Bài giảng Bài 9: Tài chính các công ty đa quốc gia (tiếp)

Bài 9TÀI CHÍNH CÁC CÔNG TY ĐA QUỐC GIABiên soạn: PGS. TS Trương Quang Thông Khoa Ngân hàng Đại học Kinh tế TP.HCM2012*NỘI DUNGTài trợ nội bộSử dụng cơ cấu trung gianGiá chuyển giao (chuyển giá)Quản trị tập trung ngân quỹ*Tài trợ nội bộCông ty mẹ lập ra một công ty con với vốn đăng ký rất thấp hơn so với nhu cầu thực sự.Phần chênh lệch (nhu cầu) sẽ được tài trợ bằng một khoản vay dài hạn được cấp bởi công ty mẹ.Thanh toán lãi vay do đó là một khoản lợi tức được che đậy.*Công ty con có vốn được cung cấp một phần vay 2.000.000USD với lãi suất 10% p.a. Coâng ty con coù voán ñöôïc caáp 100%Coâng ty con coù voán ñöôïc caáp moät phaàn EBIT1.000.0001.000.000Laõi 10% 200.000Lôïi nhuaän tröôùc thueá1.000.000800.000Thueá 50%500.000400.000LN roøng500.000400.000*CHIẾN LƯỢC TÀI TRỢ ĐỐI PHÓ VỚI THUẾ CAO Công ty mẹ chỉ cấp một lượng vốn tối thiểu. Do đó buộc công ty con phải vay vốn và gánh chịu tiền lãi. Vốn vay sẽ hấp dẫn khi thuế suất cao: công ty mẹ yêu cầu công ty con A vay nhiều hơn nhu cầu và chuyển phần vượt trội sang cho vay các công ty con khác: công ty A chịu thuế suất cao để trợ cấp vốn cho các công ty con khác. Chiến lược nầy có thể giảm lợi nhuận của A nhưng tăng dòng chu chuyển tiền cho công ty đa quốc gia nói chung*Giả sử lúc đầu mỗi công ty đều phải vay 1.000.000USD với lãi suất 10% p.a. Coâng ty con ACoâng ty con BA + BEBIT1.000.0001.000.0002.000.000Laõi vay 10%100.000100.000200.000Lôïi nhuaän tröôùc thueá900.000900.0001.800.000Thueá A 50% / B 33,33%450.000300.000750.000LN roøng450.000600.0001.050.000*Sau đó, chỉ có A vay (vay cả phần 1.000.000 của B) Coâng ty con ACoâng ty con BA + BEBIT1.000.0001.000.0002.000.000Laõi vay 10%200.000-200.000Lôïi nhuaän 800.0001.000.0001.800.000tröôùc thueáThueá A 50% / B 33,33%400.000333.333750.000LN roøng400.000666.6661.066.666*Sử dụng cơ cấu trung gianThiết lập một holding company đứng đầu tập đòan và được đặt tại quốc gia có chế độ thuế khóa thuận lợi.Tại nhiều quốc gia, như là một chính sách thu hút, các holding company chịu thuế đánh vào lợi tức từ nước ngoài nhẹ hơn so với thuế đánh vào lợi tức trong nước.Công ty bình phong: chủ yếu thành lập với mục đích nhận lợi tức của tập đoàn. Được thành lập tại các quốc gia thuận lợi về thuế.Công ty trung chuyển: được thành lập tại một quốc gia B để trung chuyển thu nhập từ quốc gia A -> C nhằm mục đích khai thác lợi thế thỏa thuận song phương hơn hẳn giữa B và C so với giữa A và C.*THIẾT LẬP CÔNG TY CON TẠI CÁC TRUNG TÂM TÀI CHÍNH HẢI NGOẠICông ty con tại TTTC hải ngoại sẽ nắm giữ phần vốn hùn tại các công ty con khác và thuộc sở hữu 100% của công ty mẹ.Tất cả các giao dịch (kể cả giao dịch vốn) phải chuyển qua công ty con này. Do đó, tất cả các khoản lợi nhuận của các công ty con khác sẽ không bị đánh thuế khi mà công ty con tại trung tâm hải ngoại chưa chuyển chúng về công ty mẹ.Khỏan vốn này sẽ tiếp tục được giữ lại hoặc tái tài trợ cho các công ty con khác khi mà các điều kiện kinh doanh vẫn còn tiến triển/tăng trưởng.*ABCThỏa thuận thuận lợiThỏa thuận thuận lợiThỏa thuận không thuận lợiNGUYÊN TẮC TRUNG CHUYỂN*CÁC TRUNG TÂM TÁI TẠO HOÁ ĐƠN - Tài liệu giao dịch thông qua trung tâm, nhưng hàng hoá được chuyển trực tiếp.- Trung tâm chỉ làm việc trên giấy. Không có tồn kho.- Tất cả rủi ro hối đoái thuộc về trung tâm*Sơ đồ giao dịch hàng hoá qua trung tâm tái tạo hoá đơnAlpha Mỹ(Nhà sản xuất hàng hoá)Alpha Mexico(Phân phối)Trung tâm tái tạohoá đơnHàng hoáBán bằngdollarBán bằngpeso*Thuận lợi của việc tái tạo hoá đơn Quản lý rủi ro hối đoái: tính chuyên nghiệp, lợi thế giao dịch số tiền lớn Bảo đảm rủi ro hối đoái cho các hợp đồng trong tương lai: tạo điều kiện cho các công ty con chuyên tâm vào hoạt động thương mại thuần tuý Quản lý ngân quỹ tập đoàn: trung tâm có thể quản lý các chuyển dịch vốn giữa các công ty con. Trung tâm chỉ lo vào việc bảo hộ rủi ro hối đoái trên số dư của toàn bộ các giao dịch*Trở ngại của việc tái tạo hoá đơn Chi phí trung gian có thể cao hơn các thuận lợi thu được: do đầu tư ban đầu, do việc tái chương trình hoá các nhiệm vụ cũ, chi phí tư vấn pháp lýVấn đề khối lượng giao dịch hối đoái đối với các ngân hàng địa phương.Thu hút sự chú ý của chính quyền địa phương.*Doanh SốGiá vốn hàng bánLãi gộp Chi phí chung và chi phí quản lý +Phí bản quyền +Bằng phát minh +Thương hiệu +Nhượng quyền +Chi phí được phân bổ +Chi phí quản lýChi phí khấu haoLợi nhuận trước lãi vay và thuếLãi lỗ ngoại tệLãi vayLợi nhuận trước thuếThuế thu nhập doanh nghiệpLãi ròngCổ tứcLợi nhuận giữ lạiGiá nguyên vật liệuChi Phí Quản LýChi Phí Lãi VayPhân phối lợi nhuậnSau ThuếTrước ThuếBáo cáo thu nhập công ty conThanh toán cho công ty mẹCHUYỂN GIÁ *Trường hợp 1: Trả thuế thu nhập doanh nghiệp bình thườngCoâng Ty Con (*)Coâng Ty MẹMNCGiaù haøng hoùaGiaù chuyển giao =200Giaù baùn=300Tổng sốLợi Nhuận trước Thuế100100 200Thuế suất thuế TNDN20%40% Thuế TNDN phải nộp204060Lợi nhuận sau thuế8060140(*) Coâng ty con mua giaù =100*Trường hợp 2: giảm số thuế thu nhập phải nộpCoâng Ty ConCoâng Ty MẹMNCGiaù haøng hoùaGiaù chuyển giao = 250Giaù baùn =300Tổng sốLợi Nhuận trước Thuế15050 200Thuế suất thuế TNDN20%40% Thuế TNDN phải nộp302050Lợi nhuận sau thuế12030150*Trường hợp 3: công ty mẹ không phải nộp thuếCoâng Ty ConCoâng Ty MẹMNCGiaù haøng hoùaGiaù chuyển giao = 300Giaù baùn=300Tổng sốLợi Nhuận trước Thuế2000200Thuế suất thuế TNDN20%40% Thuế TNDN phải nộp40040Lợi nhuận sau thuế1600160*Trường hợp 4: tòan bộ MNC không phải đóng thuếCoâng Ty ConCoâng Ty MẹMNCGiaù haøng hoùaGiaù chuyển giao=500Giaù baùn=200Tổng sốLợi Nhuận trước Thuế400-200200Thuế suất thuế TNDN20%40% Thuế TNDN phải nộp80-800Lợi nhuận sau thuế320-120200*Trường hợp 5: MNC được hoàn trả một phần thuế thu nhập doanh nghiệpCoâng Ty ConCoâng Ty MẹMNCGiaù haøng hoùaGiaù chuyển giao =600 Giaù baùn=300Tổng sốLợi Nhuận trước Thuế500-300200Thuế suất thuế TNDN20%40% Thuế TNDN phải nộp100-120-20Lợi nhuận sau thuế400-180220*QUẢN LÝ TẬP TRUNG NGÂN QUỸ CÁC MNCLợi ích về thông tinGiảm thiểu chi phí lãi*Lợi ích về thông tinNguồn vốn phải được chuyển đến một trung tâm tài chính hàng đầu với thông tin khá hoàn hảo về tính mạnh, yếu của các đồng tiền.Nguồn thông tin quan trọng về tỷ suất sinh lợi của việc đầu tư tiền tệ.Các ngân hàng quốc tế, nhà môi giới sẽ cung cấp thông tin tốt hơn, phục vụ tốt hơn cho các khách hàng lớn + giao dịch lớn.*Giảm thiểu chi phí lãiTránh việc một công ty con vay lãi suất cao trong khi mà một công ty con khác nắm giữ những khoản tiền bất động không sinh lời, hoặc ký thác với lãi suất thấp.Ngân quỹ trung tâm sẽ có thể mượn nơi rẻ hơn và ký thác nơi lãi suất cao hơn.*Các phương pháp quản lý ngân quỹ MNCThanh toán bù trừ đa phươngTài trợ nội bộ*Thanh toán bù trừ đa phươngThực sự hữu ích khi có rất nhjều giao dịch lẫn nhau giữa các công ty con.Giảm thiểu chi phí bằng cách thay thế rất nhiều thanh toán chỉ bằng một thanh toán kết số.*Thanh toán bù trừ đa phươngThanh toán bù trừ đa phương là việc mở rộng thanh toán bù trừ song phương.Nếu không áp dụng bù trừ, Alpha Bỉ sẽ có 3 nghiệp vụ thanh toán phân biệt và nhận được 3 khoản thanh toán phân biệt khác vào cuối tháng.Để giảm thiểu chi phí ngân hàng và chi phí hối đoái, Alpha sẽ tổ chức 1 trung tâm bù trừ nội bộ (một số công ty MNC lại nhờ ngân hàng làm hộ dịch vụ này)*Alpha UK(cty mẹ)Alpha Pháp Alpha BỉAlpha Đức4000€3000€3000€5000€5000€4000€6000€5000€3000€2000€2000€1000€*Coâng ty chuû nôï Coâng ty con nôïToång soá phaûi thuPhaûi thu (hay nôï) roøng UK Bæ Phaùp Ñöùc Alpha UK Alpha Bæ Alpha Phaùp Alpha Ñöùc Toång soá nôï -500040006000150004000-20002000800030003000-500011000500010003000-900012000900090001300043000(3000)1000(2000)4000-*Alpha UK Alpha PhápAlpha BỉAlpha Đức1000€3000€1000€*Tài trợ nội bộ nhu cầu vốn lưu độngĐược thực hiện bởi 1 ngân hàng “nội bộ”Ngân quỹ trung ương của MNC cung cấp các dịch vụ theo kiểu ngân hàng với các điều kiện thương mại bình thường.Các lợi thế biên độ so với giao dịch với các ngân hàng thương mại bình thường khác: miễn áp dụng hệ số Cooke, giảm thiểu chi phí quản lý, không có chi phí phân tích tín dụng khách hàng, không co chi phí dự phòng rủi ro.*Alpha Châu ÂuAlpha MexicoNgân hàng nội bộ AlphaDòng ngân quỹDòng ngân quỹNgân hàng nội bộ phân phối ngân quỹ và vốn vào các công ty con của AlphaAlpha Châu Âu ký gửi các khoản thặng dư ngân quỹ vào ngân hàng nội bộ Alpha Mexico chuyển nhượng các khỏan phải thu cho ngân hàng nội bộ và nhận lại tài trợ nội bộ*CÁC ĐỐI PHÓ CỦA CÁC MNC KHI GẶP NHỮNG HẠN CHẾ CHUYỂN VỐN VỀ NƯỚCNước chủ nhà có thể có những hạn chế chuyển về nước các nguồn quỹ: MNC có thể áp dụng các chiến lược giống như các chiến lược áp dụng ở những nước có thuế suất cao: thiết lập bộ phận R&D để gánh chịu các chi phí và có thể điều tiết nguồn thu nhập cho các công ty khác.Chiến lược khác: tổ chức hội nghị toàn MNC, chuyển giá cho các công ty con gánh chịu, tìm nguồn vốn vay từ ngân hàng trong nước*CÁC ĐỐI PHÓ CỦA CÁC MNC KHI GẶP NHỮNG HẠN CHẾ CHUYỂN VỐN VỀ NƯỚCChuyển giao tiền giữa các công ty con Giả sử A đang cần vốn, B lại thừa vốn: A định kỳ mua hàng của B  B cho A trả chậm.Giả sử B cũng có mua hàng của A: B trả trước cho A*CÁC PHỨC TẠP THƯỜNG GẶP KHI QUẢN TRỊ NGÂN QUỸ CÁC MNC (i) Các đặc tính liên quan đến công ty - Hành động không thống nhất giữa các công ty. - Việc không khớp nhau giữa nhu cầu và các khỏan dư thừa (ii) Những hạn chế của chính phủ - Cấm thanh toán netting - Ngăn cản các dòng tiền chảy ra*(iii) Những đặc tính của hệ thống ngân hàngKhả năng cung ứng dịch vụKhả năng cung cấp thông tinKhác nhau giữa hệ thống ngân hàng các nước(iv) Sai lệch trong báo cáo kết quả kinh doanh (P&L) giữa các công ty con - Trường hợp công ty mẹ sở hữu 100% công ty con - Trường hợp sở hữu 1 phần ?