Tìm hiểu về hoa Tulip

Tìm hiểu về hoa Tulipngocminhus86@yahoo.com vµ caytrongb50@yahoo.com (sưu tÇm)Ngày nay, hoa đã trở thành mặt hàng xuất khẩu có giá trị. Trong đó hoa tulip là một trong những loại hoa đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất trên thế giới.Với khí hậu đặc trưng là nhiệt đới nóng ẩm thì việc trồng và sản xuất hoa tulip quả là một thách thức lớn đối với Việt Nam, do đó chúng tôi đã thảo luận và chọn đề tài “HOA TULIPS” nhằm tìm hiểu về nguồn gốc, phân bố, yêu cầu ngoại cảnh, giá trị, kĩ thuật trồng hoa tulip.Mở đầuHoa tulip dại: được tìm thấy ở Châu Âu (một chiếc bình cổ Cretan xuất hiện cách đây gần 4000 năm được trang trí với những bông tulip)Tuy nhiên, nguồn gốc xuất hiện của chúng lại ở khu vực phía Tây và Trung Á. Vùng đất khởi tổ của loài hoa này nằm ở dãy Thiên Sơn và dãy Pamir gần Islamabad ngày nay, vùng gần giữa biên giới Nga và Trung Quốc.Từ đó chúng được lan truyền dọc theo biển Đen tới Nga, dọc suốt Địa Trung Hải tới Trung Quốc. Được trồng ở Thổ Nhĩ Kì trước năm 1000 sau công nguyên.Năm 1578, hoa tulip xuất hiện ở AnhNăm 1598 xuất hiện ở PhápNguồn gốc và sự lan truyềnNăm 1593 Clusius đã làm tên của loài hoa tulip gắn liền với tên đất nước Hà Lan. Năm 1640, các nhà lãnh đạo Hà Lan đã quyết định lấy hoa tulip là loại hoa biểu tượng cho đất nước của mình. Lễ hội hoa tulip (Festival tulip) được tổ chức ở Hà Lan, Spalding (Anh) và ở Bắc Mỹ vào tháng 5 hàng năm và từ tháng 9 đến tháng 10 vào mùa xuân ở bán cầu Bắc. Festival tulip ở Nhật BảnNăm 1637 một số củ hoa tulip đã được bán với giá tương đương với giá của một ngôi nhà tốt ở Amsterdam.Hiện nay, hơn 3500 giống và loài hoa tulip đã được bán rộng rãi ở Hà Lan với hơn 3 tỷ củ hoa được sản xuất hàng năm trên 23000 mẫu Anh, trong số đó có 2 tỷ củ được xuất khẩu với hơn 1 triệu củ là được xuất khẩu sang Mĩ, Nhật và Đức, số còn lại được sử dụng làm hoa cắt trong nước.Tình hình thương mại hoa tulip trên thế giới Tên gọi Tên khoa học: Tulipa Tên tiếng Anh: Tulip, Two lips Tên tiếng Việt: (phiên âm từ tên tiếng Anh) Tuy líp Phân loại thực vật - Thuộc giới Plantae - Thuộc lớp Lilliopsida - Thuộc bộ Liliales - Thuộc họ Liliaceae - Thuộc chi TulipaPHÂN LOẠI THỰC VẬT Được dùng làm hoa cắt cắm trong lọĐược dùng làm hoa trồng trong chậu cảnhĐược dùng làm hoa trồng trong vườn, làm đẹp khuôn viênGiá trị sử dụng Đặc điểm thực vật họcCấu tạo:Củ được tạo thành từ một vài lá vảy, trắng, mượt mà và mọng Chính giữa củ là chồi sẽ phát triển thành lá và hoa mới. Ở mặt dưới củ là đĩa sơ cấp Lớp vỏ phía ngoài củ (áo củ) là đặc điểm quan trọng để nhận biết các loài. Chức năng: bảo vệ củ khỏi các tác nhân gây hại và giữ cho củ được khô ráo.Màu sắc áo củ thường là nâu đậm, có thể hơi đen và đỏ nhạt.Gỡ bỏ cẩn thận lớp áo ngoài của vỏ, đa số các loài có lông . Củ Cấu tạo củ tulipKích thước củ: phụ thuộc vào tuổi và sức sống của câyThời gian tồn tại của củ khi trồng dưới đất: dựa vào lượng chất dinh dưỡng dự trữ trong củ.Củ Tulip bulbs: (top row) Tulipasylvestris, T. hageri, T. humilis;(second row) T. clusiana, T.montana, T. kolpakowskiana,T. turkestanica; (third row)T. greigii, T. vvedenskyi ‘TangerineBeauty’, T. fosteriana;(bottom row) T. kaufmanniana‘Ancilla’, T. grengiolensisChiều dài thân: thay đổi qua các thời kì sinh trưởng. Lông tơ: có hoặc khôngMàu sắc: giống màu lá hay có màu đậm hơn nhất là phần thân gần với hoa.Khi mức độ ánh sáng thấp hơn trong suốt mùa sinh trưởng của tulip so với trong tự nhiên → thân kéo dài ra, vươn tới ánh sáng. Thân Màu sắc: xanh lá cây xám Một vài loài có những đốm đen trên lá, dạng sọc dọc hoặc ngang.Lông: Thỉnh thoảng cũng có những vạch lông ngắn ở mép lá. Kích thước: - Chiều rộng: nhỏ hơn 1cm tới 16cm (7in.) - Chiều dài: 10 – 25cm(4 – 10in.), có thể tới hơn 30cm(1ft.) LáT.lanata Vị trí lá đính:- Lá bé nhất được nối với thân hoặc ở phía dưới xung quanh vị trí những lá khác. - Những lá còn lại có thể là giữ chặt quanh lá đầu tiên như hoa hồngnhư ở loàiT.tarda hoặc chúng mọc cách dọc theo thân nhưT.montanaT.montanaT.tardaHình dạng lá: - Linear lá dài thường có chiều rộng nhỏ và gần tương đương với chiều dài. - Lanceolate lá dạng mũi mác thường rộng nhất là ở gần chân lá. - Elliptic lá hình elip nhỏ ở hai đầu và rộng nhất ở giữa - Ovate lá hình ôvan và hình trứng có một chóp và rộng nhất ở gần chân lá. - Obovate và oblanceolate lá dạng trứng ngược và dạng mác ngược, rộng nhất ở điểm gần đỉnh (chóp). - Oblong có dạng hình chữ nhật nhưng tròn ở hai đầu Tulipa greigii ‘Red Riding Hood’ leavesTulipa systola trồng có thân dài hơn so với các hoang dại. Vết màu đen, rộng, mép có màu vàng rất nổi bật. Có thể nhìn thầy rõ đế hoa của giống hoa màu đỏ nhạt này.Đặc điểm chung: Bông hoa có hình bát, với một đế hoa dạng tròn, hay hình phễu. Hoa không có tuyến mật. Cấu tạo:Bao hoa: đồng dạng, vòng cánh ngoài cùng là đài hoa. Vòng cánh hoa ngoài cùng thường thu hẹp hơn vòng cánh thứ 3 bên trong và mặt sau của chúng thường có màu khác so với phần còn lại của hoa. HoaTulipa bifloraT. kaufmanniana T. clusiana Mặt sau của vòng cánh hoa ngoài cùng màu xanh hơi xám Vòng cánh hoa ngoài cùng màu trắng hay màu vàng có mặt sau cánh hoa màu đỏ hay màu tía. Những giống tulip màu đỏ thường có lớp bao quanh màu vàng sẫm hoặc màu ánh hồng. ≠và≠Cánh hoa: có 6 cánh - Hình dạng cánh: dạng hình thoi hoặc dạng thìa - Sau khi đỉnh phát triển đầy đủ thì cánh hoa thu hẹp lại về phía đế hoa. - Màu sắc: các màu trừ màu xanh blue và màu đen tuyền. - Cấu tạo hoa: Đế hoa: có nhiều màu khác so với phần còn lại của hoa, có mép màu trắng hoặc màu vàng. Nhị: - Nhị hoa xếp xung quanh bầu nhụy - Đầu chỉ nhị có mang bao phấn - Lông: + Một nửa các giống tulip có chỉ nhị không có lông. + Một nửa có chỉ nhị được bao phủ bởi một lớp lông tơ. Lớp lông này ngắn, thường mọc thành cụm hoặc dải dọc theo chiều dài của chỉ nhị trưởng thành. Bầu nhụy: - Thường có màu xanh, vàng hay trắng - Đầu vòi nhụy xẻ làm 3 - Ngay khi sự thụ phấn xảy ra, bầu nhụy phình to lên và chuyển màu tối đi, cuối cùng nó chuyển màu nâu và giòn trước khi nứt ra lúc chín Hạt: màu nâu, được chứa trong 3 ngăn. Cần ánh sáng mặt trời đầy đủ, nên trồng hướng về phía nam.Nơi có vĩ độ từ 7-10º: nên trồng ở nơi có bóng râm, hay ít nhất được che trong bóng râm lúc giữa trưa. Yêu cầu ngoại cảnhÁnh sáng Tuy thích hợp đất khô nhưng vẫn cần được cung cấp đủ độ ẩm trong suốt mùa xuân. Tránh tưới vào thân cây. Củ hoa cần phải được giữ khô trong suốt mùa hè và mùa đông. Giống ra hoa vào mùa thu: tránh nước đọng trên bề mặt đất trong thời gian giâm.Giống tulip xuân và hè: bắt đầu tưới khi nụ hoa đầu tiên xuất hiện trên cây nếu đất bị khô, tưới sâu để nước đến độ sâu 6-8 inches Khi cây ra nụ giữ mực nước khoảng 1 inches trong một tuần Tưới nước bằng vòi phun mưa sẽ giữ cho nước không tiếp xúc với hoa.Độ ẩmĐất đai pH thuận lợi: 6- 7 Đất thoát nước tốt, kết cấu hạt đất khoảng 12 inches (18 inches thì càng tốt) Nên trồng ở những nơi không có cạnh tranh của những cây khác Không nên trồng tulip ở đất đã trồng tulip 2, 3 năm Phân bón Bón photpho và kali, ít nitơ. Trộn bột xương hoặc super phosphate với đất làm túi bầu để chuẩn bị cho củ.Bón vôi nếu đất có tính axit.Quy trình bón phân: - Giống ra hoa vào mùa xuân: trộn vào trong đất 5 thìa đầy phân hòa tan với tỉ lệ 10- 10- 10 cộng với 2 cốc bột xương - Giống nở vào mùa hè và mùa thu: nên bón phân hàng tháng từ khi chồi bật lên cho tới khi cây ra hoa. Bón 7 thìa đầy phân hòa tan tỉ lệ 10- 10- 10 chia ra làm 2- 3 lần bón.Có thể nhân giống bằng : - Củ - Hạt - Nuôi cấy môNhân giốngKỹ thuật trồng Chọn giống hoa Tulip phù hợp. Trồng củ vào cuối hè, đầu thu ở nơi có mùa đông lạnh, vào cuối thu hoặc đầu đông ở nơi có mùa đông ấm hơn Làm lạnh củ (nếu cần thiết) bằng cách đặt vào túi giấy rồi đặt trong tủ lạnh 6-8 tuần. Chọn nơi có nắng để trồng. Chuẩn bị đất nếu cần thiết Đào hố sâu 2.5-3 lần chiều rộng của củ(4-6 inches). Ở nơi có mùa đông ấm áp thì 8-12 inches. Khoảng cách giữa các củ là 4-6 inches. Bón phân và trộn kĩ phân với đất ở đáy hố. Đặt củ ngay ngắn vào hố. Lấp đất.Tưới đều nước. Giâm củ vào tháng 10: đặt 1 inch sỏi vụn dưới đáy bình, để hở một phần nhỏ của củ trên mặt đấtSau khi giâm, giữ củ ở nhiệt độ 38-48ºF Củ giâm phải được đem ra ngoài trời ít nhất 3 tuần trước khi nhiệt độ xuống rất thấp Đem vào phòng sau 12 tuần, để khoảng 3-4 tuần Kỹ thuật trồng tulip Trồng ải 5- 6 tháng sau khi nở hoa Vào tháng 8, ngừng bón phân và giảm dần nước tưới. 3 tuần sau thì ngừng hẳn tưới nước.Để lá vàng đi và rụng tự nhiên. Cắt bỏ phần thân và lá bị vàng đi, cách một vài inches phía trên củ giâmVào tháng 9 hoặc đầu tháng 10, giâm toàn bộ củ trong điều kiện râm mát, bóng tối và khô ráo ít nhất là 6- 8 tuầnVào tháng 11 đem củ đã giâm ra nơi ấm và sáng hơn bắt đầu tưới nước. Giữ đất ẩm nhưng không nhão Xoay chậu hàng ngày để cây không mọc lệch Nhiệt độ lý tưởng vào khoảng 55- 65ºF. Củ sẽ nở hoa ngay sau 4- 8 tuần từ khi tuới nước lại Kỹ thuật trồng tulip ra hoa vào mùa đôngThu hoạch: - Thời điểm: sáng sớm hoặc chiều mátBảo quản: - Bảo quản hoa cắt: Thả đá lạnh và 2 thìa đường vào bình. Thay nước 1 lần/ngày Buổi tối nên cho vào phòng lạnh - Bảo quản hoa khô: sử dụng tulip lúc còn nụ C1: phun dung dịch (1/2 nước + 1/2 hồ dán) → cắt hết lá → để khô → bó thân lại → treo lên nơi cao, thoáng C2: dùng chất làm khô như là keo silica, hóa chất borax, cát Thu hoạch và Tulip không được trồng phổ biến ở VN do điều kiện khí hậu không thuận lợi.Hiện nay được trồng ở Đà Lạt, Mộc Châu, Lào Cai.Trường ĐHNN1 đã trồng được tulip.Tulip ở Việt NamThe end Thank you