Ong ký sinh trứng bọ xít xanh vai đỏ Telenomus subitus Le (Scelionidae- Hymenoptera)

Đậu t-ơng là cây công nghiệpngắn ngày cógiá trị dinh d-ỡng, kinh tếcao và là loại cây luân canh cải tạo đất (Đoàn Thị Thanh Nhàn, 1996). Tuy nhiên, trong l-ới dây chuyền dinh d-ỡng, đậu t-ơng bị nhiều loài sâu hại sử dụng làmthức ăn, trong đó, bọ xít xanh vai đỏ (Piezodorus hybneri) là một trong những loài sâu hại quan trọng. Sự chích hút của loài bọ xít này không chỉ làm cho cây đậu t-ơng còi cọc, úa vàng, mà còn làm cho hạt đậu t-ơng bịlép, cóvịđắng, ảnh h-ởng nhiều đến chất l-ợng sản phẩm. Song trong l-ớidinh d-ỡng, các loài thiên địch của côn trùng đóng vai trò quan trọng trong sự điều hoà số l-ợng quần thể sâu hại. Mỗi một loài sâu hại th-ờng bị ít nhất từ 2 đến nhiều loài kẻ thù (DeBach, 1964). Việc bảo vệ vàduy trì các loài kẻ thù tự nhiên trong hệ sinh thái nông nghiệplà rất quan trọng. Nghiên cứu sinh học, sinh thái học và hành vi học của các loài thiên địch cũng nh-vai trò của chúng trong việchạn chế sinh sản của các loàisâu hại để có thể dự báo số l-ợng cácloài dịchhạicây trồng cũng rất cần thiết (Novojilov, Sapiro, 1979) (Đ-ờng Hồng Dật – dịch). Mộtsố kết quảnghiên cứu vềthiên địch sâu hại đậu t-ơng đãcho thấy,thành phần các loài thiênđịchrất đa dạng và phong phú (Phạm Văn Lầm 1995, Vũ 18 Quang Côn và ctv. 1996, Đặng Thị Dung, 1999), Dang Thi Dunget al. 1999). Tuy nhiên, những nghiên cứu về sinh học,sinh tháivàvai trò củanhiều loàiký sinh sâu hại đậu t-ơng ở n-ớctach-a nhiều. Bài báo góp phần cung cấp nguồn thông tin cho khoa học, làm cơ sở cho việc lợi dụng ong T. subitussẵn có trên đồng ruộng để hạn chế tác hại do loài bọ xít xanh vai đỏ gây ra trên đậu t-ơng.