Ô nhiễm không khí

1. Ô nhiễm không khí Ô nhiễm không khí 1. Khái niệm Ô nhiễm không khí là: sự thay đổi lớn trong thành phần không khí hoặc có sự xuất hiện các khí lạ làm cho không khí không sạch, có sự tỏa mùi, giảm tầm nhìn xa, gây biến đổi khí hậu, gây bệnh cho con người và sinh vật 2.Nguyên nhân gây ô nhiễm MTKK Ô nhiễm không khí Nhiều nguyên nhân www.themegallery.com Nguồn gốc tự nhiên Phun núi lửa Nguồn gốc tự nhiên Tổng hợp các yếu tố tự nhiên gây ô nhiễm là rất lớn, tuy nhiên phân bố đồng đều trên toàn thế giới, không tập trung trong một vùng Nguồn gốc nhân tạo Do hđ công nghiệp Hoạt động của các phương tiện giao thông Sinh hoạt của con người Hoạt động CN Đây là nguồn gây ô nhiễm lớn nhất của con người - Các quá trình gây ô nhiễm là quá trình đốt các nhiên liệu hóa thạch: than, dầu, khí đốt tạo ra: CO2, CO, SO2, NOx, - Các chất hữu cơ chưa cháy hết: muội than, bụi - Quá trình thất thoát, rò rỉ trên dây truyền công nghệ, các quá trình vận chuyển các hóa chất bay hơi, bụi. Hoạt động CN Đặc điểm: nguồn công nghiệp có nồng độ chất độc hại cao, thường tập trung trong một không gian nhỏ. Tùy thuộc vào quy trình công nghệ, quy mô sản xuất và nhiên liệu sử dụng thì lượng chất độc hại và loại chất độc hại sẽ khác nhau. Giao thông vận tải Đây là nguồn gây ô nhiễm lớn đối với không khí đặc biệt ở khu đô thị và khu đông dân cư. Các quá trình tạo ra các khí gây ô nhiễm là quá trình đốt nhiên liệu động cơ: CO, CO2, SO2, NOx, Pb, Các bụi đất đá cuốn theo trong quá trình di chuyển Giao thông vận tải _ Nồng độ ô.n nhỏ/từng phương nhưng nếu mật độ giao thông lớn và quy hoạch địa hình, đường xá không tốt thì sẽ gây ô nhiễm nặng cho hai bên đường. Sinh hoạt của con người Là nguồn gây ô nhiễm tương đối nhỏ, gây ô nhiễm cục bộ trong một hộ gia đình hoặc vài hộ xung quanh. Chủ yếu do các hoạt động đun nấu sử dụng nhiên liệu than đá, dầu hỏa, khí đốt - Tác nhân gây ô nhiễm chủ yếu: CO, bụi Nguồn gây ô nhiễm nhân tạo Theo đặc điểm của các chất gây ô.n kk Các loại oxit: CO, CO2, SO2, NOx... Các hợp chất khí halogen: HCl, HF, HBr Các chất hữu cơ tổng hợp RH (Ete, benzen) Các khí quang hóa: FAN, O3, etylen, Andehyt… Các chất lơ lửng: sương mù, bụi rắn, bụi lỏng, bui vi sinh vật Nhiệt, tiếng ồn, phóng xạ 3. Nhân tố ảnh hưởng đến sự lan truyền chất ô.n Tác hại của ô nhiễm không khí 1. Đối với con người Ô nhiễm không khí và tác hại của nó đã trở thành vấn đề bức xúc của nhân loại. TÁC HẠI CỦA BỤI - Bụi gồm các hạt khoáng vô cơ k độc, các hạt HC (phấn hoa), chất rắn lơ lửng có tính độc (bụi chì, kl nặng) - Thành phần hóa học, thời gian tiếp xúc là các yếu tố ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng. Bụi vào phổi gây kích thích cơ học, xơ hóa phổi dẫn đến các bệnh về hô hấp như khó thở, ho và khạc đờm, ho ra máu, đau ngực Tác hại của bụi - Bụi đất đá không gây ra các phản ứng phụ: tính tr, khơng cĩ tính gy độc. Kích thước lớn (bụi thô), nặng, ít có khả năng đi vào phế nang phổi, ít ảnh hưởng đến sức khỏe - Bụi than: thành phần chủ yếu là hydrocacbon (VD: 3,4-benzenpyrene), có độc tính cao, có khả năng gây ung thư, TÁC HẠI CỦA SO2, NOx SO2, NOx là chất kích thích (gây phản ứng cáu giận), ngạt thở, gây mưa axit, gây bỏng, tử vong Khi tiếp xúc với niêm mạc ẩm ướt tạo thành axít (HNO3, H2SO3, H2SO4). Các chất khí trên vào cơ thể qua đường hô hấp hoặc hòa tan với nước bọt rồi vào đường tiêu hoá, sau đó phân tán vào máu tuần hoàn TÁC HẠI CỦA SO2, NOx - SO2 nhiễm độc qua da làm giảm dự trữ kiềm trong máu, đào thải amoniac ra nước tiểu và kiềm ra nước bọt. Độc tính chung của SO2 thể hiện ở rối loạn chuyển hóa protein và đường, thiếu vitamin B và C, ức chế enzym. TÁC HẠI CỦA CFC - CFC là chất tổng hợp, dùng nhiều trong kỹ thuật làm lạnh CFC tồn tại rất lâu trong khí quyển (100 năm) CFC gây tổn thương tầng ozon – tấm lá chắn tia cực tím của khí quyển TÁC HẠI CỦA CO - Ôxít cacbon (CO) kết hợp với hemoglobin (Hb) trong máu thành hợp chất bền vững là cacboxy hemoglobin (HbCO) làm cho máu giảm khả năng vận chuyển ôxy dẫn đến thiếu ôxy trong máu rồi thiếu ôxy ở các tổ chức. Nhiễm độc CO ở nồng độ cao có thể gây tử vong. Tác hại của AMONIAC (NH3) NH3 là khí độc có khả năng kích thích mạnh lên mũi, miệng và hệ thống hô hấp Nếu ở nồng độ cao có thể gây tử vong Tác hại của HYDRO SUNFUA (H2S) - Ở nồng độ thấp, H2S có kích thích lên mắt và đường hô hấp. - Hít thở lượng lớn hỗn hợp khí H2S gây thiếu oxy đột ngột, có thể dẫn đến tử vong do ngạt. - Thường xuyên tiếp xúc với H2S ở nồng độ dưới mức gây độc cấp tính có thể gây nhiễm độc mãn tính: T ÁC HẠI CỦA khói quang hóa Nguyên tử oxy sinh ra trong các phản ứng quang hóa từ NO2, dưới tác dụng của bức xạ mặt trời sẽ tác dụng các hydrocacbon hoạt hóa (metan, etan,)  tiêu thụ NO2, tích lũy ozon, sinh ra N2O, các chất gây ô.n thứ cấp (formadehyt, andehyt, peroxyaxetyl nitrat-pan) khói quang hóa Gây đau mắt, đau đầu,ho, mệt mỏi, tử vong 2. Tác hại đối với thực vật Các chất độc hại với nồng độ cao trong không khí cũng gây rối loạn các quá trình sống của thực vật: quang hợp, hô hấp, ra hoa kết quả, chất lượng hoặc gây mất màu lá, xạm lá, giòn lá (khói quang hóa) Một số chất ở nồng độ quá cao có thể gây chết ở thực vật 4. Một số hiện tượng ô nhiễm kk Mưa axit Gia tăng hiệu ứng nhà kính Đảo nhiệt, sương khói Sự cố môi trường 4.1. Mưa axit 4.1 Mưa axit Khái niệm: Mưa axit là trận mưa có pH <5,6. Nó xảy ra khi có sự hòa tan các oxit axit vào nước mưa Hậu quả: gây hậu quả nghiêm trọng cho các HST và TNTN 1. Cây cối và HSTR bị tổn thương, cháy lá, rụng lá, giảm sinh khối, năng suất, chất lượng, giảm DDSH Mưa axit 2. Đất bị chua hóa, mất khả năng tái tạo và giảm độ màu mỡ 3. Các HST hồ bị tổn thương, thậm chí chết hẳn 4. Kim loại chóng bị rỉ mòn, ah tới tuổi thọ các công trình xây dựng, tượng đài, đường dây điện Mưa axit Mưa axit ăn mòn cả tường sa thạch Tác động lên bức tượng tại Viên Mưa axit Bào mòn bức tượng phật lớn nhất thế giới tại Tứ xuyên - TQ 4.2 Gia tăng hiệu ứng nhà kính Khái niệm: Là một qt tự nhiên, trong đó các chất có khả năng hấp thụ sóng dài (hơi nước, CO2…)đóng vai trò như người gác cổng, ngăn cản một phần dòng nl này trở lại khí quyển Gia tăng KNK làm cân bằng NL bị phá vỡ, bức xạ sóng dài bị giữ lại nhiều hơn, t0 tăng 4.2 Gia tăng…. Thành phần và vai trò của các chất KNK - CO2 chiếm 50% CFC chiếm 20% CH4 chiếm 16% O3 chiếm 8% N2O chiếm 6% Tia nắng Bề mặt trái đất Khí quyển a) Phát thải do tia nắng mặt trời b) Phản xạ lên bề mặt trái đất c) Phát xạ từ khí quyển Điều kiện bình thường GHG GHG Nóng lên toàn cầu a) Phát thải khí nhà kính (GHG) từ cuộc sống của con người b) Hình thành bẫy nhiệt c) Phát thải từ tia nắng mặt trởi d) Phản xạ của tia nắng bằng bẫy nhiệt Khí Nhà Kính CO2, CH4, N2O HFCs, PFCs, SF6 Nóng lên toàn cầu Bẫy nhiệt Cơ chế nóng lên trên toàn cầu 4.2 Hiệu ứng nhà kính Hậu quả:Biến đổi khí hậu toàn cầu Thay đổi ranh giới các đới khí hậu, Qui luật thời tiết biến đổi thất thường (elnino-Lanina) Băng tan, nước biển dâng, nhấn chìm vùng đất thấp, suy giảm và mất ĐDSH Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, sản xuất và sinh hoạt của con người, Ah sự phát triển kinh tế - VH – XH…nhân loại 4.3. Đảo nhiệt, sương khói Trong đk bình thường có dòng khí đối lưu từ dưới lên trên làm phát tán chất gây ô.n Khi sự đốt nóng khí sát mặt đất bị cản trở, xuất hiện cơ chế đốt nóng các tầng khí cao hơn tạo ra đảo nhiệt  khí thải dưới mặt đất không thoát được mà tích lũy ngày càng nhiều đến nồng độ gây độc Đồng thời xảy ra quá trình tạo khói quang hóa độc hại  hiện tượng sương khói (sương mù trộn khói nhà máy) 4.4. Sự cố môi trường Rò rỉ khí Methyl Iso Cyanate - Ấn Độ 1984: 2tr.người chết, bị mù Vụ nổ hạt nhân Trecnobưn – Ucraina-1986; 4000 người chết, 4.4. Sự cố … Cháy rừng ở Nga 08/2010 Biện pháp xử lý ô nhiễm môi trường không khí Ô.n kk không có biên giới hành chính  các giải pháp cho vấn đề này phải mang tính toàn cầu (vấn đề kiểm soát xả thải CO2 và CFC) (công ước khung) Các giải pháp mang tính “hành động địa phương” Giảm xả thải vào không khí, áp dụng công nghệ k khói Phân tán chất thải từ nguồn Biện pháp xử lý…. 3. Quy hoạch điểm thải hợp lý 4. Trồng và bảo vệ các băng cây xanh, rừng 5. Xây dựng và sử dụng các công cụ luật pháp, kinh tế trong quản lý môi trường 6. Kiểm soát đánh giá chất lượng mt bằng máy móc và dấu hiệu chỉ thị 7. Giáo dục MT 8. Giải quyết đồng bộ các vđ ô.n đất, nước