Tài trợ vốn dài hạn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, kinh nghiệm của Intel Capital

Tài trợ vốn dài hạn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm – kinh nghiệm của Intel Capital Intel Capital Một số doanh nghiệp có lẽ vẫn chưa quen với việc thu hút nguồn vốn từ các định chế tài chính để phát triển kinh doanh. Các kế hoạch mở rộng kinh doanh thông thường bị lệ thuộc vào các khoản đầu tư mang tính chất cá nhân từ những nhà sáng lập công ty, bạn bè, gia đình, và thỉnh thoảng từ ngân hàng hoặc chính phủ. Ngay cả ở những nước mà trước đây hình thức đầu tư mạo hiểm vốn dĩ rất hiếm hoi, loại hình đầu tư này đang trở thành một lựa chọn ngày càng quan trọng cho các doanh nghiệp tìm kiếm nguồn vốn đầu tư, đặc biệt trong những ngành có tốc độ tăng trưởng cao như ngành kỹ thuật. Không may thay, rất nhiều doanh nghiệp hiện nay không biết làm thế nào để trình bày một cơ hội đầu tư cho các định chế tài chính về đầu tư và những gì có thể nhận được từ họ ngoài các khoản đầu tư về tài chính. Quỹ đầu tư Intel Capital, quỹ đầu tư chiến lược của Intel và được xem là một trong những quỹ đầu tư vào doanh nghiệp quốc tế có quy mô lớn nhất tập chung trong lĩnh vực công nghệ. Kinh nghiệm của Intel Capital cho thấy rằng trong quá trình phân tích và đàm phán, các doanh nghiệp thường có những câu hỏi liên quan đến kinh nghiệm thực tiễn của Intel Capital và các nhà hợp tác đầu tư tiềm năng khác. Trong một nỗ lực để giải quyết các vướng mắc cho doanh nghiệp, Intel Capital đưa ra một danh sách các bước cần thực hiện và hướng dẫn chi tiết cho các bước này. Hy vọng điều này có thể giúp ích phần nào cho doanh nghiệp trong việc ra quyết định và tiếp cận các nhà đầu tư chiến lược. Các vấn đề mấu chốt và các bước cần thực hiện cho một tiến trình đầu tư bao gồm sau đây:  Huy động vốn với nguồn vốn mạo hiểm chính là góp phần làm tăng trưởng doanh nghiệp.  Tự đặt mình trong vai trò của nhà đầu tư và tranh luận các ý kiến về dự án của mình.  Phải biết rõ đối tác của mình là ai.  Chuẩn bị kế hoạch kinh doanh và bản tóm tắt hành động.  Xác định rõ giá trị của dự án và ngưỡng đàm phán với đối tác.  Nên nhớ là việc huy động vốn tốn kém rất nhiều thời gian và tiền bạc.  Có thể bạn sẽ cần phải có những lời khuyên mang tính chất pháp lý của những người có kinh nghiệm.  Sẵn sàng để phổ biến rộng rãi dự án của bạn ra bên ngoài.  Chuẩn bị để bắt đầu đàm phán và việc công bố các thông tin mang tính chất nội bộ.  Chuẩn bị tư tưởng cho những thay đổi trong vấn đề quản trị.  Hiểu được vai trò khác nhau của doanh nghiệp, Giám đốc điều hành (CEO) và các cổ đông. Huy động vốn với nguồn vốn mạo hiểm chính là góp phần làm tăng trưởng doanh nghiệp. Có nhiều cách huy động vốn cho các dự án mới. Mặc dù khá tốn kém, ngân hàng đôi khi lại là một lựa chọn tốt cho những nhu cầu vốn mang tính cấp thiết. Tuy nhiên, ngân hàng thường đòi hỏi doanh nghiệp phải có tài sản đảm bảo hoặc phải ký quỹ như tài sản hữu hình hoặc các khoản phải thu. Các nhà đầu tư mạo hiểm thì lại khác, họ được trả tiền để đại diện cho chủ đầu tư tìm kiếm các cơ hội đầu tư với mức rủi ro xác định được, thường thì đích nhắm của họ là những công ty có tiềm năng phát triển với quy mô gấp nhiều lần hiện tại do hoạt động thành công trên thị trường. Các nhà đầu tư mạo hiểm không đòi hỏi tài sản đảm bảo nhưng chắc chắn họ sẽ đưa ra các điều khoản mang tính chất bảo vệ cho lợi ích của họ. Đừng nghĩ rằng bạn sẽ dễ dàng lấy được tiền của họ mà phải biết rằng nó sẽ kèm theo những điều kiện được xiết chặt. Tự đặt mình trong vai trò của nhà đầu tư và tranh luận các ý kiến về dự án của mình Các nhà đầu tư thường xem xét ít nhất 3 điều kiện trước khi lựa chọn một đề nghị đầu tư: Thứ nhất, phải có đội ngũ quản lý giàu năng lực; Thứ 2, tình hình công ty lành mạnh hoạt động trong lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng nhanh; và thứ ba, định hướng tương lai của công ty phải rõ ràng. Hãy nhớ là phải nắm được ít nhất 3 yếu tố này trước khi gõ cửa bất cứ một nhà đầu tư tiềm năng nào. Các nhà đầu tư mạo hiểm thường hay hỏi rất nhiều những câu hỏi khác nhau. Ví như: Các cổ đông hiện tại liệu có đồng thuận? Họ có cùng quan điểm về triển vọng tăng trưởng của công ty? Liệu họ có khả năng phát triển các kênh phân phối này hay không? Các kế hoạch rõ ràng để đạt được nó? Họ cần các nhà đầu tư để làm gì? Họ cần tiền để làm gì? Tiến trình này đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn bị hết sức cẩn thận trước khi làm việc với bất kỳ một định chế tài chính nào. Có rất nhiều cách để trả lời các câu hỏi trên và tốt hơn hết là bạn hãy giải quyết chúng trước khi bước vào làm việc với các nhà đầu tư. Dĩ nhiên cũng có nhiều cách để tìm thông tin và những hướng dẫn cụ thể để lập một kế hoạch kinh doanh đúng nghĩa, một thủ tục đơn giản là “search” trên Internet có thể cung cấp cho bạn những thông tin cực kỳ hữu ích để giải quyết vấn đề này. Nên luôn luôn nhớ rằng các nhà đầu tư được trả tiền để phân tích các đề nghị kinh doanh trên cơ sở công việc hàng ngày của họ. Vậy thì làm sao dự án của bạn có thể đến được tay họ trong khi những dự án khác lại được trình bày đẹp mắt và logic hơn? Phải biết rõ đối tác của mình là ai Các cơ hội kinh doanh tốt luôn luôn tìm kiếm các nhà đầu tư. Có rất nhiều quỹ đầu tư và cá nhân sẵn sàng bỏ vốn ra cho những cơ hội đầu tư hấp dẫn. Tuy nhiên, không phải tất cả các nhà đầu tư đều như nhau. Các nhà đầu tư thường khác nhau trong cách thực hiện giao dịch (số lần đàm phán, các yêu cầu mang tính kiểm soát, các yêu cầu liên quan đến quản lý) và độ nhạy cảm với rủi ro “risk aversion” (tính trưởng thành của công ty, lĩnh vực hoạt động). Bạn có thể thấy rõ sự khác biệt này nếu biết rõ khoản tiền của nhà đầu tư đến từ gia đình hay từ bạn bè, từ chính phủ hay thành viên sáng lập, từ các nhà đầu tư mạo hiểm mới thành lập hay đã dày dạn kinh nghiệm trên thương trường. Các nhà đầu tư cũng có thể khác biệt tùy thuộc vào mối tương quan cụ thể của các công ty trong danh mục đầu tư của họ, thậm chí tùy thuộc vào mối tương quan với các quỹ đầu tư mạo hiểm. Một số quỹ tỏ ra cực kỳ năng động và góp mặt trong tất cả các quyết định hàng ngày của công ty họ quản lý, bao gồm giúp đỡ trong việc thiết lập mạng lưới hoạt động, các quyết định liên quan đến tài chính và doanh số. Một số khác lại tỏ ra rất nới lỏng, hầu như chỉ can thiệp ở mức độ tối thiểu. Nhưng nhìn chung, các quỹ đầu tư sau này thường có khuynh hướng can thiệp sâu hơn vào các dự án. Việc tìm hiểu xem nhà đầu tư là ai và hồ sơ của họ là cực kỳ quan trọng. Cách tốt nhất để hiểu họ là tìm thông tin ở hiệp hội các nhà đầu tư mạo hiểm (các tổ chức phi lợi nhuận thành lập ra nhằm mục đích hỗ trợ kinh doanh) và từ trang web của nhà đầu tư. Bạn có thể tham khảo một vài địa chỉ ngẫu nhiên như trình bày dưới đây: Intel Capital Intel Capital, quỹ đầu tư chiến lược của tập đoàn Intel, một trong những quỹ đầu tư vào doanh nghiệp quốc tế có quy mô lớn nhất tập chung trong lĩnh vực công nghệ. Nhiệm vụ của quỹ này là thực hiện và quản lý các khoản đầu tư hấp dẫn hỗ trợ cho chiến lược phát triển của tập đoàn Intel. Với chiến lược toàn diện là thúc đẩy sự phát triển trong lĩnh vực công nghệ thông tin và viễn thông, Intel Capital tìm kiếm và đầu tư vào những công ty có nhiều triển vọng trên toàn cầu, cùng làm việc với họ để sáng tạo ra những công nghệ mới, phát triển các giải pháp công nghiệp chuẩn, định hướng phát triển Internet toàn cầu, phát triển mặt bằng tin học và viễn thông cũng như tạo lập các mô hình sử dụng mới. Trong vài năm gần đây, Intel Capital đã mở rộng các khoản đầu tư một cách đáng kể vào các doanh nghiệp nằm ngoài nước Mỹ. Các khoản đầu tư quốc tế đã gia tăng từ mức thấp hơn 5% (1998) lên đến khoảng 40% (2003) tính trên tổng các danh mục đầu tư của Intel Capital. Trong số các khoản đầu tư nằm ngoài nước Mỹ này, khoảng một nửa trong số đó thuộc về các công ty của Nhật và Châu á, phần còn lại thuộc về các công ty Đông và Tây Âu, Israel, và Châu Mỹ La Tinh. Intel Capital đã đầu tư vào các công ty có hội sở đặt ở trên 30 quốc gia và 5 lục địa khác nhau. Lĩnh vực đầu tư trọng điểm bao gồm flatform cho máy tính xách tay, thiết bị kỹ thuật số gia đình, máy tính dành cho doanh nghiệp, hạ tầng thông tin, và công nghệ sản xuất. Chuẩn bị kế hoạch kinh doanh và bảng tóm tắt hành động Bước đầu tiên để thu hút vốn là phải thiết lập được mối quan hệ với các nhà đầu tư tiềm năng. Giả định rằng hiện giờ bạn đã xác định được lĩnh vực đầu tư và biết chắc ai sẽ thích đề nghị đầu tư của bạn, hãy liên hệ với họ. Có một điều chắc chắn bạn phải có đó là một “bảng tóm tắt hành động”. Hãy tập chung vào những điểm mấu chốt của dự án, các cơ hội liên quan đến phân khúc thị trường bạn đang hoạt động, và cho biết tại sao bạn sẽ thành công. Thường thì bảng tóm tắt hành động này dài khoảng 4 trang (hoặc ít hơn), có thể được gửi bằng Email và không nên bao quát tất cả các thông tin mang tính nhạy cảm. Bảng tóm tắt hành động nên chiếm một hai trang đầu trong kế hoạch kinh doanh của bạn. Nó mang tính hướng dẫn cho người đọc. Một kế hoạch kinh doanh đúng nghĩa phải trình bày được các chiến lược tăng trưởng của công ty (mô tả được đội ngũ lãnh đạo, chiến lược marketing, định nghĩa về sản phẩm, môi trường cạnh tranh, các khoản đầu tư trước đó, nguồn vốn…). Nó không nhất thiết phải dài tới 100 trang, nhưng phải trình bày một cách rõ ràng và đầy đủ những mặt thuận lợi mang tính cạnh tranh của bạn. Về cơ bản, bạn sẽ cố gắng giải thích cơ hội kinh doanh của mình, các giải pháp bạn đưa ra để đem nó vào thị trường, bạn sẽ thực hiện chiến lược của mình như thế nào và tại sao bạn sẽ thành công. Bảng biểu, bảng tính, biểu đồ và tất cả những thứ khác có thể giúp bạn trình bày dự án. Một trong những yếu tố quan trọng nhất của kế hoạch kinh doanh là kế hoạch tài chính. Các nhà đầu tư luôn tìm kiếm các cơ hội tăng trưởng nhưng bạn nên nhớ là đừng bao giờ thổi phồng các cơ hội tăng trưởng bởi vì chính điều này sẽ làm bạn thất bại đấy. Các quỹ đầu tư thường lập các dự án của riêng họ, định lượng các con số mà bạn đưa ra, vì vậy khi trình bày dự án bạn phải thuyết phục họ bằng những con số thực tế. Có một cách tốt để đảm bảo tính thuyết phục cho dự án của bạn là trình bày nó theo chiều hướng tăng dần (từ các khoản chi phí tới doanh thu) và theo chiều hướng giảm dần (từ toàn bộ thị trường đến phân khúc thị trường trong dự án của bạn). Động tác này sẽ giúp bạn kiểm chứng thực tế rất tốt. Nên luôn luôn nhớ rằng các dự án về kế hoạch kinh doanh sẽ bị đem ra mổ xẻ và đóng vai trò như một kim chỉ nam sau quá trình đầu tư. Thành tựu của doanh nghiệp, cũng như của các nhà quản lý sẽ được đánh giá căn cứ vào kết quả đạt đạt trên nguồn ngân sách được thiết lập trước này. Cũng nên nhớ rằng trước khi nhận được bất cứ thông tin nào liên quan đến bí mật kinh doanh, đối tác bất kỳ thường phải ký một biên bản cam kết không tiết lộ ra bên ngoài. Có thể bạn cũng không muốn những văn bản liên quan đến bí mật kinh doanh của mình bị tiết lộ trước khi được ký kết. Vậy thì điều quan trọng mà bạn phải làm là hãy nhờ đến sự bảo vệ của pháp luật. Hãy chuẩn bị những vấn đề sau đây liên quan đến đề nghị đầu tư của bạn trước khi nói chuyện với các nhà đầu tư:  Nhân sự: Trình bày cho họ đội ngũ nhân sự của bạn, lĩnh vực chuyên môn, kinh nghiệm làm việc (dĩ nhiên là liên quan đến dự án đầu tư)  Dự án: Dự báo một khoảng thời gian là 5 năm, kết nối một cách hợp lý với tình hình kinh doanh của bạn hiện tại  Khách hàng: Ai là khách hàng hiện tại của bạn?  Mô hình kinh doanh: Làm thế nào để bán được hàng và tại mức giá nào? Phân khúc thị trường mà bạn đang nhắm đến  Đối thủ cạnh tranh lớn: Ai là những đối thủ cạnh tranh lớn trong phân phúc thị trường mà bạn đang nhắm tới  Chiến lược: Tại sao bạn sẽ thành công? Điều gì làm nên sự khác biệt của bạn  Kế hoạch sử dụng tiền: Giải thích bạn sẽ sử dụng tiền đầu tư như thế nào?  Các nhà đầu tư khác: Cho họ biết ai là những nhà đầu tư khác trong dự án của bạn. Xác định rõ giá trị của dự án và ngưỡng đàm phán với đối tác Các kỹ thuật mà nhà đầu tư sử dụng để xác định giá trị dự án thường không mấy khác biệt. Bạn nên tự định lượng và đánh giá dự án của mình một cách hợp lý. Điều này sẽ giúp bạn tránh phải đàm phán nhiều lần vì có quá nhiều chênh lệch giữa mong đợi của bạn và của các nhà đầu tư. Trong nhiều trường hợp các nhà đầu tư sẽ sử dụng các công ty tương tự trên cùng phân khúc thị trường với bạn để định lượng giá trị doanh nghiệp của bạn và chiết khấu các dòng tiền của dự án. Về cơ bản mỗi nhà đầu tư sẽ có một mức rủi ro khác nhau và do đó sẽ sử dụng lãi suất chiết khấu khác nhau, bạn hãy chú ý đến điều này khi hoạch định cho dự án của mình. Hãy xác định rõ đâu là mức chiết khấu mà bạn chấp nhận được. Có một sai lầm mà bạn thường mắc phải là xác định giá trị dự án của bạn rất cao ngay từ đầu và hy vọng nó sẽ giúp bạn đạt được một mức thỏa thuận chấp nhận được. Trong nhiều trường hợp điều này có thể làm cho nhà đầu tư xa rời bạn, đơn giản là vì họ nghĩ rằng mức chênh lệch này quá lớn để có thể tiếp tục đàm phán. Hãy đưa ra một con số mà bạn tin tưởng và bảo vệ nó. Thông thường, việc định giá dự án của bạn đã cao hơn hẳn nhà đầu tư, đơn giản bởi vì giữa bạn (hay doanh nghiệp) và nhà đầu tư có một nhận thức khác biệt về mức độ rủi ro của dự án. Nên nhớ là việc huy động vốn tốn kém rất nhiều thời gian và tiền bạc Cùng với mức độ bùng nổ của Internet, các nhà đầu tư ngày nay sử dụng khá nhiều thời gian trong quá trình thẩm tra dự án (trò chuyện với khách hàng, kiểm tra hạ tầng kỹ thuật, thăm viếng các công ty mục tiêu, tìm kiếm các nguồn tham khảo bên ngoài…). Trong trường hợp tốt nhất, điều này có thể mất 4 tháng và thỉnh thoảng cũng kéo dài tới một năm. Nhiều nhà đầu tư thành lập hẳn một hội đồng đầu tư có nhiệm vụ xem xét và thông qua các tiến trình khác nhau của một dự án. Thông thường thì bạn phải được thông qua hai lần xét duyệt; lần một diễn ra khi quá trình thẩm tra ban đầu đã kết thúc (trước khi bạn nhận được bảng điều khoản cam kết) và lần hai sau khi tiến trình đàm phán đã xong xuôi và bản thảo cuối cùng của dự án được chuyển cho những bên có liên quan). Tại bất kỳ lần thông qua nào, giao dịch giữa bạn và nhà đầu tư có thể bị hủy bỏ. Các doanh nghiệp nên biết rằng tất cả các chi phí phát sinh trong quá trình đàm phán đều không được thanh toán. Tất cả chi phí về kiểm toán, pháp luật và những chi phí khác đều tính vào chi phí hoạt động của công ty. Các chi phí giao dịch với đối tác cũng vậy. Tuy nhiên, nếu đối tác là người thuê nhà cung cấp dịch vụ và giao dịch không thành công, phần chi phí này do đối tác gánh chịu và được coi như là rủi ro của họ. Có thể bạn sẽ cần phải có những lời khuyên mang tính chất pháp lý của những người có kinh nghiệm Các luật sư sẽ là người hỗ trợ cho doanh nghiệp trong việc liên hệ với người đại diện pháp luật của nhà đầu tư tiềm năng. Bạn sẽ phải tiếp xúc với các luật sư thường xuyên hơn nếu bạn ngày càng đi sâu hơn vào các chặng khác nhau của tiến trình huy động vốn. Khi tiến hành đi thuê luật sư, điều quan trọng là bạn phải đảm bảo người đó có đủ chuyên môn về luật doanh nghiệp, dĩ nhiên sẽ thích hợp hơn nếu bạn lựa chọn người đã có nhiều kinh nghiệm làm việc với các quỹ đầu tư mạo hiểm. Việc sử dụng các công ty tư vấn chuyên nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của doanh nghiệp. Hãy nghiên cứu và nếu có thể hãy đàm phán với nhà đầu tư về thời gian tối đa họ sẽ giải ngân cho bạn và tốt hơn hết là nên đạt được thỏa thuận trước thời gian đó, điều này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro nếu thỏa thuận không đạt được. Thỉnh thoảng các nhà đầu tư cũng hợp đồng trọn gói với một công ty tư vấn pháp luật mà họ tin tưởng, vì vậy hãy cân nhắc đến điều này như một lựa chọn thay thế. Mặc dù các nhà đầu tư nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc tư vấn pháp luật, có một số vấn đề mà doanh nghiệp phải tự mình đàm phán (định giá dự án, xác định quyền và nghĩa vụ của cổ đông…). Văn bản liên quan đến việc đàm phán này được gọi là điều khoản cam kết. Ý nghĩa đằng sau tờ điều khoản này là trình bày một cách đơn giản tất cả những quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên tham gia. Khi mà bạn đã đồng ý tất cả các điều khoản này, vai trò của người luật sư là đảm bảo tất cả những cam kết đó là phù hợp với luật pháp và tất cả những văn bản đầu tư có liên quan. Tờ điều khoản cam kết được xem như hướng dẫn ban đầu cho việc soạn thảo những văn bản sau đó. Bởi vì tính đơn giản của nó, khi soạn thảo các văn bản giao dịch sau này, người ta quy định chi tiết hơn những quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên có liên quan. Sẵn sàng để phổ biến rộng rãi dự án của bạn ra bên ngoài Bây giờ thì việc huy động vốn đã thành hiện thực, vậy hãy chuẩn bị để nó đến được với những người có liên quan. Bạn sẽ phải thuyết trình về kế hoạch kinh doanh của mình, tham gia hội thảo, trình bày nó cho đội ngũ sẽ cùng thực hiện dự án với bạn. Hãy nhớ rằng, phải có một ai đó trong doanh nghiệp của bạn đóng vai trò trưởng nhóm điều phối việc huy động vốn. Thường thì một trong số những người sáng lập, đại diện với tư cách CEO hoặc CFO phải dành thời gian đáng kể cho tiến trình này (thậm chí là 100% thời gian của họ). Có thể bạn sẽ phải lặp lại việc trình bày dự án của mình hàng tá lần, nhưng điều đó là hoàn toàn xứng đáng với thời gian mà bạn đã bỏ ra. Hãy luôn luôn ở thế chủ động. Nếu bạn không biết một điều gì đó, đừng do dự và đơn giản chỉ cần nói rằng bạn không biết. Đừng bao giờ cố thuyết phục họ bằng những gì mà bạn không có. Chuẩn bị để bắt đầu đàm phán và việc công bố các thông tin mang tính chất nội bộ Sau khi đã có được bảng kế hoạch kinh doanh của bạn và trải qua vài cuộc thảo luận, nhà đầu tư sẽ đưa cho bạn tờ điều khoản cam kết nêu rõ chi tiết từng nội dung trong điều khoản và điều kiện họ đòi hỏi để có thể tiếp tục làm việc với bạn. Thông thường, sẽ có lộ trình thời gian xác định cho cả hai bên để đạt được thỏa thuận cuối cùng, sau đó các điều khoản có thể bị thay đổi và tiến trình đàm phán kết thúc. Một khi tất cả các bên đã đồng ý với các điều khoản này, tiến trình tăng tốc bắt đầu. Nếu bạn là người thiết kế tất cả các hợp đồng liên quan và cập nhật toàn bộ giấy tờ về thuế và luật pháp, bạn sẽ dễ dàng tăng tốc để sớm kết thúc quá trình đàm phán. Nhiều công ty xây dựng cho mình một bảng chi tiết nêu rõ tất cả những công việc đã thực hiện được, cùng với nó là toàn bộ giấy tờ tài liệu liên quan để trình bày cho nhà đầu tư khi cần đến, điều này cũng cho thấy mức độ chuyên nghiệp của bạn. Thỉnh thoảng bạn cũng có thể thuê luật sư và kiểm toán độc lập – thường là tính vào chi phí của công ty – để đánh giá tất cả những khoản nợ tiềm năng của công ty (liên quan đến người lao động, thuế…). Kết quả của quá trình phân tích được sử dụng trong quá trình đàm phán để giới hạn tác động của những khoản nợ quá khứ, hiện tại và tương lai có thể gây ảnh hưởng đến nhà đầu tư. Chuẩn bị tư tưởng cho những thay đổi trong vấn đề quản trị Nếu đây là lần đầu tiên bạn chia sẻ quyền sở hữu công ty, bạn phải làm quen với việc nhà đầu tư đòi hỏi một sự thay đổi mạnh mẽ các vấn đề liên quan đến quản trị và việc minh bạch hóa thông tin, cho dù hiện tại bạn vẫn là cổ đông đa số đi nữa. Các nhà đầu tư bây giờ làm việc cho lợi ích của cổ đông chứ không phải cho riêng mình. Các nhà đầu tư luôn tìm kiếm một đội ngũ lãnh đạo mà ở đó họ có thể đưa ra ý kiến của mình và được lắng nghe. Họ sẽ đòi hỏi một số ghế trong ban lãnh đạo và yêu cầu có quyền biểu quyết đối với các quyết định quan trọng và/hoặc quyền phủ quyết trong một số vấn đề. Lý do cơ bản đằng sau nó là để đảm bảo các khoản đầu tư không bị thay đổi từ những thay đổi trong chiến lược đầu tư của công ty mà không có sự đồng thuận của cấp quản lý. Hãy nhớ rằng bạn vừa trình bày cho nhà đầu tư kế hoạch kinh doanh của bạn và rằng nhà đầu tư đã chấp nhận