Xác định giá trị tài liệu

CHƯƠNG 4 XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ TÀI LIỆUTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997CHƯƠNG 4: XÁC ĐỊNH GIÁ TRỊ TÀI LIỆUKhái niệm về xác định giá trị tài liệuCác nguyên tắc xác định giá trị tài liệuCác tiêu chuẩn để xác định giá trị tài liệuBảng thời hạn bảo quản tài liệuTổ chức công tác xác định giá trị tài liệuTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997I. Khái niệm về xác định giá trị tài liệu(XĐGTTL)Khái niệmMục đích, ý nghĩa của việc XĐGTTLYêu cầu của việc XĐGTTL Giá trị của tài liệuNội dung công tác XĐGTTLTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971. Khái niệm XĐGTTL là dựa trên những nguyên tắc, tiêu chuẩn và phương pháp của lưu trữ học để: - quy định THBQ cho từng loại TL hình thành trong quá trình hoạt động của cq, tổ chức, cá nhân theo giá trị của chúng về các mặt k.tế, chính trị, kh, ls - lựa chọn, bổ sung những TL có giá trị đưa vào bảo quản và loại ra những TL đã hết giá trị để tiêu huỷ.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972. Mục đích, ý nghĩa của việc XĐGTTLGiúp cho việc quản lý chặt chẽ TLLTTạo điều kiện để bổ sung TL có giá trị vào các PLT, nhằm tối ưu hoá thành phần PLT QGVN, nâng cao hiệu quả phục vụ khai thác sử dụng TLLT Giải phóng kho tàng, phương tiện bảo quản TL.Việc XĐGTTL tốt sẽ khắc phục tình trạng tiêu huỷ TL một cách tuỳ tiện.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819973.Yêu cầu của việc XĐGTTL XĐGTTL là một công việc khó, phức tạp, có ý nghĩa quyết định đến số phận của TL, Yêu cầu: những người làm công tác lưu trữ phải có tinh thần trách nhiệm cao, thận trọng khi XĐGTTL, phải thực hiện đầy đủ các quy định của Nhà nước và các hướng dẫn nghiệp vụ về XĐGTTL.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819974. Giá trị của tài liệuGiá trị của TL là ý nghĩa thông tin chứa đựng trong TL, phục vụ cho hoạt động thực tiễn và nghiên cứu lịch sử trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, XH, KHKT Xét ở góc độ khái quát, TLLT có 2 giá trị: Giá trị thực tiễn và giá trị lịch sử TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819974.1 Giá trị thực tiễnLà những thông tin chứa đựng trong tài liệu có thể phục vụ hoạt động hiện hành của các cơ quan, cá nhân (VD để xem xét lại những công việc đã kết thúc nhưng còn liên quan đến hiện tại, cần được khảo cứu).TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819974.2 Giá trị lịch sửLà giá trị của những thông tin chứa đựng trong tài liệu để phục vụ cho yêu cầu nghiên cứu lịch sử.Tài liệu có giá trị lịch sử chiếm tỉ lệ thấp so với tổng số tài liệu được hình thành.(khoảng 1-10% )Tài liệu có giá trị lịch sử được bảo quản vĩnh viễn trong các lưu trữ lịch sử.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819975. Nội dung công tác XĐGTTLNghiên cứu, nắm vững các nguyên tắc, phương pháp, tiêu chuẩn để XĐGTTLNghiên cứu, xây dựng các bản hướng dẫn công tác XĐGTTL ở giai đoạn VT, LTHH, LTLSXác định THBQ cho từng hồ sơ TLLựa chọn những TL có giá trị để đưa vào bảo quản tại các lưu trữTổ chức kiểm tra và loại ra những TL hết giá trị để tiêu hủyTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997II. Các nguyên tắc XĐGTTLÝ nghĩa của việc nghiên cứu các nguyên tắc XĐGTTLCác nguyên tắc XĐGTTLTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971. Ý nghĩa của việc nghiên cứu các nguyên tắc XĐGTTLgiúp chúng ta xử lý khách quan đối với tài liệu.Chỉ ra phương hướng giải quyết đúng đắn những vấn đề liên quan đến giá trị của các TL sẽ được lựa chọn để đưa vào thành phần PLTQGVNCó ý nghĩa chỉ đạo đối với quá trình giải quyết các nhiệm vụ cụ thểGiúp cán bộ lưu trữ có cơ sở lý luận để bác bỏ quan điểm sai lầm.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972. Các nguyên tắc XĐGTTL2.1 Nguyên tắc tính đảng (chính trị)2.2 Nguyên tắc lịch sử2.3 Nguyên tắc toàn diện và tổng hợpTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972.1 Nguyên tắc tính đảng (chính trị) - Tài liệu đưa vào bảo quản trong các lưu trữ phục vụ cho quyền lợi cho nhân dân, cho dân tộc, cho quốc gia và cho Đảng.- Tài liệu lưu trữ là di sản của nhân loại, của quốc gia, dân tộc, của Đảng, là bằng chứng lịch sử, nguồn sử liệu tin cậy để nghiên cứu lịch sử chính xác nhất. Việc xác định giá trị tài liệu phải đứng trên quan điểm bảo vệ di sản dân tộc.- Lý giải vì sao phải lưu giữ tài liệu của các chế độ khác nhauTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972.2 Nguyên tắc lịch sử TLLT chứa đựng thông tin quá khứ cả về nội dung và hình thức. Khi xét giá trị của TL phải chú ý tới hoàn cảnh lịch sử, điều kiện và thời gian mà TL hình thành. Cần phải có những kiến thức lịch sử mới có thể xác định đúng được ý nghĩa của TL.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972.3 Nguyên tắc toàn diện và tổng hợpÝ nghĩa của TL phụ thuộc vào nội dung thông tin của TL, mục đích sử dụng của người nghiên cứu, vì vậy khi xem xét giá trị của TL phải có quan điểm toàn diện và tổng hợp.Khi XĐGTTL không được tách rời từng TL riêng biệt mà phải đặt tài liệu vào mối quan hệ với những TL có liên quan. Khi xem xét giá trị tài liệu phải chú ý đến ý nghĩa toàn quốc, ý nghĩa địa phương, của từng ngành khoa học.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997III. Các tiêu chuẩn XĐGTTL1. Tiêu chuẩn ý nghĩa nội dung của TL 2. Tiêu chuẩn tác giả TL3. Tiêu chuẩn ý nghĩa cơ quan, cá nhân hình thành phông 4. Tiêu chuẩn sự trùng lặp thông tin trong TL 5. Tiêu chuẩn thời gian, địa điểm hình thành TL6. Tiêu chuẩn mức độ hoàn chỉnh và chất lượng của PLT7. Tiêu chuẩn hiệu lực pháp lý của TL 8. Tiêu chuẩn ngôn ngữ, kỹ thuật chế tác và các đặc điểm bề ngoài của TL TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971. Tiêu chuẩn ý nghĩa nội dung TLNội dung TL là những thông tin chứa đựng trong TL. Có thể nói, nội dung là linh hồn của TL, giá trị các mặt của TL chủ yếu do nội dung quyết định.Khi xác định đến nội dung của TL, cần phải đặt TL trong mối liên hệ với chức năng, nhiệm vụ của ĐVHTP.Ý nghĩa nội dung của TL không thể xét 1 cách riêng rẽ mà phải đặt chúng vào nhóm TL để xem xét => Cách vận dụng: TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972. Tiêu chuẩn tác giả tài liệuTác giả là cơ quan hoặc cá nhân làm ra TL Khi XĐGTTL phải xét đến vai trò và ý nghĩa của cơ quan hoặc cá nhân làm ra TL. Trong 1 PLT thường có các tác giả sau: cơ quan cấp trên; cơ quan hình thành phông; cơ quan hữu quan; cơ quan, đơn vị trực thuộc.Đối với những nhân vật kiệt xuất trong lịch sử => toàn bộ tài liệu sẽ được giữ lại.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819973. Tiêu chuẩn ý nghĩa CQ, ĐVHTP Cơ quan, đvhtp là những cq, cá nhân trong quá trình hoạt động của mình đã sản sinh ra PTLChú ý: Tiêu chuẩn tác giả khác tiêu chuẩn ý nghĩa cơ quan ĐVHTP. Theo tiêu chuẩn này, những CQ có vị trí quan trọng trong BMNN, những cá nhân kiệt xuất, tiêu biểu thì TL của những cq, cá nhân đó được xem là nguồn bổ sung quan trọng nhất cho PLTQG. Những CQ có vị trí ít quan trọng trong BMNN thì TL sản sinh ra sẽ được bảo quản tại KLT của CQ nhằm phục vụ cho hoạt động hàng ngày cũng như phục vụ việc nghiên cứu lịch sử của CQ.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819974. Tiêu chuẩn sự trùng lặp thông tin trong TLSự trùng lặp thông tin của TL là sự lặp lại nội dung của TL này trong các TL khác.Sự trùng lặp thông tin có thể xảy ra trong phạm vi 1 CQ hoặc trong nhiều CQ Trong 1 CQ, sự trùng lặp thông tin thường có 2 dạng: +Trùng lặp do việc sao in + Trùng lặp do việc tổng hợp thông tinTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819975. Tiêu chuẩn thời gian, địa điểm hình thành tài liệuVề thời gianVề địa điểmTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819976. Tiêu chuẩn mức độ hoàn chỉnh và chất lượng của PLTPhông lưu trữ hoàn chỉnh?PLT có chất lượng cao?Thực trạng các phông lưu trữ của nước ta?Cách vận dụng:TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819977. Tiêu chuẩn hiệu lực pháp lý của tài liệu- Hiệu lực pháp lý của tài liệu được thể hiện ở cả 2 mặt: + thể thức + nội dungTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819978. Tiêu chuẩn ngôn ngữ, kỹ thuật chế tác và các đặc điểm bề ngoài của TLNgôn ngữ thể hiện trên TLLT của nước ta gồm: chữ Hán, chữ Nôm, chữ quốc ngữ, chữ của 1 số dân tộc ít ngườiVật liệu và phương pháp chế tác TLLT của nước ta gồm: gỗ, đá, thẻ tre, lá đồng, dải lụa, giấy bạc, giấy gió, giấy trắng, đĩa, băngTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819979. Tiêu chuẩn tình trạng vật lý của TLYếu tố vật lý, hóa học của TLẢnh hưởng đến hiệu quả của công tác khai thác sử dụng TLTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997IV. Công cụ XĐGTTLKhái niệm công cụ XĐGTTLK/niệm bảng thời hạn bảo quản (THBQ) TLMột số bảng (THBQ) và cách sử dụngTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971.Khái niệm về bảng THBQ TL1.1 Khái niệm1.2 Tác dụng1.3 Các mức thời hạn bảo quảnTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971.1 Khái niệm- Bảng THBQ TL là bản danh mục các loại tài liệu được sắp xếp theo 1 trật tự nhất định có ghi THBQTHBQTL là khoảng thời gian cần thiết để bảo quản TL trong các lưu trữ.THBQ chủ yếu áp dụng cho LTHH để xác định THBQ cho TL trước khi TL được giao nộp vào LTLSTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997MẪU BẢNG THỜI HẠN BẢO QUẢN TÀI LIỆUTTTên loại tài liệuTHBQGhi chú1Báo cáo tổng kết nămVĩnh viễn3Tài liệu về công tác tuyển sinhVĩnh viễn3Tài liệu thi học kỳ10 năm ĐG5 năm4Công văn trao đổi xin ý kiến5 nămTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971.2 Tác dụngBảng THBQTL là một trong những công cụ để XĐGTTL, nó giúp cho việc XĐGTTL được chính xác, thống nhất, tránh được việc loại hủy tài liệu tùy tiện.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971.3 Các mức THBQTạm thờiLâu dàiVĩnh viễn? Năm=> đánh giáVD: Hồ sơ về việc tiêu hủy TL hết giá trị phải được bảo quản tại cơ quan, tổ chức có TL bị tiêu hủy trong thời hạn ít nhất là 20 năm – kể từ ngày TL bị tiêu hủy (K2-Đ16-PLLTQG 2001) => Lưu ý: THBQ tài liệu khác thời hạn nộp lưu. TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997*Thời hạn nộp lưu TL được quy định tại Đ7-NĐ111/CP/2004TLHC, TLNCKH, UDKHCN, TLXDCB: giữ ở lưu trữ hiện hành của cơ quan, tổ chức TW 10 năm => chuyển vào LTLS.TLHC, TLNCKH, UDKHCN, TLXDCB: giữ ở LT hiện hành của CQ, tổ chức địa phương 5 năm => chuyển vào LTLS.TLLTN-N: Sau 2 năm ở LT hiện hành => chuyển vào LTLS.TL của các ngành Quốc phòng, Ngoại giao, Công an lưu ở LT hiện hành 30 năm => chuyển vào LTLSTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972. Một số bảng THBQ và cách sử dụngBảng THBQ TL tiêu biểu (Được quy định tại Điểm a- Khoản 2- Điều 11- NĐ111/2004/CP)Bảng THBQ tài liệu của các ngành và liên ngành (Được quy định tại Đ b- Khoản 2- Điều 11 của NĐ111/2004/CP)TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997V. Tổ chức công tác XĐGTTLCác giai đoạn chủ yếu của công tác xđgttlHội đồng xđgttlHội đồng thẩm tra xđgttlTiêu hủy tài liệu hết giá trịTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971.Các giai đoạn chủ yếu của công tác XĐGTTL Công tác XĐGTTL được tiến hành ở 3 giai đoạn:1.1. Giai đoạn ở văn thư cơ quan1.2. Giai đoạn ở lưu trữ hiện hành1.3. Giai đoạn ở lưu trữ lịch sửTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971.1. XĐGTTL trong công tác văn thư - Khi lập danh mục hồ sơ (DMHS) cho cơ quan và chủ yếu là trong việc lập hồ sơ.Khi lập DMHS, việc XĐGTTL chỉ là tương đối, THBQ của nó có thể thay đổi khi đưa vào bảo quản ở lưu trữ hiện hành (LTHH) hay ở LTLS. Khi công việc đã kết thúc, TL của mỗi sự việc được lập 1 hồ sơ - Việc XĐGTTL trong công tác văn thư chiếm vị trí quan trọng, nó tạo điều kiện tốt cho các giai đoạn XĐGTTL về sau.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971. 2. XĐGTTL trong lưu trữ hiện hànhNhiệm vụ: kiểm tra lại giá trị các hồ sơ nhận được từ văn thư, lựa chọn được những TL có giá trị lịch sử để đưa vào bảo quản ở LTLSTại LTHH toàn bộ tài liệu thuộc phạm vi quản lý sẽ được đánh giá một cách tổng hợp. Công tác XĐGTTL ở giai đoạn này có thể tiến hành một cách độc lập, nhưng cũng có thể phối hợp với công tác thống kê, phân loại và đặc biệt là chỉnh lý TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971.2. XĐGTTL trong LT hiện hành (tiêp theo)Tài liệu bảo quản ở LTHH chủ yếu có giá trị thực tiễn, phục vụ việc tra tìm thường xuyên của cán bộ công chức trong CQ. Thời gian bảo quản TL ở LTHH: TL hành chính, TL xây dựng cơ bản, TL nghiên cứu ứng dụng KHCN là 10 năm (đối với các CQTW); là 5 năm (đối với các CQ ĐP).- Các TL thực sự hết giá trị, TL trùng lặp thông tin sẽ được tiêu huỷ ở đây. - Công tác XĐGTTL tại LTHH là điều kiện để bổ sung được những TL có giá trị vào LTLS.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819971.3. XĐGTTL trong các lưu trữ lịch sửNhiệm vụ chủ yếu: lựa chọn và kiểm tra các hồ sơ tiếp nhận từ LTHH, xem xét giá trị lần cuối cùng và quyết định bảo quản Vĩnh viễn. TL trùng lặp thông tin giữa các phông, TL lựa chọn không chính xác ở các giai đoạn trước, TL đã thực sự hết giá trị sẽ được kiểm tra lần cuối để tiêu huỷ nhằm tối ưu hoá thành phần TL của LTLS.- Việc XĐGTTL trong các LTLS có thể tiến hành đồng thời với công tác thống kê, kiểm tra và chỉnh lý tài liệu. Về nguyên tắc, trong các LTLS chỉ bảo quản các TL có giá trị lịch sử.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972. Hội đồng xác định giá trị tài liệu2.1 Khái niệm2.2 Nhiệm vụ2.3 Thành phần2.4 Nguyên tắc làm việcTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972.1 Khái niệm Hội đồng XĐGTTL là 1 tổ chức tư vấn ở các CQ, được thành lập bằng quyết định của thủ trưởng cơ quan mỗi khi XĐGTTL. TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972.2 Nhiệm vụTư vấn cho thủ trưởng cơ quan, tổ chức về việc quy định: + MLHS, tài liệu giữ lại để bảo quản + Danh mục tài liệu hết giá trị để tiêu hủyTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972.3 Thành phần hội đồng XĐGTTLChủ tịch hội đồng:+ Cơ quan, tổ chức cấp TW =>CVP+ UBND tỉnh (cấp tỉnh) => CVP+ UBND huyện (cấp huyện) => CVP + Các cơ quan, tổ chức khác => Cấp phóUỷ viên: + Đại diện lãnh đạo đơn vị có tài liệu + Đại diện lưu trữ cơ quan, tổ chứcTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819972.4 Nguyên tắc làm việc Thảo luận tập thể, biểu quyết theo đa số; sau đó hội đồng sẽ thông qua biên bản, trình người đứng đầu cơ quan, tổ chức sẽ quyết định.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819973. Hội đồng thẩm tra XĐGTTLHội đồng này có nhiệm vụ thẩm tra, phê duyệt kết quả XĐGTTL của cơ quan có tài liệu + Lưu trữ của các cơ quan, tổ chức cấp trên thẩm tra tài liệu của các đơn vị trực thuộc không thuộc nguồn nộp vào lưu trữ lịch sử.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997Việc thẩm tra tài liệu hết giá trị trước khi tiêu huỷ được quy định như sau: + Cục VTLTNN thẩm tra TL của các TTLTQG, của các cơ quan tổ chức thuộc nguồn nộp lưu vào các TTLTQG; +TT Lưu trữ tỉnh thẩm tra TLLT huyện và của các cơ quan, tổ chức thuộc nguồn nộp lưu vào lưu trữ tỉnh; + Lưu trữ huyện thẩm tra TL của các cơ quan, tổ chức thuộc nguồn nộp lưu vào lưu trữ huyện và xã;TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 09125819974. Tiêu hủy TL hết giá trịViệc tiêu hủy chỉ được tiến hành khi đã có kết quả thẩm định của CQ có thẩm quyền, phải hủy hết thông tin trên tài liệu, việc hủy TL phải được lập thành hồ sơDanh mục TL hủy phải được thống kê theo mẫuHồ sơ về việc tiêu hủy TL phải được bảo quản tại cơ quan, tổ chức có tài liệu bị tiêu hủy trong 20 năm (K2-Đ16-PLLTQG 2001)TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997* Mẫu danh mục TL loại hủyBó/gói sốTập sốTiêu đề tập tài liệu loạiLý do loạiGhi chú11Tập bài thi tuyển sinh các lớp tại chức năm 1990Hết giá trị2Tập giấy khám sức khỏe học sinh năm 1990Hết giá trị23..TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997* Thành phần TL trong hồ sơ tiêu hủy + Tờ trình về việc tiêu huỷ TL hết giá trị + Danh mục TL hết giá trị + Biên bản họp HĐXĐGTTL + Quyết định tiêu huỷ TL hết giá trị của người có thẩm quyền + Biên bản tiêu huỷ TL và các tài liệu có liên quanTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997Bài tậpHãy soạn thảo Quyết định thành lập Hội đồng xác định giá trị tài liệu của cơ quan anh (chị) đang công tác.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997CÂU HỎI ÔN TẬP1. Khái niệm, mục đích của công tác XĐGTTL?2. Nội dung của công tác XĐGTTL?3. Phân tích việc áp dụng các nguyên tắc XĐGTTL?4. Phân tích việc vận dụng các tiêu chuẩn XĐGTTL?5. Hãy nêu các giai đoạn XĐGTTL?6. Thủ tục loại huỷ TL hết giá trị?TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997THỰC HÀNHI. Bài tập 1. Chọn mệnh đề đúnga) Mục đích của công tác XĐGTTL là lựa chọn những tài liệu có giá trị cần giữ lại bảo quản trong các lưu trữ và định THBQ cho chúng.b) Mục đích của công tác XĐGTTL là loại huỷ những TL hết giá trị ra khỏi PLT QGVN.c) Cả hai mệnh đề trên đều đúng.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997THỰC HÀNH2. Chọn mệnh đề đúnga) Yêu cầu của công tác XĐGT là loại bỏ những tài liệu hết giá trị nhằm tối ưu hoá thành phần PLTQGVN.b) Yêu cầu của công tác XĐGTTL là phải đảm bảo tính khách quan, trung thực và chính xác.c) Cả hai mệnh đề trên đều đúng.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997THỰC HÀNH3. Chọn mệnh đề đúngTrong công tác XĐGTTL người ta tuân theo nguyên tắc chính trị bởi vì:a) Giai cấp thống trị sử dụng TLLT để quản lý nhà nước.b) Giai cấp bị trị sử dụng TLLT để đấu tranh bảo vệ quyền lợi của mình.c) TL bao giờ cũng tự nó thể hiện tính chính trị của giai cấp sản sinh ra nó.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997THỰC HÀNH4. Chọn mệnh đề đúng Trong công tác xác định giá trị tài liệu người ta tuân theo nguyên tắc lịch sử bởi vì:a) Ngôn ngữ của tài liệu thường phản ánh thời kỳ lịch sử sản sinh ra nó.b) Tài liệu thường tự mang trong nó những dấu ấn của thời kỳ lịch sử mà nó được sinh ra.c) Chúng ta cần chiếu cố những tài liệu sản sinh trong quá trình kháng chiến.d) Cả ba mệnh đề trên đều đúngTS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997THỰC HÀNH5. Chọn mệnh đề đúng Khi xác định giá trị tài liệu PLTQGVN chúng ta cần:a) Đứng trên lập trường, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam.b) Đặt tài liệu trong điều kiện lịch sử sản sinh ra chúng.c) Đặt tài liệu trong mối quan hệ toàn diện tổng hợp.d) Cả ba ý kiến trên.TS.GVC. Nguyễn Lệ Nhung - 0912581997