Chủtịch HồChí Minh - lãnh tụvĩ đại của cách mạng Việt Nam – Anh hùng
giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá thếgiới, đóng góp của HồChí Minh trên
lĩnh vực văn hoá vừa toàn diện vừa sâu sắc. Nhân dân Việt Nam và loài người trên
thếgiới biết đến Danh nhân văn hoá HồChí Minh không chỉvới tưcách là người
sáng tạo ra các công trình văn hoá kiệt xuất, hay với tưcách là nhà lãnh đạo có
nhiều công lao thúc đẩy sựphát triển văn hóa dân tộc mà nhân dân Việt Nam và
loài người trên thếgiới còn biết đến HồChí Minh bởi vì Người đã tạo ra được
nhiều biểu tượng, hình mẫu vềvăn hóa đặc sắc, Người đã tạo ra một biểu tượng
văn hoá kiệt xuất của một lãnh tụchính trị, người đứng đầu Đảng, Nhà nước. Hồ
Chí Minh còn là nguời xây dựng, phát triển và hiện thực hoá các giá trịvăn hoá
của một nhà nước của dân, do dân, vì dân.
19 trang |
Chia sẻ: ttlbattu | Lượt xem: 2733 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tu tuong Ho Chi Minh, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lời mở đầu
Chủ tịch Hồ Chí Minh - lãnh tụ vĩ đại của cách mạng Việt Nam – Anh hùng
giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới, đóng góp của Hồ Chí Minh trên
lĩnh vực văn hoá vừa toàn diện vừa sâu sắc. Nhân dân Việt Nam và loài người trên
thế giới biết đến Danh nhân văn hoá Hồ Chí Minh không chỉ với tư cách là người
sáng tạo ra các công trình văn hoá kiệt xuất, hay với tư cách là nhà lãnh đạo có
nhiều công lao thúc đẩy sự phát triển văn hóa dân tộc mà nhân dân Việt Nam và
loài người trên thế giới còn biết đến Hồ Chí Minh bởi vì Người đã tạo ra được
nhiều biểu tượng, hình mẫu về văn hóa đặc sắc, Người đã tạo ra một biểu tượng
văn hoá kiệt xuất của một lãnh tụ chính trị, người đứng đầu Đảng, Nhà nước. Hồ
Chí Minh còn là nguời xây dựng, phát triển và hiện thực hoá các giá trị văn hoá
của một nhà nước của dân, do dân, vì dân.
A. LÝ LUẬN
1.Khái niệm về văn hóa trong tư tưởng HCM
Tháng 8/1943 khi còn trong nhà tù Tưởng Giới Thạch, lần đầu tiên, HCM
nêu ra một định nghĩa về văn hóa:
“Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống loài người mới sang tạo và
phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết , đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học,
nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoatf hang ngày về mặc, ăn, ở và các phương
thức sử dụng.Toàn bộ những sang toa và phát minh đó tức là văn hóa.Văn hóa là
tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người
đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn.”
Khái niệm trên cho thấy:
9 Văn hóa được hiểu theo nghĩa rộng nhất bao gồm toàn bộ những giá trị vật
chất tinh thần mà loài người sáng tạo ra nhằm đáp ứng lẽ sinh tồn
9 Văn hóa là động lực giúp con người sinh tồn
9 Văn hóa là mục đích cuộc sống loài người
9 Xây dựng văn hóa dân tộc phải toàn diện, đặt xây dựng tâm lý lên hàng đầu.
Nghĩa hẹp: Từ sau CMT8, Văn hóa được HCM xác định là đời sống tinh thần
của xã hội, văn hóa thuộc về kiến trúc thượng tầng của xã hội.
2.Vị trí, vai trò của văn hóa
Người xác định đời sống văn hóa có 4 vấn đề chủ yếu quan trọng ngang nhau
và có mối quan hệ mật thiết với nhau là văn hóa kinh tế, chính trị, xã hội.
9 Chính trị xã hội có được giải phóng thì văn hóa mới được giải phóng. Chính
trị giải phóng mở đường cho văn hóa phát triển cho nên nước ta cần “giải
phóng dân tộc” để mở đường cho văn hóa phát triển.
9 Xây dưng kinh tế để tạo điều kiện cho việc xây dựng và phát triển văn hóa
9 Văn hóa là một kiến trúc thượng tầng nhưng không thể “đứng ngoài” mà
phải “đứng trong” kinh tế và chính trị tức là: mọi nhiệm vụ văn hóa đều
nhằm phục vụ chính trị thúc đẩy việc xây dựng phát triển kinh tế xã hội.
“Văn hóa soi đường cho quốc dân đi”
Tóm lại: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội tác động qua lại lẫn nhau, trong đó
văn hóa vừa là mục tiêu vừa là động lực phát triển kinh tế chính trị xã hội.
3. Quan điểm về tính chất của nền văn hóa mới
HCM luôn quan tâm tới việc xây dựng nền văn hóa mới, coi đó là một trong
những nhiệm vụ hàng đầu của CM.Đặc điểm chung nhất của nền văn hóa mới theo
tư tưởng HCM là xua tan đi bóng tối của CN Thực Dân,Đế Quốc, của dốt nát, đói
nghèo, bệnh tật đè nặng lên cuộc sống của nhân dân ta. Văn hóa mới là phải giáo
dục nhân dân ta tinh than cần, kiệm , liêm, chính, tự do tín ngưỡng, không hút
thuốc phiện; là chống giặc dốt…
Trong thời kỳ CMDTDCND nền văn hóa mới là nền văn hóa dân chủ mới
đòng thời là nền văn hóa kháng chiến. Nền văn hóa đó có 3 tính chất là:
9 Tính dân tộc: là cái “cốt” cái tinh túy bên trong rất đặc trưng của dân tộc
9 Tính khoa học: văn hóa phải thuận theo trào lưu tiến hóa tư tưởng hiện đại.
Đó là hòa bình độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
9 Tính đại chúng: là nền văn hóa phục vụ nhân dân, phù hợp với nguyện vọng
của quần chúng đậm đà tính nhân văn. Đó là nền văn hóa do đại chúng nhân
dân xây dựng.
Trong CM XHCN, thời kỳ đầu, Bác nói tính chất nền văn hóa mới phải:
“XHCN về nội dung, dân tộc về hình thức”. Từ đại hội III ( tháng 9/1960)
Người có bước phát triển trong tư duy lý luận khi khẳng định nền văn hóa mới
có nội dung XHCN và tính chất dân tộc.
9 Nội dung XHCN: tiên tiến khoa học hiện đại.
9 Tính chất dân tộc: kế thừa phát huy giá trị văn hóa dân tộc.
Đây cũng là tính chất của niền văn hóa được Đảng ta xác định trong công cuộc
đổi mới. Đó là nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
4. Chức năng của nền văn hóa mới
9 Bồi dưỡng tư tưởng đúng đắn và tình cảm cao đẹp cho con người.Văn hóa
có chức năng cao quý là bồi dưỡng tư tưởng đúng đắn đặc biệt là lý tưởng
sống cho con người và cho dân tộc. Bồi dưỡng những tình cảm lớn như lòng
yêu nước yêu thương con người, yêu cái chân, thiện, mỹ… cho cán bộ Đảng
viên và nhân dân Việt Nam.
9 Nâng cao dân trí: dân trí là trình độ hiểu biết kiến thức của người dân nói
chung và mỗi công dân nói riêng (trình độ học vấn, nghiệp vụ, chuyên môn,
khoa học kỹ thuật, hiểu biết về lịch sử và thực tiễn).Văn hóa có chức năng
nâng cao trình độ dân trí nhằm đáp ứng sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất
nước đặc biệt là trong giai đoạn CM mới.
9 Bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, phong cách lành mạnh, luôn hướng con
người vươn tới giá trị chân thiện mỹ , không ngưingf hoàn thiện bản thân.
Con người trong chế độ xã hội mới phải có những phẩm chất tốt đẹp bởi cái
đó làm nên giá trị con người. Văn hóa có chức năng sửa đổi phong tục tập
quán cũ, lạc hậu, bồi dưỡng hình thành những thói quen phong tục tập quán
lành mạnh , tiến bộ trong nhân dân.
5. Tư tưởng HCM về một số lĩnh vực chính của văn hóa.
9 Văn hóa giáo dục: HCM phê phán nền giáo dục phong kiến và thực dân,
Người quan tâm đến nền giáo dục mới của nước VN độc lập. Văn hóa phong
kiến không dạy con người cách làm việc mà chỉ dạy cách làm quan, phấn
đấu làm được như người xưa, phụ nữ không được đi học…
9 Văn hóa văn nghệ: HCM cho rằng văn nghệ là một mặt trận, văn nghệ sỹ là
chiến sỹ, tác phẩm văn nghệ là vũ khí sắc bén trong đấu tranh CM, trong xây
dựng xã hội mới, con người mới. Vì vậy, văn nghệ phải gắn với thực tiễn
của đời sống nhân dân, phải có những tác phẩm xứng đáng với dân tộc và
thời đại.
9 Văn hóa đời sống: thực chất là xây dựng đời sống mới với 3 nội dung hợp
thành gắn bó: đạo đức mới, lối sống mới, nếp sống mới. Trong đó đạo đức
đóng vai trò chủ yếu nhất bởi vì, có dựa trên nền đạo đức mới thì mới xây
dựng được lối sống mới, nếp sống mới.
.
B .Quan điểm của Hồ Chí Minh về một số lĩnh vực chính của văn hóa.
1. Hồ Chí Minh với giáo dục
7
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá
thế giới, đồng thời cũng là nhà giáo. Suốt đời Bác nêu tấm gương sáng ngời về
người thầy được toàn dân tộc và cả loài người tiến bộ noi theo.
a.“Giáo dục là sự nghiệp của quần chúng”
Ngay sau Cách mạng tháng Tám, trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ nước
Việt Nam dân chủ cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt vấn đề chống nạn dốt là
vấn đề cấp bách số hai sau vấn đề chống nạn đói của Nhà nước lúc bấy giờ. Bởi
vì "nạn dốt là một trong những phương pháp độc ác mà bọn thực dân dùng để cai
trị chúng ta và một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. Trong kháng chiến chống
Pháp, vì bận đánh giặc và sản xuất, nhiều người chưa chú ý đúng mức đến văn
hóa và giáo dục, Bác đã sửa khẩu hiệu thi đua thanh toán “nạn mù chữ" thành
"thi đua diệt giặc dốt". Bác kêu gọi mọi người thi đua học tập để đưa dân tộc ta
trở thành một dân tộc "Thông thái”. Khi đã giành được chính quyền trong cả
nước, Người quan tâm nhiều đến công tác đào tạo cán bộ, đào tạo nhân tài cho
đất nước. Trong bài viết:"Nhân tài và kiến quốc" (tháng 11/1945), Bác nhận định
rằng, bây giờ đất nước đang "kiến thiết ngoại giao, kiến thiết kinh tế, kiến thiết
quân sự, kiến thiết giáo dục", những "kiến thiết” ấy đòi hỏi phải có nguồn nhân
lực dồi dào và có những nhân tài. Muốn vậy, phải nhận thức đúng tầm quan
trọng của giáo dục, coi giáo dục là sự nghiệp của quần chúng, là nhiệm vụ của
toàn Đảng, toàn dân.
b.“Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng
người”
Muốn có cán bộ tốt, công dân tốt, phải "trồng" và dĩ nhiên là rất công phu. Chủ
tịch Hồ Chí Minh chỉ cho chúng ta thấy mối quan hệ biện chứng giữa giáo dục
với cách mạng, giữa giáo dục với sự nghiệp giải phóng dân tộc và kiến thiết đất
nước: "muốn giữ vững nền độc lập, muốn làm cho dân mạnh, nước giàu mọi
người Việt Nam đều phải hiểu biết quyền lợi của mình, bổn phận của mình, phải
có kiến thức mới để có thể tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhất. Vì thế,
giáo dục có tầm quan trọng hàng đầu trong chiến lược con người, bởi giáo dục
đào tạo nên chất người, nên nhân tài. Trong Nhật ký trong tù, Bác viết: "Hiền dữ
phải đâu là tính sẵn. Phần nhiều do giáo dục mà nên". Chiến lược giáo dục là hạt
nhân trong chiến lược con người, cung cấp trí thức mới, đào tạo nên nhân tài cho
đất nước. Gửi thư cho học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt
Nam dân chủ cộng hòa, tháng 9/1945, Bác viết: "Ngày nay, các cháu được cái
may mắn hơn cha anh là được hưởng một nền giáo dục của một nước độc lập,
một nền giáo dục nó sẽ đào tạo các cháu nên nhưng người công dân có ích cho
nước Việt Nam, một nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn năng lực sẵn có của
các cháu… Đó là một nền giáo dục “vì lợi ích trăm năm" của đất nước.
c.Đào tạo nên những người thừa kế xây dụng chủ nghĩa xã hội vừa “Hồng”
vừa “Chuyên”
Mục tiêu của nền giáo dục mới, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh là đào tạo "những
người công dân có ích cho nước Việt Nam", "những cán bộ cho dân tộc", "những
công dân tốt và cán bộ tốt, những người chủ tương lai tốt của nước nhà". Muốn
cho dân mạnh, nước giàu thì dân trí phải cao, phải đa dạng hoá các loại hình đào
tạo, mở trường vừa học vừa làm đề tạo điều kiện cho người lao động, cán bộ
chiến sĩ được đi học. Người yêu cầu: phải quan tâm đến giáo dục, đào tạo nguồn
nhân lực, nhân tài cho đồng bào các dân tộc ít người, tẩy rửa những thành kiến
giữa các dân tộc, đoàn kết thương yêu nhau như anh em một nhà, thi đua học tập
để sau này góp phần mở mang quê hương của mình.
Khi dân trí cao sẽ xuất hiện nhiều nhân tài tham gia xây dựng đất nước. Người
nhấn mạnh: "Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, trước hết cần có những con
người xã hội chủ nghĩa". Vì thế, nền giáo dục mới phải đào tạo nên những người
kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa "Hồng" vừa "Chuyên".
d.Chú trọng giáo dục toàn diện “đủ các mặt, đạo đức cách mạng, giác ngộ
xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kỹ thuật, lao động và sản xuất”.
Chủ tịch Hồ Chí minh yêu cầu, phải ra sức tẩy sạch ảnh hưởng giáo dục nô dịch
của thực dân còn sót lại như: thái độ thờ ơ với xã hội, xa với đời sống lao động
và đấu tranh của nhân dân, học để lấy bằng cấp, dạy theo lối nhồi sọ. Cần xây
dựng tư tưởng: dạy và học để phục vụ Tổ quốc, giáo dục phải toàn diện, phải
nhằm mục tiêu đào tạo con người lao động mới, phải coi trọng cả tài lan đức.
Không những phải giàu về tri thức mà còn phải có đạo đức cách mạng. Theo
Người: "Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn
luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng
sáng, vàng càng luyện càng trong". Phải "trên nền tảng giáo dục chính trị và lãnh
đạo tư tưởng tốt" mà phấn đấu nâng cao chất lượng văn hóa và chuyên môn
nhằm thiết thực giải quyết các vấn đề do cách mạng nước ta đề ra, trong một thời
gian không xa, đạt những đỉnh cao của khoa học kỹ thuật.
e.“Học với hành phải kết hợp với nhau”
Về phương pháp đào tạo nên những người tài - đức, Chủ tịch Hồ Chí minh chỉ
rõ: "học đi đôi vời hành, giáo dục kết họp với lao động sản xuất, nhà trường gắn
liền vời xã hội". Chúng ta có thể tìm thấy hàng loạt lời chỉ dẫn của Người về vấn
đề này trong các bài nói, bài viết, các bức thư của Người về giáo dục. Muốn trở
nên người thực sự có tài năng và có ích cho xã hội, Bác nhắc nhở: "Các cháu học
sinh không nên học gạo, không nên học vẹt... Học phải suy nghĩ, học phải liên hệ
với thực tế, phải có thí nghiệm và thực hành. Học với hành phải kết hợp với
nhau. Bác dạy: phải coi "giáo dục thiếu nhi là một khoa học". Mặc dù bận trăm
công nghìn việc, Người vẫn giành thì giờ để chỉ đạo cụ thể, sát sao các phong
trào thi đua, như phong trào "dạy tốt, học tốt", đề xuất công tác Trần Quốc Toản,
phong trào "kế hoạch nhỏ" cho các cháu thiếu niên, nhi đồng nhằm tạo nên môi
trường xã hội rộng lớn và thuận lợi cho phát triển giáo dục.
f.“Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất
cần thiết”
Bác căn dặn: cần làm cho con em chúng ta thành những trò giỏi, con ngoan, bạn
tốt và mai sau là những công dân có lòng yêu được nồng nàn, "Trung với nước,
hiếu với dân", có đạo đức trong sáng, có chỉ khí hăng hái vươn lên, không sợ hy
sinh gian khổ, có tinh thần gan dạ, dũng cảm, khiêm tốn, thật thà, cần cù, tiết
kiệm, trong sạch, giản dị, có tri thức và sức khoẻ để trở thành những cán bộ tốt,
công dân tốt. Năm 1959, trong dịp sang thăm hữu nghị Liên Xô, nói chuyện với
các cháu thiếu nhi Việt Nam đang học ở Mátxcơva, Bác căn dặn:" các cháu cố
gắng học tập để sau này về phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, góp sức xây
dựng chủ nghĩa xã hội. Theo Người, mục đích tối cao của giáo dục là bồi dưỡng
thế hệ cách mạng cho đời sau, "đào tạo các em nên những người công dân hữu
ích cho nước Việt Nam".
g.“Nghề thầy giáo rất là quan trọng, rất là vẻ vang”
Bác luôn đánh giá cao vai trò của các cô giáo, thảy giáo đối với xã hội. Người
nhấn mạnh: "Những người thầy giáo tốt là những người vẻ vang nhất, là những
người anh hùng vô danh". Muốn được như vậy các cô giáo, thầy giáo, trước hết,
phải trau dồi đạo đức cách mạng, không ngừng rèn luyện chuyên môn, phải là
tấm gương trong sáng để học sinh noi theo, phải gương mẫu từ ăn nói đến việc
làm, phải thương yêu chăm sóc học sinh như con em ruột thịt của mình, phải thật
sự yêu nghề, yêu trường, phải bộ mãi. Người nhấn mạnh, trong công cuộc xây
dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta, mỗi cô giáo, thầy giáo phải là những chiến sĩ
trên mặt trận đó. Lời dạy của Người đã đi sâu vào tâm thức của đội ngũ giáo
viên, tạo thành động lực thúc đẩy mạnh mẽ cho hàng triệu thầy giáo và học sinh
thi đua dạy tốt - học tốt.
h. “Những người làm công tác quản lý giáo dục”
Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu: các cấp uỷ chỉnh quyền, các ngành các giới, các
đoàn thể quần chửng và toàn xã hội phải thật sự quan tâm đến công tác giáo dục,
giúp đỡ nhà trường về mọi mặt, phát huy cao độ dân chủ trong nhà trường để tạo
nên sự đoàn kết nhất trí giữa thầy với thấy, thầy với trò, trò với trò, tạo ra mối
quan hệ mật thiết giữa nhà trường - gia đình - xã hội cùng cộng đồng trách nhiệm
đề phát triển giáo dục. Trong công tác quản lý giáo dục. Người khuyên: phải đi
sâu vào việc điều tra nghiên cứu, tổng kết kinh nghiệm. Chủ trương phải cụ thể,
thiết thực, đúng đắn, kết hợp chặt chẽ chủ trương chính sách của trung ương với
tình hình thực tế và kinh nghiệm quý báu và phong phú của quần chúng, cửa cán
bộ và của địa phương.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục còn thể hiện trong ham muốn tột bậc của
Người là: làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự
do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành". Đây là những
bài học vô cùng quý giá để chúng ta học tập, noi theo và làm tốt hơn nữa sự
nghiệp phát triển giáo dục, đào tạo góp phần vào công cuộc xây dựng đất nước
giàu đẹp, phồn vinh.
II. Hồ Chí Minh với văn hoá văn nghệ:
Theo như Mác đã nói “ Vũ khí của sự phê phán không thể thay thế sự phê
phán bằng vũ khí”, ta càng khẳng định mối quan hệ giữa văn chương nghệ thuật
và bạo lực cách mạng của nhân dân. Nói cách khác là những tác phẩm văn học
không thể lật đổ và làm nên cuộc cách mạng long trời lở đất của nhân dân. Nhưng
nắm lấy văn chương là nắm lấy vũ khí và chiến trường văn chương nghệ thuật
cũng là một mặt trận. Nó không phải là thứ vũ khí thật sự mà nó chính là công cụ
chuẩn bị đắc lực cho cuộc phê phán bằng vũ khí vì nó xuất phát đúng lúc, bắn
trúng đích trúng nơi
Sau đây là một số quan điểm chủ yếu của Hồ Chí Minh về văn hóa văn nghệ:
1.Văn nghệ là một mặt trận, văn nghệ sĩ là chiến sĩ, tác phẩm văn nghệ là vũ khí
sắc bén trong đấu tranh cách mạng, trong xây dựng xã hội mới, con người mới
Trên Mặt trận hóa văn nghệ, Hồ chí Minh đã nói -”Văn hóa, văn
nghệ là một mặt trận. Anh chị em là chiến sỹ trên mặt trận ấy!” Mặt
trận văn hóa, văn nghệ luôn gắn liền với mặt trận tư tưởng
a. Văn nghệ là mặt trận
Trước tiên, chúng ta thấy đựoc tầm quan trọng, tính chất quyết
liệnt của văn chương là một mặt trận như bao mặt trận khác tuy rằng
không có tiếng súng, kẻ thù không trực tiếp nhưng mà tính chất phức
tạp của mặt trận này đã được lịch sử chứng minh
*.Mặt trận là thể hiện tính chất cam go khốc liệt. Cho nên tác phẩm
văn nghệ và ngòi bút của văn nghệ sĩ phải là vũ khí sắc bén, là “ phò
chính trừ tà”, là vạch trần tội ác, tố cáo âm mưu tội ác của lực lượng
thù địch đầu độc văn hóa, về chiêu bài “ công lý”, “ dân chủ”
*. Đồng thời văn nghệ có vai trò thức tỉnh, định hướng, cổ vũ tinh
thần đấu tranh, tổ chức lực lượng, động viên dân chúng phấn khởi, tin
tưởng, thực hiện thắng lợi chủ chương, đường lối chính sách của Đảng
và Nhà nước
b.Văn nghệ là chiến sĩ
Bác đặc biệt chú ý đến vai trò của người nghệ sĩ. Học cũng hoạt
động trên “mặt trận văn hoá” với tư cách và nhiệm vụ của người chiến
sĩ. Lịch sử đã chứng minh trong suốt ba mươi năm qua những nhà
văn lớn dường như là chiến sĩ. Ở nghĩa đen ta thấy chiến tranh ác liệt
đã thôi thúc họ phải cầm súng bảo vệ đất nước, có người bị thương, bị
tàn phế và có cả người đã hi sinh. Và bên cạnh ta phải thừa nhận sự
lãnh đạo của Đảng, định hướng văn học phục vụ chính trị, phục vụ
giai cấp, phục vụ dân tộc. Cho nên, với vai trò là nghệ sĩ càng không
thể làm ngơ. Từ đó những khám phá, những sáng tạo các hình tượng
nghệ thuật độc đáo , có chiều sâu để cổ vũ người đọc trong lao động,
chiến đấu và xây dựng tổ quốc XHCN ra đời
“Nhà thơ cũng phải biết xung phong”. Câu thơ của Bác vào thời
điểm này đúng sự thật. Nhà thơ không thể thụ động trước cuộc chiến
đấu, không thể tối rúc vào “vỏ rùa” cứng cáp của mình mà nhà thơ
“phải biết xung phong”, phải biết trách nhiệm, lương tâm của mình.
Nhà thơ không thể là nhà đại ngôn, hoa ngữ mà nhà thơ phải biết hành
động.Vấn đề là không phải chỉ ngồi bàn tròn phiếm đàm, nên làm thế
này thế nọ mà vấn đề chính là văn nghệ sĩ phỉa tham gia vào sự
nghiệp cách mạng cảu dân tộc và có mặt ở mũi nhọn của nhiều trận
tuyến chiến tranh. Cảnh đầu rơi máu chảy của dân tộc không cho phép
người nghệ sĩ ngồi luận bàn chuyện thế gian. Không tự nguyện đứng
trong “mặt trận văn hoá”, không “hát cho đồng bào tôi nghe” thì
những nghệ sĩ ấy vô lương tâm vô trách nhiệm.
Lời nói của Bác đã nói lên lập trường kháng chiến. Cuộc chiến đấu
đã vào thời điểm sinh tử. Cho nên “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”
không chỉ dành cho người biết cầm súng mà phải ở tận tư chất của nhà
văn. Câu nói này kêu gọi, thúc giục họ dừng ngòi bút để phá bom đạn,
cường quyền.
Chiến sỹ trên mặt trận văn hóa, văn nghệ của đảng đã luôn kiên
cường nắm vũ khí tư tưởng của đảng tiến hành các chiến dịch đấu tố
văn nghệ, truy quét văn hóa “thực dân mới’.
2.Văn nghệ muốn tự do thì phải tham gia cách mạng
Dưới chế độ thực dân Pháp, Nghề múa hát thì chỉ là một thứ tiêu khiển cho
bọn "ngồi mát ăn bát vàng". Chúng còn khinh rẻ và gọi những nghệ sĩ múa hát là
"xướng ca vô loài".Văn chương cách mạng như những thơ ca của các cụ Phan Chu
Trinh, Phan Bội Châu và những người yêu nước khác, thì bị gọi là "cấm vật". Nếu
không giữ được bí mật, thì người viết cũng như người xem đều bị bắt bớ tù đày.
Tuy vậy, dù chúng khủng bố tàn nhẫn và nuôi nấng thứ văn chương nịnh tây,
nhưng ở nước ta vẫn có văn chương cách mạng.vì quầ