Quá trình hình thành giáo trình giới thiệu về softimage và phương pháp sử dụng

CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D TỔNG QUAN VỀ CHƯƠNG TRÌNH SOFTIMAGE3D Xin chúc mừng các bạn đến với thế giới đồ họa và phim qua tài liệu “HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D” DO Tủ sách STK biên soạn. Có lẽ, rất nhiều bạn còn ngỡ ngàng về chương trình này không hiểu nó làm được gì, sức mạnh nó ra sao, sử dụng có dễ dàng hay không. Điều này là tất nhiên tôi cũng như các bạn trước đây chỉ biết đến chương trình 3D Studio sau đó là 3D Studio Max và hầu như ai cũng ngán ngẩm chương trình này với những lý do chính sau : 1. Cấu hình máy yêu cầu phải mạnh. 2. Tài liệu hướng dẫn về nó nói chung còn khó có thể tự học cần phải có thầy hướng dẫn. 3. Người dùng chưa có cái nhìn về mỹ thuật cũng như chưa được trang bị kiến thức về không gian 3 chiều. Với lý do thứ nhất hầu như các chương trình 3D đầy quyền năng như Maya 3D, Softimage 3D v.v gần như không ai dám nghĩ tới (Ram phải tối thiểu 98 MB, card màn hình hỗ trợ 1024 x 768) ngoài ra các chương trình này đều chủ yếu chạy trên nền Windows NT và gần đây nhất là Windows 2000. Việc cài đặt chương trình trên Windows NT rất khó nên hầu như làm nản lòng với những ai muốn thử nghiệm với nó. Cài đặt không được lấy gì thử nghiệm với nó. Nhưng trong thời điểm này các yêu cầu trên đều được khắc phục, cấu hình máy bây giờ đáp ứng được dễ dàng, Việc cài đặt đã được chúng tôi nghiên cứu và trình bày rất rõ từng bước cài đặt. Với lý do thứ hai Tủ sách STK sẽ giúp các bạn thông qua các tài liệu được biên soạn rất bài bản qua các hướng dẫn từng bước, được minh họa bằng những hình ảnh cắt trực tiếp trên máy tính nên việc tự học TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 6 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D rất thuận lợi, các bạn mặc dầu tự học nhưng giống như có người thầy bên cạnh dẫn các bạn đi. Với lý do thứ ba Tủ sách STK sẽ giúp các bạn có cái nhìn tổng thể về không gian 3 chiều cũng như về mỹ thuật qua các bài tập ứng dụng của chương trình nhằm giúp các bạn có cái nhìn tổng quát hơn về SOFTIMAGE 3D. TỔNG QUAN VỀ CHƯƠNG TRÌNH SOFTIMAGE 3D Tủ sách STK chúc mừng các bạn đã đến với chương trình SOFTIMAGE 3D đầy quyền năng, cho phép tạo và làm chuyển động các đối tượng ảo trong thế giới ba chiều (3D). Camera ảo trong chương trình có thể được sử dụng để ghi nhận các ảnh tĩnh và động. Hình ảnh sau cùng có thể được kết xuất dưới nhiều hình thức như phim video, hoặc trên các tài liệu in ấn. ĐÔI NÉT VỀ TÀI LIỆU TỰ HỌC Tài liệu tự học chương trình 3D này được biên soạn cho các đối tượng là các nhà thiết kế đồ họa và làm kỹ xảo trên đầu băng video chuyên nghiệp, nhằm mục đích cung cấp cho bạn đọc những phần hướng dẫn cơ bản về các công cụ của chương trình SOFTIMAGE 3D cũng như các hiệu ứng đặc biệt. Tài liệu này được biên soạn dưới dạng của những dự án thiết kế nhỏ với những điểm cần chú ý nhằm trợ giúp cho các học viên cũng như các thầy cô tại các trường có tài liệu giảng dạy tốt hơn. Những điểm cần chú ý khi giảng dạy sẽ được giới thiệu thông qua nhiều công cụ và khái niệm cơ bản trong mỗi module TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 7 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D của phần mềm. Các dự án thiết kế cũng chính là những bài học được biên soạn rất tỉ mỷ theo kiểu hướng dẫn từng bước thông qua những hình ảnh minh họa giống như trên màn hình làm việc của bạn. Mỗi bài học đều được biên soạn theo mức độ khó từ thấp tới cao, mỗi bài có cái hay riêng nhưng cũng đầy tính thách đố cho bạn, bạn sẽ dần dần làm quen với những công cụ mới và ôn tập lại những phần đã học ở bài trước, chính bạn cũng sẽ tìm ra sự tiến bộ của mình khi hoàn thành các bài tập trong quyển sách này. Nhớ lưu lại kết quả, vì các kết quả này sẽ còn được dùng lại trong các phần sau. Đầu tiên, các bạn nên làm việc qua những bài học trong tập 1 với tên gọi là “Hướng dẫn sử dụng nhanh SOFTIMAGE 3D” nhằm giúp các bạn làm quen với giao diện người sử dụng. Bạn cũng nên xem qua phần hướng dẫn “Làm việc với SOFTIMAGE 3D”, nó giải thích rõ từng chi tiết nằm đâu trong giao diện người sử dụng. Để biết qua phần mô tả chi tiết về bất kỳ công cụ hay lệnh nào được sử dụng trong quyển sách tự học này, hãy tham khảo phần “Hướng dẫn người sử dụng”. Bạn đọc còn được cung cấp tất cả các tư liệu hình ảnh và nhiều cảnh hoàn chỉnh cho mỗi phần hướng dẫn trong quyển sách này được lưu trên đĩa CD-ROM. Chúng tôi gợi ý cùng bạn đọc nên xem qua mỗi hình ảnh hay cảnh thực hiện trước khi thực hiện phần hướng dẫn này. Mặc dầu tiến hành như thế, bước đầu có thể làm chậm việc tự học nhưng các bạn sẽ dễ dàng hơn trong quá trình tham khảo. Các cảnh cũng như các file ảnh cụ thể đều nằm trong thư mục SOFTIMAGE\FILE MAU. Một điểm quan trọng mà theo chúng tôi các bạn cần nắm là : Trong khuôn khổ một khoá tự đào tạo tại nhà không có thầy, nên tài liệu hướng dẫn này trình bày rất chi tiết và rõ ràng đến từng lệnh cũng như các thao tác. Nhằm mục đích phục vụ cho mọi đối tượng thậm chí ngay cả những người mới làm quen với Windows cũng có TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 8 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D thể tự học được các chương trình thiết kế 3 chiều nên nhiều phần trong sách đôi khi không cần thiết với những ai đã làm quen với chương trình đồ họa. Thường số người này không nhiều, các bạn nếu nằm trong đối tượng đó có thể đọc lướt qua hay liên hệ trực tiếp với tủ sách STK để có nhiều tài liệu hợp với bạn hơn. Với các bạn đọc là giáo viên giảng dạy lãnh vực liên quan đến chương trình này thì các bài tập soạn ở đây nhằm giúp các học viên sử dụng hết chức năng và công cụ của chương trình nên không soạn theo thời lượng các buổi học. Tùy tình hình thực tế mà các thầy, cô sẽ chủ động phân tiết học cũng như thay đổi một số mẫu cho hợp với trường nơi thầy, cô đang giảng dạy cho phù hợp với trình độ học viên của các bạn. Các File mẫu trong suốt các bài tập hướng dẫn này chỉ mang tính học thuật nhằm minh họa cho các bạn biết cách vận dụng các công cụ và lệnh của Softimage mà thôi. Các bạn có thể dựa trên nó mà thay đổi các tùy chọn nếu có để tạo thiết kế riêng cho mình. Hãy tự mình sáng tạo khi đã làm chủ được chương trình, còn trước mắt hãy chấp nhận các tham số đã chọn để dễ kiểm tra so sánh khả năng tiếp thu của mình. Bước kế tiếp các bạn cần phải cài đặt chương trình để thực tập. Để chạy được Softimage yêu cầu về phần cứng cũng như việc cài đặt rất phức tạp các bạn cần xem ngay phần “Cài đặt Softimage 3D” ở cuối tài liệu hướng dẫn để có thể bắt đầu làm việc Nếu bạn gặp phải trở ngại nào trong phần hướng dẫn hay tại bất kỳ ví dụ điển hình nào, bạn nên thoát ra ngoài chương trình SOFTIMAGE 3D (Lệnh Exit) và bắt đầu khởi động lại chương trình. Điều này sẽ xác lập lại các thông số trở về giá trị mặc định. Đây là một yêu cầu để đi đến thành công khi thực hiện các bài tập hướng dẫn này. TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 9 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D Tuy đã rất cố gắng trong quá trình biên soạn quyển sách nhưng chắc rằng sai sót khó tránh được. Rất mong bạn đọc có những góp ý hay đề nghị, sửa đổi để tài liệu này ngày càng được hoàn thiện và dễ học hơn nữa. Xin vui lòng liên lạc với chúng tôi theo đường thư tín điện tử sau: TỦ SÁCH STK [email protected]. Hay điện thoại về số 088334168 - 090728344 Chúng tôi cố gắng sẽ trả lời tất cả các câu hỏi của các bạn theo khả năng hiểu biết của mình. Chúc các bạn thành công qua tài liệu hướng dẫn này. TỔNG QUAN VỀ TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN VÀ CÁC DỰ ÁN THIẾT KẾ Nhấp chuột vào biểu tượng Flexlm trên màn hình Desktop (hay trong cửa sổ Control Panel). • Hộp thoại Flexlm License Manager xuất hiện, bạn hãy nhấp chuột vào nút Setup, và định lại các đường dẫn như sau: TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 10 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D • Sau khi đã định lại các đường dẫn, nhấp chuột vào nút OK. • Nhấp chuột vào nút Control, sau đó nhấp vào Start để khởi động Sever, chú ý dòng thông báo Sever Stated xuất hiện, cho ta biết quá trình khởi động Sever đã thành công, chương trình sẵn sàng hoạt động. • Bước tiếp theo là chạy chương trình Softimage 3D, bạn hãy nhấp vào biểu tượng SI3D Extreme trên màn hình Desktop để khởi động chương trình. Lưu ý : Độ phân giải màn hình phải được định tối thiểu là 1024×768 để có thể chạy được Softimage 3D. Tùy theo Ram trên máy và chất lượng card màn hình mà bạn chọn chế độ 16 bit màu hay true color 24 bit. Nếu chọn chế độ màu quá cao có thể màn hình sẽ xuất hiện nhưng cửa sổ làm việc chỉ toàn là màu đen, lucù này các bạn cần phải chọn chế độ màu thấp hơn. Một số máy đặt tần số card màn hình cao quá 60Hz, card không đáp ứng nổi cũng có thể làm chương trình không chạy. TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 11 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D MÀN HÌNH GIAO DIỆN SOFTIMAGE 3D LÀM VIỆC TRONG SOFTIMAGE 3D Để chuyển đổi qua lại giữa các module trong SOFTIMAGE 3D, bạn chỉ thao tác rất đơn giản là nhấp chuột vào tên module trên thanh tiêu đề, (luôn sử dụng nút chuột trái, ngoại trừ những trường hợp đặc biệt khác). Có 5 module trong SOTIMAGE 3D : ƒ Model : Module này bao gồm các phần tạo đối tượng và công cụ biến đổi cho phép bạn tạo mẫu và điêu khắc đối tượng. ƒ Motion : Module này bao gồm các công cụ làm chuyển động cho các khung khóa, hiệu chỉnh chức năng các đường cong, bắt các hình chuyển động (capturing motion), ... và tạo các hiệu quả đặc biệt như Wave và Flock. ƒ Actor : Module này chứa đựng các công cụ thao tác chuyển động rất quyền năng như thực hiện động lực học đảo, các mô phỏng động lực học và Quick Stretch. TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 12 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D ƒ Matter : Module này cho phép xác định các thuộc tính về bóng, kết cấu và ánh sáng trong cảnh. Bạn có thể sử dụng Matter để diễn hoạt tác phẩm sau cùng. ƒ Tools : Đây là phần sưu tập các tiện ích flipbook và thiết bị biến đổi hình ảnh để cải tiến quy trình sản xuất. CƠ SỞ DỮ LIỆU CẢNH Sử dụng cơ sở dữ liệu: Các tập tin quan trọng nhất trong hệ điều hành SOFTIMAGE 3D là: $ {SI-DBDIR}/ DatabaseDir.rsrc $ {SI- Location}/rsrc/DatabaseSys.rsrc Ghi chú : Biến môi trường SI-DBDIR mô tả đường dò tìm đối với file cơ sở dữ liệu cục bộ, biến SI-LOCATION đặc trưng cho thư mục có tập tin SOFTIMAGE 3D được cài đặt vào. ƒ Nội dung của tập tin DatabaseDir.rsrc mô tả môi trường đĩa mà các tập tin SOFTIMAGE 3D được lưu và được đọc ra. Ngoài ra còn liệt kê tất cả các cơ sở dữ liệu cục bộ. ƒ Tập tin DatabaseSys.rsrc liệt kê tất cả các cơ sở dữ liệu global có sẵn cho mọi người sử dụng. ƒ Nếu bạn làm quen với những tập tin này trước khi bắt đầu dùng chương trình đó sẽ là ý kiến hay. Nó cho bạn biết những gì có thể truy cập được một khi bạn đang hiện hành trong SOFTIMAGE 3D. Ví dụ, gõ vào: Cat $ (SI-DBDIR)/Database TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 13 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D ƒ Nếu bạn tạo một tập tin dữ liệu mới sử dụng Database Manager, hệ thống tự động sẽ tạo ra tất cả các chỉ dẫn cần thiết. Bất cứ khi nào bạn lưu một cảnh, tất cả yếu tố trong cảnh của bạn được lưu vào những chỉ dẫn tương ứng (gọi là Chapters trong 3D Softimage). ƒ Database Manager cũng theo dõi nhiều phiên bản. Bạn có thể lập ra nhiều phiên bản chứa trong cơ sở dữ liệu. Nếu bạn lưu một cảnh hay nhiều cảnh thì cảnh lưu trước đó và tất cả các yếu tố khác thuộc cảnh này đều bị xóa đi. ƒ Nếu bạn muốn bảo vệ một cảnh khỏi bị xóa đi, bạn phải khóa nó lại. ƒ Có một vài chức năng bảo trì được cung cấp trong Database Manager: 9 Tạo các Database. 9 Sao chép hoặc di chuyển cảnh và các yếu tố giữa các cơ sở dữ liệu khác nhau. 9 Xoá cảnh và các yếu tố khác, (nhưng bạn không thể xóa đi bất kỳ một yếu tố nào vẫn còn đang được sử dụng bởi một cảnh). 9 Xem trước các dữ liệu trong database và khóa các files lại. ƒ Tham khảo Tài liệu “Giáo trình thực hành SOFTIMAGE 3D” để có thể thực hành ngay với Softimage. Trong khi chưa có sách tham khảo các bạn có thể gửi bưu phiếu về tủ sách để có giáo trình điện tử trên đĩa CD-ROM tham khảo trước. Hiện tủ sách đã biên soạn xong 4 đĩa tự học Softimage thông qua các bài tập thực hành được lưu thành các file .pdf cũng như trên phim. Các bạn hãy thử tham khảo một bài tập thực hành vẽ một cái ly bằng chương trình Softimage TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 14 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - CHẾ BẢN ĐIỆN TỬ &Ø CHẾ BẢN VIDEO - HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG SOFTIMAGE 3D TỦ SÁCH STK BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 15 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - GIÁO TRÌNH THIẾT KẾ WEB : PHẦN BÀI TẬP – TỰ HỌC MACROMEDIA FLASH 5.0 BẰNG HÌNH ẢNH GIÁO TRÌNH ĐIỆN TỬ : FLASH 5.0 BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 1 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - GIÁO TRÌNH THIẾT KẾ WEB : PHẦN BÀI TẬP – TỰ HỌC MACROMEDIA FLASH 5.0 BẰNG HÌNH ẢNH Việc thiết kế Web và làm hoạt hình trong thời gian gần đây được nhiều người quan tâm, từ những người thiết kế web chuyên nghiệp cho đến các giáo viên, sinh viên cần biên soạn các bài giảng dưới dạng Multimedia hay những giáo trình điện tử phục vụ cho việc dạy và học theo công nghệ mới. Với ưu điểm tuyệt vời trong việc làm các clip movie động rất linh hoạt và dung lượng byte rất nhỏ đã làm Flash nổi lên là chương trình đứng đầu trong lãnh vực này. Được sự động viên của đông đảo độc giả cũng như của các thầy cô giảng dạy trong lãnh vực này yêu cầu Tủ sách STK biên soạn tiếp các tài liệu sử dụng Flash dưới dạng các bài tập để dễ dàng khai thác hết các chức năng của chương trình này theo như mục tiêu của tủ sách đã đề ra: Trong quyển sách này chủ yếu là bạn thực hành với các bài tập, được trình bày từ dễ tới khó. Trong một số bài tập gần cuối, bạn sẽ làm quen với một số lệnh và cách lập trình trong Flash. Chúng tôi không nói rõ chi tiết cách dùng các lệnh mà chỉ ứng dụng, chọn lệnh và kết hợp với các lệnh để tạo được chức năng mong muốn. Sau đây là một số tác dụng của bài tập trước khi thực hành. Trong bài thực hành cơ bản đầu tiên cho Flash, bạn sẽ làm chuyển động khối văn bản 3 chiều (3D) được nhập vào từ một file Animated GIF. File ảnh động có định dạng .GIF này bạn có thể lấy từ trong các chương trình đồ họa 3D sau đó nhập vào trong Flash. Bài thực hành này rất đơn giản và dễ thực hiện nếu trong máy của bạn có chương trình chuyên làm tiêu đề 3D như Ulead Cool3D hoặc Xara 3D bạn thực hiện bài thực hành này rất nhanh. GIÁO TRÌNH ĐIỆN TỬ : FLASH 5.0 BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 2 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - GIÁO TRÌNH THIẾT KẾ WEB : PHẦN BÀI TẬP – TỰ HỌC MACROMEDIA FLASH 5.0 BẰNG HÌNH ẢNH Bài thực hành này bạn sẽ dùng lớp mặt nạ để tạo ra đoạn phim hiển thị chuỗi ký tự quảng cáo mong muốn. Bài thực hành này rất dễ thực hiện, bạn chỉ dùng một đối tượng chuyển động qua lại màn hình và cho đối tượng này trở thành lớp mặt nạ. Đối với bài thực hành này bạn sẽ tạo ra dùng một file ảnh nhập vào được vẽ từ các chương trình vẽ như Corel Draw hoặc Adobe Illustrator hoặc vẽ trực tiếp trong Flash một số ảnh biểu hiện từng giai đoạn chuyển động buồng đốt trong của động cơ ô tô. Có nhiều cách để vẽ như có thể dùng Corel Draw hoặc Adobe Illustrator, sau đó bạn sẽ dùng Flash để ghép nối và kết hợp để tạo chuyển động cho các đối tượng đó. Bài thực hành này rất dễ thực hiện, sau khi bạn vẽ xong các đối tượng từ chương trình bên ngoài. Có nhiều cách tạo hiệu ứng trên chuỗi ký tự thông qua các chương trình Swish hay Flax rất nổi tiếng (Tủ sách STK sẽ biên soạn tài liệu hướng dẫn trong đầu năm 2002), trong bài thực hành này bạn sẽ dùng hiệu ứng biến dạng đối tượng (văn bản) từ Flash để tạo ra đoạn phim hiển thị chuỗi ký tự mong muốn. GIÁO TRÌNH ĐIỆN TỬ : FLASH 5.0 BIÊN SOẠN : KS PHẠM QUANG HUY 3 Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version - GIÁO TRÌNH THIẾT KẾ WEB : PHẦN BÀI TẬP – TỰ HỌC MACROMEDIA FLASH 5.0 BẰNG HÌNH ẢNH Mặc dầu việc thực hành trên Flash khó thực hiện hơn so với hai chương trình nêu trên nhưng qua thực hành này các bạn sẽ hiểu rõ hơn với các công cụ của Flash. Trong bài thực hành này bạn sẽ tạo ra một chương trình bảo vệ màn hình giống như Screen Saver của Window. Bài thực hành này rất dễ thực hiện, bạn chỉ cần tạo một vài đối tượng ở chế độ graphic và sau đó ghép thành Movie Clip là xong. Trong phần thực hành này bạn sẽ lấy một đối tượng chuyển động được tạo ra trong chương trình 3D, sau đó đưa kết quả vào trong chương trình Flash để tạo thêm phần chuyển động cho đối tượng. Chương trình thường dùng để ta