Luật học - Chương 9: Quan hệ lao động trong tư pháp quốc tế

CHƯƠNG 9 QUAN HỆ LAO ĐỘNG TRONG TƯ PHÁP QUỐC TẾ I. KHÁI QUÁT CHUNG 1. Khái niệm Điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế ngày nay đã làm phát sinh các quan hệ lao động có yếu tố nước ngoài cần phải được điều chỉnh bằng pháp luật. Vấn đề đặt ra là pháp luật của quốc gia nào sẽ được áp dụng điều chỉnh quyền và nghĩa vụ của các bên cũng như các vấn đề khác có liên quan đến quan hệ hợp đồng đó. 2. Quan hệ lao động do Tư pháp quốc tế điều chỉnh • Chủ thể tham gia quan hệ lao động có yếu tố nước ngoài; • Nơi thực hiện công việc lao động theo thỏa thuận ở nước ngoài; • Hợp đồng lao động được ký kết ở nước ngoài. 3. Nội dung điều chỉnh của Tư pháp quốc tế đối với quan hệ lao động Tư pháp quốc tế không đi sâu nghiên cứu các nội dung trên mà chủ yếu tập trung giải quyết xung đột pháp luật khi một quan hệ lao động có yếu tố nước ngoài phát sinh mà pháp luật các nước có liên quan có những quy định khác nhau, đặc biệt là vấn đề quyền và nghĩa vụ của người lao động. II. GIẢI QUYẾT XUNG ĐỘT PHÁP LUẬT TRONG LĨNH VỰC LAO ĐỘNG 1. Theo pháp luật các nước Pháp luật các nước chia người lao động nước ngoài thành hai nhóm: - Người lao động nước ngoài cư trú lâu dài trên lãnh thổ nước sở tại: áp dụng chế độ đãi ngộ như công dân. - Người lao động nước ngoài không định cư lâu dài trên lãnh thổ nước sở tại: áp dụng các nguyên tắc sau: • Luật do các bên lựa chọn; • Luật nơi tiến hành lao động (Lex loci laboris); • Luật nơi ký kết hợp đồng lao động; • Luật nước nơi có tổ chức thuê lao động (Lex Loci Delegationis); • Luật nước mà phương tiện vận tải mang cờ điều chỉnh (Lex flagi); • Luật của nước nơi đăng ký phương tiện trong vận chuyển hàng không; • Luật của người chuyên chở trong trường hợp vận chuyển bằng đường bộ và đường sắt. 2. Theo các điều ước quốc tế Các điều ước quốc tế này đều áp dụng chế độ đãi ngộ như công dân đối với người lao động nước ngoài ở nước sở tại. Nếu có vấn đề nào chưa được điều ước quốc tế đề cập thì Luật nơi tiến hành lao động (Lex Loci Laboris) sẽ được áp dụng giải quyết. 3. Theo các Hiệp định tương trợ tư pháp giữa Việt Nam với các nước Các bên tham gia ký kết hợp đồng lao động có thể thỏa thuận lựa chọn luật áp dụng, trường hợp các bên không lựa chọn luật áp dụng thì nguyên tắc Luật nơi tiến hành lao động (Lex loci laboris) sẽ được áp dụng để giải quyết các tranh chấp lao động có yếu tố nước ngoài giữa các nước ký kết Hiệp định với Việt Nam. 4. Theo pháp luật Việt Nam 4.1 Quyền và nghĩa vụ lao động của người nước ngoài tại Việt nam 4.2 Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân Việt Nam ở nước ngoài a. Quyền và nghĩa vụ lao động của người Việt Nam định cư ở nước ngoài b. Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân Việt Nam làm việc trong các cơ quan của Việt Nam ở nước ngoài c. Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân Việt Nam trong các cơ quan, doanh nghiệp của người nước ngoài ở nước ngoài 4.3 Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân Việt Nam trong các tổ chức nước ngoài tại Việt Nam