Sinh lý thần kinh cấp cao

HỘI THI THIẾT KẾ BÀI GiẢNG ĐiỆN TỬBài 6 Nêu được cấu trúc não bộ liên quan đến các vùng ngôn ngữNêu được 2 loại hệ thống tín hiệu trong HĐTKCCPhân loại 2 loại hệ thống tín hiệuPhân tích được đặc điểm, tính chất của 2 loại hệ thống tín hiệuCấu trúc não bộ liên quân đến HTTHĐặc điểm hoạt động thần kinh cấp cao ở ngườiHệ thống tín hiệu 1Hệ thống tín hiệu 21. BỘ MÁY HỌCTS. Đinh Thị Kim Thoa*Vùng não mới(tư duy, ngôn ngữ, thích ứng)Hệ limbicNão thú/não cổ( nhu cầu, tình cảm)Não bò sátCấu trúc não ngườiTS. Đinh Thị Kim Thoa*Khoa học thần kinh nhận thức mô tả não người như thế nào?Não nguyên thuỷ(Não loài bò sát)Não cổ(Não loài thú)Vỏ não mới(Não người)Phim CTNBPhát triển ở mức độ phân tích + tổng hợpDo quá trình lao động, tiếng nói – phương tiện giao tiếp giữa người và người.Sự tham gia của 2 HTTH:HHTH 1: gồm các KT tự nhiên (có ở người và ĐV)HTTH 2: Ngôn ngữĐó chính là các kích thích tự nhiên (lí, hóa, sinh)Tất cả SV-HT khách quan và thuộc tính của nó đgl tín hiệu thứ 1.VD: Tín hiệu về đèn giao thông, tiếng trống trường, nhiệt độ cơ thể tăng (tín hiệu có thể bị sốt), mây đen báo mưa, hình ảnh SV-HTTín hiệu thứ nhấtGiác quanHỆ THỐNG TÍN HIỆU THỨ NHẤTĐẶC ĐIỂM CỦA HTTH 1 Tháp nghiêng Pizza cao 567m.Tháp nghiêng Pizza nổi tiếng là một bộ phận của quần thể campodei Miracoli ở phía Đông Bắc quảng trường thành phố Pizza, Ý Hệ thống tín hiệu thứ nhất là hệ thống tín hiệu phản ánh hiện thực khách quan về một sự vật hay một hiện tượng cụ thể mà ta có thể trực tiếp nhìn, nghe, sờ, nếm, ngửi được. Hệ thống tín hiệu này giống nhau ở cả người và động vật.HTTH thứ 2: Ngôn ngữ (Tiếng nói và chữ viết)Do hoạt động đặc biệt của vỏ não, hình thành trong QT lao độngHTTH 2 gồm có những kích thích là lời nói và chữ viết cùng hệ thống đường liên hệ TK tạm thời trên vỏ não do kích thích này gây nênTín hiệu thứ haiGiác quanNhững đường liên hệ thần kinh tạm thờiHỆ THỐNG TÍN HIỆU THỨ HAIAnh yêu em!Đặc điểm của HTTH thứ 2a. HTTH 2 có khả năng khái quát sự vậtb. HTTH 2 có khả năng trừu tượng hóa sự vật c. HTTH 2 được hình thành sau HTTH 1, nhưng khi vỏ não bị ức chế lại bị mất trước HTTH 1d. HTTH 2 tác động mạnh hơn HTTH 1 Vai trò của hệ thống tín hiệu 2HTTH 2 làm tăng tác nhân KTCĐKHTTH 2 là công cụ giao tiếpHTTH 2 là công cụ quan trọng của nghệ thuật văn hóa và giáo dụcME CHUATRÁI ME???TRÁI CÂYThực vậtVd: Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn Mà em vẫn giữ tấm lòng sonTRÁI DÂU HTTH 2 được xây dựng trên cơ sở HTTH 1Trẻ mới sinh chỉ có PXKĐK, một ít PXCĐK => Liên hệ “Sự vật-sự vật”. Dần dân phát triển liên hệ “ngôn ngữ- sự vật” Vd: ban đầu chỉ bé biết con vật, sau đó bé nhận con vật đó và tự chỉ.Giai đoạn “sự vật-ngôn ngữ”. Khi nhìn thấy đồ vật quen thuộc, trẻ có thể dùng tiếng nói gọi chúng.Giai đoạn liên hệ “ngôn ngữ-ngôn ngữ” trẻ có thể dùng tiếng nói và nghe hiểu, đọc được chữ và dùng ngôn ngữ trả lời ngôn ngữ.HTTH 2 có thể ảnh hưởng lên HTTH 1Sau khi hình thành, HTTH 2 tác động lại HTTH 1. Đây là cơ sở sinh lí của tâm lý xã hội, sự thành công trong nghệ thuật quảng cáo, thuyết minh, giảng bàiCảm giác âm thanh, màu sắc, AS, kích thước, cảm nhận nghệ thuật phần lớn phụ thuộc vào ngôn ngữ. Thậm chí tiếng nói của bác sĩ vai trò to lớn trong chữa bệnh.4. Quan hệ giữa hai HTTH Thuộc vùng 44, 45 của thùy trán. Đây là vùng chi phối vận động của các cơ quan tham gia vào động tác phát âm như: thanh quản, môi, lưỡi...Nằm ở thùy thái dương, đây là một vùng rất quan trọng trong việc hình thành tiếng nói và tư duy. Vì vậy, còn được gọi là vùng hiểu ngôn ngữ, vùng hiểu biết...Vùng này không chỉ chi phối lời nói mà còn cho ta hiểu lời, hiểu chữ...Vùng BrocaVùng vận độngVùng Wernicke 2 3 4 5 6Vùng BrocaVùng WernickeVùng nhìn sơ cấpGyrus angularVùng vỏ não vận độngVùng vỏ não vận độngVùng BrocaVùng nghe sơ cấpVùng WernickeBó hình cung Sự hình thành tiếng nói ở người trong quá trình phát triển cá thể giống như sự hình thành các phản xạ có điều kiện. Tiếng nói không phải là bẩm sinh, tiếng nói có được là do trẻ tiếp xúc và học tập được ở người lớn. Ở trẻ ban đầu sẽ hình thành liên hệ NGÔN NGỮ - SỰ VẬT Ví dụ: khi bảo với bé “mẹ kìa”, “ba kìa” đồng thời chỉ vào người ba hay người mẹ của bé, sau một thời gian tiếp xúc như thế bé sẽ liên hệ được giữa từ “ba”, “mẹ” và người ba, người mẹ của bé. Lúc này khi nghe hỏi ba đâu, mẹ đâu? Bé sẽ chỉ vào ba, mẹGiai đoạn liên hệ NGÔN NGỮ - NGÔN NGỮTrong giai đoạn này trẻ có thể hiểu được tiếng nói, đọc được chữ viết và có thể dùng ngôn ngữ để trả lời ngôn ngữ.Nói hoa đi conPhong lanTiếp theo ở trẻ sẽ hình thành các liên hệ “SỰ VẬT, NGÔN NGỮ”Ví dụ: trong giai đoạn này khi trẻ nhìn thấy những đồ vật quen thuộc, trẻ có thể dùng tiếng nói để gọi tên chúng.Làm một thí nghiệm nho nhỏ nhé, hãy nhìn vào hình cô gái dưới đây:Nếu bạn thấy cô gái đó xoay theo chiều kim đồng hồ tức là bạn thuộc típ não trái, còn ngược chiều kim đồng hồ là thuộc típ người não phải. Nếu bạn thấy xoay 1 hướng rồi, hãy thử xem bạn có thể sử dụng não kia để xem chiều quay ngược lại thế nào nhé!Như vậy, nếu bạn là một người thiên về lý trí, logic, phán đoán thì não trái của bạn khá phát triển. Bạn có thể dựa vào điều này để bồi dưỡng khả năng logic, phán đoán của mình bằng cách phát triển não trái. Miễn hình thức nào có lợi cho não trái của bạn thì sẽ có lợi cho các hoạt động mà não trái chi phối. Ngôn ngữ cũng là một phần của não trái, nên có người nói là học nhiều ngoại ngữ sẽ giúp bạn thông minh hơn.Ngược lại, nếu bạn muốn có khả năng sáng tác nghệ thuật thì hãy quan tâm tới não phải của mình. Màu sắc, hình ảnh, âm nhạc, cảm xúc là những cái cần phải tập luyện để não phải của mình phát triển để giúp mình trở thành..nghệ sĩ.Tóm lại, đừng sống thiên về một bên não nào quá, sẽ không tốt cho công việc hoặc cuộc sống của mình. Thiên về não trái quá thì trở nên lúc nào cũng nói logic, khô khan, kém uyển chuyển. Còn nếu thiên về não phải quá thì lại lúc nào cũng mơ mộng, giàu cảm xúc quá thì lại xa rời thực tế, làm việc chỉ nói cảm xúc, thiếu lý trí để phán đoán. Hãy chăm lo cho cả 2 bán cầu não của mình nhé mọi người, hãy thử tập luyện thì sẽ thấy tác dụng thôi