Bài giảng Kinh tế tài nguyên và môi trường - Chương 4: Kinh tế môi trường các nền tảng cơ bản

6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 1 Chuyên đề Kinh tế tài nguyên và môi trường Kinh tế môi trường các nền tảng cơ bản PGS. TS. Bùi Xuân Hồi Đại học Bách khoa Hà nội hoi.buixuan@hust.vn TR¦êNG Đ¹i häc B¸ch khoa Hµ néi Nội dung trình bày 1. Nhập môn kinh tế môi trường 2. Ngoại ứng và thất bại của thị trường 3. Chi phí ô nhiễm và giải pháp thuế Pigou 4. Tối ưu tổng thể và giải pháp thương lượng ô nhiễm Coase (the problem of social costs) 5. Quyền ô nhiễm và thị trường các giấy phép phát thải-giải pháp Dales 6. Các công cụ kinh tế môi trường, các tiếp cận chi phí/lợi ích, chi phí/hiệu quả 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 2 I- Khái niệm về môi trường và các thành phần của môi trường a) Môi trường là gì? • Môi trường là một khái niệm rất rộng đặc biệt là từ sau hội nghĩ Stockholm về môi trường 1972. • Tuyên ngôn của UNESCO năm 1981,môi trường được hiểu là “ toàn bộ các hệ thống tự nhiên và các hệ thống do con người tạo ra xung quanh mình, trong đó con người sinh sống và bằng lao động của mình đã khai thác các tài nguyên thiên nhiên hoặc nhân tạo nhằm thỏa mãn các nhu cầu của con người” 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 3 1- Khái niệm về môi trường và các thành phần của môi trường • Shame G. R đưa ra định nghĩa ngắn gọn hơn, tổng quan hơn: Môi trường là tất cả những gì bao quanh con người” • Ở Việt nam, để thống nhất về mặt nhận thức, trong “Luật bảo vệ môi trường” đã được Quốc hội Việt nam khóa IX kỳ họp thứ tư thông qua ngày 27/12/1993, định nghĩa môi trường như sau: “ Môi trường bao gồm các yếu tố tự nhiên và yếu tố nhân tạo, quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại phát triển của con người và thiên nhiên”, (Điều 1: Luật bảo vệ môi trường Việt nam). 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 4 c) Suy thoaùi moâi tröôøng (STMT) laø gì? • STMT laø söï suy giaûm caû 2 maët chaát löôïng vaø soá löôïng cuûa taøi nguyeân thieân nhieân vaø moâi tröôøng xung quanh • Caùc hình thöùc suy thoaùi moâi tröôøng:  Suy thoaùi löu vöïc soâng  Xoùi moøn ñaát  Giaûm ña daïng sinh hoïc  Khai thaùc ñoàng coû quaù möùc  Thieáu huït nöôùc  Ñaùnh baét thuûy saûn quaù möùc  Thieáu huït chaát ñoát  Söï ñoâng ñuùc ñoâ thò  O nhieãm nöôùc  Giaûm dieän tích röøng  O nhieãm khoâng khí  Suy thoaùi röøng  O nhieãm ñaát 5 1. Suy thoaùi moâi tröôøng (STMT) laø gì? • Bieåu hieän cuûa suy thoaùi moâi tröôøng: – Suy giaûm veà soá löôïng – Suy giaûm veà chaát löôïng • Giaûi quyeát? • Coù theå caám khai thaùc, söû duïng? • Caâu hoûi: Taïi sao suy thoaùi moâi tröôøng? Thò tröôøng coù theå baûo veä ñöôïc moâi tröôøng? 6 II. Ngoại ứng và thất bại của thị trường • Phát triển kinh tế: nhu cầu về khai thác tài nguyên, chất thải và ô nhiễm môi trường 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 7 Chu trình của hoạt động kinh tế: Resource Production Consomation WR WP Wc Resource Production Consomation II. Ngoại ứng và thất bại của thị trường • Năng lượng và môi trường 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 8 Secteurs Emissions (millions de tonnes équivalent carbone) CO2 En % Méthane En % Autres En % Total En % Energie 13129.7 93.8% 702.2 5.0% 165.3 1.2% 13997. 2 100% % 97.2% 37.0% 17.0% 85.5% Autres 376.6 15.8% 1194.8 50.2% 2398.9 33.9% 3970.3 100% % 2.8% 63.0% 83.0% 14.5% Total 13506.4 82.5% 1896.9 11.6% 2564.2 5.9% 16376. 1 100% % 100% 100% 100% 100% II. Ngoại ứng và thất bại của thị trường Ngoại ứng: Khái niệm • Một hoạt động kinh tế, ngoài những tương tác giữa các nhân tố liên quan doanh nghiệp, người tiêu dùng), còn có những tác động ra bên ngoài, gây thiệt hại hoặc đem lại lợi ích một cách ngẫu nhiên cho những người không tham gia vào hoạt động kinh tế đó, các thiệt hai hay lợi ích này đều không được thể hiện trong giá cả thị trường, không được tính đến trong các quyết định sản xuất hay tiêu dùng. Sự tác động như thế được gọi là ngoại ứng. • Vấn đề chính yếu của ngoại ứng là nó tạo ra các lợi ích và chi phí không được bồi hoàn, không có sự tham gia của bất kỳ luồng tài chính nào. 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 9 II. Ngoại ứng và thất bại của thị trường * Phân loại: ngoại ứng tiêu cực và ngoại ứng tích cực • Ngoại ứng tích cực: nảy sinh khi các doanh nghiệp hoặc cá nhân tạo ra lợi ích cho người khác, đơn vị khác mà không nhận được những khoản thù lao đáng kể nào cho việc đó. • Ngoại ứng tiêu cực: doanh nghiệp hoặc cá nhân gây ra thiệt hại đơn vị khác mà không nhận phải thanh toán, bồi thường cho những thiệt hại đó. Nói cách khác, ngoại ứng tiêu cực là khi hoạt động của một bên áp đặt những chi phí cho bên khác một cách ngẫu nhiên, không có thanh toán, bồi thường. • Ví dụ: chất thải ô nhiễm, nhặt ve chai, túi nilon, trồng rừng, mở đường 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 10 II. Ngoại ứng và thất bại của thị trường • Ngoại ứng và thất bại của thị trường Chi phí cá nhân, chi phí xã hội, nội hoá chi phí ngoại ứng 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 11 Prix P Coût marginal social D F Externalité O Coût marginal privé E S’ S Quantités Q Q * Q o III. Chi phí ô nhiễm và giải pháp thuế của Pigou • Ô nhiễm môi trường: ngoại ứng tiêu cực, để chấp dứt ô nhiễm có hai lựa chọn: – giảm thiểu tối các hoạt động kinh tế, – hoặc phải bỏ ra kinh phí thật lớn để có thể giảm tối đa ô nhiễm – Cả hai lựa chọn này đều không đưa nền kinh tế về cân bằng tối ưu. • Nội hoá chi phí ngoại ứng như thế nào để đưa n kinh tế trở về điểm cân bằng Pareto? 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 12 Chi phí Chi phí giảm ô nhiễm Đường thiệt hại Lượng phát thải III. Chi phí ô nhiễm và giải pháp thuế của Pigou • Giải pháp đánh thuế ô nhiễm của Pigou (tình huống nghiêm cứu và giải pháp): – sản xuất của một doanh nghiệp kéo theo những chất thải gây ô nhiễm và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của các đơn vị kinh tế khác mà không có bất cứ một sự bồi hoàn nào được thực hiện. – Trong trường hợp này chi phí xã hội cận biên sẽ lớn hơn so với chi phí cá nhân cận biên và chính sự chênh lệch này dẫn nền kinh tế không cân bằng ở điểm tối ưu, tức là lợi ích xã hội lớn nhất. – Theo Pigou, để nền kinh tế trở về cân bằng tối ưu cần phải loại bỏ chênh lệch giữa chi phí cá nhân và chi phí xã hội tức là nội hóa các chi phí ngoại ứng. – Để tạo được một động cơ kinh tế cho người gây ô nhiễm thay đổi mức sản lượng của mình, cần buộc họ phải chịu đầy đủ chi phí xã hội của việc sản xuất, giải pháp mà Pigou đưa ra là nhà nước phải tiến hành đánh thuế đối với người đã gây ra ô nhiễm mà mức thuế được áp dụng đúng bằng với sự chênh lệch giữa chi phí xã hội và chi phí cá nhân. – Cân bằng Pareto sau khi đánh thuế vì thế sẽ được thiết lập 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 13 III. Chi phí ô nhiễm và giải pháp thuế của Pigou Nội hoá chi phí ngoại ứng bằng đánh thuế người gây ra ô nhiễm 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 14 P MSC= MC+MEC A ST = MC+t S=MC P* MEC B C D=MPB=MSB O Q* QM Sản lượng Q E PM D F • Ưu của giải pháp thuế ô nhiễm – Xét về phương diện lý: người gây ô nhiễm phải trả chi phí ô nhiễm (thuế) – Về mặt lý thuyết, áp dụng thuế nội hoá chi phí ngoại ứng, đưa nền kinh tế về điểm cân bằng Pareto, tăng lợi ích xã hội. – Ngoại ứng phức tạp, đơn vị ô nhiễm, đánh thuế đơn giản hoá thủ tục và giảm bớt chi phí giao dịch • Nhược điểm của giải pháp thuế ô nhiễm – người gây ô nhiễm-người trả tiền) là nguyên tắc trong nhiều trường hợp là không hiệu quả vì ngoại ứng là vấn đề tương tác. – Sự can thiệp của nhà nước, tức là đánh thuế người gây ngoại ứng có thể làm thay đổi phúc lợi xã hội. – Cứng nhắc trong mối quan hệ mềm dẻo. 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 15 III. Chi phí ô nhiễm và giải pháp thuế của Pigou IV- Tối ưu tổng thể và giải pháp thương lượng ô nhiễm Coase (the problem of social costs) • Ý tưởng của Coase – Nhà kinh tế tự do, phê phán giải pháp thuế của Pigou – Đề xuất giải pháp thương thảo giữa người gây ra ô nhiễm và người chịu ô nhiễm – quyết vấn đề ngoại ứng như một sự mặc cả giữa các đơn vị kinh tế có liên quan dưới điều kiện là các chi phí tổ chức, thoả thuận là không đáng kể và không vượt quá lợi ích xã hội mà người ta có thể chờ đợi từ việc thương lượng. – Điều kiện thương thảo: xác định rõ ràng, định lượng quyền, phạm vi, trách nhiệm xã hội của từng đơn vị liên quan đến ngoại ứng, khi đó mới xác định được hai biến số cần thiết của quá trình thương thảo: • Khoản chi phí mà người gây ra ngoại ứng sãn sàng trả cho người bị ngoại ứng ảnh hưởng, để có thể duy trì sản xuất ở mức độ nào đó ; • khoản chi phí những nạn nhân tiềm tàng chấp nhận trả cho nhà sản xuất để họ đồng ý hạn chế mức độ phát thải gây ngoại ứng 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 16 IV- Tối ưu tổng thể và giải pháp thương lượng ô nhiễm Coase (the problem of social costs) • Định lý Coase: “Khi các bên liên quan đến ngoại ứng có thể tiến hành thương lượng mà không phải chi phí gì thêm và để làm cho cả hai bên cùng có lợi, cơ chế thị trường (việc thương lượng tự do) sẽ làm cho hoạt động giải quyết các vấn đề về ngoại ứng trở nên hiệu quả nhất bất kể quyền tài sản được phân bổ ban đầu như thế nào”. 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 17 IV- Tối ưu tổng thể và giải pháp thương lượng ô nhiễm Coase (the problem of social costs) • Minh hoạ giải pháp Coase – Gọi doanh nghiệp gây chi phí ngoại ứng là A, người hứng chịu thiệt hại ngoại ứng là B. – MEC – chi phí ngoại ứng cận biên do doanh nghiệp gây ra, để đơn giản coi MEC bằng chi phí thiệt hại của người dân MDC. – MAC of B là chi phí giảm thải cận biên mà người B thực hiện. Bản thân doanh nghiệp gây ô nhiễm cũng có thể tiến hành giảm thải và chi phí giảm thải cẩn biên của họ là MAC of A. 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 18 IV- Tối ưu tổng thể và giải pháp thương lượng ô nhiễm Coase (the problem of social costs) • Ưu điểm của giải pháp Coase – Giải pháp Coase về ô nhiễm thoả thuận là một ý tưởng tốt khi nó thể hiện được quy luật cơ bản của kinh tế thị trường là cung-cầu – thể hiện tính hiệu quả Pareto trong hoạt động kinh tế • Nhược điểm – Giải pháp thương lượng ô nhiễm chỉ có thể được vận dụng trong trường hợp thị trường cạnh tranh, còn trong trường hợp thị trường không hoàn hảo thì không thể thực hiện được. – Những tài sản chung như môi trường, thường rất khó có thể ấn định rõ ràng về quyền tài sản. – Việc thương lượng có thành công hay không phu thuộc rất lớn vào việc thông tin có chính xác không, việc giám sát có tốn kém không. – Giả thiết về chi phí giao dịch bằng không là phi thực tế. Trong những trường hợp như vậy và ô nhiễm ở tình trạng phân tán phải giải quyết thì buộc phải nhờ đến vai trò của chính phủ hay giải pháp của Pigou 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 19 V- Quyền ô nhiễm và thị trường các giấy phép phát thải-giải pháp Dales • Ý tưởng của Dales • Năm 1968, Dales đưa ra đề nghị về một cơ chế trong đó một số lượng nhất định về quyền gây ô nhiễm (bằng mức ô nhiễm mà xã hội mong muốn) có thể được mua đi bán lại giữa những người gây ô nhiễm. • Quyền gây ô nhiễm của các doanh nghiệp sẽ được ghi nhận bằng các giấy phép phát thải do cơ quan quản lý về môi trường ban hành. • Phân tích của Dales, nhà kinh tế học người Canada, cũng có thể cung cấp thêm cơ sở của việc chọn lọc các công cụ cho chính sách bảo vệ môi trường: đó là thị trường các giấy phép phát thải 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 20 V- Quyền ô nhiễm và thị trường các giấy phép phát thải-giải pháp Dales • Ví dụ: Hai doanh nghiệp A và B trong quá trình sản xuất thải ra khí thải NO2 gây ô nhiễm môi trường. Mức thải của mỗi doanh nghiệp là 90 tấn, tổng lượng phát thải là 180 tấn. • Với mức độ quá bị ô nhiễm, mức độ tối ưu là chỉ là có thể là 90tấn. Trên thực tế đó, nhà nước quyết định sẽ phân phối cho doanh nghiệp mỗi doanh nghiệp 45 giấy phép tương ứng với quyền phát thải là 45 tấn. • Một khi có giấy phép phát thải trong tay, các doanh nghiệp có quyền mua bán giấy phép phát thải và họ muốn tận dụng cơ hội này do chi phí giảm thải cận biên của họ có sự chênh lệch. Giao dịch trên thị trường có thể dẫn đến quyết định về mức giá giấy phép là 30USD/tấn. 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 21 V- Quyền ô nhiễm và thị trường các giấy phép phát thải-giải pháp Dales • Doanh nghiệp B có chi phí giảm thải cận biên thấp hơn có thể giảm tới 60 tấn phát thải thay vì chỉ giảm 45 tấn theo số giấy phép phát thải được phép của B.Vì thế lượng thải của B bây giờ là 30 tấn và B co thể bán đi 15 giấy phép không cần sử dụng nữa. • Ngược lại doanh nghiệp A có chi phí giảm thải cao hơn sẽ quyết định mua 15 giấy phép của B để được quyền phát thải là 60 tấn chất thải. Như thế A chỉ phải sử lý 30 tấn chất thải. • Tổng chi phí giảm thải đối với xã hội đã giảm đi so với việc phân phối giấy phép ban đầu, cả A và B đều được lợi từ việc mua bán giấy phép phát thải này 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 22 V- Quyền ô nhiễm và thị trường các giấy phép phát thải-giải pháp Dales 90 45 30 22 0 45 60 90 0 30 45 90 lượng phát thải Doanh nghiệp A Doanh nghiệp B Giấy phép phân bổ ban đầu Giấy phép sau giao dịch Giấy phép sau giao dịch Giấy phép phân bổ lúc đầu 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 23 V- Quyền ô nhiễm và thị trường các giấy phép phát thải-giải pháp Dales 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 24 V- Quyền ô nhiễm và thị trường các giấy phép phát thải-giải pháp Dales • Công của Dales kết hợp được những ưu điểm của hệ thống chuẩn mức thải và phí thải. Việc phát hành một số lượng nhất định có tác dụng như chuẩn mức thải, bảo đảm cho việc các doanh nghiệp không thải nhiều hơn mức cho phép. Mặt khác, giá giấy phép phát thải trên thị trường sẽ có tác dụng như mức phí thống nhất là cơ sở để tối thiểu hoá chi phí xã hôi của việc giảm khí thải do bảo đảm nguyên tắc cân bằng chi phí cận biên của việc giảm thải. • Tuy vậy việc thiết lập thị trường phát thải không phải là không có hạn chế, việc can thiệp của nhà nước phải rõ ràng đảm bảo việc xây dựng một thị trường cạnh tranh hoàn hảo, chỉ có như vậy mới có thể đem lại lại hiệu quả Pareto của việc trao đổi các giấy phép phát thải 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 25 VI- Các công cụ của chính sách môi trường 1. Coâng cuï haønh chính: Meänh leänh vaø kieåm soaùt (CAC) 2. Coâng cuï khuyeán khích kinh teá (EIs) – Thueá moâi tröôøng/Thueá Pigou (Environmental Tax) – Phí phaùt thaûi (Emission fee) – Trôï caáp (Subsidy) – Giaáy pheùp phaùt thaûi chuyeån nhöôïng (Tradable Discharge Permit) 1. Coâng cuï meänh leänh vaø kieåm soaùt Command and Control (CAC): Thieát laäp tieâu chuaån moâi tröôøng Thöïc thi baèng caùc quy ñònh 1. Coâng cuï meänh leänh vaø kieåm soaùt 1.1 Ba loaïi tieâu chuaån caên baûn: a.Tieâu chuaån moâi tröôøng xung quanh (chaát löôïng nöôùc, khoâng khí...): möùc tích tuï trung bình treân moät ñôn vò thôøi gian. – Tieâu chuaån chaát löôïng khoâng khí: Sulfur dioxide (SO 2 ) 80g/m3 trung bình 1 naêm hay 365 g/m3 trung bình 24 giôø. 1. Coâng cuï meänh leänh vaø kieåm soaùt b. Tieâu chuaån phaùt thaûi: löôïng phaùt thaûi toái ña töø moät nguoàn gaây oâ nhieãm. • Moät soá daïng tieâu chuaån phaùt thaûi: • Toác ñoä phaùt thaûi (kg/giôø) • Ñoä laéng tuï (BOD) • Toång löôïng phaùt thaûi • Löôïng phaùt thaûi treân moãi ñôn vò saûn löôïng (SO 2 /kwg ñieän) • Löôïng oâ nhieãm trong moãi ñôn vò nhaäp löôïng (S2/taán than) • Phaàn traêm chaát thaûi ñöôïc taùi cheá 1. Coâng cuï meänh leänh vaø kieåm soaùt c. Tieâu chuaån coâng ngheä: laø nhöõng hoaït ñoäng, kyõ thuaät, coâng ngheä maø nhöõng ngöôøi coù tieàm naêng gaây oâ nhieãm phaûi aùp duïng. – Xaêng pha chì – Chöông trình huaán luyeän coâng nhaân veà an toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng – Quy trình söû duïng thuoác tröø saâu 1. Coâng cuï meänh leänh vaø kieåm soaùt 1.2 Xaùc laäp tieâu chuaån nhö theá naøo? Lyù töôûng: – Döïa treân MAC vaø MD cuûa töøng nguoàn phaùt thaûi. Thöïc teá: – Döïa treân quan ñieåm “khoâng ruûi ro” – Döïa treân quan ñieåm chaáp nhaän möùc ñoä thieät haïi naøo ñoù. – Tieâu chuaån döïa treân EAT (Economically Achievable Technology) – Tieâu chuaån khaùc nhau cho nhöõng ngaønh coâng nghieäp khaùc nhau. – Tieâu chuaån phuï thuoäc vaøo nguoàn phaùt thaûi cuõ hay môùi. 1.3 Khoù khaên khi aùp duïng CAC 1. Chi phí thieát laäp tieâu chuaån, kieåm tra,giaùm saùt cao. 2. Tieâu chuaån khaùc nhau cho vuøng khaùc nhau? 3. Khoâng khuyeán khích aùp duïng coâng ngheä giaûm thieåu oâ nhieãm. 4. Khoù aùp duïng trong moät soá tröôøng hôïp (nguoàn phaùt thaûi di ñoäng..) 2- Các công cụ khuyến khích kinh tế – Thueá moâi tröôøng/Thueá Pigou (Environmental Tax) – Phí phaùt thaûi (Emission fee) – Trôï caáp (Subsidy) – Giaáy pheùp phaùt thaûi chuyeån nhöôïng (Tradable Discharge Permit) 6/4/2013 Hanoi Polytechnic University 33 a. Thueá moâi tröôøng/thueá Pigou MNPB MEC Saûn löôïng caù hoäp (taán) Q M Q A QS E ME S E A $ Thuế t a. Thueá moâi tröôøng/thueá Pigou • Öu ñieåm – Deã thöïc hieän vaø giaùm saùt vieäc thu thueá • Nhöôïc ñieåm – Khoù ñaït möùc chaát löôïng moâi tröôøng mong muoán. Do ñoù caàn: • Bieát roõ moái quan heä giöõa saûn löôïng vaø löôïng phaùt thaûi • Moái quan heä naøy caàn oån ñònh – Coù khaû naêng khoâng tuaân theo nguyeân taéc PPP – Ít khuyeán khích caûi tieán coâng ngheä kieåm soaùt oâ nhieãm b. Phí phaùt thaûi • Ngöôøi gaây oâ nhieãm phaûi traû moät khoaûn leä phí treân moãi ñôn vò phaùt thaûi e* Löôïng phaùt thaûi (taán/naêm) $ Phí phaùt thaûi t e1 MDMAC t = MD = MAC e0 b. Phí phaùt thaûi • Chi phí moâi tröôøng cuûa coâng ty ôû möùc phí phaùt thaûi t? • Chi phí xaõ hoäi cho löôïng phaùt thaûi taïi möùc phí phaùt thaûi t? • Caùc nhaän xeùt khaùc? e* Löôïng phaùt thaûi (taán/naêm) $ e 1 MDMAC e 0 a b c dt Thueá oâ nhieãm laø 120$/taán, möùc phaùt thaûi toái öu laø bao nhieâu? Löôïng phaùt thaûi (taán/thaùng) Chi phí giaûm oâ nhieãm bieân ($/taán) 10 0 9 15 8 30 7 50 6 70 5 90 4 115 3 135 2 175 1 230 0 290 Löôïng phaùt thaûi (taán/thaùng) Chi phí giaûm oâ nhieãm bieân Toång chi phí giaûm oâ nhieãm Toång thueá ôû möùc $120/taán Toång chi phí 10 0 0 1200 1200 9 15 15 1080 1095 8 30 45 960 1005 7 50 95 840 935 6 70 165 720 885 5 90 255 600 855 4 115 370 480 850 3 135 505 360 865 2 175 680 240 920 1 230 910 120 1030 0 290 1200 0 1200 Phí phaùt thaûi vaø nguoàn phaùt thaûi khoâng ñoàng nhaát  Aûnh höôûng bieân teá cuûa caùc nguoàn phaùt thaûi khaùc nhau laø khaùc nhau. Vuøng 1 Vuøng 2 Vuøng 3 Vuøng 4 Khu vöïc daân cö Möùc thueá khaùc nhau cho töøng nguoàn phaùt thaûi (töøng vuøng)     1 2 3 64 9 12 5 111087 Phí phaùt thaûi vaø söï khoâng chaéc chaén t t L t H MAC 1 MAC 2 E*E 1 E 2 E 3 E4 Löôïng phaùt thaûi Phí phaùt thaûi vaø caûi tieán coâng ngheä MAC1 MAC2 a b c d e e2 e1 t d. Trôï caáp • Nhaø nöôùc traû cho ngöôøi gaây oâ nhieãm moät soá tieàn treân moãi taán phaùt thaûi giaûm. Trôï caáp ñöôïc xem nhö laø phaàn thöôûng cho söï giaûm phaùt thaûi. • Trôï caáp nhö laø chi phí cô hoäi: phaùt thaûi töùc laø boû qua 1 soá tieàn ñaùng leõ nhaän ñöôïc. Trôï caáp laø 120$/taán, möùc phaùt thaûi toái öu laø bao nhieâu? Löôïng phaùt thaûi (taán/thaùng) Chi phí giaûm oâ nhieãm bieân ($/taán) 10 0 9 15 8 30 7 50 6 70 5 90 4 115 3 135 2 175 1 230 0 290 Löôïng phaùt thaûi (taán/thaùng) Chi phí giaûm oâ nhieãm bieân Toång chi phí giaûm oâ nhieãm Toång doanh thu töø trôï caáp $120/taán Doanh thu roøng 10 0 0 0 0 9 15 15 120 105 8 30 45 240 195 7 50 95 360 265 6 70 165 480 345 5 90 255 600 345 4 115 370 720 350 3 135 505 840 340 2 175 680 960 280 1 230 910 1080 170 0 290 1200 1200 0 So saùnh trôï caáp oâ nhieãm vaø phí phaùt thaûi • Ñoái vôùi nhaø saûn xuaát? • Ñoái vôùi Chính phuû? • Ñoái vôùi xaõ hoäi? • Tr