Bài giảng 8: Cầu cá nhân và cầu thị trường

Cầu cá nhân và cầu thị trường Bài giảng 8 Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 2 Nội dung  Cầu cá nhân  Tác động thu nhập và tác động thay thế  Cầu thị trường  Các ngoại tác mạng lưới Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 3 Cầu cá nhân  Đường cầu của cá nhân về một sản phẩm phản ánh mối quan hệ giữa số lượng sản phẩm mà một người sẽ mua tương ứng với các mức giá khác nhau của sản phẩm (các yếu tố khác không đổi)  Liệu giữa chúng có mối quan hệ nghịch biến như tiên nghiệm? Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 4 Tác động của sự thay đổi giá x y 4 5 6 U 2 U 3 A B D U 1 4 12 20 Giả định: I = $20 P Y = $2 P X = $2, $1, $.50 10 40 Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 5 Đường giá cả – tiêu dùng Tác động của sự thay đổi giá x y 4 5 6 U 2 U 3 A B D U 1 4 12 20 Đường giá cả – tiêu dùng là tập hợp những phối hợp (rổ hàng) tối ưu khi giá một hàng hoá thay đổi, các yếu tố khác không đổi. 40 Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 6 Tác động của sự thay đổi giá hình thành đường cầu Đường cầu Đường cầu cá nhân chỉ ra số lượng một loại hàng mà người tiêu dùng sẽ mua ứng với mỗi mức giá của hàng hóa đóù. x Px H E G $2.00 4 12 20 $1.00 $.50 Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 7 Tác động của sự thay đổi thu nhập x y Đường thu nhập – tiêu dùng 3 4 A U 1 5 10 B U 2 D 7 16 U 3 Giả định: P x = $1 P y = $2 I = $10, $20, $30 Đường thu nhập – tiêu dùng là tập hợp những phối hợp tối ưu (rổ hàng) khi thu nhập thay đổi, các yếu tố khác không đổi. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 8 Tác động của sự thay đổi thu nhập làm đường cầu dịch chuyển x Px Khi thu nhập tăng từ $10 lên $20, $30, đường cầu của người tiêu dùng sẽ dịch chuyển sang phải. $1.00 4 d 1 E 10 d 2 G 16 d 3 H Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 9 Cầu cá nhân  Những thay đổi về thu nhập  Khi thu nhập gia tăng sẽ làm dịch chuyển đường ngân sách sang phải, tiêu dùng gia tăng dọc theo đường thu nhập – tiêu dùng.  Đồng thời, thu nhập gia tăng sẽ làm dịch chuyển đường cầu sang phải. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 10 Cầu cá nhân  Khi đường thu nhập-tiêu dùng có độ dốc dương:  Lượng cầu tăng khi thu nhập tăng.  Độ co giãn của cầu theo thu nhập là số dương.  Đây là hàng thông thường. Hàng thông thường - Hàng cấp thấp Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 11 Cầu cá nhân Khi đường thu nhập-tiêu dùng có độ dốc âm:  Lượng cầu giảm khi thu nhập tăng.  Độ co giãn của cầu theo thu nhập là số âm  Đây là hàng cấp thấp. Hàng thông thường - Hàng cấp thấp Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 12 Hàng thông thường và hàng cấp thấp X Y 15 30 U 3 C Đường thu nhập – tiêu dùng tuy nhiên X trở thành hàng cấp thấp khi đường thu nhập – tiêu dùng quay hướng vào trong, giữa B và C. 105 20 5 10 A U 1 B U 2 Cả X và Y đều là hàng thông thường trong đoạn A và B... Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 13 Cầu cá nhân  Đường Engel  Đường Engel phản ánh mối quan hệ giữa lượng hàng hóa tiêu dùngï với thu nhập.  Nếu là hàng hóa thông thường, đường Engel có độ dốc dương (dốc lên).  Nếu là hàng hóa cấp thấp, đường Engel có độ âm (dốc xuống). Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 14 Đường Engel x 30 4 8 12 10 I 20 160 Đối với hàng thông thường, đường Engel dốc lên Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 15 Đường Engel Đối với hàng cấp thấp, đường Engel dốc xuống Hàng cấp thấp Hàng thông thường x 30 4 8 12 10 I 20 160 Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 16 Tác động thu nhập và tác động thay thế Giá của một hàng hóa giảm gây ra hai tác động: tác động thay thế & tác động thu nhập  Tác động thay thế Người tiêu dùng có khuynh hướng mua nhiều hàng hóa có giá rẻ hơn, và mua ít hàng hóa có giá tương đối đắt hơn.  Tác động thu nhập Sức mua thực của người tiêu dùng tăng lên khi giá của một hàng hóa giảm. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 17 Tác động thu nhập và tác động thay thế  Tác động thay thế  Tác động thay thế là sự thay đổi số lượng tiêu dùng của một hàng hóa gắn liền với thay đổi giá của hàng hóa đó với mức thỏa dụng không đổi.  Khi giá của một hàng hóa giảm, tác động thay thế luôn làm tăng lượng cầu hàng hóa đó, và ngược lại. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 18 Tác động thu nhập và tác động thay thế  Tác động thu nhập  Tác động thu nhập là sự thay đổi số lượng tiêu dùng của một hàng hóa do sức mua thay đổi, với mức giá không đổi.  Khi thu nhập thực tăng, lượng cầu hàng hóa có thể tăng hoặc giảm.  Ngay cả đối với hàng hóa cấp thấp, tác động thu nhập ít khi ảnh hưởng mạnh hơn tác động thay thế. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 19 Tác động thu nhập và tác động thay thế: Hàng hóa thông thường x O y R x 1 S y 1 A U 1 Tác động thu nhập, x / x 2 , giá tương đối không đổi nhưng sức mua tăng. Tác động thu nhập y 2 x 2 T U 2 B Khi giá của X giảm, lượng tiêu dùng tăng từø x 1 đến x 2 là ø tổng của hai tác động x / Tổng tác động Tác động thay thế D Tác động thay thế, x 1 x / , giá tương đối thay đổi nhưng thu nhập thực (độ thỏa dụng) không đổi. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 20 Đường cầu thông thường và đường cầu bù đắp x Px B A G P x1 x 1 x / Đường cầu thông thường P x2 x 2 Đường cầu bù đắp Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 21 xO R y x 1 Sx 2 T A U 1 x / Tác động thay thế D Tổng tác động Do X là hàng cấp thấp, tác động thu nhập ngược chiều với tác động thay thế. Tuy nhiên, tác động thay thế lớn hơn tác động thu nhập nên lượng cầu vẫn tăng B Tác động thu nhập U 2 Tác động thu nhập và tác động thay thế: Hàng hóa cấp thấp Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 22 Cầu thị trường Đường cầu thị trường  Thể hiện mối quan hệ giữa số lượng của một hàng hoá mà tất cả những người tiêu dùng trên thị trường sẽ mua tương ứng với các mức giá khác nhau của hàng hoá đó (các yếu tố khác không đổi).  Là tổng cộng của các đường cầu cá nhân theo số lượng Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 23 Xác định đường cầu thị trường 1 6 10 16 32 2 4 8 13 25 3 2 6 10 18 4 0 4 7 11 5 0 2 4 6 Giá Cá nhân A Cá nhân B Cá nhân C Thị trường ($) (đơn vị) (đơn vị) (đơn vị) (đơn vị) Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 24 Đường cầu thị trường Lượng 1 2 3 4 Giá 0 5 5 10 15 20 25 30 d B d C D Đường cầu thị trường d A Đường cầu thi trường được xác định bằng cách cộng các đường cầu cá nhân theo phương ngang. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 25 Cầu thị trường  Hai đặc điểm quan trọng 1) Đường cầu thị trường sẽ dịch chuyển sang phải khi có nhiều người tiêu dùng tham gia thị trường. 2) Các nhân tố tác động đến các đường cầu cá nhân sẽ cũng tác động đến đường cầu thị trường. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 26 Các ngoại tác mạng lưới  Ngoại tác mạng lưới thuận xảy ra nếu có nhiều người mua hơn hoặc lượng cầu của một cá nhân tăng lên khi lượng mua của những người tiêu dùng khác tăng.  Ngoại tác mạng lưới nghịch là trường hợp ngược lại. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 27  Điều này ám chỉ đến lòng khao khát theo mốt, là mong muốn có một hàng hóa do phần lớn những người khác đều có nó.  Đây là mục tiêu chính của các chiến dịch tiếp thị và quảng cáo (đối với các sản phẩm đồ chơi, quần áo ). Ngoại tác mạng lưới thuận: hiệu ứng trào lưu Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 28 Cầu Ngoại tác mạng lưới thuận: hiệu ứng trào lưu Q P D 20 20 40 60 80 100 D 40 D 60 D 80 D 100 Tác động giá đơn thuần $20 52 Tác động tâm lý đám đông Tuy nhiên do có nhiều người mua hơn, nó trở thành một trào lưu và lượng cầu sẽ tăng hơn nữa. $30 Giả sử giá giảm từ $30 xuống $20. Nếu không có hiệu ứng trào lưu, lượng cầu sẽ chỉ tăng đến 52. Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 29 Hiệu ứng thích chơi trội nói lên mong muốn được sở hữu những loại hàng hóa riêng biệt, duy nhất. Lượng cầu của một loại hàng “chơi trội” càng nhiều hơn thì số người có nó càng ít hơn. Ngoại tác mạng lưới nghịch: hiệu ứng thích chơi trội Đặng Văn Thanh 25. 10. 2015 30 Ngoại tác mạng lưới nghịch: Hiệu ứng thích chơi trội Q 2 4 6 8 Đường cầu là ít co giãn do hàng hóa có tính “chơi trội”, lượng cầu sẽ giảm nhiều nếu càng có nhiều người mua hàng. Do đó lượng bán sẽ giảm. P D 2 $30,000 $15,000 14 D 4 D 6 D 8 Cầu Tác động giá đơn thuần Tác động thích chơi trội Tác động ròng