Luật kinh tế - Giải quyết tranh chấp kinh tế

*Giải quyết tranh chấp kinh tế *Khái niệm tranh chấp kinh têNhững xung đột về lợi ích trong lĩnh vực kinh tếBiểu hiện thông qua việc xung đột về quyền và nghĩa vụCác hình thức giải quyết tranh chấp1. Thương lượng2. Hoà giải3. Trọng tài4. TA5. Hành chính *Kiểu giải quyết tranh chấpTự giải quyếtCó sự can thiệp của nhà nước*1. Th­¬ng l­îngChñ ®éng gÆp gì, trao ®æiKh«ng cÇn tíi sù can thiÖp cña nhµ n­íc vµ ng­êi thø baPhô thuéc hoµn toµn vµo c¸c bªn tranh chÊpKü n¨ng th­¬ng l­îng gièng víi kü n¨ng ®µm ph¸nKü n¨ng b¸n th­¬ng m¹i, kh«ng mang nhiÒu ®Æc tr­ng ph¸p lýBiÓu hiÖn râ rÖt nhÊt cña tù do tho¶ thuËn vµ tù do ®Þnh ®o¹t cña c¸c bªn trong quan hÖ hîp ®ång*C¸c ®iÓm lîi cña th­îng l­îngNhanh gän, Ýt tèn kÐmKh«ng cÇn thiÕt cã mÆt cña ng­êi thø baKÝn ®¸oGi÷ ®­îc uy tÝn cho nhauTÝnh kh¶ thi cao*§iÒu kiÖn ®Ó sö dông th­¬ng l­îngC¸c bªn ph¶i cã thiÖn chÝC¸c bªn ph¶i cã nh­îng bé cÇn thiÕt*2. Hoµ gi¶iVõa mang tÝnh chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc (trong tè tông hoÆc ngoµi tè tông)Gièng nh­ th­¬ng l­îng, nh­ng th«ng qua ng­êi thø ba lµm trung gian gióp ®ì t×m kiÕm gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt tranh chÊp*C¸c ®iÓm lîi cña hoµ gi¶iTËn dông ®­îc sù gióp ®ì tõ bªn ngoµiCã c¸i nh×n kh¸ch quan h¬n vÒ tranh chÊpC¸c bªn vÉn gi÷ ®­îc thÕ chñ ®éngCã nhiÒu c¬ héi h¬n trong viÖc duy tr× mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn*§iÒu kiÖn ®Ó sö dông hoµ gi¶iHoµ gi¶i ph¶i ®­îc c¸c bªn tho¶ thuËn tr­íc trong hîp ®ång hay ®­îc tho¶ thuËn sau khi x¶y ra tranh chÊpC¸c bªn chñ ®éng cÇn sù trî gióp cña ng­êi thø ba ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp*C¸c kü n¨ng cÇn thiÕt cña hoµ gi¶iCè g¾ng t×m hiÓu c¸c nguyªn nh©n cña tranh chÊpT×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thiGîi ý cho c¸c bªn c¸c gi¶i ph¸p ®· lùa chänThuyÕt phôc c¸c bªn ¸p dông gi¶i ph¸p ®Ó biÕn m©u thuÉn thµnh hoµ gi¶i*Tæ chøc hoµ gi¶iLùa chän trung t©m hoµ gi¶i th­êng trùcLùa chän c¸ch thøc hoµ gi¶i theo vô viÖc*Qui tr×nh hoµ gi¶i CÇn tham kh¶o hai qui tr×nh sau:Qui tr×nh hoµ gi¶i Folberg- Taylor (cã tÝnh chÊt kü n¨ng hoµ gi¶i)Qui tr×nh hoµ gi¶i cña phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ (ICC) (cã tÝnh chÊt thñ tôc)*Qui tr×nh hoµ gi¶i cña Folberg- TaylorB­íc 1: Trao ®æi víi c¸c bªn t¹o niÒm tin vµ g¹t bá sù ®èi ®ÇuB­íc 2: X¸c ®Þnh néi dung tranh chÊp vµ t¸ch biÖt c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quanB­íc 3: §­a ra c¸c gi¶i ph¸p lùa chänB­íc 4: Th­¬ng l­îng, tho¶ thuËn chän gi¶i ph¸pB­íc 5: Lµm râ tõng vÊn ®Ò ®­îc gi¶i quyÕt theo tho¶ thuËn vµ v¹ch kÕ hoÆch gi¶i quyÕtB­íc 6: Xem xÐt l¹i khÝa c¹nh ph¸p lý cña tõng vÊn ®ÒB­íc 7: Thùc hiÖn vÊn ®Ò ®· tho¶ thuËn*L­u ý vÒ qui tr×nh hoµ gi¶i nµyB­íc 2 vµ b­íc 3 cã ý nghÜa quan träng nhÊt gióp cho c¸c bªn cã c¸i nh×n kh¸ch quan h¬n ®èi víi tranh chÊp ®Ó tõ ®ã cã thiÖn chÝ chÊp nhËn gi¶i ph¸pB­íc 4 vµ b­íc 5 kh«ng thÓ thiÕu, bëi c¸c bªn cã quyÒn tù do ®Þnh ®o¹t. ViÖc hoµ gi¶i nªn ®­îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n vµ ®­îc coi nh­ mét hîp ®ång *Qui tr×nh hoµ gi¶i cña ICCB­íc 1: Bªn muèn hoµ gi¶i nép yªu cÇu cho Toµ ¸n träng tµi cña ICCB­íc 2: Toµ ¸n träng tµi th«ng b¸o cho bªn kia. Trong 15 ngµy kh«ng nhËn ®­îc ph¶n håi, ®­îc xem lµ kh«ng chÊp thuËn hoµ gi¶iB­íc 3: NÕu nhËn ®­îc chÊp nhËn, th× chØ ®Þnh mét hµo gi¶i viªn, th«ng b¸o cho c¸c bªn, vµ Ên ®Þnh thêi h¹n gi¶i quyÕtB­íc 4: TiÕn hµnh hoµ gi¶i v« t­, b×nh ®¼ng, c«ng b»ng; x¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm hoµ gi¶i, vµ cã thÓ yªu cÇu cung cÊp thªm th«ng tinB­íc 5: KÕt thóc hoµ gi¶i khi: ®· ®¹t ®­îc tho¶ thuËn; hoµ gi¶i kh«ng thµnh; c¸c bªn kh«ng muèn tiÕp tôc hoµ gi¶i*3. Hµnh chÝnhC¬ quan hµnh chÝnh ®øng ra ph©n xö vô viÖcThiÕu tÝnh ph¸p lýDÉn tíi viÖc g©y mÊt uy tÝn cña nhauTranh chÊp kÐo dµiPh¸n quyÕt kh«ng lµm tho¶ m·n bªn bÞ thÊt thÕKh«ng b¶o ®¶m bÝ mËt kinh doanhThÈm quyÒn kh«ng râ rµng*4. Träng tµiMang tÝnh rµng buéc cao h¬n so víi tho¶ thuËn vµ hoµ gi¶iC¸c bªn cã quyÒn lùa chän réng h¬nB¶o ®¶m bÝ mËt kinh doanhThñ tôc ®¬n gi¶n, nhanh chãngB¶o ®¶m uy tÝnCác hình thức trọng tàiTrọng tài vụ việcTrọng tài thường trựcĐiều kiện để đưa tranh chấp ra trọng tài1.Có thoả thuận trọng tài trước hoặc sau khi xảy ra tranh chấp2.Thoả thuận trọng tài chưa bị tuyên bố vô hiệu*Cơ sở pháp lý của thoả thuận trọng tàiQuyền tự do ý chíBiểu hiện cụ thể qua nguyên tắc tự do thoả thuận, định đoạt của đương sựCác bên có quyền tự do lựa chọn giải quyết tranh chấp tại tài phán công hay tài phán tư*Nguồn của pháp luật trọng tàiPháp lệnh Trọng tài thương mại 2003Pháp lệnh Công nhận và thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài tại Việt Nam 1995Công ước New York 1958*Thoả thuận trọng tài Là một dạng hợp đồngLà một hợp đồng nhỏ trong hợp đồng lớnRàng buộc các bên của hợp đồng lớn phải đưa tranh chấp ra trọng tài đã được lựa chọn*Các dạng của thoả thuận trọng tàiThiết lập trước khi xảy ra tranh chấpThiết lập khi đang xảy ra tranh chấp*Hình thức của thoả thuận trọng tàiLập thành văn bảnLà một điều khoản trong hợp đồng chính hay một hợp đồng riêng*§iÒu kho¶n träng tµi mÉu cña UNCITRAL “BÊt kú tranh chÊp, bÊt ®ång hoÆc khiÕu n¹i nµo ph¸t sinh tõ hoÆc liªn quan tíi hîp ®ång nµy, hoÆc tíi viÖc vi ph¹m, chÊm døt hîp ®ång nµy hoÆc tíi sù v« hiÖu cña hîp ®ång nµy ph¶i ®­îc gi¶i quyÕt bëi träng tµi phï hîp víi Qui t¾c Träng tµi cña UNCITRAL cã hiÖu lùc hiÖn hµnh”L­u ý: C¸c bªn cã thÓ ®­a thªm vµo ®iÒu kho¶n nµy c¸c vÊn ®Ò sau:+ §Þnh chÕ hay ng­êi ®­îc chØ ®Þnh gi¶i quyÕt tranh chÊp+ Sè l­îng träng tµi viªn tham gia gi¶i quyÕt+ N¬i gi¶i quyÕt+ Ng«n ng÷ dïng ®Ó gi¶i quyÕt*§iÒu kho¶n träng tµi mÉu cña ICC “TÊt c¶ c¸c tranh chÊp liªn quan tíi hîp ®ång nµy ph¶i ®­îc gi¶i quyÕt chung thÈm theo Qui t¾c Träng tµi t¹i Phßng Th­¬ng m¹i Quèc tÕ bëi mét hoÆc nhiÒu träng tµi viªn ®­îc chØ ®Þnh phï hîp víi qui t¾c ®· nãi”*Điều khoản trọng tài mẫu của VIAC (Vietnam International Arbitration Centre) “Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc có liên quan tới hợp đồng này sẽ được giải quyết dứt điểm bởi Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam bên cạnh Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam theo đúng Qui tắc trọng tài của Trung tâm”*§Æc ®iÓm cña ®iÒu kho¶n träng tµi trong hîp ®ångCã sù ®éc lËp nhÊt ®Þnh víi hîp ®ång chÝnh, bëi nã x¸c ®Þnh c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a c¸c bªn trong hîp ®ång, kÓ c¶ khi hîp ®ång bÞ thay ®æi, gia h¹n, huû bá hay v« hiÖuCã thÓ ®­îc xem nh­ hîp ®ång riªng, do ®ã cã thÓ bÞ v« hiÖu do nh÷ng nguyªn nh©n riªng *Thoả thuận trọng tài vô hiệu Điều 10 của Pháp lệnh Trọng tài thương mại xác định các trường hợp vô hiệu của thoả thuận trọng tài như sau:Tranh chấp ngoài phạm vi thương mạiNgười ký kết không có thẩm quyềnMột bên ký kết không có năng lực hành vi dân sự đầy đủKhông qui định hoặc qui định không rõ đối tượng tranh chấp, tổ chức trọng tài có thẩm quyền mà sau đó không có thoả thuận bổ sungKhông lập thành văn bảnCó sự lừa dối, đe doạ và có yêu cầu tuyên bố vô hiệuLưu ý: Nhận xét cách thức qui định của Pháp lệnh tại điều luật nàyVấn đề có liên quan tới việc công nhận các phán quyết của trọng tài*L­u ý khi thiÕt lËp ®iÒu kho¶n träng tµi1. LËp thµnh văn b¶n2. Ph¹m vi vµ ®èi t­îng cña tranh chÊp3. ThÈm quyÒn vµ năng lùc cña ng­êi ký kÕt4. Cïng nhau tho¶ thuËnchØ ®Þnh mét tæ chøc träng tµi cô thÓ hoÆcthÓ thøc chØ ®Þnh hay lùachän träng tµi*Hiệu lực của thoả thuận trọng tàiRàng buộc các bên tranh chấpPhát sinh thẩm quyền của trọng tài và trọng tài viên (Trọng tài viên có thể xem xét thẩm quyền của chính mình, có nghĩa là xem xét có hay không thẩm quyền của mình đối với tranh chấp)Tiêu huỷ thẩm quyền của toà án Lưu ý: - Công ước New York 1958 qui định: “TA của một Quốc gia kết ước, khi nhận được một tố quyền về một vụ việc mà các bên đã có thoả thuận theo nghĩa của điều này, theo yêu cầu của một trong các bên, chuyển các bên tới trọng tài, trừ khi xét thấy thoả thuận đã nói vô hiệu, không có tác dụng hay không thể thực hiện được (inoperative or incapable of being performed” (Điều 2, khoản 3)- Pháp lệnh Trọng tài thương mại qui định nguyên tắc từ chối xét xử của tào án khi đã có thoả thuận trọng tài hợp pháp (Điều 5)*Sự hỗ trợ của toà án đối với trọng tàiÁp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thờiCông nhận và thi hành phán quyết trọng tàiThiết lập trọng tài*Điều kiện thành lập trung tâm trọng tàiTheo qui định của Chính phủ: tại Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh và ở các địa phương khác (tuỳ tình hình kinh tế xã hội của địa phương)Có ít nhất 5 sáng lập viên có đủ điều kiện làm trọng tài viênĐược Hội luật gia Việt Nam giới thiệu và Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp giấy phép thành lậpLưu ý: Nghị định số 25/2004/NĐ-CP ngày 15-01-2004 của Chính phủ qui định chi tiết thi hành một số điều của Pháp lệnh Trọng tài thương mại*Thủ tục thành lập trung tâm trọng tàiThiết lập hồ sơ: Đơn, lý lịch các sáng lập viên, điều lệ, văn bản giới thiệu của Hội luật gia Việt NamTrong thời hạn 45 ngày, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp giấy phép thành lập và phê chuẩn điều lệTrong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được giấy phép thành lập phải đăng ký hoạt động tại Sở Tư pháp nơi trung tâm trọng tài đặt trụ sởLưu ý: Việc thành lập chi nhánh và văn phòng đại diện của trung tâm trọng tài có thủ tục riêng ban hành theo Nghị định số 25/2004/NĐ-CP*Chức năng của trung tâm trọng tàiXây dựng Điều lệ và qui tắcTổ chức nhân sựTạo điều kiện thuận lợi cho xét xử trọng tàiQuan hệ với bên ngoài*Trọng tài viênĐiều kiện làm trọng tài viên:+Điều kiện: Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; Có phẩm chất đạo đức tốt, trung thực, vô tư, khách quan; Có bằng đại học và đã hoạt động thực tiễn tối thiểu là 5 năm trong lĩnh vực đã được đào tạo+Hạn chế: Đang bị quản chế hành chính, đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xoá án tích; Công chức làm việc tại các cơ quan điều tra, truy tố, xét xử và thi hành ánCó các quyền: nhận hay từ chối vụ tranh chấp; độc lập giải quyết tranh chấp; từ chối cung cấp thông tin liên quan tới vụ việc; được hưởng thù laoCó các nghĩa vụ: tuân thủ pháp luật; vô tư, khách quan; từ chối khi có lý do khiến không bảo đảm vô tư, khách quan; giữ bí mật vụ việc; không vị phạm đạo đức của trọng tài viên*Điều kiện để trọng tài thụ lý vụ việcGửi tới trung tâm trọng tài:+ Đơn kiện+ Văn bản thoả thuận trọng tài+ Các chứng cứCòn thời hiệu khởi kiện: thời hiệu theo pháp luật hoặc hai năm kể từ ngày xảy ra tranh chấp, trừ trường hợp bất khả khángĐã nộp tạm ứng phí trọng tài: lưu ý phí trọng tài do bên thua chịu hoặc có thể thoả thuận khácLưu ý: Đối với trọng tài vụ việc:Nguyên đơn phải gủi đợn khởi kiện cho bị đơnLệ phí do hội đồng trọng tài ấn định*Bắt đầu tố tụng trọng tàiTừ khi trung tâm trọng tài nhận được đơn kiện của nguyên đơnTừ khi bị đơn nhận được đơn kiện của nguyên đơn*Địa điểm tiến hành trọng tàiDo thoả thuận; hoặcDo hội đồng trọng tài ấn định*Bản tự bảo vệNghĩa vụ gửi bản tự bảo vệ: Bị đơn phải gửi cho trung tâm trọng tài hoặc nguyên đơn bản tự bảo vệ trong thời hạn 30 ngày (hoặc theo thoả thuận) kể từ ngày nhận được đơn kiện và các tài liệu kèm theo do trung tâm trọng tài gửi đến hoặc do nguyên đơn gửi đếnNội dung chủ yếu của bản tự bảo vệ:Phản bác một phần hoặc toàn bộ nội dung đơn kiệnCó thể nêu tính vô thẩm quyền của trọng tài; hoặcCó thể nêu việc không có thoả thuận trọng tài; hoặcCó thể nêu thoả thuận trọng tài vô hiệu*Chủ tịchHội đồng trọng tàiTrọng tài viêndo nguyên đơnchọnTrọng tài viêndo bị đơnchọn hoặcdo chỉ địnhHội đồng trọng tài*Thay đổi trọng tài viênLý do thay đổi:+ Trọng tài viên là thân thích hay đại diện của một bên trong tranh chấp+ Trọng tài viên có lợi ích trong vụ tranh chấp+ Có căn cứ rõ ràng về việc không vô tư, khách quanNghĩa vụ của trọng tài viên: thông báo công khai, kịp thời những nghi ngờ về tính không vô tư, khách quanQuyền của các đương sự: yêu cầu trọng tài viên từ chối giải quyết vụ việcThẩm quyền quyết định thay đổi:+ Hội đồng trọng tài+ Chủ tịch trung tâm trọng tài+ TAHậu quả: Hội đồng tọng tài mới có thể xem xét lại những vấn đề đã được xem xét trước*Đơn kiện lạiBị đơn có quyền kiện lạiĐơn kiện lại phải gửi cho Hội đồng trọng tài và cho nguyên đơn trước ngày Hội đồng trọng tài mở phiên họpThủ tục như thủ tục áp dụng đối với đơn kiện của ngyuyên đơnNguyên đơn phải có bản trả lời đơn kiện lại gửi cho bị đơn và Hội đồng trọng tài*Xem xét thoả thuận trọng tài và thẩm quyền của trọng tàiTrước khi xem xét nội dung, đương sự có quyền yêu cầu xem xét:+ Thẩm quyền của trọng tài+ Việc không có thoả thuận trọng tài+ Thoả thuận trọng tài vô hiệuNếu kkhông đồng ý với quyết định của trọng tài về các vấn đề trên, đương sự có quyền yêu cầu toà án xem xét lại quyết định đóHậu quả của việc bác bỏ quyết định của Hội đồng trọng tài:+ Trọng tài phải đình chỉ giải quyết vụ việc+ Các bên có quyền khởi kiện vụ việc tại toà án hay thoả thuận khác*Áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thờiCác bên có quyền yêu cầu toà ánTuân theo thủ tục yêu cầu tại Điều 34 của Pháp lệnh Trọng tài thương mạiBên yêu cầu áp dụng có thể yêu cầu thay đổi hay huỷ bỏ việc áp dụngBên yêu cầu phải chịu trách nhiệm về yêu cầu của mìnhLưu ý mối liên hệ với luật tố tụng dân sự*Hoà giảiTự hoà giảiYêu cầu Hội đồng trọng tài tiến hành hoà giảiHậu quả: Hội đồng trọng tài đình chỉ tố tụng hoặc ra quyết định công nhận hoà giải thành*Thủ tục tiến hành xét xửMở phiên họp giải quyết tranh chấpHoãn phiên họpLập biên bản phiên họpRa quyết địnhCông bố quyết địnhSửa chữa quyết định*Lưu trữ hồ sơTại Trung tâm trọng tàiTại TA*Yêu cầu huỷ quyết định trọng tàiĐương sự có quyền yêu cầu toà án huỷ quyết định trọng tàiYêu cầu phải thể hiện bằng đơn gửi kèm theo bản chính hoặc bản sao quyết định trọng tài; bản chính hoặc bản sao thoả thuận trọng tàiTrách nhiệm thông báo của toà ánTrách nhiệm chuyển hồ sơ của trung tâm trọng tài*Căn cứ huỷ quyết định trọng tàiKhông có thoả thuận trọng tàiThoả thuận trọng tài vô hiệuThành phần Hội đồng trọng tài hoặc thủ tục trọng tài không phù hợp với thoả thuận của các bênTrọng tài không có thẩm quyền toàn bộ hay một phầnTrọng tài viên vi phạm nghĩa vụ của mình: tuân thủ pháp luật; vô tư, khách quan; cáo tị, hồi tị; giữ bí mật; vi phạm đạo đức Quyết định trọng tài trái với trật tự công cộng*Thi hành quyết định trọng tàiCách thức thi hành: tự nguyện, thi hành thông qua cơ quan thi hành án theo yêu cầu của đương sựCơ quan có thẩm quyền thi hành án: thi hành án cấp tỉnh nơi có trụ sở, nơi cư trú hoặc nơi có tài sản của bên phải thi hànhPháp luật áp dụng: pháp luật thi hành án dân sự*5. GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH TẾ BẰNG TOÀ ÁN*Toµ ¸nMang tÝnh tµi ph¸n cao nhÊtCã c¸c qui t¾c chÆt chÏThñ tôc phøc t¹pThêi gian kÐo dµiKhã kh¨n trong viÖc b¶o mËt th«ng tin h¬n c¸c c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp kh¸c*Quyền khởi kiện hay tố quyềnĐịnh nghĩa khái niệm: Quyền khởi kiện là một cách thức bảo vệ quyền lợi do pháp luật qui định cho phép người có quyền lợi yêu cầu cơ quan tư pháp xác nhận hay bảo đảm quyền lợi cho mìnhCác đặc điểm của quyền khởi kiện:Là một quyền do luật địnhPhụ thuộc vào ý chí của người có quyền lợi*Nguyên tắc tự do của quyền khởi kiệnMọi người có quyền tự do khởi kiện yêu cầu bảo vệ quyền lợi cho mình hay quyền lợi của người mà mình có trách nhiệm bảo vệKhông bị buộc phải bồi thường cho bị đơn khi nguyên đơn thua kiệnPhụ thuộc vào điều kiện để khởi kiện*Phân biệt quyền khởi kiện với đơn kiện* Quyền khởi kiện:Là tài sản vô hìnhLà một khái niệm trừu tượngLà nội dung* Đơn kiện:Là hình thức thể hiệnLà một khái niệm có tính cách vật chất* Cả hai có mối liên hệ mật thiết*Phân biệt quyền khởi kiện với quyền lợi* Quyền lợi: Mối quan hệ pháp lý mµ là căn nguyên để phát sinh quyền khởi kiện* Phân biệt trên các phương diện sau:- Tồn tại: Có thể có quyền lợi mà không có quyền khởi kiện (nghĩa vụ tự nhiên; nợ chưa tới hạn...)Thực hiện: Chủ thể quyền lợi có thể khác chủ thể quyền khởi kiện (giám hộ)Đối tượng: Một quyền lợi có thể làm phát sinh nhiều quyền khởi kiện* Quyền khởi kiện là tài sản vô hình*Điều kiện phát sinh quyền khởi kiệnQuyền lợiLợi íchTư cách pháp lýNăng lực*Điều kiện về quyền lợiLà căn nguyên của quyền khởi kiệnBao gồm quyền lợi và mong muốn một quyền lợi (quyền sở hữu, hợp đồng, bầu cử, hôn nhân và gia đình, bồi thường thiệt hại...)Quyền lợi không cần phải được qui định rõ ràng, có nghĩa là pháp luật không cần quy định về mỗi quyền khởi kiệnLiên quan tới nội dung vụ kiện*Qui định của pháp luật Việt Nam về điều kiện quyền lợiĐiều 161 BLTTDS: “Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án (sau đây gọi chung là người khởi kiện) tại toà án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình”Điều 162 BLTTDS qui định về quyền khởi kiện để bảo vệ quyền và lợi ích của người khác, lợi ích công cộng và lợi ích của nhà nước*Điều kiện phát sinh quyền khởi kiệnQuyền lợiLợi íchTư cách pháp lýNăng lực*§iÒu kiÖn vÒ t­ c¸ch ph¸p lýT­ c¸ch ph¸p lý cho phÐp ®­¬ng sù ®øng tªn trong vô kiÖnVÒ nguyªn t¾c, (1) chñ thÓ quyÒn lîi bÞ tranh chÊp, (2) ng­êi thõa kÕ, (3) tr¸i chñ thùc hiÖn quyÒn khëi kiÖn cña ng­êi thô tr¸i, vµ (4) ng­êi ®­îc uû quyÒn theo hîp ®ång lµ nh÷ng ng­êi cã quyÒn khëi kiÖnViÖc uû quyÒn ®Ó kiÖn kh«ng bÞ ng¨n cÊm, nh­ng sù uû quyÒn ph¶i râ rµng, minh b¹ch vµ hîp lÖ*Nh÷ng ng­êi cã quyÒn khëi kiÖn theo BLTTDSVN 2004C¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc cã quyÒn khëi kiÖn vô ¸n d©n sù (§ 4)§­¬ng sù lµ c¬ quan, tæ chøc do ng­êi ®¹i diÖn hîp ph¸p tham gia tè tông (§ 57, kho¶n 7)*Thẩm quyền giải quyết tranh chấp kinh tếThẩm quyền?Thẩm quyền theo cấp: Cấp HuyệnMua bán hàng hoá;Cung ứng dịch vụ;Phân phối;Đại diện, đại lý;Ký gửi;Thuê, cho thuê, thuê mua;Xây dựng;Tư vấn, kỹ thuật;Vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đường sắt, đường bộ, đường thuỷ nội địa;Cấp TỉnhVận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đường hàng không, đường biển;Mua bán cổ phiếu, trái phiếu và giấy tờ có giá khác;Đầu tư, tài chính, ngân hàng;Bảo hiểm;Thăm dò, khai thác.Những tranh chấp thuộc thẩm quyền cấp huyện mà có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài hoặc cần phải uỷ thác tư pháp cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở nước ngoài.Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệTC giữa Cty và thành viên, thành viên với nhau liên quan đến thành lập, quản lý, tổ chức ctyCác tranh chấp khác theo quy định của pháp luậtỦy ban thẩm phán TAND cấp tỉnh có quyền Giám đốc thẩm, tái thẩm bản án đã có hiệu lực của TAND cấp HTòa kinh tế TAND tối cao có quyền Giám đốc thẩm, tái thẩm bản án đã có hiệu lực của TAND cấp TTòa Phúc thẩm TAND tối cao có quyền phúc thẩm, bản án của TAND cấp THội đồng thẩm phán TAND tối cao có quyền GĐT, Tái thẩm đối với bản án của TAND tối caoThẩm quyền theo lãnh thổTA nơi bị đơn cư trú, có trụ sởNơi có bất động sảnDo đương sự thỏa thuậnTheo sự lựa chọn của nguyên đơn*CÇn suy tÝnh gìkhi lùa chänph­¬ng ¸n gi¶i quyÕt tranh chÊp hîp ®ång?1.Møc ®é quan hÖ giữa c¸c bªn2.Lo¹i hîp ®ång vµ vÞ thÕ cña tõng bªn trong hîp ®ång3.HËu qu¶ ph¶i g¸nh chÞu4.Kh¶ n¨ng theo ®uæi tranh chÊpL­u ý: 1. Lùa chän khiso¹n th¶o vµ ký kÕt hîp ®ång2. Lùa chän sau khi ®·x¶y ra tranh chÊp*Lùa chän khi so¹n th¶o vµ ký kÕt hîp ®ångCÇn c©n nh¾c kü h¬n tíi:Møc ®é quan hÖ gi÷a c¸c bªn Lo¹i hîp ®ång vµ vÞ thÕ cña tõng bªn trong hîp ®ång*Lùa chän sau khi ®· x¶y ra tranh chÊp CÇn c©n nh¾c kü h¬n tíi hËu qu¶ ph¶i g¸nh chÞu, vµ kh¶ n¨ng theo ®uæi tranh chÊp