Ngân hàng là một định chế tài chính trung gian, sẽ huy động
vốn nhàn rỗi trong xã hội và dùng chính tiền đó cho các cá
nhân và tổ chức vay lại, và rất hiếm khi có tình trạng cùng một
lúc tất cả chủ tiền gửi đến đòi nợ ngân hàng, đó chính là
nguyên tắc cơ bản đảm bảo cho hoạt động của ngân hàng
12 trang |
Chia sẻ: tranhoai21 | Lượt xem: 2929 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tài chính tiền tệ - Bài 11: Ngân hàng thương mại, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
4/9/2014
1
Vũ Hữu Thành - 2014
Tài chính – Tiền tệ
Ngân hàng Thương mại
11
4/9/2014
2
Nội dung chính chương 10
Khái niệm, bản chất và chức năng của
NHTM
I
II Phân loại NHTM
III Các nghiệp vụ cơ bản của NHTM
Khái niệm, bản chất và chức năng của
NHTM
I
4/9/2014
3
Tài chính – Tiền tệ
1. Khái niệm NHTM
Ngân hàng thương mại là loại hình định chế tài chính trung
gian hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ và các
dịch vụ ngân hàng
Khái niệm
Ngân hàng là một định chế tài chính trung gian, sẽ huy động
vốn nhàn rỗi trong xã hội và dùng chính tiền đó cho các cá
nhân và tổ chức vay lại, và rất hiếm khi có tình trạng cùng một
lúc tất cả chủ tiền gửi đến đòi nợ ngân hàng, đó chính là
nguyên tắc cơ bản đảm bảo cho hoạt động của ngân hàng
Tài chính – Tiền tệ
2. Bản chất của NHTM
Ngân hàng thương mại là một tổ chức kinh tế
Ngân hàng thương mại hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực tín
dụng và dịch vụ ngân hàng
4/9/2014
4
Tài chính – Tiền tệ
3. Chức năng NHTM
Chức năng trung gian tín
dụng
Chức
năng
NHTM
Chức năng trung gian
thanh toán
Chức năng tạo tiền
Cung ứng dịch vụ ngân
hàng
Tài chính – Tiền tệ
3.1. Chức năng trung gian tín dụng
NHTM đóng vai trò là cầu nối giữa người thừa vốn và người có nhu
cầu về vốn. Với chức năng này, ngân hàng thương mại vừa đóng vai
trò là người đi vay, vừa đóng vai trò là người cho vay và hưởng lợi
nhuận là khoản chênh lệch giữa lãi suất nhận gửi và lãi suất cho vay
và góp phần tạo lợi ích cho tất cả các bên tham gia: người gửi tiền và
người đi vay
4/9/2014
5
Tài chính – Tiền tệ
3.2. Chức năng trung gian thanh toán
NHTM đóng vai trò là thủ quỹ cho các doanh nghiệp và cá nhân,
thực hiện các thanh toán theo yêu cầu của khách hàng như trích tiền
từ tài khoản tiền gửi của họ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ
hoặc nhập vào tài khoản tiền gửi của khách hàng tiền thu bán hàng
và các khoản thu khác theo lệnh của họ
Chức năng này thúc đẩy lưu thông hàng hóa, đẩy nhanh tốc độ thanh
toán, tốc độ lưu chuyển vốn, từ đó góp phần phát triển kinh tế
Tài chính – Tiền tệ
3.3. Chức năng tạo tiền
Chức năng tạo tiền được thực thi trên cơ sở hai chức năng khác của
NHTM là chức năng tín dụng và chức năng thanh toán
Thông qua chức năng trung gian tín dụng, ngân hàng sử dụng số vốn
huy động được để cho vay, số tiền cho vay ra lại được khách hàng sử
dụng để mua hàng hóa, thanh toán dịch vụ trong khi số dư trên tài
khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng vẫn được coi là một bộ
phận của tiền giao dịch, được họ sử dụng để mua hàng hóa, thanh
toán dịch vụ
Ngân hàng thương mại tạo tiền phụ thuộc vào tỉ lệ dự trữ bắt buộc
của ngân hàng trung ương đã áp dụng đối với NHTM
4/9/2014
6
Tài chính – Tiền tệ
3.4. Cung ứng dịch vụ ngân hàng
NHTM cung cấp các dịch vụ ngân hàng như bao thanh toán, bảo
lãnh, đổi ngoại tệ Đây là các dịch vụ mà chỉ có các NHTM có
được do ưu thế vượt trội của nó về hệ thống mạng lưới giao dịch, số
lượng khách hàng, quy mô tài sảnNgoài ra các hoạt động này lại
hỗ trợ ngược lại cho hoạt động ngân hàng của NHTM
Phân loại NHTMIII
4/9/2014
7
Tài chính – Tiền tệ
Phân loại NHTM
Dựa vào hình thức
sở hữu
Phân loại
NHTM
Dựa vào chiến lược
kinh doanh
Dựa vào tính chất
hoạt động
Quốc doanh, Cổ phần, Liên doanh,
Chi nhánh ngân hàng nước ngoài,
NHTM 100% vốn nước ngoài
Ngân hàng bán buôn, Ngân hàng
bán lẻ; Ngân hàng vừa bán buôn vừa
bán lẻ
Ngân hàng chuyên doanh; Ngân
hàng kinh doanh tổng hợp
Các nghiệp vụ cơ bản của NHTMIV
4/9/2014
8
Tài chính – Tiền tệ
1. Nghiệp vụ nguồn vốn
Đây chính là nghiệp vụ huy động vốn. Nghiệp vụ huy động nguồn vốn là
hoạt động tiền đề có ý nghĩa đối với bản thân ngân hàng cũng như đối với
xã hội. Trong nghiệp vụ này, ngân hàng thương mại được phép sử dụng
những công cụ và biện pháp cần thiết mà luật pháp cho phép để huy động
các nguồn tiền nhàn rỗi trong xã hội làm nguồn vốn tín dụng để cho vay
đối với nền kinh tế.
Tài chính – Tiền tệ
Thành phần nguồn vốn
Vốn điều lệ
Các thành
phần
Các quỹ dự trữ
Vốn huy động
Vốn đi vay
Vốn tín thác
Là vốn tự có của ngân hàng, là cơ sở để
thu hút các nguồn vốn khác
Quỹ dự trữ (được trích từ lợi nhuận
ròng hằng năm để bổ sung vốn điều lệ);
Quỹ dự phòng tài chính;
Huy động từ hoạt động nhận tiền gửi
Vay NHTW, vay liên ngân hàng
tiếp nhận từ NSNN xác định để tài
trợ theo các chương trình, dự án về phát
triển kinh tế xã hội
4/9/2014
9
Tài chính – Tiền tệ
2. Nghiệp vụ sử dụng vốn
Nghiệp vụ cho vay và đầu tư là nghiệp vụ sử dụng vốn quan trọng nhất,
quyết định đến khả năng tồn tại và hoạt động của ngân hàng thương mại.
Đây là các nghiệp vụ cấu thành bộ phận chủ yếu và quan trọng của tài
sản Có của ngân hàng
Tài chính – Tiền tệ
Thành phần tài sản có
Dự trữ
Các thành
phần
Tín dụng
Đầu tư
Nguồn vốn không sử dụng để sẵn sàn
đáp ứng nhu cầu thanh toán
Cho vay trực tiếp, cho vay gián tiếp
Cổ phiếu, trái phiếu, góp vốn
4/9/2014
10
Tài chính – Tiền tệ
3. Nghiệp vụ trung gian
Những dịch vụ ngân hàng ngày càng phát triển vừa cho phép hỗ trợ đáng
kể cho nghiệp vụ khai thác nguồn vốn, mở rộng các nghiệp vụ đầu tư, vừa
tạo ra thu nhập cho ngân hàng bằng các khoản tiền hoa hồng, lệ phí có
vị trí xứng đáng trong giai đoạn phát triển hiện nay của ngân hàng thương
mại
Tài chính – Tiền tệ
Các nghiệp vụ trung gian
Nghiệp vụ thu hộ
Các
nghiệp vụ
Nghiệp vụ chi hộ
Nghiệp vụ tín
thác
Kinh doanh
ngoại tệ, vàng
bạc đá quý
Tư vấn tài chính
Ngân hàng thương mại nhận sự uỷ thác
của khách hàng để thu hộ các khoản
tiền
NHTM được sự ủy thác của khác hàng
để chi hộ các khoản tiền
Ngân hàng đứng ra mua bán hộ khách
hàng các loại chứng khoán, ngoại hối
và kim loại quý
Mua bán ngoại tệ, vàng bạc, đá quý các
loại
Các vấn đề liên quan tới tài chính của
doanh nghiệp (phát hành chứng khoán,
quản trị tài chính )
4/9/2014
11
Tài chính – Tiền tệ
4. Nghiệp vụ quản lý rủi ro
Việc quản lý rủi ro là một trong những hoạt động quan trọng nhất của
NHTM. NHTM cần nhận diện các rủi ro, có các kế hoạch phòng chống và
giảm thiểu các rủi ro đồng thời phải tuân thủ các quy tắc quản lý rủi ro
của pháp luật quy định hoặc thực hiện theo các chuẩn mực quốc tế.
Tài chính – Tiền tệ
Phân loại rủi ro
Rủi ro tín dụng
ngân hàng
Các loại
rủi ro
Rủi ro lãi suất
ngân hàng
Rủi ro hối đoái
Rủi ro thanh
khoản
Rủi ro vận hành
Phát sinh trong các hoạt đọng cho vay,
cho thuê tài chính, bảo lãnh ngân hàng
Khả năng giảm sút lợi nhuận hoặc giảm
sút về giá trị ròng của ngân hàng do lãi
suất gây ra
Khả năng thiệt hại đối với ngân hàng
do sự biến động của tì giá hối đoái gây
ra
Nhu cầu thanh toán, chi trả của ngân
hàng phát sinh ngoài dự tính của ngân
hàng
Các rủi ro liên quan tới hoạt động quản
trị vận hành của ngân hàng
4/9/2014
12
Kết thúc Chương 11
Câu hỏi ôn tập