Triết học Mac - Lê nin - Chương V: Thời đại ngày nay

CHƯƠNG VTHỜI ĐẠI NGÀY NAYNỘI DUNG TỰ HỌCQuan niệm về thời đại và cơ sở phân chia thời đại lịch sử Tính chất của thời đại ngày nay Những xu thế chủ yếu của thời đại ngày nayCÂU HỎI THẢO LUẬN Cuộc cách mạng KH- CN có những tác động gì tới sự phát triển kinh tế-xã hội Việt Nam ? Nhiệm vụ của thanh niên sinh viên đối với đất nước trong giai đoạn hiện nay ? Thời cơ và thách thức ? Quan niệm về thời đại. ----------------------------------------------TC---2007-> ( Con người có mặt trên hành tinh cách nay khoảng ½ triệu năm; từ khi có sử khoảng 5000 đến 4000 ngàn năm cách nay ). Cho đến nay, có nhiều quan điểm về sự phân chia thời gian lịch sử xã hội: - Phuriê: mông muội, dã man, gia trưởng, văn minh. - Moócgan: mông muội, dã man, văn minh.- Anvin Topphlơ: văn minh nông nghiệp, văn minh công nghiệp, văn minh hậu công nghiệp. I. KHÁI NIỆM VỀ THỜI ĐẠI VÀ THỜI ĐẠI NGÀY NAY.C. Mác: “Ở mỗi thời kỳ lịch sử xã hội, chúng ta chỉ nói đến những đặc trưng lớn, chung nhất mà thôi, bởi vì mỗi thời kỳ lịch sử xã hội cũng giống như thời kỳ lịch sử trái đất, đều không có những ranh giới trừu tượng nào cả”.  “ Về đại thể, có thể coi PSA, PTSX cổ đại; PTSX phong kiến; PTSX tư bản là những thời đại tiến triển dần của xã hội loài người”. Cơ sở phân chia thời đại lịch sử : + HTKT – XH  + Giai cấp trung tâm chi phối sự phát triển  Thời đại ngày nay và các giai đoạn chính: 7/11/1917----1945------1975----1991----2007->( Thời đại quá độ từ CNTB lên CNXH và CNCS )- Chủ nghĩa xã hội từ lý luận trở thành hiện thực trong lịch sử nhân.- Trục xuyên suốt sự vận động lịch sử là đấu tranh xóa bỏ trất tự tư bản, thiết lập và từng bước xây dựng CNXH trên phạm vi thế giới.- Các nước xã hội chủ nghĩa và phong trào công nhân quốc tế trở thành lực lượng nòng cốt đi đầu trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội. - Cách mạng giải phóng dân tộc nằm trong phạm trù cách mạng xã hội chủ nghĩa. II. TÍNH CHẤT VÀ NHỮNG MÂU THUẪN CƠ BẢN CỦA THỜI ĐẠI HIỆN NAY. Tính chất của thời đại ngày nay ?  Cuộc đấu tranh giữa hai chế độ xã hội khác nhau về bản chất đã và đang chi phối toàn bộ quá trình vận động của lịch sử nhân loại. Cuộc đấu tranh đó diễn ra trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội: Kinh tế, chính trị, tư tưởng, văn hóa 2. Các mâu thuẫn của thời đại hiện nay: Chủ nghĩa tư bản > WB, IMF –T – H – TNC-> H ------------- (T/C QUỐC TẾ 52000 tỷ usd) (53000 TNC) Quy mô TB toàn cầu = Quy mô LĐ toàn cầu  INTERNET (1989) ------------------- T + t’ = H WTO WTO năm 1995 TNC công ty liên quốc gia ĐPT ===== OECD Châu Á nghèo, Châu Phi đói 60-70 nước ĐPT 30 nước OECD G7 OECD  ĐPT Châu Mỹ la tinh nợ- Dòng chảy vào: Tài nguyên, năng lượng; lao động trình độ cao; khoa học chất sám. - Dòng chảy ra: Vốn; công nghệ; hàng độc quyền. DT Thuộc địa, phụ thuộc > < CÁC NƯỚC TB Hiện nay, mâu thuẫn này mâu thuẫn này thể hiện thông qua mâu thuẫn giữa ba trung tâm: Mỹ – Tây Âu – Nhật Bản. III . NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN VÀ XU THẾ VẬN ĐỘNG CỦA THỜI ĐẠI . Thời đại ngày nay nổi lên những đặc điểm cơ bản nào ? Xu thế vận động của thời đại ? ( Nguyên lý về mối liên hệ phổ biến; nguyên lý về sự phát triển ) 1. Những đặc điểm cơ bản của thời đại :Đấu tranh giai cấp và dân tộc đang diễn ra gay gắt trên phạm vi thế giới.Cách mạng khoa học và công nghệ đang gây ra những thay đổi to lớn trên thế giới.Những vấn đề toàn cầu đòi hỏi sự hợp tac giải quyết của các quốc gia. Khu vực châu Á – Thài Bình Dương đang là khu vực phát triển năng động, khả năng phát triển với tốc độ cao, đồng thời cũng đang tiềm ẩn một số nhân tố có nguy cơ gây mất ổn định. TRẮC NGHIỆM 1) Quan điểm của C. Mác về cơ sở của mỗi thời đại lịch sử là: - Phương thức chủ yếu của sản xuất kinh tế và trao đổi. - Cơ cấu xã hội. - Chế độ chính trị. - Ý thức xã hội. 2) Quy định phương hướng phát triển chính của mỗi thời đại do:- Giai cấp giữ vị trí trung tâm của thời đại. - Kiến trúc thượng tầng. - Cơ sở kinh tế. - Ý thức chính trị, tư tưởng. 3) Giai cấp tư sản giữ vị trí trung tâm của thời đại, Lênin xác định từ: - Thế kỷ XVI đến 1789. - 1789 đến 1871. - 1871 đến 1917. - 1917 đến 1945.  4) Cách mạng tháng Mười Nga mở ra thời đại mới: - Thời đại XHCN. - Cách mạng vô sản. - Thời đại cách mạng giải phóng dân tộc. - Quá độ từ CNTB lên CNXH trên phạm vi thế giới. 5) Tính chất của thới đại ngày nay phản ánh:- Tính thống nhất và mâu thuẫn giữa hai HTKT-XH. - Kinh tế XHCN và TBCN. - Chính trị XHCN và TBCN. - Tư tưởng giữa XHCN và TBCN. 6) Những xu thế của thời đại ngày nay do tác động của : - Cách mạng khoa học và công nghệ. - Cách mạng XHCN. - Ý thức dân tộc phát triển. - Tiềm năng kinh tế của CNTB.