Tài chính công ĐH Chương 1

11/12/2009 1 KHU VỰC CÔNG VÀ TÀI CHÍNH CÔNG PGS.TS. SỬ ĐÌNH THÀNH 11/12/2009 2 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU „Khu vực công „Khái niệm và đặc điểm tài chính công „ Sự phát triển tài chính công „Bản chất và chức năng tài chính công „Vai trò tài chính công 11/12/2009 3 KHU VỰC CÔNG „Nền kinh tế chia ra thành 2 khu vực: khu vực công và khu vực tư. „Theo Stiglitz, khu vực công: „Hệ thống các cơ quan quyền lực: Hành pháp, tư pháp và lập pháp. „Hệ thống các đơn vị kinh tế của nhà nước: Các doanh nghiệp nhà nước và các đơn vị công ích/ dịch vụ công (Public services). 11/12/2009 4 KHU VỰC CÔNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ CƠ BẢN „ Sản xuất cái gì? „ Sản xuất như thế nào ? „Cung cấp cho ai? „Tại sao phải giải quyết các vấn đề đó 11/12/2009 5 „Khu vực tư giải quyết các vấn đề cơ bản chủ yếu dựa vào cơ chế thị trường. „Khu vực công giải quyết các vấn đề cơ bản chủ yếu dựa vào chính sách lựa chọn công . „Nền kinh tế thị trường kết hợp giữa 2 cơ chế: „Thất bại thị trường „Tái phân phối KHU VỰC CÔNG VÀ CÁC VẤN ĐỀ KINH TẾ CƠ BẢN 11/12/2009 6 KHU VỰC CÔNG VÀ VAI TRÒ CHÍNH PHỦ „Kinh tế thị trường tự do cạnh tranh: chủ trương “bàn tay vô hình” điều tiết nền kinh tế. „Nhà nước và thị trường: “Lassez – faire” „Kinh tế thị trường hiện đại „Can thiệp và điều tiết các hoạt động kinh tế 11/12/2009 7 KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIỂM TÀI CHÍNH CÔNG „Harvey Rosen: „ Tài chính công thuộc lĩnh vực kinh tế học phân tích chính sách thuế và chính sách chi tiêu của chính phủ . „Francoi Adam: „ Tài chính công nghiên cứu quản lý tài chính của các tổ chức công quyền . 11/12/2009 8 SỰ PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH CÔNG „Tài chính công cổ điển: hoạt động trong bối cảnh nền kinh tế thị trường tự do cạnh tranh. „Quy mô tài chính công nhỏ „Tính trung lập: không can thiệp vào kinh tế, hoạt động độc lập với quá trình kinh tế ( lập kế hoạch…) „Thuế là nguồn thu quan trọng của tài chính công 11/12/2009 9 SỰ PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH CÔNG „Tài chính công hiện đại hoạt động trong bối cảnh: „Kinh tế không ổn định „Hội nhập kinh tế và liên kết „ Sự can thiệp của chính phủ 11/12/2009 10 SỰ PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH CÔNG „ Tài chính hiện đại : „Quy mô tăng „ Phi trung lập ( can thiệp và độc lập tương đối) „Đa dạng các nguồn tài trợ „Mang đặc tính toàn cầu và tương đồng. 11/12/2009 11 SỰ PHÁT TRIỂN TÀI CHÍNH CÔNG 11/12/2009 12 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG „Bản chất tài chính công: „ bản chất kinh tế và „ bản chất chính trị 11/12/2009 13 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG „Bản chất kinh tế : Thu chi tài chính tài chính công được thực hiện trong bối cảnh: „Nguồn lực giới hạn => lựa chọn hành động trong sự so sánh lợi ích và chi phí. 11/12/2009 14 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG „Bản chất chính trị : Thu chi tài chính tài chính công được thực hiện trong bối cảnh chính trị: „Quyền lực chính trị của nhà nước . „Thực hiện các chính sách của nhà nước . „Ý đồ của các nhà chính trị. ƒChính trị quyết định kinh tế hay ngược lại? 11/12/2009 15 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG „Chức năng tài chính công: „Huy động nguồn lực. „ Phân bổ nguồn lực. „Tái phân phối thu nhập „Giám sát 11/12/2009 16 „Huy động nguồn lực: „Các công cụ /hình thức huy động „ Thuế; „ Phí và lệ phí „ Vay nợ và „ Phát hành tiền „Giới hạn mức huy động => kỷ luật tài khóa tổng thể. BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG 17 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG „ Phân bổ nguồn lực „Lựa chọn mục tiêu „Xác lập mục tiêu ưu tiên và đánh đổi. 11/12/2009 18 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG „Tái phân phối thu nhập: „Đánh thuế „ Phân bổ và chuyển giao nguồn lực. „ Trợ cấp ( giá, lương thực…) 11/12/2009 19 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG „ Tái phân phối thu nhập: Nhoùm ngöôøi coù thu nhaäp trung bình Nhoùm ngöôøi coù thu nhaäp thaáp, ngheøo Nhoùm ngöôøi coù thu nhaäp cao Quyõ ngaân saùch Taùi phaân phoái thu nhaäp thoâng qua caùc khoaûn chi chuyeån giao Thu thueá 11/12/2009 20 BẢN CHẤT VÀ CHỨC NĂNG TÀI CHÍNH CÔNG „Giám sát „Tuân thủ „Đánh giá kết quả 11/12/2009 21 Nhắc lại „Khu vực công „Tài chính công và sự phát triển „Bản chất và chức năng tài chính công. 11/12/2009 22 Bài tập „ Bài 1: Bill có 100$. Giả sử chính phủ thực hiện tái phân phối số tiền cho Ted bằng việc đánh thuế vào Bill 40$ và chuyển cho Ted 35, chi phí hành chính 5$. Hỏi: sự tái phân phối này có làm gia tăng phúc lợi hay không? Giải thích. „ Bài 2: Tại sao sự tái phân phối dẫn đến mất hiệu quả. Khi tái phân phối từ người này cho người khác dẫn đến quy mô tổng thể của chiếc bánh kinh tế giảm xuống.