Bài giảng Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X _ XV (1 tiết)

HỘI THI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ LẦN IV - 2012TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANGTRƯỜNG PT THỰC HÀNH SƯ PHẠMToå: Söû – GDCDGV: Huyønh Thò Kim NgaânNieân hoïc: 2011 - 2012Chương trình Lịch Sử 10 – Ban cơ bảnBài 20  XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC TRONG CÁC THẾ KỈ X – XV (1 tiết)KT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚII Kể tên các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc ta từ thế kỉ X đến thế kỉ XV? Nguyên nhân thành công của cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên thế kỉ XIII?I. Tư tưởng, tôn giáo Thế kỉ X – XV, nước ta có những tôn giáo nào?KIỂM TRA BÀI CŨKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIINho giáo: dần trở thành hệ tư tưởng chính của GCPK, chi phối nội dung thi cử, giáo dục.TK X – XIV Từ thế kỉ X – XIV, Nho giáo có vị trí như thế nào trong đời sống xã hội?I. Tư tưởng, tôn giáoKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIIAi sáng lập Nho giáo? Giáo lý cơ bản là gì?- Khổng Tử (551 – 179 TCN) là người nước Lỗ, hiệu Trọng Ni. Lúc đầu chỉ là học thuyết nhưng đến thời Đổng Trọng Thư thì phát triển trở thành chỗ dựa cho giai cấp thống trị.- Giáo lí cơ bản: + Tam cương (Vua tôi, cha con, chồng vợ). + Ngũ thường (Nhân, lễ, nghĩa, trí, tín).I. Tư tưởng, tôn giáoKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚII Phật giáo có vị trí và vai trò như thế nào? Chứng minh sự phát triển của Phật giáo trong giai đoạn này?I. Tư tưởng, tôn giáoKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIINho giáo: dần trở thành hệ tư tưởng chính của GCPK, chi phối nội dung thi cử, giáo dục.TK X – XIVPhật giáo: phổ biến và giữ vị trí quan trọng.I. Tư tưởng, tôn giáoKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚII- Đức Phật: (624 – 544 TCN), là thái tử Xitđacta Gôtama hiệu là Sakya Muni. - Giáo lí cơ bản: tứ diệu đế, bát chính đạo, thuyết luân hồiI. Tư tưởng, tôn giáoKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIINho giáo: dần trở thành hệ tư tưởng chính của GCPK, chi phối nội dung thi cử, giáo dục.TK X – XIVPhật giáo: phổ biến và giữ vị trí quan trọng.Đạo giáo: hòa lẫn với các tín ngưỡng dân gian.I. Tư tưởng, tôn giáoKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIINho giáo: thời Lê sơ được nâng lên vị trí độc tôn, là hệ tư tưởng chính thống của GCPK. Sự phát triển giáo dục Nhohọc góp phần củng cố Nho giáo.Từ TK XVPhật giáo, Đạo giáo: suy yếu. Sang thế kỉ XV, đã có sự thay đổi như thế nào về vị trí các tôn giáo trong đời sống xã hội?I. Tư tưởng, tôn giáoKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIIII1II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật1. Giáo dục Em hãy nêu tình hình giáo dục nước ta thế kỉ XI – XV?- Thế kỉ XI – XV: giáo dục được hoàn thiện, là nguồn đào tạo quan lại: + Năm 1070, Lý Thánh Tông cho dựng Văn Miếu. + Năm 1075, tổ chức kì thi đầu tiên. + Thời Trần: nội dung và thi cử chặt chẽ hơn. + Năm 1484, nhà Lê cho dựng bia Tiến sĩ.- Hạn chế: giáo dục Nho học hạn chế phát triển kinh tế.Việc dựng bia Tiến sĩ có tác dụng gì? Hạn chế của giáo dục nước ta TK XI – XV là gì?KT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIIII1II. Giáo dục, văn học, nghệ thuật, khoa học – kĩ thuật1. Giáo dục Hai bàn chia làm một nhóm, thảo luận trong 2 phút: Vì sao giáo dục Nho học không tạo điều kiện phát triển kinh tế?KT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIIII22. Văn họcVăn học chữ Hán phát triển với các tác phẩm như: Nam Quốc Sơn Hà, Hịch Tướng Sĩ, Bình Ngô đại cáo.Nội dung: lòng yêu đất nước, ca ngợi cảnh đẹp, chiến công, lòng tự hào dân tộc.. Nêu một vài tác phẩm văn học chữ Hán nổi tiếng trong giai đoạn này? Nội dung của văn học trong giai đoạn này là gì?1KT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIIII1233. Nghệ thuậtKiến trúc: chùa Một Cột, tháp Báo Thiên, tháp Phổ Minh, thành nhà Hồ, các đền tháp Chăm.Điêu khắc: rồng mình trơn cuộn trong lá đề,.. Nêu một số công trình kiến trúc nổi tiếng trong thế kỉ X - XV? Kể tên bốn công trình kiến trúc được gọi là “An Nam tứ đại khí” của nước ta? Điêu khắc có những tác phẩm nào?KT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIIII1233. Nghệ thuậtNghệ thuật sân khấu: phát triển (tuồng, chèo, múa rối nước).Âm nhạc, ca múa: có nhiều nhạc cụ, ca múa trong các ngày lễ phổ biến. Nghệ thuật sân khấu, âm nhạc ca múa có những thành tựu gì?Em có nhận xét gì về đời sống tinh thần của nhân dân Đại Việt?KT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIIII1234. Khoa học – kĩ thuật4Lĩnh vựcThành tựu Sử học Địa lý Toán học Chính trị - quân sựKT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚIIII1234. Khoa học – kĩ thuật4Lĩnh vựcThành tựu Sử học Địa lý Toán học Chính trị - quân sựĐại Việt sử kí, Đại Việt sử kí toàn thư....Dư địa chí, Hồng Đức bản đồ.Đại thành toán phápBinh thư yếu lược, súng thần cơ, thuyền chiến có lầu.KT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243KT BÀI CŨND BÀI MỚICỦNG CỐIII1243Nối cột A vào B sao cho thích hợp: Cột A1. Phật giáo được coi là Quốc giáo 2. Nho giáo chiếm vị trí độc tôn3. Bia tiến sĩ được dựng năm 4. Khoa thi quốc gia đầu tiên Cột BHồLí - Trần1484Lê sơTrần10751049Câu 1: Nho giáo giữ vị trí độc tôn ở nước ta vào thế kỉ nào?A. Thế kỉ XV.B. Thế kỉ XII.C. Thế kỉ XIV.D. Thế kỉ XIII.Câu 2: Phật giáo phát triển mạnh mẽ nhất ở nước ta dưới triều đại nào?A. Đinh - Tiền Lê.B. Lý - Trần.C. Hồ.D. Lê sơ.Câu 3: Nhà Lê sơ cho dựng bia ghi tên Tiến sĩ nhằm mục đích gì?A. Thể hiện sự quan tâm của nhà nước với giáo dục.B. Ghi tên các học sĩ.C. Nói lên sự phát triển của giáo dục.D. Tôn vinh những người đỗ đạt. Các khóa thiChức danhNội dung thi1. Thi Hương Hương Cống (Cử nhân) Sinh cống (tú tài) Người đỗ đầu gọi là Giải Nguyên.- Thi ám tả Thi thơ, phú Thi chế, chiếu, biểu. Thi đối sách.2. Thi Hội Chọn từ trên xuống, ai đủ điểm thì được thi Đình. Người đỗ đầu gọi là Hội Nguyên.3. Thi ĐìnhChọn các loại Tiến sĩ: Đệ nhất giáp (Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa). Đệ nhị giáp: Hoàng giáp. Đệ tam giáp: Đồng tiến sĩ xuất thân.Văn Miếu (Hà Nội)Bàn thờ Khổng Tử tại Văn MiếuBia Tiến sĩ trong Văn Miếu (Hà Nội)Nam Quốc Sơn HàNam Quốc Sơn Hà Nam đế cưTiệt nhiên định phận tại thiên thưNhư hà nghịch lỗ lai xâm phạmNhữ đẳng hành khang thủ bại hư!Nguyễn TrãiChùa Một CộtTháp Phổ MinhThành nhà HồChùa Một CộtChùa DâuChùa Phật TíchChùa DạmTháp Phổ MinhRồng mình trơn cuộn trong lá đềLan can chạm đá tại thềm đềm điện Kính Thiên (Hà Nội)MỘT SỐ LOẠI NHẠC CỤ TIÊU BIỂUSáo TrúcTrống cơmTrống đếĐàn nguyệtĐàn nhịĐàn tranhĐàn bầuTrống cáiĐại Việt Sử Kí toàn thư (Ngô Sĩ Liên), hoàn thành năm 1479 dưới thời vua Lê Thánh TôngLương Thế VinhLương Thế Vinh (1441- 1496) quê ở Nam Định còn được gọi là Trạng Lường. Đậu Trạng Nguyên năm 1463, chỉ mới 22 tuổi. Nổi tiếng tới tác phẩm “Đại Thành Toán Pháp” dạy về cân đo tính toán và chế ra thước đo ruộng.