Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những loại hình bảo hiểm
ra đời sớm ở nước ta. Đây là một loại hình bảo hiểm đặc biệt, nó ít
mang tính chất kinh doanh thương mại mà chủ yếu là tính nhân dạo
và nhân văn cao cả.
Kể từ khi ra đời đến nay, nó đã góp phần làm ổn định đời sống
cho cán bộ công nhân viên chức Nhà nước, quân nhân, những người
lao động làm việc trong các thành phần kinh tế của đất nước; ổn định
chính trị –xã hội, thúc đẩy quá trình xây dựng, phát triển và bảo vệ tổ
quốc.
Hiện nay, được sự quan tâm của Nhà nước mà chính sách BHXH
ngày càng được thực hiện tốt và hiệu quả hơn với các đối tượng tham
gia nói trên. Để việc thực hiện BHXH tồn tại và phát huy được tác
dụng của nó cần phải có một quỹ BHXH và quỹ đó phải hoạt động
đúng mục đích tức là cơ quan BHXH phải thực hiện tốt công tác thu –
chi quỹ BHXH.
68 trang |
Chia sẻ: nhungnt | Lượt xem: 2085 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Thực trạng và giải pháp hoàn thiện công tác thu - chi quỹ BHXH tại phòng BHXH huyện Giao Thuỷ (Nam Định), để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Luận văn
Thực trạng và giải pháp
hoàn thiện công tác thu - chi
quỹ BHXH tại phòng
BHXH huyện
Giao Thuỷ (Nam Định)
1
LỜI NÓI ĐẦU
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những loại hình bảo hiểm
ra đời sớm ở nước ta. Đây là một loại hình bảo hiểm đặc biệt, nó ít
mang tính chất kinh doanh thương mại mà chủ yếu là tính nhân dạo
và nhân văn cao cả.
Kể từ khi ra đời đến nay, nó đã góp phần làm ổn định đời sống
cho cán bộ công nhân viên chức Nhà nước, quân nhân, những người
lao động làm việc trong các thành phần kinh tế của đất nước; ổn định
chính trị – xã hội, thúc đẩy quá trình xây dựng, phát triển và bảo vệ tổ
quốc.
Hiện nay, được sự quan tâm của Nhà nước mà chính sách BHXH
ngày càng được thực hiện tốt và hiệu quả hơn với các đối tượng tham
gia nói trên. Để việc thực hiện BHXH tồn tại và phát huy được tác
dụng của nó cần phải có một quỹ BHXH và quỹ đó phải hoạt động
đúng mục đích tức là cơ quan BHXH phải thực hiện tốt công tác thu –
chi quỹ BHXH.
Qua thời gian thực tập tại phòng BHXH huyện Giao Thuỷ em
thấy BHXH huyện Giao Thuỷ đã đạt được những kết quả thiết thực về
hoạt động thu – chi quỹ BHXH như: Chi đúng người, đúng đối tượng,
kịp thời; thu quỹ BHXH ngày càng tăng v.v…Tuy nhiên bên cạnh dó
vẫn còn một số tồn tại nhất định như: Thu BHXH chưa dứt điểm, số
nợ đọng vẫn còn, một vài cơ sở còn trốn nộp BHXH làm cho hoạt động
quỹ BHXH tại phòng BHXH huyện Giao Thuỷ chưa đạt được kết quả
cao, tăng gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Nhận thức được tầm
2
quan trọng của công tác quản lý thu – chi quỹ BHXH như vậy, em đã
chọn đề tài : “Thực trạng thu - chi quỹ BHXH tại phòng BHXH huyện
Giao Thuỷ (Nam Định)” với mong muốn được góp phần nhỏ bé của
mình nhằm hoàn thiện công tác quản lý thu – chi quỹ BHXH tại phòng
BHXH huyện Giao Thuỷ nói riêng và trong hệ thống BHXH Việt Nam
nói chung.
Trong quá trình hoàn thành chuyên đề, do thời gian và nhận thức
còn nhiều hạn chế nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất
mong được sự chỉ bảo của các thầy cô giáo. Qua đây em xin gửi lời
cảm ơn tới thầy giáo PGS.TS Hồ Sĩ Sà đã tận tình giúp đỡ em hoàn
thành chuyên đề này.
Hà Nội ngày 15 tháng 4 năm 2004
Sinh viên: Trần Văn Phác
3
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ BHXH VÀ QUỸ BHXH
I. SỰ CẦN THIẾT PHẢI CÓ BHXH
1 – Sự ra đời của BHXH
Nền sản xuất hàng hoá càng phát triển thì vấn đề thuê mướn
nhân công diễn ra càng phổ biến, mâu thuẫn giữa chủ và thợ ngày
càng gia tăng. Đặc biệt khi người lao động không may gặp rủi ro, sự
cố như: ốm đau, bệnh tật, tai nạn lao động, mất việc làm…phải nghỉ
việc. Khi rơi vào những trường hợp này, các nhu cầu cần thiết không
những không mất đi mà còn tăng lên, thậm chí còn phát sinh ra nhiều
nhu cầu mới như: cần được khám chữa bệnh, điều trị khi ốm đau; cần
người nuôi dưỡng, chăm sóc khi gặp tai nạn, thương tật… Tổng thời
gian nghỉ việc người chủ không trả lương, làm cho người lao động
càng gặp nhiều khó khăn hơn và không yên tâm làm việc. Vì vậy, lúc
đầu người chủ chỉ cam kết trả công lao động nhưng sau đó đã phải
cam kết cả việc bảo đảm cho người lao động có một số thu nhập nhất
định để họ trang trải khi không may gặp những khó khăn đó.
Trong thực tế, nhiều khi các rủi ro trên không xẩy ra và người
chủ không phải chi ra đồng nào nhưng cũng có khi xảy ra dồn dập,
buộc họ phải bỏ ra một khoản tiền rất lớn mà họ không muốn. Do đó
mâu thuẫn chủ thợ càng trở nên vô cùng gay gắt. Khi những mâu
thuẫn này kéo dài Nhà nước phải đứng ra can thiệp bằng cách: buộc
4
giới chủ phải có trách nhiệm hơn đối với người lao động mà mình sử
dụng, thể hiện ở việc phải trích ra một phần thu nhập của mình để
hình thành quỹ. Sau đó dùng nguồn quỹ này để trợ cấp cho người lao
động và gia đình họ, khi người lao động không may gặp những rủi ro
và sự cố bất ngờ. Đồng thời Nhà nước đứng ra bảo trợ cho quỹ. Bằng
cách đó cả chủ và thợ đều thấy mình có lợi và tự giác thực hiện, cuộc
sống của người lao động được đảm bảo.Người chủ được bảo vệ việc
sản xuất kinh doanh diễn ra bình thường, tránh được những xáo trộn
không cần thiết.
Mối quan hệ ba bên nêu trên được thế giới quan niệm là BHXH
cho người lao động. Như vậy BHXH là một chế độ pháp định bảo vệ
người lao động, bằng cách thông qua việc tập trung nguồn tài chính
được huy động từ sự đóng góp của người lao động, người sử dụng lao
động (nếu có), sự tài trợ của Nhà nước nhằm trợ cấp vật chất cho
người được bảo hiểm và gia đình họ trong trường hợp bị giảm hoặc
mất thu nhập do gặp các rủi ro ốm đau, thai sản, tai nạn lao động,
bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động theo quy định của pháp luật hoặc
tử vong…
2 - Sự cần thiết phải có hệ thống BHXH
Trong cuộc sống cũng như trong các hoạt động sản xuất hàng
ngày, mặc dù không muốn nhưng người lao động không thể tránh khỏi
hết những rủi ro bất ngờ xảy ra như: ốm đau; bệnh tật, tai nạn lao
động, bệnh nghề nghiệp…Tất cả những nguyên nhân đó xảy ra đều ít
nhiều làm ảnh hưởng đến đời sống vật chất và tinh thần cho bản thân
cũng như gia đình; người thân của họ.
5
Muốn khắc phục được khó khăn do các rủi ro nêu trên gây ra,
người lao động cần phải được sự bảo trợ của tập thể số đông. Đặc biệt
để người lao động yên tâm tham gia sản xuất tạo điều kiện phát triển
kinh tế đất nước thì nhà nước cần phải can thiệp vào nhằm làm giảm
bớt những khó khăn cho người lao động trong các trường hợp: ốm
đau, thai sản, tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp, chết, mất việc làm
khi về già…Từ đó BHXH được ra đời như một tất yếu khách quan khi
mà mọi thành viên trong xã hội đều cảm thấy cần phải tham gia hệ
thống BHXH này.
II . VAI TRÒ VÀ NHỮNG NGUYÊN TẮC CỦA BHXH
1 – Vai trò của BHXH
1.1) Đối với người lao động
Trong giai đoạn hiện nay khi đất nước đang ngày càng hoàn thiện
quá trình công nghiệp hoá- hiện đại hoá thì những "rủi ro" như ốm
đau, tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp, thai sản, mất việc làm…lại
diễn ra một cách thường xuyên và ngày càng phổ biến hơn, phức tạp
hơn. Khi những rủi ro này xảy ra sẽ gây khó khăn cho người lao động
vế cả vật chất lẫn tinh thần, ảnh hưởng không tốt cho cả cộng đồng.
Với tư cách là một trong những chính sách kinh tế xã hội của Nhà
nước, BHXH sẽ góp phần trợ giúp cho cá nhân những người lao động
gặp phải rủi ro, bất hạnh bằng cách tạo ra cho họ những thu nhập
thay thế, những điều kiện lao động thuận lợi…giúp họ ổn định cuộc
sống, yên tâm công tác, tạo cho họ một niềm tin vào tương lai. Từ đó
góp phần quan trọng vào việc tăng năng suất lao động cũng như chất
lượng công việc cho xí nghiệp nói riêng và cho toàn xã hội nó chung.
1.2) Đối với người sử dụng lao động
6
Để có được sản phẩm phục vụ cho cuộc sống của con người và sự
phát triển của xã hội thì cần phải có người tạo ra sản phẩm và nhờ
vào quá trình lao động sản xuất để tạo ra sản phẩm cần thiết cho con
người, cho xã hội. Những người biết vận dụng sức lao động để sản xuất
ra sản phẩm, đó chính là những người chủ sử dụng lao động. Muốn
cho hoạt động sản xuất kinh doanh được đảm bảo thì người chủ phải
tạo được mối quan hệ tốt với người lao động, giải quyết những vấn đề
thuộc phạm vi trách nhiệm của mình đối với người lao động thật tốt để
họ yên tâm lao động sản xuất và có niềm tin vào cuộc sống từ đó họ lao
động sản xuất hăng hái hơn, tạo ra nhiều sản phẩm tốt hơn làm cho
quá trình sản xuát kinh doanh của người chủ sử dụng lao động hoạt
động đạt kết quả cao. Muốn vậy người chủ sử dụng lao động phải
tham gia đóng BHXH cho những người lao động của mình để có thể
đảm bảo những khoản chi trả cần thiết, kịp thời đến người lao động
khi họ gặp những rủi ro bất chắc. Việc tham gia đóng góp BHXH cho
người lao động của người chủ sử dụng lao động là góp vào quá trình
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp ngày càng phát triển
hơn, nâng cao năng suất, hiệu quả lao động sản xuất của doanh nghiệp
cũng như nâng cao thu nhập cho người lao động và góp vào việc phát
triển nền kinh tế của đất nước.
1.3) Đối với xã hội
Thứ nhất, cần phải khẳng định rằng hoạt động BHXH là một hoạt
động dịch vụ, cơ quan BHXH là một “doanh nghiệp” sản xuất ra
những dịch vụ “ bảo hiểm” cho người lao động, một loại dịch vụ mà
bất cứ ai cũng cần đến (không phải chỉ cán bộ, công nhân viên chức
mới cần). Nếu các doanh nghiệp này càng sản xuất ra nhiều loại bảo
7
hiểm (đáp ứng đa dạng các nhu cầu) thì giá trị của những sản phẩm
dịch vụ này cũng được tính trực tiếp vào tổng sản phẩm xã hội.
Thứ hai, với tư cách là một trong những chính sách kinh tế xã hội
của Nhà nước, BHXH sẽ “ bảo hiểm” cho người lao động, hoạt động
BHXH sẽ giải quyết những “ trục trặc”, “ rủi ro” xảy ra đối với
những người lao động, góp phần tích cực của mình vào việc phục hồi
năng lực làm việc, khả năng sáng tạo của sức lao động. Sự góp phần
này tác động trực tiếp đến việc nâng cao năng suất lao động cá nhân,
đồng thời góp phần tích cực của mình vào việc nâng cao năng suất lao
động xã hội. Với sự trợ giúp của người lao động khi gặp phải rủi ro
bằng cách tạo ra thu nhập thay thế thì BHXH đã gián tiếp tác động
đến chính sách tiêu dùng quốc gia làm tăng sự tiêu dùng cho xã hội.
Thứ ba, với tư cách là một quỹ tiền tệ tập trung, BHXH tác động
mạnh mẽ tới hệ thống tài chính ngân sách Nhà nước, tới hệ thống tín
dụng tiền tệ ngân hàng. Chính vì vậy, đặt ra một yêu cầu cho quỹ
BHXH phải tự bảo tồn và phát triển quỹ bằng nhiều hình thức khác
nhau, trong đó có hình thức đầu tư phát triển phần “ nhàn rỗi” của
quỹ. Phần này có tác động không nhỏ tới sự phát triển đất nước, góp
phần tạo ra những cơ sở sản xuất kinh doanh mới, việc làm mới góp
phần quan trọng trong việc tạo ra việc làm cho người lao đông. Từ đó
góp phần giải quyết tình trạng thất nghiệp của đất nước, góp phần
tăng thu nhập cá nhân cho người lao động nói riêng và tăng tổng sản
phẩm quốc nội cũng như tổng sản phẩm quốc dân nói chung.
Thứ tư, BHXH góp phần vào việc thực hiện công bằng xã hội, là
công cụ phân phối lại thu nhập giữa những nguời tham gia BHXH. Sự
phân phối lại thu nhập này được tiến hành thông qua hai cách: Phân
phối lại theo chiều ngang giữa người khoẻ và người già, người đang
8
làm việc với người đã nghỉ hưu, người trẻ tuổi với người lớn tuổi, giữa
nam với nữ, người đang hưởng trợ cấp với người chưa hưởng trợ cấp;
phân phối lại theo chiều ngang là mục tiêu quan trọng của chính sách
kinh tế xã hội, giữa những người có thu nhập cao và người có thu nhập
thấp. BHXH không bao hàm ý phân phối bình quân, cũng không hàm
ý lấy của người giàu chia cho người nghèo một cách võ đoán. Ý tưởng
của BHXH nhiễu điều phủ lấy giá gương, là đoàn kết tương trợ, phát
huy tính tự thân, sống hoà nhập có tình có nghĩa giữa các nhóm, các
giới bạn trong cùng cộng đồng với nhau mà vốn là tiềm lực của dân tộc
ta đã được lịch sử chứng minh.
2 – Những nguyên tắc của BHXH
2.1) Mọi ngưòi lao động trong mọi trường hợp bị giảm hoặc mất khả năng
lao động hoặc mất việc làm đều có quyền được BHXH .
Quyền đựơc BHXH của người lao động là một trong những biểu
hiện cụ thể của quyền con người. Nhưng khi muốn xây dựng hệ thống
BHXH thì đầu tiên Nhà nước phải tạo điều kiện và môi trường kinh tế
xã hội, về chính sách và luật pháp, về tổ chức và cơ chế quản lý cần
thiết. Đồng thời, những người sử dụng lao động và người lao động phải
thực hiện trách nhiệm đóng góp tài chính của mình. Không phải là cái
có sẵn nên trước hết phải tìm cách tạo ra nó. Ở mỗi nước không có sự
đóng góp này thì chính sách BHXH có hay đến mấy cũng không bao
giờ có BHXH trong thực tiễn. Vì vậy, thực hiện trách nhiệm đóng góp
tài chính BHXH là điều kiện cơ bản nhất để người lao động được
hưởng quyền BHXH.
2.2) Nhà nước và người sử dụng lao động có trách nhiệm phải BHXH đối
với người lao động, người lao động cũng phải tự bảo hiểm cho mình.
9
Đây là mối quan hệ ba bên trong nền kinh tế thị trường, trong đó
Nhà nước có vai trò quản lý vĩ mô mọi hoạt động kinh tế xã hội trên
phạm vi cả nước. Với vai trò này Nhà nước có trong tay mọi điều kiện
vật chất của toàn xã hội, đồng thời cũng có mọi công cụ cần thiết để
thực hiện vai trò của mình. Cùng với sự tăng trưởng sự phát triển kinh
tế xã hội, cũng có những kết quả bất lợi không mong muốn. Những kết
quả bất lợi này trực tiếp hoặc gián tiếp sẽ dẫn đến những rủi ro cho
người lao động. Khi xảy ra tình trạng như vậy nếu không có BHXH
thì Nhà nước vẫn phải chi Ngân sách để giúp đỡ người lao động dưới
một dạng khác. Sự giúp đỡ đó chẳng những làm cho đời sống người lao
động ổn định mà còn làm cho sản xuất kinh tế xã hội của đất nước ổn
định. Vì vậy, khi trong xã hội loài người xuất hiện BHXH – một dạng
đảm bảo đời sống tiến bộ hơn đối với người lao động- so với các dạng
giúp đỡ truyền thống thì Nhà nước càng có điều kiện và càng có trách
nhiệm tổ chức và tham gia dạng hoạt động đó.
Đối với người sử dụng lao động, mọi khía cạnh đặt ra cũng tương
tự như trên nhưng chỉ trong phạm vi một số doanh nghiệp. Ở đó giữa
người lao động và người sử dụng lao động có mối quan hệ rất chặt chẽ.
Người sử dụng lao động muốn ổn định và sản xuất kinh doanh thì
ngoài việc chăm lo đầu tư để có máy móc thiết bị hịên đại, công nghệ
tiên tiến còn phải chăm lo tay nghề và đời sống của người lao động mà
mình sử dụng. Khi người lao động làm việc bình thường thì phải trả
lương (trả công) thoả đáng cho người lao động. Khi họ gặp rủi ro, ốm
đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.. trong đó có rất nhiều trường
hợp gắn với quá trình lao động, với những điều kiện lao động cụ thể
của doanh nghiệp thì phải có trách nhiệm BHXH cho họ. Chỉ có như
10
vậy người lao động mới yên tâm tích cực lao động sản xuất góp phần
tăng năng suất lao động, tăng hiệu quả kinh tế cho doanh nghiệp.
Đối với người lao động khi gặp những rủi ro không muốn và
không phải hoàn toàn hay trực tiếp do lỗi của người khác thì trước hết
đó là rủi ro của bản thân. Vì thế, nếu muốn được BHXH tức là muốn
nhiều người khác hỗ trợ cho mình, là dàn trải rủi ro của mình cho
nhiều người khác thì tự mình phải gánh chịu trực tiếp và trước hết
đã...Điều đó có nghĩa là bản thân người lao động phải có trách nhiệm
tham gia BHXH để tự bảo hiểm cho mình.
2.3) BHXH phải dựa trên sự đóng góp của các bên tham gia để hình thành
lên quỹ BHXH
Ở nguyên tắc trên đã thấy rõ tính khách quan của trách nhiệm
phải tham gia BHXH đối với người lao động của cả ba bên (Nhà nước,
người sử dụng lao động và người lao động) trong nền kinh tế thị
trường. Biểu hiện cụ thể của trách nhiệm này là đóng phí BHXH đầu
kỳ. Nhờ sự đóng góp đó mà phương thức riêng có của BHXH là dàn
trải rủi ro theo nhiều chiều, tạo điều kiện để phân phối thu nhập theo
cả chiều dọc và chiều ngang mới được thực hiện. Hơn nữa nó còn tạo
ra mối quan hệ ràng buộc chặt chẽ giữa trách nhiệm với quyền lợi góp
phần phòng chống những hiện tượng nhiễu trong hệ thống hoạt động
mang lại nhiều lợi ích cho mọi người có liên quan này.
2.4) Phải tuân theo quy luật số lớn
BHXH là một trong các nguyên tắc, các cơ chế an toàn xã hội,
trước hết là sự trợ giúp cho người lao động trong các trường hợp bị
giảm hoặc bị mất thu nhập tạm thời khi họ bị ốm đau, thai sản… hoặc
hết tuổi lao động theo quy định của pháp luật. Trong cả cuộc đời của
người lao động thường thì thời gian lao động dài hơn thời gian người
11
lao động bị tạm thời mất khả năng lao động hoặc thời gian từ khi hết
tuổi lao động đến lúc chết. Vả lại tất cả những người tham gia BHXH
cùng một lúc có nhu cầu bảo hiểm, vì vậy nguyên tắc trước hết của
BHXH là lấy số đông bù số ít, lấy quãng đời lao động có thu nhập để
bảo hiểm cho khi giảm hoặc mất khả năng lao động.
2.5) Kết hợp giữa các loại lợi ích, các khả năng và phương thức đáp ứng
nhu cầu BHXH
Trong BHXH cả ba bên tham gia: Người sử dụng lao động, người
lao động và Nhà nước đều nhận được nhiều lợi ích. Nhưng lợi ích nhận
được không phải luôn luôn như nhau, thống nhất với nhau mà trái lại
có lợi ích có lúc lại mâu thuẫn với nhau. Chẳng hạn việc tăng mức trợ
cấp hoặc tăng thời hạn nghỉ làm việc và hưởng trợ cấp BHXH sẽ rất có
lợi cho người lao động nhưng lại gây khó khăn cho người chủ sử dụng
lao động, nếu giảm hậu quả bất lợi cho người sử dụng lao động thì Nhà
nước lại phải gánh chịu.
2.6) Mức trợ cấp BHXH phải đảm bảo thấp hơn tiền lương khi đang đi
làm, nhưng cũng phải lớn hơn mức lương tối thiểu
Trợ cấp BHXH nói ở đây là loại trợ cấp thay thế cho tiền lương
như trợ cấp ốm đau, thai sản, hưu trí tuổi già chứ không phải là trợ
cấp bù đắp hoặc trợ cấp BHXH. Như đã biết, tiền lương là khoản tiền
mà người sử dụng lao động trả cho người lao động khi họ thực hiện
công việc nhất định. Nghĩa là, chỉ người lao động có sức khoẻ bình
thường, có việc làm bình thường và thực hiện công việc nhất định mới
có tiền lương. Khi đã bị ốm đau, tai nạn hay tuổi già không thực hiện
được công việc nhất định hoặc không việc làm mà trước đó có tham
gia BHXH thì chỉ có trợ cấp BHXH và trợ cấp đó không thể bằng tiền
lương tạo ra được. Còn nếu cố tìm cách trả trợ cấp BHXH bằng hoặc
12
cao hơn tiền lương thì không một người lao động nào phải cố gắng có
việc làm và tích cực làm việc để có lương mà ngược lại họ sẽ cố gắng
ốm đau, thai sản để hưởng trợ cấp. Hơn nữa cách lập quỹ, phương
thức dàn trải rủi ro của BHXH cũng không cho phép trả trợ cấp
BHXH bằng tiền lương lúc đang đi làm. Vì trả trợ cấp bằng tiền lương
thì chẳng khác gì bị rủi ro đem rủi ro của mình dàn trải hết cho
những người khác.
Như vậy, mức trợ cấp BHXH phải thấp hơn mức tiền lương lúc
đang đi làm. Tuy nhiên do mục đích, bản chất và cách làm của BHXH
thì mức trợ cấp thấp nhất cũng không thể thấp hơn mức sống tối thiểu
hàng ngày. Chỉ khi đó BHXH mới có tính nhân văn cao cả.
2.7) Kết hợp giữa BHXH bắt buộc với BHXH tự nguyện
Bảo hiểm xã hội áp dụng hình thức bắt buộc để đảm bảo quy luật
số lớn và số có hệ số an toàn cao nhằm đảm bảo cuộc sống của người
lao động. Tuy nhiên, có những trường hợp, người lao động muốn
hưởng trợ cấp hưu trí ở mức cao hơn mức được hưởng dưới hình thức
bắt buộc, hoặc khi cân nhắc thấy họ đóng thêm vào BHXH cũng là
một hình thức gửi tiền tiết kiệm, và có khi còn lợi hơn gửi vào ngân
hàng, thì họ sẽ có nhu cầu đóng phí BHXH nhiều hơn mức quy định.
Chính vì vậy, khi đáp ứng nhu cầu đó cũng thực hiện được đảm bảo
tốt hơn cuộc sống cho người lao động đồng thời quy luật số lớn vẫn
được tôn trọng.
2.8) Phải đảm bảo tính thống nhất BHXH trên phạm vi cả nước, đồng thời
phải phát huy tính đa dạng, năng động của các bộ phận cấu thành
Hệ thống BHXH của một nước thường gồm nhiều bộ phận cấu
thành. Trong đó bộ phận lớn nhất do Nhà nước tổ chức và bảo hộ đặc
biệt bao trùm toàn bộ những người hưởng lương từ Ngân sách Nhà
13
nước và những người lao động thuộc những khu vực kinh tế quan
trọng của đất nước. Các bộ phận nhỏ hơn do các đơn vị kinh tế và tư
nhân tổ chức ra để bảo hiểm cho một số đối tượng hạn chế do pháp
luật quy định. Trong bộ phận do Nhà nước tổ chức còn có thể có một
số bộ phận BHXH chuyên ngành như: BHXH đối với công chức,
BHXH đối với quân nhân hưởng lương và một số bộ phận BHXH theo
ngành kinh tế có tính chất đặc thù (đường sắt, khai thác mỏ...). Các bộ
phận BHXH đựơc tổ chức như thế nào, nhiều hay ít là do đi ều kiện
kinh tế, chính trị, xã hội và do Nhà nước quy định. Ở nước ta do
những diều kiện kinh tế xã hội chưa cho phép các tổ chức và cá nhân
thực hiện BHXH mà chỉ có BHXH của Nhà nước.
Để BHXH hoạt động có hiệu quả nhất thiết phải bảo đảm tính
thống nhất trên những vấn đề lớn hoặc cơ bản nhất để tránh tuỳ tiện,
tính cục bộ hoặc những mâu thuẫn nảy sinh. Đồng thời cũng phải có
cơ chế để mỗi bộ phận cấu thành có thể năng động trong hoạt động để
chúng có thể bù đắp, bổ xung những ưu điểm cho nhau.
2.9) BHXH phải được phát triển dần từng bước phù hợp với các điề