Bài 6: Công nghệ tế bào gốc

CÔNG NGHỆ TẾ BÀO GỐC ĐH KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM PTN. TẾ BÀO GỐC ThS. Phạm Lê Bửu Trúc Email: plbtruc@hcmus.edu.vn NỘI DUNG BẢO QUẢN TẾ BÀO GỐC ĐẠO LÍ SINH HỌC TRONG NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC KHÁI NIỆM TẾ BÀO GỐC TIỀM NĂNG ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC CÁC LOẠI TẾ BÀO GỐC KHÁI NIỆM TẾ BÀO GỐC Tế bào gốc là những tế bào không (hoặc chưa) chuyên hóa trong mô sống, chúng có khả năng trở thành các tế bào chuyên hóa với các chức phận sinh lí. Đặc tính của tế bào gốc BIỆT HÓA TẾ BÀO IN-VITRO PTN. TBG Clip nuôi cấy tế bào in-vitro CÁC LOẠI TẾ BÀO GỐC THEO NGUỒN THU NHẬN THEO TIỀM NĂNG BIỆT HÓA Tên gọi Số TB biệt hóa Ví dụ Số kiểu tế bào biệt hóa Toàn năng (Totipotent) Tất cả Hợp tử (trứng được thụ tinh) hay blastosome Tất cả những tế bào trong cơ thể Vạn năng (Pluripotent) Tất cả, trừ những tế bào màng phôi Những tế bào thu nhận từ lớp ICM Những tế bào thu nhận từ 3 lớp phôi Đa năng (Multipotent) Nhiều Tế bào gốc tạo máu (Hematopoietic cell) Tế bào cơ tim, cơ, xương, tế bào gan và tất cả tế bào máu Vài tiềm năng (Oligopotent) Một vài Tế bào tủy (Myeolid) 5 kiểu tế bào máu: hồng cầu, monocyte, macrophage, eosinophil, neutrophil Bốn tiềm năng (Quadripotent) Bốn Tế bào tiền thân trung mô Tế bào sụn, tế bào mỡ, tế bào đệm, tế bào hình thành xương Ba tiềm năng (Tripotent) Ba Tế bào tiền thân thần kinh đệm Hai kiểu tế bào thần kinh hình sao và thần kinh đệm ít gai Hai tiềm năng (Bipotent) Hai Tế bào cơ chất hai tiềm năng từ gan thai chuột Tế bào Lympho B và Macrophage Đơn năng (Unipotent) Một Cơ chất dưỡng bào (Mast cell precursor) Dưỡng bào Không tiềm năng Không Những tế bào đã biệt hóa hoàn toàn (hồng cầu) Không phân chia TIỀM NĂNG ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC CẤY GHÉP TẾ BÀO GỐC CẤY GHÉP TẾ BÀO GỐC CẤY GHÉP TẾ BÀO GỐC CẤY GHÉP TẾ BÀO GỐC Clip liệu pháp TB trong điều trị bệnh tim CẤY GHÉP TẾ BÀO GỐC Clip liệu pháp TB trong điều trị bệnh tim TBG - CÔNG NGHỆ MÔ TBG - CÔNG NGHỆ MÔ TBG – LIỆU PHÁP GENE TBG – LIỆU PHÁP GENE Scientists from the Massachusetts Institute of Technology (MIT) and the University of Alabama at Birmingham succeeded in using induced stem-cells for gene therapy for the first time TBG – SÀNG LỌC THUỐC Illustration Credit: Ben Smith TBG – ĐỘNG VẬT CHUYỂN GENE TBG – ĐỘNG VẬT CHUYỂN GENE TẾ BÀO GỐC - CLONING TẾ BÀO GỐC - CLONING Theraputic stem cell cloning TBG – BỆNH TỰ MIỄN TBG – BỆNH TỰ MIỄN CLIP CẤY GHÉP TẾ BÀO GỐC BẢO QUẢN TẾ BÀO GỐC Làm lạnh chậm Làm lạnh tối ưu Làm lạnh nhanh THU NHẬN VÀ BẢO QUẢN TBG MCR THU NHẬN VÀ BẢO QUẢN TBG MCR BẢO QUẢN TẾ BÀO GỐC Prices for cord blood banking for up to 20 years start at $1500 Dollars BẢO QUẢN TẾ BÀO GỐC NGÂN HÀNG TẾ BÀO GỐC NGÂN HÀNG TẾ BÀO GỐC NGÂN HÀNG TẾ BÀO GỐC Tính sống – chết Tính tạo tập đoàn Nhiễm sắc thể đồ Các marker kháng thể Sự biểu hiện gen Tính đa năng Kiểm tra sự vô trùng Xét nghiệm mycoplasma ĐẠO LÍ SINH HỌC TRONG NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC PHẢN ĐẠO LÍ MỨC ĐỘ THẤP Thu nhận tế bào gốc từ động vật Thu nhận trứng, tinh trùng (các giao tử) Sản xuất các hợp tử và phôi nang Thu nhận tế bào gốc từ phôi hay thai của động vật Thu nhận tế bào gốc từ bất kì mô nào của cơ thể động vật ĐẠO LÍ SINH HỌC TRONG NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC Thu nhận tế bào gốc từ người tình nguyện cho PHẢN ĐẠO LÍ MỨC ĐỘ THẤP Tủy xương Máu ngoại vi Máu cuống rốn Mô mỡ Thu nhận tế bào gốc từ tử thi (cần sự đồng ý của người mất hoặc họ hàng người mất) ĐẠO LÍ SINH HỌC TRONG NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC Sử dụng TBG động vật tự nhiên PHẢN ĐẠO LÍ MỨC ĐỘ THẤP Sử dụng TBG người không phải từ phôi và thai Sử dụng các tế bào khảm động vật-động vật Nhân giống các động vật khảm tế bào gốc động vật-động vật Nhân bản vô tính động vật ĐẠO LÍ SINH HỌC TRONG NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC Thu nhận tế bào gốc từ PHẢN ĐẠO LÍ MỨC ĐỘ TRUNG BÌNH Phôi người mà không phá hủy phôi Thai bỏ Phôi thừa (cần có sự đồng ý của người nam cho tinh trùng và người nữ cho trứng) Phôi blastocyst tạo ra trong nghiên cứu ĐẠO LÍ SINH HỌC TRONG NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC Sản xuất thể khảm bằng PP tiêm TBG người vào động vật (chuột nhân hóa) Sản xuất các thể khảm người bằng cách tiêm TBG động vật (dị ghép TBG ĐV vào cơ thể người) Sử dụng lâm sàng các tế bào gốc (clinical stem cell therapy) Sử dụng các tế bào iPS được tạo ra PHẢN ĐẠO LÍ MỨC ĐỘ TRUNG BÌNH ĐẠO LÍ SINH HỌC TRONG NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG TẾ BÀO GỐC Nuôi cấy phôi người quá 14 ngày Sản xuất thai người để sau đó thu nhận cơ quan Nhân bản vô tính người PHẢN ĐẠO LÍ MỨC ĐỘ CAO Sản xuất các thể khảm người – tế bào người với phôi blastocyst Sản xuất các thể khảm người – động vật CLIP A STEM CELL STORY