Bài giảng Bài 5: Trung gian tài chính phi ngân hàng

Bài 5:Trung gian tài chính phi ngân hàngKhái niệmCác loại hình TGTC phi ngân hàngVai trò của các TGTC phi ngân hàngHệ thống các TGTC phi Ngân hàng ở Việt NamKhái niệmTGTC phi NH là các tổ chức kinh doanh trong lĩnh vực tài chính tiền tệ, được thực hiện một số hoạt động NH như là nội dung kinh doanh thường xuyên, nhưng ko được nhận TG ko kỳ hạn và làm dịch vụ thanh toánRanh giới giữa các NH và TGTC phi NH đang ngày càng bị xóa nhòa do những thay đổi trong cơ cấu và xu hướng pha trộn các hoạt động nghiệp vụ giữa các loại hình TGTC. Các loại hình TGTC phi NHCác tổ chức tiết kiệm theo HĐ: Cty BH, Quỹ trợ cấpCác trung gian đầu tư: Cty TC, Quỹ ĐTCác TGTC phi NH khác: Cty môi giới & kinh doanh chứng khoán, SGD chứng khoán Công ty bảo hiểm Là tổ chức tài chính mà hoạt động chủ yếu là nhằm bảo vệ tài chính cho những người có HĐ bảo hiểm trong trường hợp xảy ra rủi ro về tử vong, thương tật, tuổi già, tài sản hoặc các rủi ro khácDựa vào nguyên tắc phân tán rủi ro theo quy luật số lớnGồm: - Các công ty bảo hiểm nhân thọ - Công ty bảo hiểm tài sản và tai nạnCông ty bảo hiểm nhân thọ 2 loại HĐ: - HĐ bảo hiểm kỳ hạn - HĐ bảo hiểm trọn đờiDễ dự đoán mức bồi thường, thời điểm bồi thườngLợi ích: - Bảo vệ tài chính cho người tham gia BH (làm lợi cho người tham gia BH) - Và huy động vốn tiết kiệm để cho vay, đầu tư sinh lợi (làm lợi cho nền kinh tế)Công ty BH nhân thọNg.V:Phí bảo hiểmThu nhập từ đầu tưNguồn huy động từ các HĐ đầu tư bảo lãnh (GiC)Các tài khoản riêng biệt của các DN, cá nhân, các quỹ trợ cấp, hưu bổng mà công ty quản lýSd V: Dành phần lớn vốn cho đầu tư dài hạn, vì các khoản bồi thường của BHNT thường phải chờ thời gian dài. Các loại đầu tư được công ty BH quan tâm: chứng khoán CP, trái phiếu và cổ phiếu công ty, cho vay thế chấp về thương mại, nông nghiệp, bất động sản, đầu tư trực tiếp vào bất động sản, cho vay ứng trước đối với người được bảo hiểmCông ty BH tài sản và tai nạn Chuyên cung cấp các HĐBH liên quan đến các rủi ro về tai nạn, sỏ hữu tài sản, thiết bị kinh doanh, sản phẩm nông nghiệp, tàu thuyền, các phương tiện giải trí và những tài sản giá trị khácKhó dự đoán mức bồi thường và thời điểm bồi thườngHiện ngành BH này đang phải đối mặt với những khó khăn lớn  đòi hỏi phải mở rộng quy mô, đa dạng hóa DMDT, hoàn thiện công tác quản lý Công ty BH tài sản và tai nạnNV: chủ yếu là phí BH, ngoài ra có thu nhập từ các hoạt động đầu tư và các NV khác, như dự trữ tổn thất, dự trữ bổ sungSd V: - Dành một phần đáng kể cho tài sản lưu hoạt (tiền mặt và TGNH) - Phần còn lại được dùng vào các hoạt động đầu tư, chủ yếu là TPCP và TP chính quyền đp, bên cạnh đó là TPcty, cho vay thế chấpCác quỹ trợ cấp Hình thành từ những khoản đóng góp của những người LĐ khi còn đang làm việc và được sử dụng để chi trả trợ cấp khi họ về hưu hoăc mất sức LĐ tạm thờiNguyên tắc hoạt động: Huy động vốn trực tiếp theo định kỳ với 1 tỷ lệ nhất định theo thu nhập của những người tham gia để trợ cấp và đầu tư vào các TSTC. Như vậy, quỹ đóng vai trò là 1 TGTC thực hiện những chuyển đổi tài chính theo những mục tiêu nhất địnhMục đích hoạt động: nhằm đảm bảo 1 mức thu nhập ổn định cho người LĐ khi về hưu.2 phương thức quản lý: Chương trình trợ cấp riêng do các công ty kinh doanh lớn lập ra và Chương trình trợ cấp công cộng được quản lý bởi CP Công ty tài chính NV: huy động TG có kỳ hạn hoặc phát hành các ckhoán nợ hay vay các NHSd V: cho vay ngắn, trung và dài hạn các đối tượng sản xuất và tiêu dùng, thực hiện nghiệp vụ factoring hoặc thuê muaCó 2 loại: Công ty tài chính phụ thuộc (mục tiêu là huy động vốn một cách nhanh nhất cho công ty mẹ và kinh doanh tiền tệ) và công ty tài chính độc lập (tập trung kinh doanh tiền tệ)Ngày nay, hoạt động kinh doanh tín dụng chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng thu nhập của các công ty tài chính. 3 loại hình cơ bản của CTTCCông ty tài chính tiêu dùng: cho vay phục vụ mục đích mua sắm, tiêu dùngCông ty tài chính bán hàng: cung cấp tín dụng gián tiếp cho người tiêu dùng thông qua việc mua lại các HĐ trả góp)Công ty tài chính thương mại: mua lại hoặc chiết khấu các khoản phải thu của DN, cho thuê.  Sự phân biệt các loại hình đang mờ nhạt dần.Quỹ đầu tư (công ty ủy thác đầu tư) Là định chế tài chính thực hiện việc HĐV của người t/kiệm thông qua việc bán các chứng chỉ góp vốn, đặt dưới sự quản trị chuyên nghiệp của các cty q/lý quỹ và thực hiện đ/tư vào các c/k vì lợi ích của các cổ đông.Tạo đk cho những người t/kiệm nhỏ có cơ hội đ/tư vào các khoản mục lớn mà bản thân họ ko thể t/hiện đượcMục tiêu: tăng giá trị thị trường của tài sảnCác chØ tiªu ®¸nh gi¸ Kqkd cña quüTổng TS ròng = GTTT hiện hành của TS – tổng nợGTTS ròng của cổ phần quỹ =Tổng TS ròng/ tổng lượng cổ phầnMức sinh lợi của cổ phần quỹ = TNh của mỗi cổ phần/GTTS ròng của mỗi cổ phầnCác loại quỹ đầu tưCăn cứ vào quy mô vốn góp: QĐT tư nhân và QĐT tập thểCăn cứ vào cơ cấu huy động vốn: QĐT mở và QĐT đóngCăn cứ vào cơ cấu tổ chức điều hành: mô hình tín thác và mô hình ctyCăn cứ vào đối tượng đầu tư: quỹ cổ phần thường, quỹ trái phiếu và quỹ thị trường tiền tệ Các tổ chức tài chính phi ngân hàng khác a. Công ty môi giới và kinh doanh chứng khoánChuyên môn hóa hoạt động trên thị trường thứ cấpCty môi giới là những trung gian thuần túy, làm cho người mua và người bán gặp nhau, nhờ đó được hưởng hoa hồng môi giới.Cty kinh doanh ck ngoài việc môi giới còn tự kinh doanh cho mìnhNgày nay, các công ty này đã mở rộng phạm vi hoạt độngb. Các SGD chứng khoán Là trung tâm giao dịch ck có tổ chức trong đó việc M-B được thực hiện một cách trực tiếp qua đấu giá (mua bán qua đấu giá) hoặc qua những người buôn (mua bán theo ấn định)Vai trò của các TGTC phi NHKích thích & tập trung các NV tiết kiệm nhỏ lẻTạo ra các cơ hội sinh lời cho cá nhânThúc đẩy đầu tư, cạnh tranh và tiến bộ tài chính trong lĩnh vực Ngân hàngĐáp ứng các nhu cầu trong việc bảo vệ và đầu tư tài chínhTrường hợp Việt NamCông ty bảo hiểmQuỹ hưu trí (bảo hiểm XH)Công ty tài chính, Cty cho thuê TCQuỹ đầu tưCông ty chứng khoán