Quản lý cây trồng tổng hợp (icm) và nông nghiệp an toàn

TS. Trần Đăng HòaBộ môn Bảo vệ thực vậtKhoa Nông họcEmail: trandanghoa@yahoo.comQUẢN LÝ CÂY TRỒNG TỔNG HỢP (ICM) VÀ NÔNG NGHIỆP AN TOÀN1THỰC HÀNH NÔNG NGHIỆP TỐT (GAP)QUẢN LÝ CÂY TRỒNG TỔNG HỢP (ICM)2THỰC HÀNH NÔNG NGHIỆP TỐT (GAP)WTO3I. THỰC HÀNH NÔNG NGHIỆP TỐT (GAP) LÀ GÌ ?II. TIÊU CHUẨN GAP VỀ AN TOÀN THỰC PHẨMIII. TẠI SAO PHẢI SẢN XUẤT THEO HƯỚNG GAP ?IV. EUREPGAP (GLOBAL GAP)V. ASEAN GAPVI. VIETGAP4VII. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN KHI THỰC HIỆN GAP TẠI VIỆT NAMVIII. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN KHI THỰC HIỆN GAP Ở MiỀN TRUNGIX. CÁC GIẢI PHÁP SẢN XUẤT THEO HƯỚNG GAPX. NHỮNG ĐIỂM CẦN CHÚ Ý KHI THỰC HIỆN SẢN XUẤT THEO GAP5I. THỰC HÀNH NÔNG NGHIỆP TỐT (GAP) LÀ GÌ ?GAP là những nguyên tắc được thiết lập nhằm đảm bảo một môi trường sản xuất an toàn, sạch sẽ. Thực phẩm phải đảm bảo không chứa các tác nhân gây bệnh như chất độc sinh học (vi khuẩn, nấm, virus, ký sinh trùng) và hóa chất (dư lượng thuốc BVTV, kim loại nặng, hàm lượng nitrát). Sản phẩm phải đảm bảo an toàn từ ngoài đồng đến khi sử dụng.6 GAP bao gồm việc sản xuất theo hướng lựa chọn địa điểm, việc sử dụng đất đai, phân bón, nước, phòng trừ sâu bệnh hại, thu hái, đóng gói, tồn trữ, vệ sinh đồng ruộng và vận chuyển sản phẩm, v.v. nhằm phát triển nền nông nghiệp bền vững với mục đích đảm bảo: 1. An toàn cho thực phẩm 2. An toàn cho người sản xuất 3. Bảo vệ môi trường 4. Truy được nguồn gốc sản phẩm 7GAP mang lại lợi ích gì? °An toàn: vì dư lượng các chất gây độc (dư lượng thuốc BVTV, kim loại nặng, hàm lượng nitrát) không vượt mức cho phép, không nhiễm vi sinh, đảm bảo sức khoẻ cho người tiêu dùng. ° Chất lượng cao (ngon, đẹp): nên được người tiêu dùng trong và ngoài nước chấp nhận. ° Tốt cho môi sinh: Các quy trình sản xuất theo GAP hướng hữu cơ sinh học nên môi trường được bảo vệ và an toàn cho người lao động khi làm việc. 8II. TIÊU CHUẨN GAP VỀ AN TOÀN THỰC PHẨM 91. Tiêu chuẩn về kỹ thuật sản xuất: Mục đích là làm giảm thiểu ảnh hưởng của dư lượng hoá chất lên con người và môi trường: + Quản lý phòng trừ dịch hại tổng hợp IPM (Integrated Pest Management) + Quản lý mùa vụ tổng hợp ICM (Integrated Crop Management)+ Giảm thiểu dư lượng hóa chất MRL (Maximum Residue Limits) trong sản phẩm102. Tiêu chuẩn về an toàn thực phẩmSẢN PHẨM AN TOÀNSINH HỌCHOÁ HỌCVẬT LÝCác biện pháp để đảm bảo sản phẩm ATTP khỏi các mối nguy cơ:113. Tiêu chuẩn về môi trường làm việc Mục đích là để ngăn chặn việc lạm dụng sức lao động:+ Các phương tiện chăm sóc sức khoẻ, cấp cứu công nhân.+ Đào tạo tập huấn cho công nhân+ Phúc lợi xã hội.124. Truy nguyên nguồn gốcGAP tập trung vào việc truy nguyên nguồn gốc. Nếu có sự cố xảy ra, các siêu thị phải thực sự có khả năng giải quyết vấn đề và thu hồi các sản phẩm bị lỗi.Tiêu chuẩn này cho phép chúng ta xác định được những vấn đề từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ sản phẩm.13III. TẠI SAO PHẢI SẢN XUẤT THEO HƯỚNG GAP ?14Năng lực cạnh tranh của sản phẩm Chất lượng, vệ sinh và an toàn thực phẩm Mức độ ô nhiễm vi sinh vật và tồn dư hoá chất, kháng sinh, kim loại nặng trong nông sản thực phẩm 15Nhiễm vi sinh:Vi khuẩn: có ở trong phân, nước thải, bụi, thực phẩm tươi sống, không khi và cơ thể người. - Nấm mốc: trong các loại ngũ cốc, vỏ trái cây, quả, hạt dự trữ. Một số nông sản còn sản sinh ra độc tố nguy hiểm như Aflatoxin là độc tố do nấm Aspergillus flavus và Aspergillus parasiticus gây ung thư gan.16- Virus: Thường có trong ruột người, các nhuyễn thể sống ở vùng nước ô nhiễm, nước đọng, nơi có nhiều chuồng trại chăn nuôi, thường là các loại virus gây bại liệt, virus gây viêm gan.- Ký sinh trùng: thường là giun sán17Nhiễm kim loại nặng: Từ các nhà máy hóa chất, phân bón, khu công nghiệp, nước thải của bệnh viện, khu dân cư Cadimi (Cd): gây độc cho thận, gan, làm tổn thương hệ tuần hoàn, hệ thần kinh, hệ bài tiết Dư lượng NO3 trong hệ tiêu hóa chuyển thành NO2 gây đột biến và kích thích phát triển các khối u gây bệnh ung thư ở người.18Nhiễm độc thuốc bảo vệ thực vật:Thị trường nông dược.Thói quen sử dụng thuốc BVTV của nông dân.Ô nhiễm môi trường do thuốc BVTV- Dư lượng thuốc BVTV trong môi trường, trong nông sản thực phẩm, trên cơ thể con người.19Các yếu tố toàn cầu4. Các chính sách pháp lý của nhà nước - Luật vệ sinh an toàn thực phẩm.Các yêu cầu chất lượng và an toàn thực phẩm bán lẻ .Thực phẩm an toànChất lượng tốt1.Tự do thương mại và thương mại toàn cầu tăng- Gia tăng sự chi phối của các siêu thị toàn cầu – các dây chuyền cung cấp- Thương mại điện tử2. Những thay đổi kiểu sống của người tiêu dùng 3. Các cộng đồng đòi hỏi tính trách nhiệm201. Tăng tự do thương mại và toàn cầu thương mạiViệc xoá bỏ hàng rào thuế quan khi gia nhập WTO giữa các nước là một lợi thế cạnh tranh tự do, nhưng những rào cản về vệ sinh ATTP là một trong những thách thức mới.Sự gia tăng ưu thế của siêu thị toàn cầu + Yêu cầu ngiêm ngặt về chất lượng và ATTP, đảm bảo tính đồng đều và an toàn cho người tiêu dùng. + Siêu thị cần có nhiều nguồn sản phẩm chất lượng đồng đều cung cấp quanh năm từ các nước khác nhau.21Thương mại điện tử- Việc mua bán hàng qua mạng hiện nay là khá phổ biến giữa các quốc gia.- Việc tiêu chuẩn hoá, cụ thể hoá các qui định về chất lượng và an toàn là một điều cam đoan cho việc giao dịch.222. Sự thay đổi lối sống của người tiêu dùngLối sống của người tiêu dùng thay đổi do chất lượng cuộc sống tăng nhu cầu về sản phẩm rau quả có chất lượng và an toàn tăng. 233. Các đòi hỏi tính trách nhiệm cộng đồng Bảo vệ môi trường Phúc lợi cho người lao độngSản phẩm không biến đổi gen (GMO) 244. Chính sách của nhà nước: - Qui định chung về vệ sinh an toàn thực phẩm, kỉểm dịch TV (SPS, TBT...) - Xây dựng danh sách dư lượng (MRL) cho phép thuốc bảo vệ trong nông sản thực phẩm (Maximum Residue Limits). 25Moãi nöôùc coù theå xaây döïng tieâu chuaån GAP cuûa mình theo tieâu chuaån Quoác teá. Hieän nay coù:- USGAP (Myõ).EUREPGAP (Chaâu AÂu). FRESHCARE (Úc)ASEANGAP (Hieäp hoäi caùc nöôùc ÑNAÙ)THAIGAP (Thaùi Lan)26IV. EUREPGAP/ GLOBAL GAP27 EUREPGAP là gì ? Tổ chức người bán lẻ Châu Âu EUREP (European Retail Products) thành lập năm 1997 đã công bố tiêu chuẩn EUREP GAP (European Retail Products Good Agriculture Practice) cho thị trường này với mục tiêu thỏa thuận các tiêu chuẩn và thủ tục nhằm phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững và hàng hoá của các nước muốn vào phải tuân theo. 28Hoa và cây cảnhTrái cây, rau củ.Cây công nghiệpCây lương thựcGia súc, gia cầmNuôi trồng thủy sản Phạm vi của EUREP GAP29Chứng nhận cho các đốI tượng là trang trại sản xuất nông lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản Không chứng nhận nhà máy chế biến, họat động vận chuyển30 Phương pháp của EUREP GAPCam kết thực hiện của nông dân: Giữ vững chất lượng sản phẩm để duy trì tín nhiệm của khách hàng Giảm thiểu các ảnh hưởng xấu đến môi trường, bảo vệ thiên nhiên và đời sống hoang dã. 31 Giảm việc sử dụng các sản phẩm bảo vệ mùa màng. Tăng hiệu quả của việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên Có trách nhiệm đối với sức khoẻ và an toàn của người lao động.32CÁC NGUYÊN LÝ CHUNG CỦA SẢN XUẤT AN TOÀN THEO HƯỚNG GAP Bảo vệ môi trường, ngăn ngừa sự bạc màu của đất, hạn chế sự ô nhiễm, gia tăng sự hoạt động của VSV trong hệ thống, xây dựng một nền tảng vững chắc cho sức khỏe. Bổ sung và duy trì độ màu mỡ của đất.33Duy trì tính đa dạng sinh học trong trang trại, môi trường xung quanh.Nguyên liệu và nguồn tài nguyên của trang trại phải đủ lớn để bổ sung lượng dinh dưỡng đã mất đi do hoạt động của trang trại và cho dự trữ.Quan tâm chăm sóc để tăng cường sức khỏe.34Các yêu cầu của EUREPGAPBao goàm 210 yeâu caàu caàu trong ñoù:- 47 yeâu caàu chính phaûi tuaân theo 100%- 98 yeâu caàu bình thöôøng phaûi tuaân theo 95%- 65 ñeà nghò khuyeán caùo thöïc hieän, khoâng baét buoäc thöïc hieän taát caû.35Những quy tắc của EUREPGAPTruy nguyên nguồn gốc2. Kiểm tra nội bộ & lưu trữ hồ sơ3. Giống và nguồn gốc giống 4. Lịch sử đất trồng và tầng đất trồng 5. Quản lý thành phần đất trồng 6. Sử dụng phân bón7. Tưới tiêu 368. Baûo veä mùa màng 9. Kỹ thuaät thu hoaïch10. Công ngheä sau thu hoaïch 11. Quaûn lyù ô nhiểm vaø chaát thaûi, Taùi söû duïng chaát thaûi 12. Söùc khoeû, An sinh xã hoäi13. Baûo veä môi tröôøng14. Khieáu naïi371. Truy nguyeân nguoàn goác Truy tìm nguoàn goác saûn phaåm ñaõ ñaêng kyù EUREPGAP: Caùc taøi lieäu chính ñeå coù theå truy nguyeân nguoàn goác: - Nhaät kyù ñoàng ruoäng. - Nhaät kyù nhaø cheá bieán ñoùng goùi.38 GAP tập trung rất nhiều vào việc truy nguyên nguồn gốc. Nếu khi có sự cố xảy ra, các siêu thị phải thực sự có khả năng giải quyết vấn đề và thu hồi các sản phẩm bị lỗi. Tiêu chuẩn này cho phép chúng ta xác định được những vấn đề từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ sản phẩm.39Truy nguyên nguồn gốc (GAP )Đầu vào của sản phẩm: Sử dụng thuốc BVTV đúng Nhật ký phun thuốc BVTV Kiểm tra hồ sơ Tuân thủ vớI EUREPGAPtừ cánh đồng thùng hàng hồ sơ lưu 40LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRUY NGUYÊN SẢN PHẨM?GAP• Các thùng sản phẩm đã đóng gói cần có nhãn mác rõ ràng để có thể truy nguồn gốc, xuất xứ của trang trại hoặc địa điểm sản xuất rau quả.• Đối với mỗi lô sản phẩm, cần có hồ sơ lưu ghi ngày tháng và địa điểm giao hàng. SỔ NHẬT KÝ412. Kieåm tra noäi boä vaø löu tröõ hoà sô Hoà sô phải löu tröõ toái thieåu trong hai naêm. Ñoái vôùi nhöõng thaønh vieân ñang ñaêng kyù phaûi hoaøn taát hồ sơ ñaày ñuû trong ba thaùng. Nhaø saûn xuaát thöïc hieän kiểm tra noäi boä ít nhaát 1 laàn trong naêm.  Noäi dung kieåm tra phaûi ñöôïc ghi cheùp laïi vaø ñaùnh giaù hieäu quaû. Vieäc ñaùnh giaù hieäu quaû cuûa thanh tra noäi boä phaûi ñöôïc baùo caùo vaø löu tröõ bằng hoà sô ñeå deã daøng kieåm tra. 423. Gioáng vaø nguoàn goác gioáng Coù soå nhaät kyù ghi cheùp quaù trình xöû lyù gioáng. (ngaâm hoaù chaát, xöû lyù nöôùc noùng) Caùc nguyeân lieäu nhaân gioáng (coù vöôøn öôm) Phaûi coù giaáy chöùng nhaän theo ñuùng tieâu chuaån cuûa cô quan quaûn lyù.  Phaûi coù qui trình nhaân gioáng cuï theå ñeå ñaûm baûo chaát löôïng caây gioáng ñuùng theo tieâu chuaån ñaêng kyù. Phaûi coù soå saùch ghi laïi tình hình saâu beänh vaø việc söû duïng thuoác baûo veä thöïc vaät cho giống.434. Lòch söû ñaát ñai vaø quaûn lyù ñaát ñai Lòch söû vuøng ñaát.Phaûi coù ñaùnh giaù nhöõng ruûi ro veà vuøng ñaát canh taùc: kieåm tra phaân tích thaønh phaàn ñaát theo tieâu chuaån qui ñònh. Tröôùc ñaây vuøng ñaát ñöôïc söû duïng laøm gì ? Neáu ñaùnh giaù coù nhöõng yeáu toá bất lợi, thì coù bieän phaùp xöû lyù nhö theá naøo.44Quaûn lyù vuøng ñaát:Phaûi thieâùt laäp hoà sô ghi cheùpñaày ñuû veà vöôøn caây, nhaø löôùi .  Thieát laäp baûn ñoà mieâu taû vuøng ñaát mình canh taùc, phaûi coù kyù hieäu rieâng bieät, teân soá, hay söû duïng maøu mieâu taû. 45Những điểm cần lưu ý:Cần đánh giá nguy cơ ô nhiễm hóa học, sinh học và lưu lại hồ sơ các mối nguy nghiêm trọng.Không sản xuất rau quả tại những vùng đất có nguy cơ cao về hóa học, sinh học.Nếu bắt buộc phải có biện pháp xử lý, cần giám sát chặt chẽ để đảm bảo sản phẩm không bị ô nhiễm.465. Quaûn lyù ñaát troàng vaø phaàn ñaát neàn 1. Canh taùc: Kyõ thuaät canh taùc coù caûi thieän hay duy trì caáu truùc ñaát, traùnh laøm chai ñaát.2. Sự xoùi moøn ñaát:Caùc kyõ thuaät canh taùc treân vuøng doácPhaân xanh, caây coû choáng soùi moøn.3. Vieäc xử lyù ñaát bằng xoâng hơi: neáu coù aùp duïng bieän phaùp xoâng hơi ñaát thì phaûi coù soå ghi cheùp .47Quaûn lyù phaàn ñaát troàngQuaûn lyù chaát beà maët: Hoaù chaát khöû truøng taïi trang traïi phaûi ñöôïc ghi cheùp laïi. Neáu thueâ coâng ty khöû truøng thì phaûi löu giöõ giaáy tôø ñaày ñuû.  Ghi cheùp laïi ngaøy thaùng vaø phöông phaùp, lieàu löôïng hoaù chaát khöû truøng söû duïng .486. Sử dụng phân bónRau quả bị ô nhiễm hóa học và sinh học từ phân bón và các chất phụ gia bón trực tiếp vào đất, môi trường gieo trồng hoặc qua hệ thống tưới tiêu hay phun lên lá.49Baûo quaûn phaân boùnThöôøng xuyeân caäp nhaäp ít nhaát laø 3 thaùng số lượng phaân. Chủng lọai.Ghi cheùp caùch bảo quản phaân voâ cô vaø hữu cơ. 50+ Phân hữu cơ:  Không được sử dụng phân và các chất thải từ người để tưới, hay bón cho cây trồng. Nguồn gốc và đặc tính của phân bón hữu cơ cũng cần được xem xét về phương pháp ủ, cỏ dại và mầm bệnh, kim loại nặng lưu tồn trong phân bón, phân tích hàm lượng NPK trong phân hữu cơ.51+ Phân bón vô cơ: Các tài liệu chi tiết về thành phần hoá học phải có đối với các phân vô cơ được sử dụng trong các vụ mùa dưới sự giám sát của EUREPGAP trong thời hạn 12 tháng gần nhất52 Chaát löïông nöôùc töôùi :Tuyeät ñoái khoâng ñöôïc söû duïng nöôùc thaûi chöa qua xöû lyù ñeå töôùi cho vöôøn caây. Đaùnh giaù nguy cô laây nhieãm nguoàn nöôùcNöôùc töôùi caàn ñöôïc phaân tích toái thieåu moät naêm moät laàn tại phoøng thí nghieäm coù khaû naêng phaân tích N, P, K, EC, pH7. Tưới tiêu53Döï ñoaùn veà nhu caàu nöôùc töôùi döïa theo caùc chæ tieâu: Löôïng möa Löôïng nöôùc boác hôi Löôïng nöôùc caàn duøng cho muøa vuïPhöông phaùp töôùi: phaûi coù phöông phaùp töôùi coù hieäu quaû trong vieäc söû duïng nguoàn nöôùc.  Coù keá hoaïch söû duïng nguoàn nöôùc töôùi  Ghi cheùp vieäc söû duïng nöôùc.548. Baûo veä mùa màngNhöõng yeâu cầu về thuoác baûo veä thöïc vaät. Ghi laïi taát caû hoaù chaát söû duïng caàn, bao goàm caû muïc ñích söû duïng vaø ngưỡng nguy cơ.  Coù aùp duïng IPM khoâng? Ngöôøi chòu traùch nhieäm về kyõ thuaät phaûi ñöôïc taäp huaán về IPM55Löïa choïn hoaù chaát:Khoâng ñöôïc söû duïng caùc hoaù chaát bò caám ôû Chaâu AÂu treân nhöõng caây troàng xuaát sang Chaâu Aâu.Khi söû duïng thuốc cần coù söï coá vaán cuûa nhaø chuyeân moân. Neáu nhaø vöờn töï löïa choïn thuoác baûo veä thöïc vaät, thì phaûi coù kiến thöùc trong vieäc söû duïng.Phaûi bieát qui trình söû duïng thuoác cuï theå cho töøng loaïi noâng döôïc vaø caây troàng.569. Kyõ thuaät thu hoaïch57CÁC YẾU TỐ CHỦ QUAN ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG58CÁC YẾU TỐ CHỦ QUAN ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG59- Ñaùnh giaù caùc ruûi ro trong quaù trình thu hoaïch tröôùc khi vaän chuyeån.- Xaây döïng caùc qui ñònh veà veä sinh trong quaù trình thu hoaïch:Qui ñònh veä sinh cho coâng cuï thu haùi, maùy moùc thu haùi.Qui ñònh trong quaù trình ñoùng goùi saûn phaåm treân ñoàng ruoäng khoâng ñöôïc ñeå qua ñeâm noâng saûn thu hoaïch ôû ngoaøi vöôøn, traùnh söï laây nhieãm, nôi ñoùng goùi phaûi saïch seõ thoaùng maùt.60Phaûi coù choã röûa tay vaø nhaø veä sinh coá ñònh hoaëc di ñoäng cho lao ñộng thu hoaïch söû duïng gaàn nôi laøm vieäc (trong voøng baùn kính 500m).Caùc vaät duïng chöùa saûn phaåm trong quá trình thu hoaïch phaûi chuyeân bieät cho traùi caây- Nöôùc ñaù duøng trong vaän chuyeån laøm töø nöôùc coù theå uoáng ñöôïc ngaên ngöøa quaù trình laây nhieãm.6110. Vaän haønh saûn phaåm Qui trình veä sinh trong quaù trình cheá bieán xöû lyù vaø baûo quaûn.Nöôùc röõaXöû lyù sau thu hoaïchThieát bò duøng trong quaù trình sô cheá vaø baûo quaûn.62Quaûn lyù chaát thaûi vaø oâ nhieãm, taùi cheá vaät lieäu vaø söû duïng laïiXaùc ñònh chaát thaûi vaø nhöõng chaát gaây oâ nhieãmRaùc thaûi: giaáy, thuøng carton, bao ny lonChaát gaây oâ nhieãm: khoùi thaûi töø trang thieát bò laøm noùng, dö löôïng phaân, thuốcKeá hoaïch xöû lyù chaát thaûi vaø oâ nhieãm moâi tröôøng.Coù kế họach bằng vaên baûn veà giaûm caùc chất thaûi, taùi cheá raùc thaûi, traùnh söû duïng baõi raùc, ñoát raùc.6312. Söùc khoeû, An sinh xaõ hoäiÑaùnh giaù ruûi ro:  Ñaùnh giaù nhöõng ruûi ro trong lao ñoäng döïa treân luaät cuûa vuøng vaø quoác gia nhằm xaây dựng moät keá hoaïch haønh ñoäng thực hiện caùc biện phaùp bảo vệ söùc khoeû vaø đảm bảo an toaøn trong lao ñoäng.Ñaøo taïo:Phaûi coù giaáy chứng nhận ñaõ tổ chức nhöõng lôùp ñaøo taïo chính, hay höôùng daãn coâng nhaân söû duïng nhöõng thieát bò phöùc taïp hoặc nguy hieåm.Nhöõng ghi cheùp, chöõ kyù cuûa coâng nhaân phaûi ñöôïc löu tröõ64 Nhaø saûn xuất phải chứng minh coù kieán thöùc vaø naêng löïc haïn cheá toái ña taùc ñoäng ảnh hưởng ñeán moâi tröôøng. Nhaø sản xuất phải xem xeùt caûi thieän moâi tröôøng13. Baûo veä moâi tröôøng6514. Khieáu naïi  Nhaø sản xuất luoân coù saún đơn khieáu naïi veà caùc vaán ñeà lieân quan ñeán tieâu chuaån EUREPGAP khi ñöôïc yeâu caàu. Coù taøi lieäu ghi cheùp vieäc giaûi quyeát caùc khieáu naïi veà caùc vaán ñeà lieân quan ñeán caùc thieáu soùt tìm thaáy trong saûn phaåm ñaêng kyù EUREPGAP hay trong dòch vuï.66Caùc toå chöùc chöùng nhaänCoù nhieàu toå chöùc Quoác teá caáp chöùng nhận.1.Toå chöùc chöùng nhaän phaûi laø toå chöùc ñưôïc coâng nhaän chính thöùc.2.Toå chöùc ñoù ñöôïc quoác teá coâng nhaän bôûi thò tröôøng cuõng nhö khaùch haøng ñoái taùc..3. Toå chöùc coâng nhaän phaûi coù chuyeân moân quoác teá vaø kieán thöùc veà ñòa phương.4. Chuyeân gia ñaùnh giaù phaûi coù kinh nghieäm thöïc sö67Công ty OrganikĐịa chỉ: Đà Lạt, Lâm Đồng Sản phẩm: Rau củ tươi 89 loại Quy mô: 1,2 ha nhà kính và xưởng đóng góiĐơn vị Việt Nam đã được cấp chứng nhận EUREP GAP68Đơn vị Việt Nam đã được cấp chứng nhận EUREP GAPCông ty Trung NguyênĐại chỉ: TP Buôn Mê Thuột Sản phẩm: Cà phê Quy mô: 3 ha (3 trại)69Đơn vị Việt Nam đã được cấp chứng nhận EUREP GAPHợp tác xã thanh long Hàm Minh- Địa chỉ: Hàm thuận Nam, Bình Thuận - Sản phẩm: Thanh long tươi - Quy mô 30 ha ( 11 hộ)70Đơn vị Việt Nam có gần đủ điều kiện cấp chứng nhận EUREP GAPCông ty TNHH thanh long Hoàng Hậu- Địa chỉ: Hàm thuận Nam, Bình Thuận - Sản phẩm: Thanh long tươi - Quy mô 70 ha (dự kiến tăng 300 ha)71IV. ASEANGAP và EUREPGAPASEANGAP: Liên hiệp các nước Đông Nam Á (ASEAN) và chính phủ Úc xây dựng tiêu chuẩn ASEANGAP đại diện cho 10 nước trong khu vực Đông Nam Á và ban hành vào năn 2006.a. Mục tiêu của ASEANGAP:Tạo điều kiện áp dụng GAP cho các nước trong khu vực, tạo thế cạnh tranh cho sản phẩm.Tạo điều kiện thương mại hóa trong khu vực và quốc tế.72Hài hòa hóa trong nội bộ ASEAN thông qua một ngôn ngữ chung đối với GAP.Tăng cường an toàn thực phẩm của sản phẩm tươi đối với người tiêu dùng.Tăng cường độ bền vững của các nguồn tài nguyên ở các nước ASEAN.73b. Phạm vi áp dụng ASEANGAP:Bao gồm các sản phẩm rau quả tươi và cây thuốc.Không áp dụng cho các sản phẩm hữu cơ và các sản phẩm có mức độ lây nhiễm cao như:Các sản phẩm trái cây sơ chế- Sản phẩm biến đổi gen (GMO)74c. Những điểm kiểm tra chính trong thực hành nông trại tốt theo ASEANGAP: 1. Lòch söû ñòa ñieåm saûn xuaát. 2. Vaät lieäu gieo troàng. 3. Phaân boùn vaø chaát phuï gia cho ñaát. 4. Töôùi tieâu. 5. Baûo veä thöïc vaät. 6. Thu hoaïch vaø xöû lyù rau quaû. 7. Truy nguyên nguồn gốc 75V. TẠI SAO VIỆT NAM PHẢI SẢN XUẤT THEO HƯỚNG GAP ? Ngoài những lợi ích mang lại trong sản xuất thực hành nông nghiệp tốt (GAP) trên. Việt Nam cần phải nhanh chóng tổ chức sản xuất thực hàng nông nghiệp tốt vì những lý do cơ bản như:76Các tiêu chuẩn, qui định (EUREPGAP, HACCP, GMP, SPS, TBT...) đựợc thành lập để đảm bảo chất lượng và an toàn người tiêu dùng và môi trường. Các nước sử dụng các tiêu chuẩn, qui định này để bảo vệ người tiêu dùng và bảo hộ cho sản xuất trong nước họ. Việt Nam đã là thành viên của tổ chức WTO thì hàng rào kỹ thuật (chất lượng, vệ sinh và an toàn thực phẩm) trở thành yếu tố cạnh tranh hàng đầu. 77Ví dụ: Trung Quốc gia nhập WTO năm 2002, thì kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Trung Quốc quy định mặt hàng rau quả tươi nhập khẩu vào nước này phải đáp ứng yêu cầu về vệ sinh và an toàn thực phẩm. Hiện nay, trái cây Việt nam chưa đạt những yêu cầu này, do sản xuất nhỏ, manh mún, quen buôn chuyến qua biên giới.78NămKim ngạch xuất khẩu (USD)(%) Sụt giảm so 2002 2000120.351.000-2001142.801.000-2002121.529.000-2003 67.068.000 44,8 2004 24.965.00079,52005 36.000.00070,4Kim ngạch xuất khẩu của trái cây Việt Nam vào thị trường Trung Quốc79VI. NHỮNG THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN KHI THỰC HIỆN GAP TẠI VIỆT NAM1. Thuận lợi:Có nhiều chủng loại cây công nghiệp, cây ăn quả nổi tiếng và là sản phẩm đặc sản của Việt Nam mà nhiều nước không có.Xu thế phát triển xã hội, Việt nam gia nhập WTO.Đã có HTX và người sản xuất đạt tiêu chuẩn EUREPGAP làm mô hình mẫuSự nhiệt tình của nông dân, nhà nước, doanh nghiệpĐội ngũ có đủ kiến thức để thực hành và thanh tra nội bộ.Kinh nghiệm tổ chức HTX kiểu mới802. Khó khăn:Phía Nông dân:Chủng loại cây công nghiệp, rau quả đặc sản đa dạng nhưng lại sản xuất tự phát, manh mún.Qui mô nông hộ nhỏ. Mỗi nông hộ lại trồng tạp nhiều loại giống trên cùng một mản