Những bài học từ vụ mua bán thế kỷ - YouTube

Những bài học từ vụ mua bán thế kỷ - YouTube Từ vị thế một chú bé vô danh tiểu tốt đến tư cách thành viên gia đình Google vĩ đại: Làm thế nào để YouTube trở thành một câu chuyện thành công nhất trong giới kinh doanh năm 2006 và chúng ta đúc kết được những bài học kinh nghiệm gì? Mọi chuyện bắt đầu trong một gara ôtô tại Menlo Park, California. Ba chàng trai trẻ ở độ tuổi 20 thường xuyên lui tới, trò chuyền về bữa tiệc mà họ đã tham dự vào buổi tối hôm trước. Họ quay một số đoạn băng video tại bữa tiệc và hy vọng chia sẻ nó với bạn bè mà không thể hình dung ra được làm thế nào đưa đưa nó lên mạng. Vì vậy, họ quyết định tìm kiếm cách thức để thực hiện điều này. Vào thứ hai, ngày mùng 9 tháng 10 vừa qua, Google tuyên bố họ đã trả 1,65 tỷ USD bằng cổ phiếu để mua lại YouTube, một dịch vụ chia sẻ video trực tuyến được thành lập bởi Chad Hurley, Steve Chen và Jawed Karim. Chỉ trong vòng chưa đầy 2 năm, ba chàng trai trẻ đã đưa một ý tưởng kinh doanh đơn giản trở thành một trang web nổi tiếng đáng ngạc nhiên, phục vụ trên 100 triệu đoạn băng video mỗi ngày, với trên 65.000 đoạn băng video mới được upload hàng ngày. Theo thống kế của công ty nghiên cứu interrnet Hitwise, 60% trong số tất cả các đoạn băng video được xem trực tuyến ngày nay đều là các clip từ YouTube. Một con số không tệ chút nào cho công ty có tuổi đời chưa đầy 19 tháng. Vậy làm thế nào để YouTube có được một danh tiếng lớn như vậy? Dịch vụ chia sẻ video trực tuyến này tích hợp hàng tá các hoạt động mạng lưới xã hội khác nhau giúp mọi người trở nên cuồng tín. Mọi người upload các đoạn băng video của họ lên trang web (với rất nhiều được thu từ tivi hay các phương tiện truyền thông khác), và trang web sẽ cho phép những người khác đưa ra những bình luận và đánh giá đoạn băng video đó, cũng như kết hợp đoạn băng video đó vào trang blog của mình. Dịch vụ tiện ích này đã mau chóng thu hút sự quan tâm của đông đào người dùng internet, giống như cuộc phỏng vấn nổi tiếng gần đây của hãng Fox News với cựu tổng thống Mỹ Bill Clinton - và nhanh chóng lan rộng toàn cầu. Và cũng như các dịch vụ Web 2.0 phổ biến khác, dịch vụ của YouTube rất tiện lợi và dễ dàng sử dụng. Trong khi thoả thuận mua bán này vẫn được xem là một hành động táo bạo và đáng ngạc nhiên đối với ba thành viên sáng lập YouTube có tuổi đời rất trẻ, thành công trong tương lai của họ vẫn chưa được đảm bảo hoàn toàn. Những lo lắng về bản quyền và một mô hình kinh doanh chưa được kiểm chứng khiến nảy sinh nhiều câu hỏi về việc Google sẽ phải đầu tư bao nhiêu tiền bạc và công sức vào YouTube để đảm bảo thành công lâu bền trong tương lai. Quay trở lại với thời điểm ban đầu Chính xác ba cựu nhân viên của hãng PayPal này đã làm những gì để tạo dựng một thành công lớn nhất trong lịch sử Web 2.0 cho đến nay? Sau khi đăng ký tên miền vào ngày 15 tháng 12 năm 2005, ba chàng trai trẻ đã dành hàng tháng trời để phát triển trang web và công bố phiên bản thử nghiệm của YouTube ra công chúng vào tháng 5 năm 2005. Phiên bản thử nghiệm ban đầu này có đăng các đoạn băng video về con mèo của Chen - PJ. Để danh tiếng của trang web lan rộng chứ không bó hẹp trong phạm vi bạn bè và người quen, ba chàng trai trẻ đã tham gia tổ chức một cuộc thi mà phần thưởng là một chiếc iPod Nano mỗi ngày cho một thành viên YouTube bất kỳ kéo dài trong vòng 2 tháng. Họ sử dụng hệ thống tính điểm - ví dụ, một điểm cho việc đăng ký, một điểm cho việc mời người khác tham gia và một điểm cho việc đăng tải một đoạn băng video. Bạn càng dành được nhiều điểm bao nhiêu, bạn càng có nhiều cơ hội có được chiếc iPod bấy nhiêu. Cuộc thi này đã khuyếch trương đáng kể mức độ phổ biến của YouTube trên cộng đồng dân cư internet khiến trang web có được một tốc độ tăng trưởng nhanh chóng: Vào tháng 9 năm 2005, mọi người xem các đoạn băng video YouTube trên 1 triệu lần mỗi ngày. Nhưng trang web không thể phát triển nếu chỉ dựa trên những lần xem phim video của đông đảo của mọi người. Và đó chính là lý do mà một mối quan hệ đối tác với PayPal đã đóng vai trò quyết định. Sau khi cựu giám đốc tài chính của PayPal, Roelof Botha tình cờ gặp Chen tại một bữa tiệc vào năm 2005, ông đã quyết định gửi một số clip về tuần trăng mật của mình tại Italia lên YouTube. Khi số khách ghé thăm trang web tăng vọt, Botha, giờ đây làm việc tại một công ty đầu tư mạo hiểm Sequoia Capital (trợ giúp rất nhiều các đại dia như Google, Apple và Yahoo!), đã bắt đầu nhìn nhận YouTube từ quan điểm một nhà đầu tư mạo hiểm. Khi chiếc thẻ tín dụng của Chen không đủ để trang trải các chi phí kinh doanh, YouTube biết rằng họ cần đến những dòng tiền mặt dồi dào mới. Botha đã thuyết phục ban lãnh đạo Sequoia Capital đầu tư vào YouTube, và công ty đầu tư mạo hiểm này quyết định đầu tư 3,5 triệu USD vào tháng 11 năm 2005. Với một nguồn vốn bổ sung kịp thời, ba chàng trai trẻ đã chính thức đưa trang web lên mạng vào tháng 12 năm đó. Số lượng người ghé thăm trang web nhanh chóng đạt con số 3 triệu một ngày. Vào tháng 4 năm 2006, YouTube nhận được khoản đầu tư bổ sung 8 triệu USD từ Sequoia Capital. Kể từ đó đến nay, trang web tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, nhanh chóng trở thành một điểm đến phổ biến nhất trên internet. Liệu tương lai có tương sáng đúng như những gì họ tuyên bố? Mặc dù một sự thật rằng YouTube chưa bao giờ đem lại lợi nhuận và thực tế rằng mọi người còn đồn đại trang web đang lỗ 500.000 USD mỗi tháng, Google vẫn thấy những cơ hội sinh lời vô hạn tại trang web danh tiếng này. Hurley và Chen sẽ tiếp tục điều hành YouTube, trong khi có thêm trách nhiệm báo cáo hoạt động lên ban lãnh đạo Google (Trước khi vụ mua bán được tiến hành, Karim đã rời bỏ YouTube để theo đuổi bằng cấp học vấn tại trường đại học Stanford mặc dù anh vẫn liên quan tới YouTube). Tuy vậy, vẫn còn có những câu hỏi về khả năng sinh lời trong tương lai lâu dài của YouTube. Thứ nhất, đây là một mô hình kinh doanh chưa được kiểm chứng. Mặc dù thu hút đông đảo người dùng internet, nhưng liệu các nhà quảng cáo có sẵn lòng tham gia cuộc chơi để giúp công ty không bị thua lỗ? (Một số thông tin cho biết mỗi tháng YouTube phải bỏ ra hơn 1 triệu USD để trả các chi phí hosting). Kinh nghiệm của Google trong lĩnh vực quảng cáo trực tuyến sẽ là một cứu cánh tuyệt vời. Và không nghi ngờ gì, Google sẽ phải giải quyết rất nhiều vụ kiện vi phạm bản quyền khác nhau khi số đông người dùng upload các đoạn băng tivi và phim ảnh. Cho đến nay, YouTube đang phải đối mặt với một vụ kiện liên quan tới một nhà báo tại California về vấn đề vi phạm bản quyền. YouTube cũng đã phải xoá bỏ một vài đoạn băng để giải quyết các vụ kiện bản quyền khi chủ sở hữu yêu cầu như vậy. Tuy nhiên, một dấu hiệu tốt đó là một vài công ty lớn hiểu được sức mạnh thu hút công chúng của YouTube và họ đã đăng tải các clip riêng để quảng bá hay thử nghiệm các ý tưởng. Bất chấp những nghi ngờ trên, YouTube vẫn dễ dàng được mọi người nhìn nhận là một trong những hình mẫu thành công lớn nhất của Web 2.0. Những công ty trong kỷ nguyên bùng nổ thứ hai của hoạt động kinh doanh trực tuyến này đã chủ động hơn trong các giao dịch với người sử dụng internet, khuyến khích nhiều hơn các giao tiếp mạng lưới xã hội, đảm bảo sử dụng dịch vụ trực tuyến được dễ dàng hơn cùng một nội dung phong phú hơn, có thể tuỳ biến theo yêu cầu của người sử dụng. Với quá nhiều công ty non trẻ có cùng chung khuynh hướng kinh doanh như Facebook, MySpace, Wikipedia và Flickr đang nổi lên mạnh mẽ, những cuộc mua lại rầm rộ của các đại gia như Google, News Corp và Yahoo! đã làm mọi người nhớ lại những gì từng xảy ra trước khi cuộc khủng hoảng dot.com năm 2001 bùng nổ. Nhưng vào thời điểm này, các nhà đầu tư đã trở nên thận trọng hơn, vì vậy cuộc cạnh tranh cũng ác liệt hơn trong số các công ty dot.com mới khởi sự. Sau năm 2001, phần lớn các nhà đầu tư mạo hiểm quay lưng lại với các công ty trẻ, thay vào đó họ tìm kiếm những công ty đã “chín” với đội ngũ quản lý già hơn, giàu kinh nghiệm hơn cùng những mô hình kinh doanh đã được kiểm nghiệm. Nhưng kể từ khi cổ phiếu internet lấy lại sức sống trong năm 2004, các nhà đầu tư mạo hiểm một lần nữa chú ý tới các tài năng trẻ như Hurley và Chen tại YouTube. Vậy điều gì kế tiếp sẽ xảy ra đối với YouTube? Đó là các khó khăn lớn mà Chen và Hurley phải vượt qua. Yahoo! vừa mới tiếp bước YouTube khi gần đây đã cập nhập dịch vụ video của hãng cho phép mọi người có thể tải trực tiếp các đoạn băng video lên mạng. Nhưng Chen và Hurley đã chuẩn bị sẵn sàng: Họ cho biết mọi người sẽ có thể xem các đoạn băng video YouTube trên điện thoại di động hay các thiết bị khác trong một tương lai rất gần. Và theo Chen, luôn có cơ hội rất lớn để họ mở rộng dịch vụ YouTube từ video sang audio và các nội dung khác. Đương nhiên, Google đã giới thiệu dịch vụ video của riêng mình, vì vậy bạn sẽ không khỏi băn khoăn rằng liệu hai dịch vụ cuối cùng có thể hợp nhất không hay một trong số đó sẽ chấm dứt hoặc hợp nhất với dịch vụ khác. Vẫn còn có một số câu hỏi nữa: Liệu một vài người sử dụng có thể bị lái sang một hướng khác bởi sự gia tăng tiềm tàng của các hoạt động quảng cáo và xúc tiến kinh doanh? Liệu mối quan hệ với Google có lấy đi của YouTube phần nào cảm giác sắc cạnh - một đặc tính giúp thu hút rất nhiều người đến với YouTube từ trước đến nay? YouTube sẽ tạo dựng những khoản lợi nhuận ổn định như thế nào? Liệu vụ mua bán một công ty dot.com có mô hình kinh doanh chưa được kiểm nghiệm với mức giá 1,65 tỷ USD có là dấu hiệu của một thời kỳ bong bóng dot.com mới? Thời gian sẽ trả lời các câu hỏi trên và cho biết tương lai của YouTube cùng các thành viên sáng lập là như thế nào. Nhưng ngay từ bây giờ, Hurley, Chen và Karim đã trở thành những nhân vật chính của một trong những câu truyện thành công nhất trong lịch sử internet./.