................................. 13 3.1.3. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp ......................................................... 15 3.2. GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ CÂY THANH LONG.................................... 16 3.3. THỰC TRẠNG SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH L0NG CẢ NƯỚC 17 3.3.1. Sản xuất ....................................................................................................... 17 3.3.2. Tiêu thụ ....................................................................................................... 17 3.3.3. Công nghệ bảo quản sau thu hoạch............................................................. 18 3.4 TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG Ở HUYỆN CHỢ GẠO, TỈNH TIỀN GIANG. .................................................................................. 19 3.4.1. Sản xuất ....................................................................................................... 19 3.4.2. Tiêu thụ ....................................................................................................... 26 3.4.3. Phân tích hiệu quả trồng thanh ................................................................... 30 CHƯƠNG 4: ĐÁNH GIÁ ĐIỂM MẠNH – ĐIỂM YẾU, CƠ HỘI – THÁCH THỨC CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG HUYỆN CG, TỈNH TG.......................................................................................... 44 4.1. ĐÁNH GIÁ ĐIỂM MẠNH – ĐIỂM YẾU CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG Ở HUYỆN CHỢ GẠO – TIỀN GIANG ....... 44 4.1.1. Điểm mạnh ................................................................................................ 44 4.1.2. Điểm yếu ................................................................................................... 44 4.2. ĐÁNH GIÁ CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC QÚA TRÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG Ở HUYỆN CHỢ GẠO – TIỀN GIANG.............. 45 4.2.1. Cơ hội ........................................................................................................ 45 4.2.2. Thách thức ................................................................................................. 46 CHƯƠNG 5:GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG Ở HUYỆN CHỢ GẠO – TIỀN GIANG .................................. 48 5.1. PHÂN TÍCH SWOT ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG Ở HUYỆN CHỢ GẠO – TIỀN GIANG .................................. 48 5.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ THANH LONG Ở HUYỆN CHỢ GẠO – TIỀN GIANG.................................................. 49 5.2.1. Ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ vào phát triển thanh long...... 49 ix 5.2.2. Đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm, xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu. ..... 50 5.2.3. Giải pháp về tổ chức sản xuất ................................................................... 51 5.2.4. Giải pháp về kỹ thuật và khuyến nông ...................................................... 52 5.2.5.. Tăng cường công tác khuyến nông đối với người trồng thanh long ........ 54 5.2.6. Giải pháp về đầu tư phát triển vùng thanh long tập trung ......................... 55 5.2.7. Giải pháp hỗ trợ người thu mua. ............................................................... 56 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ ........................................................... 59 6.1. KẾT LUẬN...................................................................................................... 59 6.2. KIẾN NGHỊ..................................................................................................... 60 6.2.1. Đối với Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ công thương............ 60 6.2.2. Đối với tỉnh và doanh nghiệp sản xuất cây ăn quả ..................................... 60 6.2.3. Đối với ngành điện cùng với tỉnh ............................................................... 61 6.2.4. Đối với ngân hàng nông nghiệp, chính sách và các quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển ......................................................................................................................... 61 6.2.5. Đối với nông dân......................................................................................... 61 6.2.6. Đối với Hợp tác xã thanh long Quơn Long ................................................ 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 63 xDANH MỤC BIỂU BẢNG Bảng 1: Mô tả địa bàn nghiên cứu ........................................................................... 8 Bảng 2: Diện tích trồng thanh long phân theo xã năm 2007 ................................... 19 Bảng 3: Diện tích, năng suất, sản lượng thanh long huyện Chợ Gạo...................... 20 Bảng 4: Lực lượng lao động trồng thanh long......................................................... 22 Bảng 5: Lý do trồng thanh long của nông dân......................................................... 24 Bảng 6: Nguồn giống được sử dụng ........................................................................ 24 Bảng 7: Kinh nghiệm trồng thanh long ................................................................... 25 Bảng 8: Chi phí trung bình của vụ thuận ................................................................. 30 Bảng 9: Chi phí trung bình vụ nghịch ..................................................................... 31 Bảng 10: So sánh chi phí hai vụ trồng thanh long ................................................... 32 Bảng 10: Suất đầu tư và mức vay bình quân 1 ha thanh long ................................. 56 xi DANH MỤC HÌNH Hình 1: Diện tích trồng thanh long .......................................................................... 21 Hình 2. Trình độ văn hoá của các đáp viên ............................................................. 22 Hình 3: Kinh nghiệm trồng thanh long của người dân ............................................ 23 Hình 4: So sánh chi phí, hiệu quả trồng thanh long giữa hai vụ ............................. 32 Hình 5: Mô hình thu mua ba cấp ............................................................................. 57 MỤC LỤC Trang CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU................................................................................... 1 1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................................. 1 1.1.1. Sự cần thiết hình thành đề tài...................................................................... 1 1.1.2. Căn cứ khoa học thực tiễn........................................................................... 2 1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ........................................................................... 2 1.2.1. Mục tiêu chung:......................................................................................... 2 1.2.2. Mục tiêu cụ thể: ......................................................................................... 2 1.3. CÂU HỎI NGHIÊN CỨU.............................................................................. 2 1.4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU.............................................................................. 3 1.4.1. Không gian nghiên cứu: ............................................................................ 3 1.4.2. Thời gian nghiên cứu:................................................................................ 3 1.4.3. Đối tượng nghiên cứu:............................................................................... 3 1.4.4. Nội dung nghiên cứu: ................................................................................ 3 1.5. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU: ............................................................................. 3 CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU5 2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN ................................................................................ 5 2.1.1. Khái niệm kinh tế nông hộ......................................................................... 5 2.1.2. Hiệu quả sản xuất....................................................................................... 5 2.1.3. Khái niệm về kênh tiêu thụ........................................................................ 5 2.1.4. Khái niệm GAP ......................................................................................... 6 2.1.5. Một số khái niệm khác .............................................................................. 7 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................................. 8 2.2.1. Chọn địa bàn nghiên cứu:.......................................................................... 8 2.2.2. Số liệu thu thập:......................................................................................... 9 2.2.3. Phân tích số liệu: ........................................................