Tự do và trách nhiệm trong tiểu thuyết Thằng điên và Quỷ sứ của Sarkadi Imre

TAÏP CHÍ KHOA HOÏC ÑAÏI HOÏC SAØI GOØN Soá 11 (36) - Thaùng 1/2016 12 Tự do và trách nhiệm trong tiểu thuyết Thằng điên và Quỷ sứ của Sarkadi Imre Freedom and responsibility in the novel The Madman and the Devil by Sarkadi Imre TS. Mai Thị Liên Giang Trường Đại học Quảng Bình Ph.D. Mai Thi Lien Giang The University of Quang Binh Tóm tắt Bài viết khẳng định: Trong tiểu thuyết “Thằng điên và quỷ sứ”, Sarkadi Imre đặc biệt quan tâm đến sự khủng hoảng của tầng lớp trí thức. Qua nhân vật bác sĩ Sebuếc Dôntan, nhà văn phản ánh rõ một vấn đề có ý nghĩa xã hội: mối quan hệ giữa tự do và trách nhiệm. Từ khóa: tự do, trách nhiệm, Thằng điên và quỷ sứ, xã hội Abstract In the novel “The madman and the devil”, Sarkadi Imre made a special care to the crisis of the intellectual elite. Through the character doctor Sebuec Dontan, the writer reflected a social problem: the relationship between freedom and responsibility. Keywords: freedom, responsibility, The Madman and the Devil, social Sarkadi Imre (1921-1961) thuộc thế hệ nhà văn từng trải qua đại chiến thế giới lần thứ hai bị khủng hoảng sâu sắc. Những truyện ngắn, vở kịch của ông viết sau ngày giải phóng là những mảng kí ức sống động về nỗi kinh hoàng của con người trong chiến tranh. Tập truyện ngắn Cuộc gặp không thành (1956) đề cập đến những mâu thuẫn bên trong của xã hội mới với sự nhạy cảm của một nghệ sĩ trung thực, có ý thức trách nhiệm cao trước cuộc sống. Từ giữa những năm 50, Sarkadi Imre đặc biệt quan tâm đến sự khủng hoảng của tầng lớp trí thức. Những tác phẩm lớn như Trong cơn bão, Thằng điên và quỷ sứ, Kẻ hèn nhát và một số vở kịch khác của ông đều phản ánh tinh thần này. Trong tiểu thuyết Thằng điên và quỷ sứ, chủ nghĩa cá nhân đã được đẩy đến đỉnh điểm, trở thành bi kịch. Qua nhân vật bác sĩ Sebuếc Dôntan với thói ích kỉ, hợm hĩnh, trơ trẽn và trịch thượng, nhà văn nói lên một vấn đề có tính xã hội: mối quan hệ giữa tự do và trách nhiệm. Những khả năng (tốt và xấu) nơi con người và những điều phi lý trong các tình huống cuộc sống được nhà văn miêu tả đến cùng trên cả hai hướng tự do và trách nhiệm. 1. Tự do Tự do là điều cần thiết cho con người. Vì tự do đích thực, con người đòi hỏi phải 13 hành động theo một chọn lựa có ý thức tự do. Họ phải được tự hành động mà bị không áp lực bên ngoài. Tự do liên quan đến khả năng hành động hoặc không hành động của con người. Vì tự do, con người có thể chọn lựa cái thiện hoặc cái ác, hướng tới sự hoàn thiện hoặc suy sụp trong tội lỗi. Tự do là nguồn mạch sinh ra khen thưởng hoặc quở phạt, có công hay đáng tội. Khi chọn bất phục tùng tuyệt đối hoặc chọn cái ác là lúc ta lạm dụng tự do. Lúc đó con người có thể làm cho mình biến thành nô lệ tội lỗi. Trái lại, khi con người càng làm điều thiện, con người càng có cơ hội tự do. Như vậy, con người chỉ tự do đích thực khi phục vụ điều thiện và sự công chính. Tự do cũng chỉ đạt tới hoàn hảo khi con người tự nguyện với mọi hành vi của mình và đạt tới hạnh phúc. Trong tiểu thuyết “Thằng điên và quỷ sứ”, tự do của bác sĩ Sebuếc Dôntan hướng đến tự do đích thực. Theo lời kể của nhân vật thì Sebuếc Dôntan đã tự cho mình một khoảng tự do ngay từ thời thơ ấu. Ngay từ nhỏ, Sebuếc Dôntan đã cảm thấy sự thông thái của bố làm anh khó chịu. Dù gặp chuyện gì anh cũng hỏi ý kiến bố nhưng khi bố khuyên bảo, anh không bao giờ vâng lời, chỉ vui vẻ lắng nghe. Đã có lúc anh bỏ cả công việc ở Viện nghiên cứu khoa học vì cảm thấy không thích hợp, vì chỉ bận tâm với ý nghĩ kiếm thật nhiều tiền. Anh còn đi hái nho lúc bố anh sắp chết. Làm nghề y nhưng anh luôn có khao khát được sống một mùa đông trên tuyết thật lãng mạn. Trong những ngày đầu nhận công việc, anh không hề nghĩ gì ngoài thiên nhiên. Anh có những khoảng tự do lớn trong suy nghĩ: “Tình dục cũng dễ dàng làm người ta bận tâm: nó có thể chiếm hết cả ngày từ sang đến tối, thậm chí thâu đêm nữa” [4, tr. 24] nhưng những khoản ấy không hấp dẫn anh. Với vai trò là bác sĩ cho một nhà nghỉ, anh đã biết tận dụng thời gian rỗi để trượt tuyết. Có những buổi sáng, anh trượt một mạch đến Mátơrohado, mê mẩn với nắng đến nỗi không kịp lên xe buýt để đi làm. Anh tự do phán xét một phụ nữ khi mới gặp. Mới nhìn diện mạo bên ngoài, anh nhận định: “đó là loại người nóng nảy, tự phô trương, trong nỗi chán chường và sự say đắm bản thân, từng bước tự hủy hoại mình chỉ để người khác thấy và cảm phục” [4, tr. 31]. Con người đã hành xử tự do sai lầm nên bị giam cầm trong nô lệ tội lỗi và sự xấu xa. Nhưng con người cần tự giải thoát để được tự do. Muốn vậy, mỗi người phải biết tìm ý nghĩa của tự do. Trong tự do, con người có thể đạt tới điều thiện và chu toàn hơn. Như thế, cuộc đời vừa mang đến cho con người khả năng vừa mang cả phương tiện để ta có thể đạt tới điều thiện cao nhất, đạt tới chí thiện. Cuộc đời không cưỡng bức hay trấn áp ta, mà còn mời gọi ta một cách dịu dàng êm ái. Ta vẫn luôn mong muốn được hoàn toàn tự do, tự do đích thực. Nếu con người biết tuân theo quy luật để tiếp nhận khả năng cũng như phương tiện cuộc đời ban cho thì sẽ được phúc. Trái lại, nếu con người nhất quyết từ chối hay phản đối quy luật thì tự do sẽ trở thành vô ích. Có tự do đích thực, con người càng vững vàng trong thử thách, trước mọi áp lực cuộc sống. 2. Tự do và tội lỗi Các nhà hiền triết Á Đông chúng ta xưa đã trực giác rằng con người thuở ban sơ vốn có tính "thiện" và vẫn ấp ủ mơ ước đạt tới chí thiện. Do đó con người có bổn phận tự nguyện điều chỉnh mình để đạt tới "tự do”. Những hành động của bác sĩ trong tác phẩm luôn gắn với tự do. Ít nhất là trong tư tưởng, bác sĩ đã có tự do. Nhưng một khi tự do vượt quá giới hạn, con người dễ sa vào tội lỗi. Yêu và chiếm luôn cả bệnh nhân, vợ của một người khách ở cơ quan mình làm việc là một tội lỗi của bác sĩ. Dù như thế, thông điệp của bác sĩ đưa ra 14 trong tiểu thuyết gắn với thông điệp tự do tuyệt đối. Kế hoạch quyến rũ bệnh nhân trong mười ngày của bác sĩ cho thấy anh muốn nói rằng: Hãy sống như những người tự do. Không phải như những người lấy tự do làm màn che sự gian ác. Con người đã được hưởng tự do, có điều là đừng lợi dụng tự do để sống theo bản năng xác thịt, hãy lấy đức mến mà phục vụ lẫn nhau. Đó là cuộc chiến đấu thường ngày của mỗi người. Cuộc chiến đấu không dễ dàng, vì con người luôn bị cám dỗ, luôn phải đối diện với cám dỗ thử thách. Do đó, con người phải không ngừng chế ngự, thuần hóa lý trí và ý chí phàm tục. Vì có ý chí tự do nên mỗi người phải tự quyết định về chính mình. Tuy nhiên tự do của con người luôn có giới hạn và dễ lầm lẫn. Có lúc bác sĩ đã phân vân rằng liệu mình đã lầm lẫn, đã tự ý phạm tội, đã tự dối mình và trở thành nô lệ tội lỗi. Việc con người sử dụng sai tự do của mình lúc ban đầu thường sinh ra muôn ngàn sai lầm khác. Tự do vượt quá giới hạn có thể khiến lòng người phát xuất những ý định xấu như lạm dụng quyền, vượt quyền, bất chấp mọi phương châm sống, thậm chí còn gây ra tà dâm, trộm cắp... Điều này có thể gây nên bao nỗi bất hạnh khó lường cho loài người. Do đó, khi con người cho mình được làm chủ tự do, họ sẽ thỏa mãn tư lợi trong việc hưởng thụ cuộc sống. Họ có thể bỏ qua và vi phạm cả những điều kiện để hành xử tự do chính đáng trong phạm vi kinh tế, xã hội, chính trị, văn hóa. Nếu hành động tự do cá nhân tác động đến những chủ trương kinh tế, tôn giáo độc quyền... thì con người dễ gây tổn thương cho chính tự do của mình, trở thành nô lệ chính mình. Sarkadi Imre sáng tạo nhân vật Sebuếc Dôntan để thể hiện quan niệm của nhà văn về tự do và trách nhiệm của con người, đất nước Hungari một thời kì. Nhưng trải qua mỗi thời đại, mỗi thế hệ người đọc, quan niệm và nhận thức ấy có sự thay đổi vô cùng phong phú, phức tạp. Cũng như một số tác phẩm văn học nghệ thuật hậu hiện đại khác, nhân vật bác sĩ dù hằng ngày đều tiếp xúc với bệnh nhân nhưng anh luôn sống trong cô đơn, xa lạ với hiện thực phi lý. Từ việc biết được giới hạn đó, bác sĩ đã cố gắng tìm kiếm bản thể hài hòa nguyên vẹn của mình và cho mình. Bác sĩ bị "chấn thương" từ bên trong bởi sức ép của thực tại rối ren, hỗn loạn, của mạng lưới thông tin, tri thức dày đặc thời hậu công nghiệp, một mối quan hệ nhập nhằng được thể hiện đằng sau những kí hiệu, những trích đoạn của "liên văn bản" trong tác phẩm. Tiếp xúc với nhân vật, chúng ta trải nghiệm những đổ vỡ, chấn thương tinh thần của con người trước những điều phi lý của xã hội. Trong Thằng điên và quỷ sứ, điều này thể hiện rõ nhất qua hình ảnh bác sĩ Sebuếc Dôntan. Nhân vật không còn tin vào những cái tròn trịa, đầy đặn, dễ nắm bắt của cuộc sống. Trong khoảng trống của sự tự do, tiêu chí "vỡ" được bác sĩ xem là tiêu chí của bản chất sự vật. Trong cơ quan làm việc, với nhiệm vụ là bác sĩ của một khách sạn, Sebuếc Dôntan chìm ngập trong cô đơn, lạc lõng. Chính sự tự do, rỗi rãi của tình trạng công chức một thời kì khiến con người tìm cách để thoát li khỏi thực tại, không chịu hòa nhập xã hội. Bác sĩ thiếu các mối quan hệ tạo ra những va chạm cần thiết để bộc lộ và xác định mình. Do vậy, tính cách Sebuếc Dôntan không được thể hiện hoàn chỉnh, không có tổ chức như nhân vật trong tiểu thuyết truyền thống. Sarkadi Imre để nhân vật không hiện diện như những chân dung đầy đặn về tính cách, ngoại hình. Bác sĩ xuất hiện với một số trạng thái tâm lý như là mảnh vỡ của tính cách. Do vậy đã có lúc bác sĩ chìm ngập trong những giấc mơ, niềm hoang tưởng, nỗi ám ảnh của tự do. Nhưng đó thường là ám ảnh bởi dục vọng, ảo tưởng. Trong tiểu 15 thuyết Thằng điên và quỷ sứ, thoạt đầu ta thấy bác sĩ đã có mối quan hệ mật thiết với Êva, thậm chí là đã có làm tình với Êva nhưng trong thực tế lại dồn hết tâm sức để chinh phục Eri. Mối quan hệ rời rạc, mơ hồ khiến cho chúng ta khó xác định bản chất nhân vật. Và như vậy cuộc chiến tình cảm của Sebuếc Dôntan cũng chỉ là trò chơi. Có ba cô gái đã bị bác sĩ đưa vào trò chơi. Sebuếc Dôntan muốn cả ba biết nhau nhưng họ không cần nỗ lực để dành lấy được tình cảm đó. Bác sĩ luôn tính toán trước bản năng tự nhiên vốn có của các cô gái vây quanh. Anh tự đặt ra cho mình một mục tiêu cụ thể trên con đường chinh phục. Trong khi đó, các cô gái không hề quan tâm tới chuyện đó. Họ không giành giật nhau. Họ tự do thực hiện trách nhiệm của mình. Họ cũng tự do thể hiện tình cảm với người mình yêu. Việc Sebuếc Dôntan chọn ai, làm những gì với ai không phải là mối bận tâm của họ. Bác sĩ đã tạo ra giữa anh và các cô gái một khoảng cách tự do vừa đủ để không gây ra những cuộc chiến tình cảm thông thường. Khi Sebuếc Dôntan đến nhận làm việc tại nhà nghỉ mát ở Golyo cũng là thời điểm bắt đầu của những thay đổi trong cuộc đời của anh. Bác sĩ vẫn chữa bệnh cho bệnh nhân Eri nhưng rất coi thường người bệnh của mình. Ngay trong buổi đầu gặp mặt, bác sĩ đã xem bệnh nhân như một người ngốc nghếch. Do vậy, anh đã định không đưa cho bệnh nhân bất cứ một thứ thuốc an thần nào. Nhưng trong khoảng tự do cho phép của nghề nghiệp, anh đã quyết định cho bệnh nhân một viên và dặn chỉ được uống nếu không tin vào lời bác sĩ. Bác sĩ cũng chỉ làm việc theo yêu cầu bệnh nhân chứ không phải theo lương tâm, không phải theo đạo nghề y. Bệnh nhân muốn có thuốc (vì nghĩ là mình bị bệnh) và được cho thuốc. Trong khi bác sĩ biết chắc là người này không cần thuốc. Như vậy, trong việc này cả bác sĩ và cả bệnh nhân đều là người thiếu trách nhiệm với tự do. Eri thiếu trách nhiệm với tự do bản thân còn bác sĩ thiếu trách nhiệm với tự do của bệnh nhân. Muốn tự do nhưng thiếu trách nhiệm, con người dễ hành động mù quáng và sa vào tội lỗi. Trong quá trình theo dõi bệnh nhân, bác sĩ đột nhiên có quyết định: sẽ quyến rũ bệnh nhân của mình ngay trong thời gian điều trị. Bởi theo bác sĩ, không phải bệnh nhân của mình đáng yêu mà chị ta xứng đáng được như vậy. Theo anh ta, loại phụ nữ lãng mạn và say đắm bản thân mình một cách ngu ngốc như thế này xứng đáng để ít ra một hai lần được vui sướng chống lại các chuẩn mực đạo đức của chính họ. Bác sĩ biết rõ ông chồng và bản thân bệnh nhân của mình không phải là trở ngại lớn. Trở ngại đối với bác sĩ chính là cái chuẩn mực đạo đức tuyệt vời của xã hội in sâu vào nếp sống con người kia mới đáng gờm. Chuẩn mực ấy có khả năng hạn chế tự do, chống lại tự do của con người. Trong suy nghĩ của bác sĩ, chuẩn mực đạo đức chẳng qua cũng là một cái vỏ để bệnh nhân của mình tự vệ cho bản thân. Như vậy, nếu không quyến rũ được bệnh nhân của mình thì ít ra đây cũng là một sự giải trí. Đây đúng là một sự tự do đầy tội lỗi của nhân vật trong vai trò là một người trị bệnh. 3. Tự do và trách nhiệm Khi con người đã suy nghĩ và chủ ý hành động một cách tự do thì con người phải chịu trách nhiệm về hành động của mình. Tất cả mọi hành động do con người đã trực tiếp gây ra thì phải quy trách nhiệm về họ. Mỗi người hành xử quyền tự do của mình nghĩa là phải hành xử trong tôn trọng quyền hành xử tự do của người khác. Quyền hành xử tự do là một đòi hỏi không thể tách rời khỏi phẩm giá con người. Con người có trách nhiệm về tự do của mình và tôn trọng tự do chính đáng của người khác. Dù không quan tâm nhiều tới bố nhưng 16 Sebuếc Dôntan vẫn thích khi biết là có ông trong cuộc đời này. Tim anh đã se lại khi nghe bố hỏi anh với tư cách là bệnh nhân hỏi bác sĩ: có phải bố sẽ chết không? Khi phát hiện ra bố mình dù sắp chết nhưng vẫn còn bị hấp dẫn ở chỗ áo bờ-lu để hở của con gái người hầu, Sebuếc Dôntan liền cho gọi cô gái ấy đến ngồi cạnh giường bố cho đến khi ông ấy chết với giá một nghìn phorin. Tuy vậy, khốn nạn thay, trong lúc anh mặc cả giá với cô gái, bố anh đã chết. Anh đã góp phần vào việc hạn chế sự tự do của người bố đáng thương. Chỉ lúc đó anh mới xót xa nhận ra rằng trong những năm tháng qua anh đã bỏ mặc bố. Chỉ lúc đó anh mới đặt ra câu hỏi: tại sao xã hội chán ghét anh, một khi anh chưa làm hại ai, và cho đến nay đã chữa bệnh cho hàng nghìn người. Anh đã tuân thủ giới hạn của tự do nghề nghiệp. Anh đã muốn khóc mà không khóc nổi. Trách nhiệm của bác sĩ được thấy rõ khi bác sĩ biết bệnh nhân của mình chị đang mang thai. Bác sĩ biết rõ trong lúc mang thai, người phụ nữ chỉ có việc quan trọng nhất là quan tâm đến đứa con của mình như thế nào. Nhưng anh đã bắt đầu tính toán. Tuy nhiên kế hoạch “tấn công” bệnh nhân của anh từ thế chủ động ngày càng chuyển sang thế bị động. Lần thứ nhất, lấy cớ đến chào vợ chồng bệnh nhân, bác sĩ tự do giới thiệu về mình. Nhờ chiếc bàn ăn ngồi chung, họ làm bạn với nhau dễ dàng. Buổi trưa đó, bác sĩ Sebuếc Dôntan đã tự do nhìn bệnh nhân của mình như nhìn một bức tranh. Anh cố ý nhìn sao cho chị khỏi lúng túng nhưng phải nhận ra có người đang nhìn mình. Thật là khó lường trước được suy nghĩ và sự tính toán của một người trí thức, được đào tạo bài bản, đồng thời là một người từng trải trong quan hệ với phụ nữ. Theo đánh giá của bác sĩ, bệnh nhân của mình là người có khuôn mặt đẹp, cân đối. Chính sự lịch lãm, hài hòa của những cử chỉ ở người bệnh đã làm cho chị đẹp thêm. Dựa vào kinh nghiệm, bác sĩ đã đoán đúng nghề nghiệp của bệnh nhân: nhà sư phạm. Với lý thuyết của anh là nếu bệnh nhân có trình độ về khoa học tự nhiên thì sẽ không chịu ngồi ở nhà. Điều này cho thấy sự từng trải của bác sĩ đã tác động mạnh tới bệnh nhân. Để tăng tốc độ trong chiến lược quyến rũ, bác sĩ đã nói thẳng với hai vợ chồng bệnh nhân: tôi có tình cảm với anh chị. Bác sĩ tin rằng, với bản tính nóng nảy, mất bình tĩnh, nhất là với cơ thể yếu ớt, thể nào bệnh nhân cũng cần đến sự giúp đỡ của bác sĩ. Chỉ trong vài giờ nghỉ trưa, bác sĩ đã đau đầu với ý nghĩ: làm sao để quyến rũ bệnh nhân này. Anh cần chị. Anh nghĩ, suốt cuộc đời còn lại của anh sẽ phụ thuộc vào việc này có thành công hay không. Ý nghĩ phải quyến rũ bằng được bệnh nhân đã ám ảnh. Tại thời điểm này, bác sĩ chỉ nghĩ mình cần vợ của một người đàn ông trong sự tự do tuyệt đối. Thậm chí, lúc đó đến tên của chị là gì anh cũng chưa biết. Tất cả những thứ anh thấy ở chị đều là thấy bằng ý nghĩ chứ không phải bằng mắt. Anh không thấy gì, cả khuôn mặt, quần áo của chị... Để bảo toàn tự do, bác sĩ luôn tự nhủ rằng: Tôi không yêu vợ Pêtri, đó là điều chắc chắn. Và anh cũng không thể dễ dàng ép mình vào cuộc tình này được nhưng khi bênh nhân nhìn anh đập bóng bàn, anh đã hồi hộp. Bác sĩ thể hiện quyền tự do của mình ngay cả khi nói: “Tôi phát điên vì chị mất. Tôi yêu chị đến nỗi tình yêu đó không thuộc về con người nữa. Tôi chỉ muốn nói chừng ấy. Khi chị bước vào, tim tôi ngừng đập. Tôi có thể kêu lên ăng ẳng như một cún con mới hai tuần, trong nỗi đau vì chị không phải là vợ tôi” [4, tr. 48]. Lần thứ hai, Sebuếc Dôntan ngồi xuống cạnh bệnh nhân, tán tỉnh rằng không có gì thay đổi cả. Rằng anh phát điên lên vì chị, xin chị biết rằng anh không quan tâm đến chồng chị, đến hôn nhân gia đình, anh không quan 17 tâm tới bất cứ điều gì. Chị là người mà Chúa đã tạo ra cho anh. Lúc này, Sebuếc Dôntan đã tự do phát ngôn, không cần chú ý bệnh nhân đã nói gì. Anh chỉ quan tâm việc mình sẽ nói gì, sẽ làm gì. Tiếp theo sau đó, bác sĩ sử dụng phần kết của chiến lược quyến rũ bằng ngôn ngữ. Anh nói với chị rằng ông khao khát chị đến nỗi không dám cầm tay chị, và ông muốn quỳ xuống thảm để hôn chân chị. Anh nói với bệnh nhân: Tôi yêu chị. Thực chất, đây chỉ là những lời tán tỉnh tầm thường của những gã đàn ông hiếu chiến trong tình cảm với phụ nữ. Một cơ hội tự do nữa của Sebuếc Dôntan chính là lúc bệnh nhân bị khó ở. Chính chồng bệnh nhân đã lên tận phòng bác sĩ để gọi anh xuống khám bệnh cho vợ. Bác sĩ cũng đã thừa nhận, có khi cả ý nghĩ của bác sĩ và bệnh nhân đều giống nhau. Đó là bản tính con mèo. Con mèo cũng thích ôm ấp, vuốt ve, nhưng lại không muốn trả giá cho việc gì đó. Anh minh họa cho điều này bàng một câu chuyện: “năm 1944, khi ngôi nhà anh bị một quả bom hất tung, khi mọi người phải đau lòng cóp nhặt những thứ đồ đạc từ đống đổ nát thì con mèo của họ, với một sự hờ hững tuyệt đối, nó ngồi tắm trên bức tường đổ sụp” [4, tr. 63]. Trong câu chuyện này, anh đã thấy rõ sự tự do tuyệt đối qua hình ảnh con mèo vô tư ngồi tắm, trong lúc mọi thứ xung quanh đang náo loạn. Như vậy, cả bệnh nhân và bác sĩ cũng đều cần sự tự do, sự dịu dàng và tình thương như tất cả mọi người khác. Nhưng họ có điều kiện là người cho họ những thứ đó không có đặc quyền, không được lấy cớ đó mà can thiệp vào cuộc đời họ. Họ muốn tự do phải gắn với trách nhiệm cụ thể. Đây cũng là một đặc trưng khác của kiểu nhân vật trong văn học hậu hiện đại. Con người muốn có trách nhiệm, muốn hưởng thụ nhưng họ muốn có giới hạn. Họ khó chịu với những người có thái độ thờ ơ, thiếu trách nhiệm với loài người nhưng đôi khi chính bản thân họ cũng luẩn quẩn trong sự thờ ơ đó mà không tìm được lối thoát. Trong phút luẩn quẩn đó, để chiếm được bệnh nhân, bác sĩ đã lẩn thẩn nghĩ rằng chỉ có cách, chỉ có cách là...phải làm cho chồng bệnh nhân ốm trong đêm. Có thể bằng cách cho ông ta một liều thuốc ngủ cực mạnh hoặc bằng một mưu đồ nghề nghiệp y học nào đó. Trong lúc khám bệnh cho bệnh nhân, phát hiện ra người chồng nhìn mình một cách đần độn, bác sĩ đã nói trực tiếp: “Không việc gì cả đâu. Chỉ có một điều là tôi thích vợ anh, và tôi sẵn sàng tán tỉnh chị ấy. Nhưng anh thấy đấy, đây là sự oái oăm của số phận, cùng lắm chỉ có tôi đau khổ” [4]. Chính lúc này, bác sĩ đã lộ hoàn toàn kế hoạch, sẵn sàng đương đầu với khó khăn và chịu trách nhiệm cho hành động của mình. Nhưng con đường chinh phục