Quảng cáo tại Việt Nam như thế nào?

Quảng cáo tại Việt Nam như thế nào? Quảng cáo tại Việt Nam là nghề ‘hot’ của giới trẻ nhưng bước chân vào nghề mới thấy nhiều điều không đơn thuần chỉ là ‘sáng tạo’. Việt Nam có khoảng 3.000 công ty quảng cáo lớn, nhỏ, trong đó các công ty quảng cáo trong nước chiếm 70% và 30% còn lại là các công ty đa quốc gia. Tuy nhiên, 70% công ty quảng cáo Việt Nam lại chỉ chiếm có 30% thị phần, còn 30% các công ty quảng cáo đa quốc gia chiếm đến 70%. Rõ ràng, chúng ta đã thua ngay trên sân nhà. Hơn ai hết, chỉ những người hoạt động trong ngành mới có thể giải thích được điều này. “Nhân lực làm việc trong những công ty quảng cáo của Việt Nam còn yếu về nhiều mặt, trong khi những người giỏi thì chạy qua công ty đa quốc gia làm. Hiện nay, do chưa có trường nào đào tạo bài bản về ngành quảng cáo nên kỹ năng sáng tạo còn kém khi ra làm việc, nhân sự thay đổi luôn”, anh Trần Tuấn, Giám đốc Nghiệp vụ (Account Director) của một công ty quảng cáo tại TP.HCM, tâm sự. Do đó, các công ty quảng cáo Việt Nam chủ yếu hoạt động ở lĩnh vực tổ chức sự kiện, đặt chỗ quảng cáo trên báo và truyền hình hoặc làm nhà sản xuất cho những công ty quảng cáo đa quốc gia, lo những việc hậu cần như in ấn và thi công lắp ráp sân khấu, còn vấn đề sáng tạo sẽ do các công ty đa quốc gia chịu trách nhiệm. Những công ty nào khá hơn một chút, có thể đứng ra bao thầu toàn bộ chiến dịch thì khách hàng lại nhỏ, kinh phí dành cho quảng cáo thấp. Bên cạnh đó, điều quan trọng ảnh hưởng tới chất lượng chiến dịch quảng cáo là tư duy tiếp thị của những khách hàng này chưa thực sự có tầm nhìn dài hạn, không chịu xây dựng nền tảng cho thương hiệu từ trước cũng như về sau này. Vô duyên nhưng có lý Thời gian gần đây, báo chí nói nhiều về việc có quá nhiều chương trình quảng cáo nhàm chán được phát trên sóng truyền hình. Để cải thiện được điều này thì cần phải có thời gian và một chiến lược thay đổi mạnh mẽ trong cách nhìn và cách làm việc từ chính những người làm tiếp thị và quảng cáo. Sau khi Việt Nam gia nhập WTO, quảng cáo mới thực sự phát triển. Thế nhưng ở Việt Nam, cái gì phát triển ồ ạt cùng lúc cũng sẽ nảy sinh những vấn đề về cơ cấu quản lý và tầm nhìn chiến lược. Ví dụ như một số chương trình quảng cáo truyền hình (TVC) về thuốc ho, thuốc cảm, dầu gội đầu được cho rằng quá vô duyên, thời lượng chỉ có 30 giây nhưng nói quá nhiều mà hình ảnh thì nghèo nàn và không sáng tạo. Tuy nhiên, phải đưa mình vào phân khúc thị trường của các sản phẩm này thì ta mới hiểu được nguyên nhân. Đa số khán giả là người dân vùng nông thôn, họ đang bệnh và mối quan tâm của họ là làm sao cho hết bệnh ngay tức khắc. Do hiểu được vấn đề này nên những người làm quảng cáo mới chọn cách làm chương trình TVC như vậy. Nói tóm lại, vấn đề đặt ra ở đây là trình độ và dân trí của người dân cũng ảnh hưởng tới chất lượng sáng tạo của quảng cáo. “Trăm nghe không bằng một thấy, trăm thấy không bằng một làm. Khi viết những kịch bản cho những TVC kiểu này, ban đầu mình cũng muốn làm sáng tạo, lôi cuốn người xem, tránh những điều vô duyên và nhàm chán từ những chương trình trước. Thế nhưng khi đi giới thiệu ý tưởng cho khách hàng thì bị loại ngay từ đầu, có lẽ thời thế bắt buộc phải thế”, Tuấn Anh, một nhân viên chuyên viết quảng cảo (copywrite), chia sẻ. Ăn cắp ý tưởng Do ngành quảng cáo mới phát triển tại Việt Nam nên đạo đức nghề nghiệp cũng chưa thực sự được đề cao. Chuyện ăn cắp ý tưởng xảy ra như cơm bữa. Nội dung và hình ảnh chương trình quảng cáo giống nhau - tức mà không làm gì được. Ngoài ra, còn có những kiểu ăn cắp kinh khủng hơn. Chẳng hạn như một khách hàng tung ra chiến dịch quảng cáo nên cần thuê một công ty trong nghề thực hiện. Sau khi cập nhật thông tin từ phía khách hàng, công ty này viết kế hoạch thực hiện rồi trình bày với khách hàng về từng hạng mục cụ thể. Khách hàng không đồng ý và hủy chương trình. Thế nhưng điều kỳ lạ là chỉ một thời gian sau, công ty này lại thấy sản phẩm sáng tạo của mình được một công ty khác thực hiện cho chính khách hàng này. “Thực sự mình cũng muốn cạnh tranh lành mạnh vì đã làm nghề này thì ai cũng có cái tôi của mình, nếu mình không đáp ứng được yêu cầu của khách hàng thì mình chấp nhận thua. Tuy nhiên, nhiều khi chính khách hàng lại tạo ra những việc sai nguyên tắc, đẩy các công ty của Việt Nam vốn đã nhỏ lại còn đánh nhau giành hợp đồng”, Giám đốc Mỹ thuật kiêm Giám đốc Điều hành của một công ty quảng cáo bức xúc. Trong tương lai, quảng cáo trực tuyến qua Internet và điện thoại di động sẽ phát triển và thay thế những kênh quảng cáo cũ như truyền hình và sự kiện. Thế nhưng điều này vẫn khiến nhiều dân làm tiếp thị tại Việt Nam nghi ngờ bởi những kênh quảng cáo cũ đã ăn sâu vào tâm trí nhiều người. Muốn thay đổi thì phải sáng tạo lại quy trình để sản phẩm thật sự đi vào lòng người. Không dễ dàng và có lẽ còn phải cần rất nhiều thời gian nữa thì quảng cáo trực tuyến mới phát triển mạnh thực thụ tại Việt Nam.