Luật trong quản lý công

LUẬT TRONG QUẢN LÝ CÔNG PGS.TS. Lê Thiên Hương Giới thiệu tổng quan Chuyên đề 1: Lý luận về PL trong quản lý công Chuyên đề 2: PL về địa vị pháp lý của các chủ thể trong quản lý công Chuyên đề 3: Thực hiện pháp luật PL trong quản lý công Chuyên đề 4: Vi phạm PL và trách nhiệm pháp lý trong quản lý công Chuyên đề 5: Cưỡng chế HCNN Chuyên đề 6: Pháp chế trong quản lý công Chuyên đề 1 Lý luận về pháp luật trong Quản lý Công Nội dung I. Khái quát chung về PL II. Vai trò của PL trong quản lý công III.Các yếu tố tác động đến PL trong quản lý công I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ PHÁP LUẬT Hiến pháp 1992 (2001) quy định: “Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật và không ngừng tăng cường pháp chế” Tại sao NN phải quản lý XH bằng pháp luật? Tại sao phải tăng cường pháp chế? 1. PHÁP LUẬT LÀ GÌ? Là những quy định phải tuân theo Là chuẩn mực để đánh giá tính hợp pháp của hành vi con người Là công cụ để nhà nước quản lý xã hội Là công cụ để kiểm soát quyền lực NN . 2. PHÁP LUẬT CÓ TỪ BAO GIỜ?  PHÁP LUẬT CÓ TỪ KHI CÓ NHÀ NƯỚC  CHẾ ĐỘ CSNT KHÔNG CÓ PHÁP LUẬT  CHỈ CÓ QPXH (ĐĐ, TQ, TG) Pháp luật ra đời như thế nào? Nhà nước thừa nhận các QPXH đang tồn tại chủ yếu là quy Tắc TQ (TẬP QUÁN PHÁP) Bằng hoạt động sáng tạo Pháp luật: ban hành những QĐPL mới Khái niệm Pháp luật là hệ thống các quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung do nhà nước đặt ra hoặc thừa nhận và bảo đảm thực hiện, thể hiện ý chí của giai cấp cầm quyền nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội, tạo lập trật tự, ổn định phát triển xã hội Pháp luật? PL Ý chí NN Điều kiện KT- XH Q Đ P. A Tư duy Pháp lý Xây dựng PL Thực hiện PL Đánh giá PL 3. Bản chất của pháp luật PL Tính G/c Tính XH Lợi ích NN Lợi ích XH Lợi ích cá nhân Xử lý các lợi ích trong PL? 4. Thuộc tính của pháp luật a. Tính quy phạm phổ biến b. Tính quy định chặt chẽ về hình thức c. Tính bảo đảm thực hiện bởi Nhà nước 5. CHỨC NĂNG CỦA PHÁP LUẬT Chức năng điều chỉnh các QHXH - PL có đ/c mọi QHXH? - PL có đ/c kịp thời QHXH? Chức năng giáo dục Chức năng bảo vệ - Pháp luật & Chính trị - Pháp luật & Kinh tế - Pháp luật & Nhà nước - Pháp luật & Đạo đức 7. Các mối liên hệ của pháp luật Pháp luật Chính trị Khác biệt Thống nhấtTác động qua lại Nhà nướcĐẠO ĐỨC Kinh tế CT là các mối quan hệ giữa các GC của các DT và các quốc gia, là sự tham gia của ND vào công việc của NN- XH PL là quy tắc xử sự do NN đặt ra hoặc thừa nhận, được NN bảo đảm thực hiện Chung hệ tư tưởng Chung mục đích Nền CT của GC cầm quyền QĐ bản chất và nội dung của PL PL là một hiện tượng CT trực tiếp Thống Nhất Mâu Thuẫn 3. Đối tượng, phương pháp điều chỉnh Pháp luật a. Đối tượng điều chỉnh - Có ý thức và ý chí của con người QHXH - Cụ thể và quan trọng - Chịu sự thể chế của PL Yếu tố lệ thuộc - Bản thân đối tượng ĐC - Nhận thức của con người b. Phương pháp điều chỉnh Là những cách thức tác động PL lên các QHXH để đạt được MĐ đề ra.Đặc điểm Do NN đặt ra Được ghi nhận trong QPPL Được NN bảo đảm thực hiện bằng cưỡng c ế PP mệnh lệnh PP tự định đoạt * Các phương thức ĐCPL - Cho phép - Bắt buộc - Cấm đoán - Trao quyền - Gợi ý II. Vai trò của PL trong quản lý công 1. Quy định về tổ chức bộ máy NN - Cơ cấu; - Chức năng; - Nhiệm vụ, quyền hạn; - Các mối quan hệ - Phương thức vận hành; - Trình tự, thủ tục thành lập, sáp nhập, giải thể. 2. Quy định về hoạt động BMNN - Thẩm quyền của các CQNN; - Hình thức hoạt động: Pháp lý và ít pháp lý - Phương pháp hoạt động: thuyết phục và cưỡng chế 3. Quy định về Kiểm soát QLNN - Các phương thức kiểm soát: Thanh tra, Kiểm tra, giám sát, kiểm toán, kiểm sát, xét xử - Các chủ thể kiểm soát: Đảng, Nhà nước, đoàn thể, nhân dân - Thẩm quyền kiểm soát; - Hệ quả pháp lý của kiểm soát. 4. Sự tham gia của XH và công dân vào QLNN - Các chủ thể tham gia; - Hình thức tham gia; - Trách nhiệm của nhà nước; - Hệ quả pháp lý của sự tham gia; - Những bảo đảm pháp lý cho sự tham gia. III. Các yếu tố tác động đến pháp luật trong QLC 1. Sự phát triển của KT thị trường 2. Quá trình xây dựng NNPQ 3. Các yếu tố truyền thống 4. Quá trình hội nhập 5. Năng lực chủ quan của hệ thống CQNN 6. Sự lãnh đạo của Đảng 7. Trình độ dân trí 8. . Chuyên đề 2 Pháp Luật về địa vị pháp lý của các chủ thể trong quản lý công NỘI DUNG I. Địa vị pháp lý của cơ quan HCNN II. Địa vị pháp lý của công chức HCNN III. Địa vị pháp lý hành chính của tổ chức XH IV. Địa vị pháp lý hành chính của công dân i. C¬ quan hµnh chÝnh nhµ n­íc 1. Kh¸i niÖm Lµ mét bé phËn cña bé m¸y nhµ n­íc, là những bộ phận cấu thành nên bộ máy hành pháp, do nhµ n­íc thµnh lËp ra ®Ó thùc hiÖn c¸c chøc năng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n­íc C¬ quan hµnh chÝnh nhµ n­íc 2. Đặc điểm 1. Đéc lËp t­¬ng ®èi vÒ c¬ cÊu tæ chøc 2. Trùc tiÕp, gi¸n tiÕp trùc thuéc CQ quyÒn lùc 3. Ho¹t ®éng theo giíi h¹n thÈm quyÒn 4. Chøc năng qu¶n lý hµnh chÝnh 5. Cã hÖ thèng ®¬n vÞ trùc thuéc 6. Số lượng đông đảo, tính chất phức tạp, thống nhất 7. C¸c CQHC cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ 3. Ph©n lo¹i c¬ quan hµnh chÝnh CQHC cao nhÊt: ChÝnh Phñ CQHC ë trung ­¬ng: Bé CQHC ë ®Þa ph­¬ng: Uû ban nh©n d©n a. Theo vÞ trÝ trong bé m¸y NN Ph©n lo¹i c¬ quan hCNN Ph©n lo¹i c¬ quan hCNN c. Nguyªn t¾c tæ chøc vµ gi¶i quyÕt c«ng viÖc TËp thÓ l·nh ®¹o : ChÝnh phñ, UBND Theo chÕ ®é thñ tr­ëng : CÊp Bé Ph©n lo¹i c¬ quan hCNN ThÈm quyÒn chung ThÈm quyÒn chuyªn m«n d. Ph¹m vi thÈm quyÒn Ph©n lo¹i c¬ quan hCNN e. Ph¹m vi ho¹t ®éng ë trung ­¬ng CÊp Bé ChÝnh Phñ ë ®Þa ph­¬ng Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp 4. HÖ thèng c¬ quan hCNN HÖ thèng c¬ quan hCNN HÖ thèng c¬ quan hCNN II. Cán bộ, công chức, viên chức 1. LuËt CBCC 2008 ngày 28/11/08 (hiệu lực 1/1/2010) 2. Ph¸p lÖnh CBCC n¨m 2003 3. NĐ 92/2009/NĐ-CP ngày 22/10/09 (hiệu lực 1/1/2010) về chức danh, số lượng, chế độ, chính sách với cán bộ, công chức cấp xã và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã 4. NĐ 24/2010 ngày 15/03/2010 (hiệu lực 1/05/2010 ) về tuyển dụng, sử dụng, quản lý công chức 5. NĐ 93/2010 ngày 31/08/2010 (hiệu lực 22/10/2010 ) sửa đổi ND 24/2010 về tuyển dụng, sử dụng, quản lý công chức 6. NĐ 21/2010/CP ngày 08/03/2010 (hiệu lực 15/03/2010 ) về quản lý biên chế công chức 7. NĐ 18/2010/CP ngày 5/03/2010 (hiệu lực 1/05/2010 ) về đào tạo, bồi dưỡng công chức 8. NĐ 06/2010/NĐ-CP ngày 25/01/2010 (hiệu lực 15/03/2010 ) quy định những người là công chức C¸c văn b¶n ph¸p luËt 9. Thông tư 07/2010/TT-BNV của Bộ Nội ngày 26/07/2010 (hiệu lực 15/09/2010 ) vụ hướng dẫn thực hiện NĐ số 21/2010/NĐ-CP ngày 08/03/2010 về quản lý biên chế công chức 10. Thông tư 03/2007/TT-BNV của Bộ Nội ngày 22/06/2007 (hiệu lực 16/07/2007 ) vụ về việc hướng dẫn thực hiện chế độ kỷ luật công chức cấp xã .. Luật VC Các VB hướng dẫn thi hành LVC a. Kh¸i niÖm Lµ công dân VN; trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách; được bÇu cö, phê chuẩn, bổ nhiệm ®Ó ®¶m nhiÖm chøc vô theo nhiÖm kú trong cơ quan của ĐCSVN, nhµ n­íc, tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi ở TW, cấp tỉnh - cấp huyện (K1 - Đ4- LCBCC 08) Dec-25 37 1. C¸n bé Nhµ n­íc Dec-25 38 b. ĐÆc ®iÓm cña c¸n bé - Lµ những ng­êi do bÇu cö, phê chuẩn, bổ nhiệm ĐÆc ®iÓm cña c¸n bé - Ho¹t ®éng theo nhiÖm kú Dec-25 40 ĐÆc ®iÓm cña c¸n bé - Ho¹t ®éng mang tÝnh chÝnh trÞ, bÞ chi phèi nhiÒu bëi yÕu tè chÝnh trÞ c. Ph©n lo¹i c¸n bé * C¸c c¬ quan nhµ n­íc - Ng­êi do bÇu cö ®¶m nhiÖm chøc vô theo nhiÖm kú ë trung ­¬ng, cÊp tØnh, cÊp huyÖn * Tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi * C¸c c¬ quan cña жng Céng s¶n VN - C¸n bé cÊp x· (x·, ph­êng, thÞ trÊn) 1. BÝ th­ ; Phã bÝ th­ ®¶ng uû 2. Chñ tÞch; Phã Chñ tÞch H§ND 3. Chñ tÞch; Phã Chñ tÞch UBND 4. Chñ tÞch UBND MÆt trËn tæ quèc 5. BÝ th­ §oµn thanh niªn 6. Chñ tÞch Héi phô n÷ 7. Chñ tÞch Héi cùu chiÕn binh 8. Chñ tÞch Héi n«ng d©n (víi x· cã Héi NDVN vµ cã ho¹t ®éng n«ng, l©m, ng­, diªm nghiÖp) 2. C«ng chøc nhµ n­íc a. Kh¸i niÖm Lµ công dân VN; trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách; ®­îc tuyÓn dông, bæ nhiÖm vµo mét ng¹ch, chøc vô, chøc danh trong cơ quan của ĐCSVN, nhµ n­íc, tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi trung ­¬ng - cấp tỉnh - cấp huyện; c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc qu©n ®éi nh©n d©n; c«ng an nh©n d©n; ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp (K2 - Đ4 - LCBCC 08) ĐÆc ®iÓm cña c«ng chøc 1. Đ­îc tuyÓn dông, bæ nhiÖm vµo mét ng¹ch CC hoÆc ®­îc giao giữ 1 c«ng vô th­êng xuyªn 2. Ho¹t ®éng c«ng vô mang tÝnh chÊt qu¶n lý nhµ n­íc 3. Thêi gian lµm viÖc æn ®Þnh, l©u dµi 4. Sè l­îng ®«ng ®¶o nhÊt trong bé m¸y NN C«ng chøc cÊp x· Tr­ëng c«ng an ChØ huy tr­ëng qu©n sù Văn phßng - thèng kª ĐÞa chÝnh - x©y dùng - ®« thÞ (n«ng nghiÖp víi x·) – m«i tr­êng Tµi chÝnh - kÕ to¸n T­ ph¸p - hé tÞch Văn ho¸ - x· héi 3. Viªn chøc nhµ n­íc a. Kh¸i niÖm Lµ c«ng d©n ViÖt nam, ®­îc tuyÓn dông theo vÞ trÝ viÖc lµm, lµm viÖc trong c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp theo chÕ ®é hîp ®ång, h­ëng l­¬ng tõ quü l­¬ng cña ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt b. ĐÆc ®iÓm cña viªn chøc 1. Đ­îc tuyÓn dông theo vÞ trÝ viÖc lµm theo chÕ ®é hîp ®ång (GV, BS, NCV.) 2. Lµm viÖc trong ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng lËp (Tr­êng häc, bÖnh viÖn, viÖn nghiªn cøu) 3. Nguån l­¬ng: ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ thu cña CQ 4. Ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp (ko ph¶i ho¹t ®éng c«ng vô) c. Ph©n lo¹i viªn chøc - Căn cø vµo chøc danh nghÒ nghiÖp * VC h¹ng I: (t­¬ng ®­¬ng ng¹ch CVCC) * VC h¹ng II: (t­¬ng ®­¬ng ng¹ch CVC) * VC h¹ng III: (t­¬ng ®­¬ng ng¹ch CV) * VC h¹ng IV: (t­¬ng ®­¬ng ng¹ch c¸n sù vµ ng¹ch nh©n viªn) Ph©n lo¹i viªn chøc * Viªn chøc l·nh ®¹o, chØ huy - Căn cø vµo vÞ trÝ c«ng t¸c * Viªn chøc chuyªn m«n, nghiÖp vô 3. PL về quyền, nghĩa vụ của CB, CC  Nghĩa vụ của cán bộ, công chức đối với Đảng, Nhà nước và nhân dân  Nghĩa vụ của cán bộ, công chức trong thi hành công vụ  Nghĩa vụ của cán bộ, công chức là người đứng đầu  Quyền của cán bộ, công chức được bảo đảm các điều kiện thi hành công vụ  Quyền của cán bộ, công chức về tiền lương và các chế độ liên quan đến tiền lương  Quyền của cán bộ, công chức về nghỉ ngơi  Các quyền khác của cán bộ, công chức  Đạo đức, văn hóa giao tiếp của cán bộ, công chức  Những việc cán bộ, công chức không được làm 4. PL về quản lý, sử dụng CB, CC 1. Tuyển dụng 2. Sử dụng 3. Đánh giá 4. Khen thưởng 5. Kỷ luật 6. Chấm dứt công vụ Tr¸ch nhiÖm Kû luËt CBCC 1. ĐÆc ®iÓm - C¬ së cña TNKL: hµnh vi vi ph¹m kû luËt - Chñ thÓ cña TNKL: CBCC - Giữa ng­êi cã thÈm quyÒn ra QĐKL vµ CBCC bÞ kû luËt cã quan hÖ trùc thuéc - TNKL ®­îc ¸p dông ®ång thêi víi c¸c d¹ng tr¸ch nhiÖm ph¸p lý kh¸c (hinh sù, hµnh chính) 5. C¸c hinh thøc Kû luËt CBCC a. Hinh thøc kû luËt ®èi víi c¸n bé - KhiÓn tr¸ch - C¶nh c¸o - C¸ch chøc: chØ ¸p dông víi c¸n bé ®­îc phª chuÈn giữ chøc vô theo nhiÖm kú - B·i nhiÖm C¸c hInh thøc Kû luËt CBCC b. Hinh thøc kû luËt ®èi víi c«ng chøc - KhiÓn tr¸ch - C¶nh c¸o - H¹ bËc l­¬ng - Gi¸ng chøc: víi CC l·nh ®¹o, qu¶n lý - C¸ch chøc: víi CC l·nh ®¹o, qu¶n lý - Buéc th«i viÖc III. Địa vị pháp lý- hành chính của tổ chức CT-XH 1. Khái niệm Tổ chức CT-XH là một tổ chức nhân dân hình thành trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện, tự quản của các thành viên nhằm thỏa mãn những lợi ích và nguyện vọng của nhân dân lao động, thu hút họ vào quản lý các công việc của Nhà nước và xã hội. 2. Đặc điểm  - Hình thành trên cơ sở tự nguyện, tự quản của các thành viên nhằm thỏa mãn lợi ích của các thành viên, của xã hội.  - Hoạt động trên cơ sở thuyết phục, giáo dục và các biện pháp tác động xã hội, không mang tính cưỡng chế Nhà nước.  Các quyết định của các tổ chức CT-XH chỉ có hiệu lực nội bộ, trừ một số trường hợp PL quy định khác.  - Quan hệ giữa các thành viên dựa trên nguyên tắc bình đẳng.  - Tài sản của TCXH do sự đóng góp của các thành viên, do hoạt động sản xuất kinh doanh của các tổ chức đó, các nguồn tài trợ khác nhau của Nhà nước, tổ chức phi chính phủ ở trong và ngoài nước. 3. Phân loại (theo vị trí trong HTCT)  a. Đảng chính trị là tổ chức chính trị, có cương lĩnh, đường lối và đóng vai trò quan trọng trong hệ thống chính trị.  b. Các tổ chức chính trị- xã hội  c. Các hội quần chúng trong các ngành kinh tế, văn hóa, khoa học - kỹ thuật, thể thao và quốc phòng (theo tiêu chuẩn nghề nghiệp).  d. Các cơ quan xã hội được hình thành theo sáng kiến của Nhà nước và không có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, hoạt động dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Nhà nước. 3. Phân loại (theo phạm vi) - Hội có phạm vi hoạt động cả nước hoặc liên tỉnh; - Hội có phạm vi hoạt động trong tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; - Hội có phạm vi hoạt động trong huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; - Hội có phạm vi hoạt động trong xã, phường, thị trấn. 4. Sự điều chỉnh của pháp luật đối với hoạt động của các tổ chức xã hội a. Thẩm quyền cho phép thành lập hội b. Hội tự giải thể c. Hội bị giải thể b. Hội tự giải thể Hội tự giải thể trong các trường hợp sau: - Hết thời hạn hoạt động; - Theo đề nghị của quá 1/2 tổng số hội viên chính thức; - Mục tiêu đã hoàn thành. c. Hội bị giải thể - Hội không hoạt động liên tục 12 tháng; - Khi có nghị quyết của Đại hội về việc giải thể mà Ban lãnh đạo hội không chấp hành; - Hoạt động của hội vi phạm PL nghiêm trọng. 5. Vai trò của tổ chức xã hội trong QLHCNN T/c XH CQ HCNN Tổ chức bộ máy NN Xây dựng, ban hành PL K. tra, g. sát thực hiện PL IV. Địa vị pháp lý- hành chính của công dân 1. Khái niệm Công dân nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là người có quốc tịch Việt Nam 2. Các quyền, tự do, nghĩa vụ của công dân trong QLHCNN C¸c quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n ®­îc chia lµm 3 nhãm: - QuyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n trong lÜnh vùc hµnh chÝnh-chÝnh trÞ. - C¸c quyÒn vµ nghÜa vô cña c«ng d©n trong lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n ho¸-x· héi. - C¸c quyÒn, tù do c¸ nh©n cña c«ng d©n. Chuyên đề 3 Thực hiện Pháp Luật trong Quản lý công Là quá trình hoạt động có mục đích làm cho những QĐ của Pháp luật đi vào cuộc sống, trở thành những hành vi thực tế, hợp pháp của các chủ thể Pháp luật I. Khái niệm ĐẶC ĐIỂM - Là hình thức để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước - Là hành vi hợp pháp của chủ thể Pháp luật - Là giai đoạn quan trọng của cơ chế điều chỉnh Pháp luật - Do nhiều chủ thể khác nhau tiến hành bằng nhiều cách thức khác nhau 2. CÁC HÌNH THỨC THỰC HIỆN PHÁP LUẬT TUÂN THỦ PHÁP LUẬT Không làm những gì PL cấm THI HÀNH PHÁP LUẬT Phải làm những gì PL qui định SỬ DỤNG PHÁP LUẬT Được làm những gì PLcho phép ÁP DỤNG PHÁP LUẬT (đặc biệt) 1. Khái niệm ADPL là hoạt động mang tính tổ chức, quyền lực NN được thực hiện thông qua các CQNN, người có thẩm quyền theo trình tự, thủ tục do PL quy định, nhằm cá biệt hóa những quy phạm PL vào các trường hợp cụ thể đối với cá nhân, tổ chức cụ thể. II. ÁP DỤNG PHÁP LUẬT 2. ĐẶC ĐIỂM Là hoạt động mang tính tổ chức quyền lực NN Được thực hiện theo một thủ tục nhất định Là hoạt động điều chỉnh cá biệt, cụ thể đối với các QHXH Là hoạt động có tính sáng tạo Do CQNN hoặc cá nhân được trao quyền tiến hành. Theo ý chí đơn phươ g của CQNN có thẩm quyền Có tính bắt buộc đối với chủ thể bị áp dụng QĐ ADPL được bắt buộc thực hiện bằng cưỡng chế NN CÁC TRƯỜNG HỢP ADPL Để áp dụng các biện pháp cưỡng chế NN Khi có TC về quyền và nghĩa vụ mà các bên CT không thể tự giải quyết được Để làm phát sinh, thay đổi hoặc Chấm dứt QHPL Trong một số QHPL mà NN thấy cần phải tham gia 4. Các giai đoạn ADPL a. Phân tích đánh giá đúng, chính xác các tình tiết, Hoàn cảnh, điều kiện của sự việc thực tế đã xảy ra - Xác định đặc trưng pháp lý của sự việc - Xác định chủ thể có thẩm quyền ADPL - Nghiên cứu khách quan, đầy đủ tình tiết, điều kiện của sự việc - Tuân thủ các QĐ mang tính thủ tục b. Lựa chọn QPPL phù hợp - Lựa chọn đúng QPPL được trù tính cho trường hợp cần áp dụng - Nhận thức đúng, chính xác nội dung, tư tưởng của QPPL về vấn đề đó - Xác định tính chính xác của QPPL đã lựa chọn - Xác định hiệu lực của QPPL lựa chọn c. Ban hành QĐ ADPL Có cơ sở pháp lý Có cơ sở thực tế Hình thức văn bản d. Tổ chức thực hiện QĐ ADPL Yêu cầu Chuyên đề 4 Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý trong Quản lý công Là hành vi do CN hay tổ chức thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý xâm phạm các QHXH được PL điều chỉnh, bảo vệ và theo QĐ của PL phải bị xử lý bằng các biện pháp TNPL I. VI PHẠM PHÁP LUẬT 1. KHÁI NIỆM ĐẶC ĐIỂM VPPL Là hành vi của cá nhân, tổ chức Có tính trái PL Làm những gì mà PL cấmKhông làm những gì mà PL yêu cầuSử dụng quyền mà PL trao cho nhưng vượt quá giới hạn Có lỗi Hành vi theo QĐ của PL phải bị trừng phạt 3. Cấu thành VPPL Mặt khách quan Khách thể Mặt chủ quanChủ thể Là những dấu hiệu bên ngoài của VPPL Hành vi trái PL Hậu quả Mối QH giữa HV và HQ Là những QHXH được PL bảo vệ nhưng bị HV VPPL xâm hại Là những biểu hiện tâm lý bên trong Lỗi Động cơ Mục đích Là CN, TC thực hiện HV VPPL 3. Các loại VPPL Tội phạm Vi phạm hành chính Vi phạm dân sự Vi phạm kỷ luật Vi phạm công vụ II/ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ TRÁCH NHIỆM TÍCH CỰC Chức trách, bổn phận, TIÊU CỰC Hậu quả bất lợi Là TN của các CT VPPL trước NN, thể hiện mối quan hệ đặc biệt giữa NN với chủ thể VPPL được các QPPL xác lập và điều chỉnh. ĐẶC ĐIỂM Cơ sở thực tế của TNPL: Là hành vi VPPL Cơ sở pháp lý: QĐ do CQ NN hoặc người có thẩm quyền Các biện pháp TNPL: Là biện pháp cưỡng chế NN đặc thù TRÁCH NHIỆM PHÁP LÝ TRÁCH NHIỆM CÔNG VỤ Các loại TNPL XI. Tr¸ch nhiÖm c«ng vô 1. Kh¸i niÖm Lµ mét lo¹i tr¸ch nhiÖm ph¸p lý, lµ tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan nhµ n­íc, CBCCVC vÒ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña minh g©y thiÖt h¹i trùc tiÕp vÒ vËt chÊt, quyÒn tù do, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, tæ chøc Tr¸ch nhiÖm c«ng vô 2. ĐÆc ®iÓm - Áp dông theo thñ tôc tè tông hµnh chÝnh hoÆc thñ tôc hµnh chÝnh do CQHC hoÆc Toµ Hµnh chÝnh - Môc ®Ých: lo¹i trõ VPHC trong lÜnh vùc QLHCNN, b¶o vÖ ph¸p chÕ, trËt tù QLNN - Lµ hành vi cã lçi: Lçi cè ý và v« ý - Hµnh vi bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm c«ng vô ph¶i lµ hµnh vi g©y thiÖt h¹i thùc tÕ Chuyên đề 5: Cưỡng chế Hành chính nhà nước I. KHÁI NIỆM CƯỠNG CHẾ HÀNH CHÍNH Là tổng hợp các biện pháp mà NN thông qua CQNN, người có thẩm quyền áp dụng để tác động lên tâm lý, tư tưởng, tình cảm và hành vi của công dân, cán bộ, công chức, viên chức, tác động tới hoạt động của các cơ quan NN, tổ chức XH, tổ chức kinh tế, buộc họ thực hiện các nghĩa vụ pháp lý nhằm mục đích phòng ngừa, ngăn chặn những hành vi vi phạm PL, đảm bảo pháp chế, kỷ luật trong quản lý hành chính NN và xử lý trách nhiệm cá nhân, tổ chức vi phạm PL ĐẶC ĐIỂM - CCHC do CQ quản lý hành chính NN áp dụng - Chủ thể có thẩm quyền áp dụng CCHC và chủ thể bị áp dụng CCHC không nằm trong QH trực thuộc trên dưới về tổ chức, mà chỉ có QH kiểm tra, giám sát. - CCHC là sự cưỡng bức, bắt buộc công dân, hay tổ chức NN, tổ chức XH, tổ chức kinh tế phải thực hiện các nghĩa vụ pháp lý được quy định bởi PLHC, và nằm ngoài phạm vi nội bộ của cơ quan, ngành. - CCHC được áp dụng theo trình tự do các quy phạm thủ tục của Luật HC quy định - CCHC được áp dụng nhằm: ngăn ngừa những VPPL; trừng phạt người vi phạm theo trình tự xử lý HC; đảm bảo trật tự trong các trường hợp khẩn cấp khi chưa xảy ra VPPL Yªu cÇu khi ¸p dông c­ìng chÕ 1. ChØ ¸p dông trong tr­êng hîp cÇn thiÕt 2. CÇn lùa chän biÖn ph¸p c­ìng chÕ hiÖu qu¶ nhÊt 3. Khi c­ìng chÕ cÇn chó ý ®Æc ®iÓm cña ®èi t­îng 4. ChØ ¸p dông c­ìng chÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt 5. Khi c­ìng chÕ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt thiÖt h¹i CÁC BIỆN PHÁP CCHC BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA Kiểm tra giấy tờ, hộ tịch, hộ khẩu, hàng hoá, hành lí. Ngăn cấm hoặc hạn chế đi lại Trưng dụng tài sản bắt buộc của công dân Đưa vào cơ sở c